| تاریخ نقلی و تاریخ تحلیلی | فرماندهان ارتش و بسياري از مقامات دولتي ترك خدمت كردند و فرار را بر قرار ترجيح دادند. شرم‌آورتر از همه اينکه، بعدها معلوم شد، خودِ رضاشاه نيز قصد پناهندگي به سفارت انگليس در تهران را داشته، انگليسيها به او جواب رد دادند. در نتيجه، با ذلت استعفاء داد و براي نجات جانش با يک کشتي انگليسي از ايران رفت، و بقيه عمر خود را تحت حمايت انگليس سپري کرد. مردم ايران نیز از رفتن رضا شاه بسيار مسرور شدند و ....
بنابر این میان تاریخ نقلی و تاریخ تحلیلی تفاوت بسیاری وجود دارد. مقایسه دو تاریخ نقلی و تحلیلی این حسن را دارد که از یکسو می‌توانیم ریشه‌های وقایع گذشته را امروز بهتر بشناسیم و از سوی دیگر به جایگاه امروز خود با توجه به آنچه در گذشته رخ داده است، بهتر پی ببریم. همیشه بین امروز و گذشته برای شناخت تاریخی و سیاسی، رفت و برگشت وجود دارد. امروز بهتر از 40 سال پیش می‌توانیم 22 بهمن و فلسفه انقلاب اسلامی، جایگاه برجسته روحانیت شیعه و دستاوردهای بین‌المللی نهضت امام خمینی(ره) را تحلیل کنیم. در حالی که 40 سال پیش چنین احاطه‌ای نداشته‌ایم.
بحث از عصر مشروطه، امروز ریشه بحث‌های مربوط به توسعه، جامعه مدنی، و فعالیت مطبوعات و احزاب و روشنفکران است و باید با نگاهی تازه و در زمینه و بستری نو بررسی شود. به عبارت دیگر مسائل پیچیده و غامض در سیاست ملی و فهم بسیاری از مفاهیم مانند دولت، ملت، هویت ملی، تجدد و غیره بیش از آنکه در منابع غیر تاریخی و یا نوشته‌های غیر بومی قابل تحقیق باشد، محتاج آن است که در فرآیند تاریخی و نگاه به گذشته مورد تحقیق و تفحص قرار گیرد. اگر این نگاه، درست و عالمانه صورت بگیرد، تحلیلی بررسی شود و نه نقلی، قطعاً آینده روشنی را در پرتو خود نوید خواهد داد.
سردبیر
|
|
|