«هنر اسلامی» عنوان اثر نفیسی است که به همت «پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی» چاپ و منتشر شده است. این کتاب به بررسی تاریخچه ظهور جلوه‌های متعدد هنر اسلامی شامل معماری، خطاطی، نقاشی، طراحی، مینیاتور، سفالگری، نساجی، فلزکاری و .... برتری آن نسبت به سایر هنرهای جهان را تشریح کرده است. کتاب هنر اسلامی توسط دکتر «بهنسی» استاد دانشگاه در رشتۀ هنر و معماری اسلامی به رشته تحریر درآمده و آقای محمود پور آقاسی آن را به فارسی ترجمه کرده است.
گفتنی است دکتر عفیف البهنسی (به فتح ب و نون) در 28 فروردین 1307 خورشیدی در دمشق متولد شد. درجۀ دکترایش را در رشتۀ «تاریخ هنر اسلامی» از دانشگاه سوربن پاریس به سال 1343 و درجۀ دکترای «فلسفۀ هنر» را از همان دانشگاه به سال 1357 اخذ کرد. او استاد دانشگاه هنر و معماری اسلامی و مدیرعامل آثار باستانی و موزه‌های سوریه در بین سال‎های 1351 تا 1367 بود. در سازمانهای بین‌المللی متعددی عضویت دارد و دوره ها و سخنرانی های فراوانی در دانشگاهها و مؤسسات علمی معتبر جهان ارائه کرده است. او مؤلف 29 جلد کتاب در زمینۀ هنر و معماری اسلامی و عربی، و تدوین‌کننده نظریه و تاریخ هنـــر، و هنر مدرن در سوریه و دنیای عرب است که به زبانهای عربی، انگلیسی، فرانسوی و ایتالیایی منتشر شده است. وی 14 نشان افتخار و مدالهای بسیاری به جهت سهم و نقش خود در حفظ و صیانت از میراث فرهنگی از سوی کشورهای مختلف جهان دریافت داشته است.
کتاب «هنر اسلامی» جزو معدود کتاب‌هایی است که به طور مطلق در حوزه «هنر اسلامی» نگاشته شده، لذا ارزش آن ناگفته پیداست. و شاید ظریف‌تر از آن اقدام مترجم کتاب در کشف آن، و همت در ترجمه آن به زبان فارسی باشد. نام اصلی کتاب «الفن‌الاسلامی» بوده که معادل آن «هنر اسلامی» شده است.
در مقدمه کتاب «هنر اسلامی» می‌خوانیم:
« آنچه به نام هنر اسلامی آمده، در واقع شیوه و روش ابداعی خود تمدن‌ها است كه با تفكر خودشان قابل تطبیق است و به صورت مكتوب و یا تجربی به اثبات رسیده است. هنر اسلامی از شبه جزیره‌العرب نشات گرفته است. یعنی همان جایی كه اسلام به وجود آمده و متولد شده و سپس منتشر شده و این امكان را پیدا كرده است كه بر تفكر، سیاست و اخلاق تسلط یابد. همان اعرابی كه در ابتدا هویت عربیت را بر دوش خود حمل می كردند و در نهایت اسلام را گسترش دادند، اینان ساكنین بدوی بودند و بعدا مسلمان شده و در واقع از بزرگان اسلام به شمار آمدند.
هنرها، نتیجه و دستمایه آن انسان‌هایی است كه فرهنگ واحدی داشته‌اند و بعدا این فرهنگ توسعه یافته و حكمرانان آنان نیز خود به طور دائمی و مطلق در خدمت خدای واحدی بوده‌اند. این انسان مكان و پناهگاهش خدا بود و صنعت و خلاقیت را بر كار خود ترجیح می‌داد و دین هم مخالف صنعت او نبود، چنان كه هیچ گونه محدودیتی برای شكل و نوع آن هنر در خود احساس نمی كرد.
بنابراین وحدت و یگانگی حكام و وحدت در هدف را می‌توان دو عامل اساسی برای تحقق وحدت هنر و همچنین علت رشد و خلاقیت آن نامید. مسجد اولین مكانی بود كه هنرمند به خلاقیت در آن همت گماشت. به جهت اینكه مسجد این امكان را می‌داد كه ماندگار باشد، مانند مسجد حضرت رسول در مدینه كه با سقف‌هایی از تنه درخت خرما و دیوارهای بلندی احاطه شده است، دین اسلام به صورت یك پایه و اساس برای تمدن درآمد و مردم درصدد ایجاد ارتباط صور معماری و روش‌های هنری با مفاهیم فكری و عقیدتی خود برآمدند و این امر در اذهان و قلوب آنان نافذ شده و رشد و نمو كرد.
بدین ترتیب طبیعت معماری و هنر جدید اسلامی شكل گرفت كه در ابتدا از مسجد، حركت آن آغاز شد و سپس بدون درنگ به صورت شكل‌های ابداعی مختلفی مانند خط، تصویر و همچنین به صورت اشكال معماری مثل مدرسه، مهمانخانه، بیمارستان، كاروانسرا و... گسترش یافت. هنر اسلامی به جهت وحدت و یگانگی خود از دیگر هنرها متمایز می‏گردد، همچنین این هنر به جهت تنوعش از دیگر هنرها جدا می‏گردد و ما بر این عقیده نیستیم که یک هنر، مانند هنر اسلامی در عالم به تنهایی حافظ هویت خود باشد. علی‏رغم تنوع و باروری آن، نمونه بارز این تنوع می‏تواند همانند ساختمانی باشد دارای جهات مختلف که اساس و نحوه معماری آن، باید به‏نحو مستقلی مورد بحث قرار گیرد. این نمونه را به عنوان مثال در مسجد اصفهان و دیگری در استانبول و سومی را در قیروان (تونس) می‏توانیم ببینیم. در این سه مورد، تفاوت اساسی را می‏توانیم در ساختار معماری ببینیم، اما به خودمان این اجازه را نمی‏دهیم که در خصوص مشخصات هنری آن صحبت کنیم، برای اینکه ساختارهای زیبای آن چیز واحدی است، گرچه چگونگی معماری و هنری آن متنوع و گوناگون است.»
کتاب «هنر اسلامی» در ده فصل تنظیم شده است. عناوین فصول کتاب از این قرار است:
1 - تأسیس هنر اسلامی
2 - ماهیت هنر اسلامی و زیبایی آن
3 - آبادانی
4 - بنیان اولین مساجد
5 - ساختمان مساجد در سرزمین های عربی
6 - مساجد ایرانی و ترکی
7 - معماری شهری و نظامی
8 - هنرهای تصویری اسلامی
9 - نقش عربی
10 - هنرهای تطبیقی
کتاب «هنر اسلامی» در 374 صفحه تهیه و تنظیم شده که البته موضوعاتی با عناوین «پیوست‌های تاریخی»، «کتاب‌نامه»، و «کتاب‌شناسی مولف» نیز به انتهای کتاب اضافه شده است. نویسنده برای نگارش كتابش از پژوهش های متعدد در خصوص هنر اسلامی بهره برده است و از كشف آثار باستانی و تحقیقات دانشمندان مشهور و همچنین از امكانات كامل هنری متعلق به «دارطلاس للدراسات والترجمه و النشر» که متولی چاپ این کتاب به زبان اصلی بوده نیز استفاده كرده است. در این کتاب نقش برجسته ایران در رشد و تقویت هنر اسلامی تشریح شده و مصادیق آن ارائه گردیده است. کتاب «هنر اسلامی» به تشریح جزئیات هنری چندین مسجد و مقبره و آثار هنری به جای مانده از عصر صفوی در ایران پرداخته است.
این کتاب توسط انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده و با بهای 40 هزار تومان وارد بازار نشر شده است.

تاریخ و تاریخنگاری در اندیشه امام خمینی(ره)

سیمای سیاسی شهید مصطفی خمینی

وقتی «آزادی» قربانی «کشف حجاب» می‌شود

انتقاد اسدالله علم از وضع بد اقتصادی ایران عصر پهلوی

چگونه استان چهاردهم ايران را برباد دادند!

در حاشیه یک سند

نقبی به قدمت راه‌آهن ایران

بازخوانی یکی از اعترافات شاه

نگاهی به نقش انگلیس در ترویج مواد مخدر در ایران

معرفی کتاب «هنر اسلامی»