ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 180   آبان ماه 1399
 

 
 

 
 
   شماره 180   آبان ماه 1399


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
لانه جاسوسی را چه کسی ساخت؟

یافتن سرنخی برای سخن گفتن از معماری سفارت سابق آمریکا در تهران یا همان لانه جاسوسی، کار بسیار مشکلی است؛ چرا که معمار این بنا یکی از کم‌کارترین معماران آمریکایی و در نوع خود یکی از کم‌حاشیه‌ترین و در عین‌حال مرموزترین چهره‌های معماری قرن حاضر آمریکاست. نام او «ایدس وان» است و اصالتا اتریشی‌است که در نیویورک معماری را آموخته؛ معماری که به ‌خاطر نزدیکی به بدنه حاکمیتی در آمریکا، طراحی و ساخت یکی از مهم‌ترین بناهای نظامی این کشور یعنی ساختمان پنتاگون را هم در کارنامه دارد. او همچنین علاوه بر ساخت سفارت آمریکا در تهران، در آنکارا و کپنهاگ نیز ساختمان‌های سفارت این کشور را بنا نهاده است. معماری با تفکرات به‌شدت کلاسه‌شده، مبتنی بر معماری سخت و محکم و در عین حال ساده و کاربردی. نگاهی به سفارتخانه سابق آمریکا در ایران نشان می‌دهد که این بنا از نظر استحکام، نوع مصالح، جانمایی در بطن شهر، وضعیت درهای ورودی و نوع ارتباطش با دیگر سفارتخانه‌های آن روز تهران، تا چه حد حساب شده و دقیق است.
«ایدس وان»در ساخت این عمارت، شیوه‌ای از سبک مدرسه‌سازی‌ در دهه 30 و 40 آمریکا را مدنظر قرار داده که به آن «هندرسون های» یا «دبیرستان هندرسون» می‌گویند. در این سبک، آنچه اهمیت دارد و معمار باید برایش یک طرح ویژه بریزد، ارتباط منظم و مشخص اتاق‌ها در کنار هم و در یک کل واحد است. دوری از زرق و برق‌های الکی، تمرکز روی درونگرا‌بودن سازه، استفاده از کم‌ترین میزان پنجره و ترکیب‌بندی ساده ستون‌های تزیینی در ورودی از دیگر ویژگی‌های این سبک است که در این عمارت هم به‌راحتی پیداست. او این بنا را در سال 1948 ساخت و به هیأت دیپلماتیک آمریکایی در ایران آن زمان تحویل داد.
برای ساخت چنین سفارتی اما 2 نیاز مهم و مبرم وجود داشت؛ دسترسی حداقلی به یک هتل برای انجام دیدارهای تشریفاتی و ساخت عمارتی برای اسکان سفیر. «ایدس وان» در زمین 15هزار متری این سفارت، ساختمانی ساده با نمای آجری برای سفیر طراحی کرد که به نوعی از نظر متریال و نوع طراحی، بی‌شباهت به مجموعه سفارتخانه نیست. درباره هتل هم مشکلی نبود؛ چرا که هتل صحرا از سال 1331، با 50 اتاق درست روبه‌روی در سفارت قرار داشت و کار پذیرایی از مهمانان را انجام می‌داد.
منبع: روزنامه همشهری 5 مهر 1399 ش 8047

این مطلب تاکنون 1722 بار نمایش داده شده است.
 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir