ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 153   مرداد ماه 1397
 

 
 

 
 
   شماره 153   مرداد ماه 1397


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تعداد نمايش: 2848 بارراهپیمایی‌های انقلاب
تاکتیک مؤثر در فروپاشی نظام شاهنشاهی(قسمت دوم)

شهید فضل‌الله محلاتی در خاطرات خود می‌نویسد: «بعد از راهپیمایی‌ عید فطر به‌ این‌ نتیجه‌ رسیدیم‌ که‌ این‌ کار باید با نظم‌ و ترتیب بیشتری‌ ادامه‌ یابد. این بود که در جلسه‌ای‌ از صبح‌ تا غروب‌ دور هم‌ بودیم‌ و تصمیم‌ گرفتیم‌ که‌ روز 16 شهریور راهپیمایی‌ دیگری را برگزارکنیم‌.» شهید بهشتی‌ نیز می‌گفت: «بعد از راهپیمایی‌ عید فطر حالا که‌ مردم‌ به میدان آمده‌اند، نباید در این‌ حرکت ‌مردمی‌ فترت‌ ایجاد شود»


تعداد نمايش: 2969 بارگلایه‌ تیمور بختیار از امام خمینی
تیمور بختیار طی نامه‌‌ای گلایه‌آمیز از امام خمینی پرسید: درب منزل علما و مراجع همواره به روی کفار، یهودیان و مسیحیان باز بوده است، پس چرا به روی من که مسلمان هستم بسته است؟ و امام پاسخ داد: شما به خاطر اغراض سیاسی به دیدن من می‌آیید و من مصلحت نمی‌بینم شما را بپذیرم.


تعداد نمايش: 2688 بارنگاهی به روند نفوذ و حضور سيا در ايران
در سپتامبر 1953 يك سرهنگ امريكایی كه در خاورميانه براي سيا، كار كرده بود تحت پوشش وابسته نظامي، به ايران آمد. مأموريت وي سازماندهی يك يگان اطلاعاتي نوين در ایران بود. این یگان نخستين مجموعه اطلاعاتي جدید بود كه تحت فرمان تیمور بختیار در ايران به كار افتاد و وظيفه‌اش، خنثي كردن تهديدهايي بود كه متوجه شاه و دولت ايران مي‌‌شدند. اين رويداد نقشي كليدي در تحكيم رژيم پهلوی پس از كودتای 28 مرداد داشته و دليل تصميم بعدي شاه جهت تأسيس ساواک بود.


تعداد نمايش: 3182 بارگزارش یک فرار و بازگشت
پزشکپور رهبر پان ایرانیست‌ها با افشای کودتای نوژه در تیر 1359 مخفیانه از کشور گریخت، در اسفند همان سال در نامه‌ای به رئیس‌جمهور آمریکا، ایران را «استبداد سیاه» خواند و پس از آزادی خرمشهر از لزوم سرنگونی جمهوری اسلامی ایران سخن به میان آورد. او سرخورده از انزوای خویش، به تدریج لحن موضعگیری‌های خود در قبال ایران را ملایم کرد و در اردیبهشت 1370 به کشور بازگشت و مسئولان نظام نیز کریمانه وی را پذیرفتند و ...


تعداد نمايش: 2762 بارهمسویی مطبوعات طرفدار مصدق با کودتای 28 مرداد
سازمان سيا در آستانة كودتا، طرحی تهيه كرد تا بستر كودتا را از لحاظ فرهنگي فراهم كند. اين طرح شامل تهيه مقالات، كاريكاتور، شايعه‌سازي، و پخش اطلاعات و اخبار جهت‌دار براي تضعيف دولت وقت بود. مقالات و كاريكاتورهايي عليه مصدق تهيه و از امريكا ارسال می‌شد تا در مطبوعات ایران به چاپ برسد. این طرح در مورد روزنامه ها و روزنامه‌نگاران موفق بود ولی نسبت به ساير اجزاي پيش‌بيني شده خصوصاً روحانيت ناكام ماند.


تعداد نمايش: 2621 باررمز و راز یک قتل در تهران
موضوع قتل «ماژور ايمبرى» کنسول‌یار سفارت آمریکا در تهران باید با توجه به اخراج مورگان شوستر آمریکایی در پى اولتيماتوم سفارت روس، طرح این تهدید که از این پس استخدام اتباع خارجى باید با اجازه سفارتخانه ‏هاى روس و انگليس صورت گیرد، اعتراض شديد انگلستان نسبت به واگذارى نفت شمال ایران به یک شركت امريكايى و... مورد بررسی قرار گیرد.


تعداد نمايش: 2641 باریک سند
تیمورتاش وزیر دربار رضاشاه: خطاب به وزیر مختار آلمان: ما می‌خواهیم با این قانون (لباس‌های متحدالشکل)، روحانیت را به بیرون از خانه‌هایمان برانیم. والا من اعتراف می‌کنم که لباس جدید، بسیار زشت و مضحک است...


تعداد نمايش: 2661 بارراسپوتين در دربار پهلوي!
«عبدالکریم ايادي» مشهور به «راسپوتين ايران» بود. هيچ زن زيبايي از زيردست او سالم درنمي‌رفت و البته در مقابل، آن‌ها را به مشاغل مهم مي‌رساند و يا پول گزاف مي‌داد. محل ملاقات او با زن‌ها در دربار و در مطبش بود. صبح‌ها، هنوز محمدرضا بيدار نشده، ايادي در اتاق او حاضر بود و شب‌ها تا وقت خواب در اتاق او مي‌ماند. او به همین دلیل با زن‌هاي محمدرضا هم خودماني شده بود.


تعداد نمايش: 2786 بارعوامل تاثیرگذار در نهضت مشروطیت
حوادث تاریخی به خواسته این و آن روی نمی‌دهد. بنا‌بر‌این فروکاستن مشروطه ایران به دسیسه‌های يك قدرت خارجی و یا فلان جناح دینی کاری غیر معقول است. واقعیت امر این است که جنبشی روی داد و هر کس از زاویه موردنظر خود به آن اقبال نشان داد: یکی برای تضعیف موقعیت روسیه در ایران، دیگری برای یافتن فرصتی جهت استقرار اصول شرع، سومی برای ادغام ایران در نظام جهانی سرمایه‌داری، آن یکی برای تضعیف و مآلاً نابودی حکومت قاجار و ...


تعداد نمايش: 2596 بارخوابی که تعبیر شد
میرزاده عشقی از روزنامه نگاران و نویسندگانی است که در دوران سیاه استبداد رضاخانی توسط عمال وی به قتل رسید. وی قبل از ترور خود، شبی در خواب دیده بود که در زیر آواری که از سقف زندان نظمیه بر سر و روی او می‌ریخت، مدفون شده است. او کمی بعد در منزل خود توسط ماموران نظمیه ترور شد، پیکرش به بیمارستان نظمیه برده شد و ....


یک کودتا و چند ابهام
فکر انجام کودتای 28 مرداد از آغاز شکل گیری نهضت ملی شدن صنعت نفت، نزد برخی جناح‌های حاکم بر انگلستان وجود داشت. اما انسجام نیروهای طرفدار نهضت ملی شدن صنعت نفت و آماده نبودن شرایط بین‌المللی از جمله مخالفت‌های اولیه دولت آمریکا با انجام کودتا در ایران، باعث شد که این امر با تاخیر انجام گیرد.
انگلستان با فعال نمودن شبکه‌های جاسوسی خود از یکسو تلاش کرد انسجام و وحدت نیروهای داخلی را به تضاد و دشمنی و تفرقه تبدیل کند و از سوی دیگر سعی کرد دولت آمریکا را نسبت به انجام کودتا در ایران متقاعد نماید. آمریکایی‌ها که در اصل برای به‌دست آوردن سهمی در نفت ایران از جبهه ملی و دکتر مصدق حمایت می‌کردند با دست‌یافتن به توافقی با انگلیسی‌ها در این زمینه، به حمایت خود از دولت مصدق پایان دادند و نماینده آنان در جلسه شورای امنیت سازمان ملل با صراحت اعلام کرد نفت ایران یک موضوع بین‌المللی است و به همین دلیل قدرت‌های جهانی می‌توانند در مسایل مربوط به نفت ایران دخالت کنند. این چرخش مهم در سیاست خارجی آمریکا که برخلاف تصور رایج از دوره زمامداری ترومن شروع شد و در دوره ریاست جمهوری آیزنهاور به اوج خود رسید، از دید نخست‌وزیر ایران مخفی ماند. چرخش سیاسی آمریکا به نفع انگلستان باعث شد همکاری اطلاعاتی این دو کشور در مورد انجام کودتا در ایران آغاز شود.
طرح کودتا از سوی آمریکائی‌ها به عنوان «عملیات آژاکس» و از سوی انگلیسی‌ها به عنوان «عملیات چکمه» مشهور شد. کرمیت روزولت از سوی آمریکا و کریستوفر وودهاوس مسئول بخش ایران در اینتلیجنس سرویس (mi6)از سوی انگلستان، به عنوان رابطین دوکشور برای انجام کودتا منصوب شدند. در کنار شبکه‌های بومی و علنی آمریکا و انگلیس در ایران، شبکه کاملاً مخفی دیگری با محوریت شاپور ریپورتر – اسدالله علم نیز در ایران فعال بود که وظیفه رهبری عملیات کودتا و ایجاد هماهنگی بین عملکرد سیا و اینتلیجنس سرویس در ایران را برعهده داشت. شاپور ریپورتر فرزند اردشیر جی چهره مرموز تاریخ معاصر ایران بود. پدر و پسر هر دو وابسته به شبکه اطلاعاتی انگلستان بوده و در عین حال در خدمت شبکه اطلاعاتی مستقلی تحت رهبری لرد روچیلد از شخصیت‌های پر نفوذ صهیونیست قرار داشتند. لرد روچیلد دارای موقعیت ویژه‌ای در سازمانهای سیا و اینتلیجنس سرویس بوده و از عوامل اصلی وحدت عملیاتی سرویسهای جاسوسی آمریکا و انگلیس در ایران محسوب می‌شد.
بستر کودتای 28 مرداد را یک عملیات برنامه‌ریزی شده سیاسی فرهنگی فراهم ساخت که با نظارت و رهبری شاپور ریپورتر اداره می‌شد. این عملیات که نامش «بدامن» بود، دو محور عمده داشت:
1 – عملیات سیاسی – نفوذی
2 – عملیات تبلیغی – فرهنگی
عوامل شبکه «بدامن» موفق شدند در راس حزب توده نفوذ نمایند. همچنین سایر جریان‌های سیاسی از جمله جبهه ملی، حزب ایران، حزب زحمتکشان، پان ایرانیست‌ها و ... نیز از نفوذ عوامل این شبکه مصون نماندند و بعضاً زمینه‌های موفقیت عملیات شبکه را نیز فراهم نمودند.
بارزترین نمونه به کار گرفته شدن این جریانها به نفع منافع بیگانگان، آشوب 23 تیر 1330 بود که در آستانه ورود هریمن نماینده مخصوص رئیس جمهور آمریکا به ایران رخ داد. در آن روز حزب توده به تحریک عوامل شبکه «بدامن» تظاهرات وسیعی را علیه ورود هریمن به تهران ترتیب دادند و در مقابل اعضای حزب ایران، حزب زحمتکشان، پان ایرانیست‌ها نیز باز به تحریک عوامل شبکه «بدامن» به مقابله برخاستند که منجر به زد و خورد و خونریزی در کشور شد. این اتفاق، ترومن و دولت آمریکا را در انجام کودتا در ایران راسخ‌تر کرد.
با روی کار آمدن آیزنهاور در آمریکا و قرار گرفتن برادران دالس در راس وزارت خارجه آمریکا و سازمان سیا روند حوادث و جریانهاس داخلی و بین المللی علیه نهضت ملی شدن صنعت نفت تسریع شد. هماهنگی بین چرچیل و آیزنهاور همه چیز را علیه منافع ملی ایران رقم زد.


 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir