گردآورنده: ساجدی
از روزهای میانی ماه آبان ۱۳۵۷ که جعفر شریف امامی نخست وزیر در برابر موج انقلاب اسلامی به زانو درآمد و به عمر ۷۰ روزه دولت خود خاتمه داد، تا پیروزی انقلاب اسلامی، جامعه ملتهب و انقلابی ایران یکصد روز پر از حادثه را پشت سر گذاشت. مطلب حاضر روز شمار حوادث این 100 روز به اختصار می‌باشد.
۱۳ آبان: نظامیان به محیط دانشگاه تهران یورش بردند. عده زیادی از دانشجویان و دانش‌آموزان که در حال انجام تظاهرات آرام و مسالمت آمیز بودند، مضروب و تعدادی نیز به شهادت رسیدند. روز ۱۳ آبان ۵۷ بعدها در فرهنگی انقلاب اسلامی به عنوان «روز دانش آموز» شناخته شد. در پی این جنایت وزیر علوم از مقام خود استعفا کرد.
۱۴ آبان: جعفر شریف امامی که در اولین ماه حکومت خود فاجعه کشتار ۱۷ شهریور را به راه انداخت، در پی فاجعه ۱۳ آبان دانشگاه، از مقام خود استعفا کرد.
۱۵ آبان: شاه طی پیامی خطاب به مردم، به اشتباهات دوران حکومت خود اعتراف کرد و قول جبران آن را داد. اما متعاقباً ارتشبد غلامرضا ازهاری را مأمور تشکیل کابینه کرد.
۱۶ آبان: به دنبال تشکیل دولت نظامی و عذرخواهی شاه از مردم، امروز رهبر انقلاب در پیامی مردم را به ادامه مقاومت در برابر فشارها و توطئه ها فراخواندند.
17 آبان: آمريكا مقدار زيادي سازوبرگ ضدشورش در اختيار رژیم شاه قرار داد. سخنگوي وزارت خارجه آمريكا گفت اين اجناس شامل گاز اشك‌آور، سپر حفاظتي، كلاه‌خود و باتون مي‌باشد.
18آبان: امام خميني(ره) از روحانيون دعوت كردند به آن دسته از كارگران و كارمندان و كسبه كه در اثر تداوم اعتصابات دچار تنگدستي شده‌اند ياري رسانند و در اين راه اجازه دادند نيمي از «سهم امام» را هزينه كنند. / امروز سوليوان سفير آمريكا در تهران طي گزارشي تحلیلی به واشنگتن پيش‌بيني كرد «آيت‌الله خميني پيروزمندانه به ايران بازخواهد گشت و مرتبتي مانند گاندي به دست خواهد آورد و در قانون اساسي جديد، رژيم سلطنتي به رژيم جمهوري اسلامي تبديل خواهد شد.» عنوان اين گزارش «فكر كردن به آنچه فكر نكردني است» بود. / فرمانداري نظامي تهران امروز طي اطلاعيه‌اي همه مدارس ابتدايي، راهنمايي و آموزشگاه‌ها را از روز يكشنبه 21 آبان تعطيل اعلام كرد. در اين اطلاعيه گفته شد تاريخ شروع به كار دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالي متعاقباً اعلام خواهد شد.
19آبان: امروزخبرنگاران آلماني، فرانسوي، ايتاليايي، اسپانيايي و آمريكايي و همچنين نمايندگان سازمان عفو بين‌الملل، جداگانه با امام خميني(ره) در نوفل لوشاتو ملاقات و مصاحبه كردند. / دولت ازهاري تهديد كرد اگر كاركنان اعتصابي صنعت نفت به اعتصابات خود خاتمه ندهند از محيط كار و از خانه‌هاي سازماني كه در اختيارشان قرار دارد، اخراج خواهند شد.
20 آبان: بيش از 300 هزار نفر از مردم مشهد در يك راهپيمايي بزرگ عليه رژيم شاه شركت كردند. آنان با تجمع در مقابل موزه آستان قدس، پاي سخنراني حجت‌الاسلام هاشمي‌نژاد نشستند. در تهران نیز تظاهرات مختلفي صورت گرفت و براساس گفته يکي از مقامات مرکز پزشکي قانوني تهران، اين مرکز تنها امروز 80 جواز دفن تيرخوردگي صادر کرد.
21 آبان: کارکنان وزارت فرهنگ و هنر اعتصاب خود را در حمایت از انقلاب اسلامی آغاز کردند. / کارگران اعتصابی شرکت نفت آبادان نیز تظاهرات بزرگی به حمایت از انقلاب اسلامی برگزار کردند.
22 آبان: ساواك در گزارشي محرمانه به خدمات 12 ساله اميرعباس هويدا به بهاييان و اشغال مناصب مهم كشور توسط آنان و خارج كردن پول‌هاي مملكت توسط اين فرقه اشاره كرد. / امروزكارمندان تلويزيون در بيانيه‌اي از مردم خواستند تلويزيون‌هاي خود را خاموش كنند؛ چون نظاميان بر آنها نظارت دارند. / كارمندان مخابرات نیز مستشاران آمريكايي را از اين اداره بيرون كردند.
23 آبان: در تظاهرات امروز مردم اهواز 14 تن به شهادت رسيدند. / امروز در مجلس اعيان انگلستان موضوع ايران مطرح شد و معاون وزارت امور خارجه آن کشور تصریح كرد كه ما بايد از شاه ايران حمايت كنيم.
24 آبان: امام خميني(ره) فرمودند: اكثر آتش‌سوزيهاي عمده‌اي كه اين روزها در نقاط مختلف به وقوع مي‌پيوندد كار افراد رژيم جبار شاه است.
25 آبان: شاه امروز در مصاحبه با هفته‌نامه آبزرور اظهار داشت: «بدون من، اروپا در كمتر از سه ماه خواهد مرد، بدون من نفتي از تنگه هرمز نخواهد گذشت، بدون من ايران تجزيه مي‌شود و زير پرچم سرخ شوروي درمي‌آيد و...
26 آبان: امروز كه در زمان شاه «روز ارتش» نام داشت، واحدهاي ارتشي به رژه نظامي پرداختند. با اين تفاوت كه همه ساله اين رژه در بزرگراه تهران كرج صورت مي‌گرفت ولي امسال در خيابان‌هاي تهران به اجرا درآمد و هدف از آن ايجاد رعب و وحشت در ميان مردم و قدرت‌نمايي رژيم شاه بود. / امروز بار ديگر ويليام سوليوان و آنتوني پارسونز سفيران آمريكا و انگليس در تهران با شاه ملاقات كردند. آنان پس از اين ديدار كه 2 ساعت به طول انجاميد، گفتند «شاه خسته و عصباني به نظر مي‌رسيد.»
27 آبان: دولت نظامي ازهاري از مجلس شوراي ملي رأي اعتماد گرفت. / از امروز قضات دادگستري مازندران درسرتاسر اين استان در اعتراض به دولت نظامي ازهاري و به حمايت از انقلاب اسلامي اعتصاب خود را آغاز كردند.
28 آبان: امروز 210 زنداني سياسي از جمله محمدعلي رجايي به مناسبت عيد غدير خم و به دستور شاه از زندان آزاد شدند. / فرح ديبا همسر شاه كه ديروز به همراه مادرش به مناسبت عيد غدر خم رهسپار نجف شده بود، امروز موفق به ديدار با آيت‌الله خويي گرديد. / حوزه علميه قم امروز در پيامي خطاب به نيروهاي مسلح ضمن تشريح مظالم و مفاسد رژيم پهلوي، آنان را به پيوستن به صفوف ملت دعوت كردند.
29 آبان: فضلا و طلاب حوزه علميه قم، با انتشار اعلاميه‌اي ديدار ديروز آيت‌الله خويي با فرح همسر شاه را مورد انتقاد قرار دادند. / روزنامه نيويورك تايمز امروز متن مصاحبه نماينده اين روزنامه با شاه را منتشر كرد. شاه در اين مصاحبه اظهار داشت: تا جايي كه بتوانم براي بقاي تاج و تخت خود تلاش خواهم كرد و تصميم دارم با استحكام در مقام خود بمانم. / دولت عربستان امروز با انتشار بيانيه‌اي رسماً از شاه حمايت كرد.
30 آبان: در حمله چماق به‌دستان رژيم شاه در بهشهر به بانكها، مغازه‌ها و باغ‌هاي مركبات مردم، خسارات سنگيني به بار آمد. / «مايكل بلومنتال» وزير خزانه‌داري آمريكا با شاه ملاقات كرد. «گري سيك» در كتاب «همه سقوط مي‌كنند» نوشت: «بلومنتال پس از اين ديدار با توجه به چهره شاه، سخت شگفت‌زده شده بود. زيرا شاه كاملاً پريشان و افسرده به نظر مي‌رسيد. او در ميان سخنان خود مكث‌هاي طولاني داشت و مدتها به نقطه‌اي خيره مي‌ماند و طوري مي‌نمود كه گويي با محيط اطراف خود ارتباطي ندارد و نمي‌تواند پيرامون خود را درك كند.» / جيمي كارتر رئيس‌جمهور آمريكا در ديدار با اردشير زاهدي سفير شاه در واشنگتن حمايت كامل خود را از شاه به اطلاع وي رساند.
1 آذر: در آستانه فرارسيدن محرم، امام خميني(ره) در پيامي اين ماه را ماه پيروزي خون بر شمشير و حكومت پهلوي را نظام سياسي اشغالگر دانستند كه بايد توسط مردم به زير كشيده شود. امام از مردم خواستند براي برپايي مراسم ماه محرم از مقامات سياسي اجازه نگيرند و از همه وعاظ و سخنرانان خواستند از ظرفيت اين ماه براي آگاه كردن مردم استفاده كنند.
2 آذر: امروز در مشهد تظاهرات مردم سرکوب شد و عده‌ای به حرم حضرت ثامن‌الائمه پناه بردند. مامورین با ورود به حرم، به سوی پناهندگان شلیک کردند. در نتیجه جمعی به شهادت رسیده یا مجروح شدند. / در این روز دولت ازهاری از مجلس سنا رای اعتماد گرفت.
3 آذر: امام خمینی(ره) با انتشار اعلاميه‌ای به مناسبت هجوم مأمورين شاه به حرم حضرت امام رضا(ع) در مشهد، روز 5 آذر را عزاي عمومي اعلام كردند. مراجع تهران، قم ومشهد نيز اطلاعيه‌هاي مشابهی صادر كردند.
4 آذر: محل استقرار گارد شهرباني شهر زنجان مورد حمله مسلحانه قرار گرفت. سازمان چريكهاي فدايي خلق مسئوليت اين حمله را بر عهده گرفت. / جيمي كارتر رئيس جمهور آمريكا سازمان «سيا» را به علت عدم توانائيش در پيش‌بيني حوادث ايران مورد انتقاد قرار داد.
5 آذر: امروز به‏مناسبت هتك حرمت حرم رضوى توسط عمال رژيم پهلوى و شهادت عده‏اى از مردم بى‏گناه، سراسر ايران عزادار و اكثر مغازه‏ها و ادارات در شهرهاى مختلف تعطيل بود. همچنین حدود دويست هزار نفر از مردم مشهد به تظاهرات و راهپيمايى عليه رژيم پهلوى پرداختند. در اصفهان نیز مردم مجسمه شاه را پايين كشيدند. امروز اكثر شهرهاى كشور از جمله تهران، كرمان، كرمانشاه، همدان، يزد، گرگان، بابل، رشت و فريدونكنار شاهد تظاهرات و درگيرى مردم با پليس بود.
6 آذر: كاركنان اداره برق تهران در اعتراض به حكومت نظامي مبادرت به قطع جريان برق در ساعت 20:30 تا 22 كردند تا مردم اخبار دولتي را گوش ندهند. مجله نيوزويك چاپ آمريكا امروز به نقل از رئيس اداره مطبوعات دربار شاه كه در لندن به سر مي‌برد، فهرستي از روزنامه‌نگاران غربي را كه در ازاء دريافت پول و طلا از حكومت شاه، مقالاتي به نفع رژيم پهلوي مي‌نوشتند، انتشار داد.
7 آذر: دادستان تهران تحقيقاتي را پيرامون انتقال 2/4 ميليارد دلار ارز از سوي 144 نفر از چهره‌هاي شاخص خاندان پهلوي به خارج از كشور كه اخير از سوي انجمن كاركنان بانك مركزي انتشار يافته است، آغاز كرد.
8 آذر: پالايشگاه تهران به اشغال مأموران حكومت نظامي درآمد. / امروز دكتر محمدجواد باهنر پس از سخنراني در دانشكده كشاورزي شيراز، هنگام خروج از شهر در فرودگاه توسط مأموران ساواك دستگير شد. / سپهبد ناصر مقدم رئيس ساواك در نامه‌اي براي ارتشبد ازهاري نخست‌وزير نسبت به گسترش قيام مردم در ايام محرم به ويژه روزهاي تاسوعا و عاشورا هشدار داد. وی در این نامه رهنمودي در 20 ماده براي جلوگيري از تظاهرات، سركوب مردم و مراقبت از مراكز حساس كشور از جمله راديو تلويزيون، صنعت نفت و... ارائه كرد.
9 آذر: دهها تن از روحانيون و علماي حوزه علميه قم با انتشار بيانيه‌اي ضمن اعلام حمايت از اعتصابيون شركت نفت، شماره حسابی را براي دريافت كمك‌هاي مالي مردم جهت حمايت از كاركنان اعتصابي شركت نفت، افتتاح كردند.
10 آذر: اولين روز محرم امسال با بانگ شبانه «الله اكبر» بر فراز خانه‌هاي مردم آغاز شد. امروز تعداد زيادي از مردم تهران در تظاهراتي كه در نقاط مختلف شهر برگزار شد به شهادت رسيده و حداقل يكصد نفر دستگير شدند. بيشترين ميزان تلفات در ميدان سرچشمه تهران و بزرگترين تظاهرات، حركت 10 هزار نفر از مردم به صورت كفن‌پوش از ميدان سرچشمه به سوي ميدان ژاله (شهدا) بود.
11 آذر: امام خميني(ره) در پيامي به مناسبت فرارسیدن ماه محرم، ضمن ابراز همدردی با شهدای شب اول محرم، از سربازان خواست تا از پادگانها فرار كنند و از كاركنان صنعت نفت خواست تا به اعتصابات ادامه دهند.
12 آذر: تظاهرات كاركنان اعتصابي بانك مركزي در محوطه اين بانك با تيراندازي مستقيم سربازان به سوي آنان به خاك و خون كشيده شد.
13 آذر: تا ساعت 11 صبح امروز 33 جسد كه بر اثر تيراندازى امروز سربازان به سوی مردم تهران به شهادت رسيده بودند، در گورستان بهشت‏زهرا به خاك سپرده شدند. / در قزوین جمعي از سربازان به فرمان امام خميني(ره) از پادگان اين شهر فرار كردند.
14 آذر: مردم تهران با برگزاري تظاهراتي در مقابل كاخ نياوران، صداي انقلاب را از نزديك به گوش شاه رساندند. / امروز به‌نقل از یک مقام نظامی اعلام شد که فرار سربازان از نیروهای سه‌گانه افزایش یافته است.
15 آذر: ازهاري طي نطقي در مجلس سنا گفت: شعارهاي پشت بام مردم، صداي نوار ضبط صوت است! وی افزود: قرمزی آب جوی‌ها نیز ناشی از خون نیست بلکه نتیجه ریختن پودر قرمز است!
16 آذر: مراجع و روحانيون در سراسر کشور با انتشار اعلاميه‌هايی از مردم خواستند خود را براي شركت گسترده در راهپيماييهاي تاسوعا و عاشورا، آماده كنند. امروز مسيرهاي اين راهپيمايي در تهران اعلام شد.
17 آذر: گزارشهاي رسيده از فرودگاه مهرآباد حاكي است خارجي‌ها دسته دسته در حال خروج از كشور هستند. يونايتدپرس گزارش داد هواپيماهاي آمريكايي در حال سوار كردن صدها نفر از اتباع خود هستند. به گفته بي‌بي‌سي خروج اتباع خارجي به ويژه سرمايه‌داران آمريكايي همه روزه ادامه دارد. شركت هواپيمايي ال‌عال اسرائيل نیز اعلام كرد روزانه بيش از 400 نفر را به تل‌آويو انتقال مي‌دهد و راديو كلن اعلام كرد 3 هزار آلماني را از ايران خارج كرده است. / در تظاهرات امروز مردم تبريز، 20 نفر به شهادت رسيدند.
18 آذر: امروز اعلام شد بر اثر اعتصاب در صنعت نفت بيش از 70 كشتي نفتكش در جزيره خارك متوقف مانده‌اند. / سخنگوي شركت هواپيمايي ال‌عال متعلق به اسرائيل اعلام كرد تعداد هواپيماي روزمره خود براي خارج كردن اتباع اسرائيل از ايران را به روزي 3 فروند افزايش داده است. / امروز رژيم بحرين رسماً حمايت خود را از شاه در سركوب مردم اعلام كرد.
19 آذر: تظاهرات با شکوه و میلیونی مردم در روز تاسوعای حسینی در سراسر کشور برگزار شد.
20 آذر: راهپيمايي عظيم و ميليوني عاشوراي حسيني، در سراسر كشور با حضور چشمگير مردم برگزار شد. عده زيادي از سربازان در روزهاي تاسوعا و عاشورا از سربازخانه‌ها گريختند. / امروز بر اثر حمله مسلحانه چند نظامي به سوي فرماندهانشان در پادگان لويزان دهها افسر و درجه‌دار در ناهارخوري پادگان به هلاكت رسيدند.
21 آذر: امام خميني(ره) به مناسبت برگزاري راهپيمايي‌هاي باشكوه تاسوعا و عاشوراي حسيني در پيام مهمي اعلام كردند: «راهپيمايي اين دو روز رفراندومي بود كه ملت شاه را نمي‌خواهد و عدم رسميت او را با اكثريت قاطع قريب به اتفاق اعلام كرد.» امروز جمعی از تظاهركنندگان اصفهان با شليك گلوله نظامياني كه از داخل بالگرد به سويشان تيراندازي مي‌كردند، به شهادت رسيدند. در تظاهرات مردم نجف‌آباد 50 نفر شهيد و 200 نفر مجروح شدند، 22 مغازه توسط مأموران رژيم غارت شد، 24 مغازه به آتش كشيده شد و به 400 مغازه ديگر خسارات فراواني وارد آمد. بسياري از شهدا كساني بودند كه حين اطفاء حريق مورد هدف گلوله‌هاي مأموران قرار گرفتند.
22 آذر: در جريان حمله چماق به دستان طرفدار رژيم شاه به مردم سبزوار 15 نفر به شهادت رسيده و 40 نفر به سختي مجروح شدند. در شیراز نیز امروز 23 نفر از مردم توسط مأموران رژيم شاه به شهادت رسيدند. فرمانده نظامياني كه دستور تيراندازي به مردم شیراز را داده بود توسط يك سرباز به هلاكت رسيد.
23 آذر: جمع بزرگي از روحانيون تهران با انتشار اعلاميه مشتركي، روز دوشنبه 27 آذر را به منظور بزرگداشت شهداي روزهاي اخير در تهران و شهرستانها، عزاي عمومي اعلام كردند. / امروز اميرخسرو افشار وزير امور خارجه ايران به همتاي انگليسي خود در لندن التماس كرد كه به نجات رژيم شاه بشتابد. «ديويد اوئن» وزير خارجه انگليس به وي گفت «ما را فراموش كنيد اگر ما بتوانيم به شما كمك كنيم دريغ نخواهيم كرد. ولي به هيچوجه صلاح نمي‌دانيم راه حلي ارائه كنيم.» / عوامل ساواك با حمايت نيروهاي نظامي وارد بيمارستان امام رضا(ع) در شهر مشهد شده، ابتدا با سرنيزه و چماق به اتومبيلهاي كادر پزشكي بيمارستان خسارت وارد كردند، سپس با تيراندازي وارد بخش اصلي بيمارستان شدند. آنان بدون توجه به بيماران بستري هر چه را در سر راه خود ديدند شكستند. در اين يورش تعدادي از بيماران دچار حمله قلبي شدند، دو كودك جان سپردند و 18 نوزاد زخمي شدند.
24 آذر: سرگرد كازروني رئيس كميته مشترك ضدخرابكاري همدان توسط «گروه توحيدي حديد» ترور شد و به هلاكت رسيد. / امروز به دليل اعتصابات در شركت نفت، دولت ايران درخواست خريد فرآورده‌هاي نفتي از شركت «بريتيش پتروليوم» كرد. اما اين درخواست با پاسخ منفي شركت روبرو شد.
25 آذر: از سوي مراجع تقليد قم و مشهد، و فضلاي حوزه علميه قم روز 27 آذر به عنوان روز سوگواري سراسري براي شهداي اخير شهرهاي كشور، عزاي عمومي اعلام شد. / تظاهرات عظيم و راهپيماييهاي گسترده خياباني در اكثر شهرهاي ايران جريان دارد و مردم در شعارهاي خود ضرورت سقوط رژيم شاه و برقراري حكومت عدل اسلامي به رهبري امام خميني را مورد تأكيد قرار مي‌دهند.
26 آذر: جمع بزرگي از روحانيون تهراني با انتشار اعلاميه مشتركي حمايت قاطع خود را از ادامه اعتصابات در صنعت نفت ايران اعلام كردند.
27 آذر: امروز به مناسبت اعلام عزاي عمومي، سراسر ايران يكپارچه تعطيل بود و در شهر تبريز يك يگان ارتشي با فرمانده خود، خودروهاي زرهي را رها كرده و به صف مردم پيوستند. / در پي اخراج چند خلبان و افراد فني شركت هواپيمايي ملي ايران كه همراه با مردم انقلابي اعتصاب كرده بودند، 50 خلبان و 30 مهندس پرواز به جمع اعتصاب‌كنندگان پيوستند.
28 آذر: جامعه پزشكان اهواز در اعتراض به حمله چماقداران رژيم شاه به بيمارستان امام رضاي مشهد، در محل بيمارستان جندي شاپور تحصن كردند.
29 آذر: امروز صدها دانشجو و استاد در دانشگاه تهران دست به اعتصاب نشسته زدند. در يزد نيز اعتصاب نشسته صدها روحاني در اعتراض به جنايت چماقداران رژيم شاه در حمله به بيمارستان امام رضاي مشهد وارد ششمين روز خود شده است.
30 آذر: بسياري از نظاميان در شهرهاي مختلف سلاحهاي خود را به زمين گذارده، اونيفورم‌هاي خود را درآورده و به صف مردم پيوستند. اخبار دریافتی از پادگان‌ها حاكي از اوجگيري نافرماني است و بازداشتگاه پادگان‌ها مملو از نظاميان وفادار به انقلاب است. / يكي از فرستادگان ويژه آمريكا به تهران پس از ملاقات با شاه وضع او را اينگونه توصيف كرد: «با مردي گيج و مريض روبه‌رو بودم كه در برابر مشكلات جاري كشورش دائماً مي‌گفت نمي‌دام چه كنم؟» وي پس از بازگشت به آمريكا در ديدار با برژينسكي مشاور امنيت ملي كارتر گفت: شما يك مرده متحرك در آنجا داريد. ما در ايران چه مي‌كنيم. بايد بداني كه ديگر نمي‌توانيم روي شاه حساب كنيم. » / آنتوني پارسونز سفير انگليس در خاطرات امروز خود نوشت: «ازهاري به من گفت شاه، قدرت و اراده خود را از دست داده و اين مملكت دارد از دست مي‌رود.
1 دی: امروز در اصفهان يكهزار استاد دانشگاه و پزشك در اعتراض به حمله رژيم شاه به بيمارستان امام رضاي مشهد و همچنين بازداشت سه نفر از پزشكان اصفهان تظاهرات كردند. / شاه بار ديگر با سوليوان و پارسونز سفيران آمريكا و انگليس ملاقات كرد و درباره آينده كشور و اين كه چه كسي را پس از ازهاري به نخست‌وزيري برگزيند با آنان مشورت و تبادل‌نظر كرد.
2 دی: در آستانه سالگرد ميلاد حضرت مسيح، امام خميني(ره) طي پيامي از مسيحيان جهان خواست براي فرج ملت ايران كه گرفتار سلطان ستمكارانند، دعا كنند و سران كشورها مسيحي را كه حامي شاه هستند به تعاليم حضرت عيسي آشنا كنند. / روشنفكران يهودي ايران با انتشار بيانيه‌اي از مبارزات ملت ايران حمايت كردند و صهيونيستها را به ايجاد تفرقه در صف مردم ايران متهم كردند. / امروز يكصد تن از استادان دانشكده‌هاي مختلف در اعتراض به حضور نظاميان رژيم شاه در دانشگاه تهران،در ساختمان وزارت علوم و آموزش عالي متحصن شدند.
3 دی: امروز محوطه سفارت آمريكا در تهران با سنگ و آجر مورد حمله مردم قرار گرفت و يكي از اتومبيلهاي سفارت به آتش كشيده شد و مخزن بنزين آن هم منفجر گرديد. / دفتر شركت هواپيمايي اسرائيل «ال‌عال» امروز مورد حمله مردم خشمگين قرار گرفت. در اين حمله شيشه‌هاي شركت شكست و شعارهايي به حمايت از مبارزات ملت فلسطين بر ديوارهاي آن نوشته شد.
4 دی: كاركنان صنعت نفت در نامه‌اي به امام خميني(ره) و مراجع تقليد قم اعلام كردند از روز اول اعتصاب، نفت به اندازه مصرف داخلي توليد مي‌شود ولي 60 درصد نفت توليدي به اسرائيل صادر مي‌شود.
5 دی: دكتر كامران نجات‌اللهي استاد دانشگاه پلي‌تكنيك تهران در بالكن ساختمان وزارت علوم به ضرب گلوله مأموران حكومت نظامي به شهادت رسيد. / صدها هزار نفر از مردم مشهد عليرغم حكومت نظامي به دعوت آيات عظام اقدام به تظاهرات و راهپيمايي کردند و در مقابل ساختمان بيمارستان امام رضا(ع) به سخنراني حجت‌الاسلام سيد علي خامنه‌اي گوش فرادادند. / امروز شاه در ديدار با سوليوان سفير آمريكا نوميدانه گفت آمريكا از من چه ميخواهد؟ سوليوان پاسخ داد آمريكا از هر اقدامي كه شما در جهت ايجاد نظم در كشور انجام دهيد حمايت خواهد كرد. شاه گفت حتي اگر سياست «مشت آهنين» باشد؟ سوليوان گفت اگر نظرتان اين است كه آمريكا مسئوليت اقدامات شما را بپذيرد، خير، واشنگتن چنين مسئوليتي را نمي‌پذيرد. / امروز در ادامه اعتصابات در صنعت نفت، صادرات نفت از بندر خارك قطع شد.
6 دی: منصور رفيع‌زاده رئيس شعبه ساواك در آمريكا گزارش تماس تلفني امروز خود با تيمسار ناصر مقدم رئيس ساواك را كه در آن از نخست‌وزير شدن قريب‌الوقوع شاپور بختيار سخن به ميان آورده بود، به اطلاع مقامات ارشد «سيا» رساند. مقامات «سيا» تصريح كردند بختيار شانس ضعيفي براي جلب حمايت مردم دارد.
7 دی: شاه از شاپور بختيار براي پذيرش مسئوليت نخست‌وزيري دعوت به عمل آورد. اردشير زاهدي از اين دعوت به عنوان «شليك آخرين تير تركش رژيم» ياد كرد.
8 دی: بختيار در ديدار با كادر رهبري جبهه ملي با اعلام قصد خود برای پذيرش مسئولیت نخست‌وزيري، در برابر مخالفت اعضا گفت: «من تصميم خودم را گرفته‌ام و كاري است كه مي‌كنم و شما هم هر چه دلتان مي‌خواهد بكنيد.»
9 دی: بختيار به دربار رفت و شاه پس از گفت‌و‌گو با وی، او را به عنوان نخست‌وزير جديد به مجلسين معرفي کرد. در همین روز سفير آمريكا در تهران با انتقال این خبر به وزارت خارجه کشورش تصریح کرد: بختيار از محبوبيت برخوردار نيست.
10 دی: مجلسین در یک نشست مشترک به نخست‌وزیری شاپور بختیار اظهار تمایل کردند. در همین روز ازهاري از مقام نخست‌وزيري استعفا كرد. ارتشبد قره‌باغي، رئيس ستاد ارتش نیز اعلام كرد ضعف دولت نظامي ازهاري، باعث فرار روزافزون پرسنل نيروهاي مسلح شده است
11 دی: شاپور بختيار در پيامي راديويي از مردم خواست وي را در برقراري يك حكومت «سوسيال دمكراسي» در ايران ياري دهند. كاركنان اداره برق تهران به هنگام شروع پخش سخنان بختيار، برق تهران را قطع كردند. / ارتشبد فريدون جم درخواست شاپور بختيار را براي تصدي مقام وزارت جنگ رد كرد.
12دی: ارتشبد غلامعلي اويسي فرماندار نظامي تهران و حومه طي دستورالعملي كتبي خواستار استفاده از چماقداران داوطلب براي سركوب مردم شد.
13 دی: ويليام سوليوان به شاه گفت: به نظر دولت آمريكا، منافع ايران و شخص شاه ايجاب مي‌كند كه از كشور خارج شود. شاه بدون مقاومت گفت: «كجا بايد بروم؟!»
14 دی: ژنرال «رابرت هايزر» معاون فرمانده نيروهاي ارتش آمريكا در اروپا، در حالي كه در قسمت بارِ هواپيما مخفي شده بود، وارد تهران شد. برژينسكي هدف از مأموريت هايزر در ايران را طراحي يك كودتاي نظامي در صورت شكست دولت بختيار اعلام كرد. در همین روز غلامعلي اويسي از مقام فرمانداري نظامي تهران استعفا کرد و راهی آمریکا شد.
15 دی: رهبران 4 كشور غربي (آمريكا، انگليس، آلمان غربي و فرانسه) اجلاس دو روزه خود را در جزيره گوادلوپ با هدف بررسي چند موضوع از جمله انقلاب اسلامي ايران و سرنوشت شاه آغاز كردند. / سپهبد مهدي رحيمي فرماندار نظامي تهران و سپهبد عبدالعلي بدره‌اي فرمانده نيروي زميني ارتش شد.
16 دی: امام خميني(ره) به مناسبت معرفي بختيار به عنوان نخست‌وزير، طي پيامي اعلام كردند: «رژيم سلطنتي غيرقانوني، مجلسين غيرملي و غيرقانوني و حكومت غاصب (بختيار) نيز غيرقانوني و ياغي است. اطاعت از اين دستگاه، اطاعت از طاغوت و حرام است. اطاعت از شاه و دولت ياغي جرم است و حرام، و مردم نبايد از آن اطاعت كنند .... کارمندان وزارتخانه‌ها، وزرای فاسد غیرقانونی را نپذیرند و از آنان اطاعت نکنند. آنان را به وزارتخانه‌ها راه ندهند که این امرْ تکلیف شرعی آنان و خدمت به‏‎ ‎‏کشور و ملت است.» / شاپور بختيار در كاخ نياوران اعضاي كابينه خود را به شاه معرفي كرد و شاه براي دولت وي آرزوي موفقيت نمود.
17 دی: تيمسار قره‌باغي رئيس ستاد ارتش به ژنرال هايزر آمريكايي گفت: «اگر اعليحضرت از ايران خارج شود، من نيز با او خواهم رفت» و تيمسار طوفانيان به هايزر گفت «مرا تلفني تهديد كرده‌اند كه بايد زودتر از كشور خارج شوم.» / علماي حوزه علميه قم در اعلاميه‌اي ضمن محكوم كردن دولت بختيار از مردم قم خواستند در مجلس عزايي كه به همین مناسبت فردا از ساعت 9 تا 11 در مسجد اعظم قم برپا مي‌شود شركت كنند.
18 دی: جيمي كارتر رئيس‌جمهور آمريكا با ارسال پيغامي محرمانه براي امام خميني(ره) خواستار خودداري ايشان از مخالفت با شاپور بختيار شد. امام درخواست كارتر را رد كردند و وعده تشكيل شوراي انقلاب را دادند. / ارتشبد غلامرضا ازهاري نخست‌وزير پيشين، راهی آمريكا شد. / آنتوني پارسونز سفير انگليس در ايران در ديدار خداحافظي، به شاه گفت: هر چه بيشتر در كشور بمانيد، بختيار مثل برفي كه در آب افتاده باشد، بيشتر تحليل خواهد رفت.
19 دی: شاپور بختيار اعلام كرد برنامه‌هايش را روز 21 دي در مجلس شوراي ملي و روز 23 دي در مجلس سنا مطرح خواهد كرد. / برژينسكي مشاور امنيت ملي آمریکا بر حمايت دولتش از بختيار تأكيد كرد و خواستار حمايت ارتش از وي شد. / بين سوليوان سفير آمريكا و هايزر فرستاده ويژه كارتر به تهران، در مورد شيوه رفتار آمريكا با انقلاب اسلامی اختلاف افتاد. سوليوان تأكيد داشت هر تلاشي براي تقويت بختيار اتلاف وقت است و هايزر اين عقيده را قبول نداشت.
20 دی: امام خميني(ره) در مصاحبه با روزنامه لوموند گفتند: «نه مجلس شورا و نه مجلس سنا، پايگاه ملي ندارند و نمايندگان اين دو مجلس را كه دولت از آنها رأي اعتماد مي‌خواهد، ملت انتخاب نكرده است. / با مطرح شدن زمزمه‌های خروج شاه از کشور سرلشكر منوچهر خسروداد فرمانده هوانيروز نيروي زميني اعلام كرد «در صورت خروج شاه از كشور دو شهر قم و مشهد را با خاك يكسان خواهم كرد.» / تيمسار ربيعي آخرين فرمانده نيروي هوايي شاه اظهار داشت: «هايزر به ما با صراحت گفت: شاه بايد برود. من تازه فهميدم كه شاه مثل يك ساختماني است كه بر يك چوپ پوسيده لغزان بنا شده است. درست مثل اينكه دُم يك موش را بگيرند و بيندازند بيرون.» / ژنرال هايزر در گزارشي به «هارولد براون» وزير دفاع آمريكا تصريح كرد: «آيت‌الله خميني ميخ‌هاي تابوت دولت بختيار را هر روز محكم‌تر مي‌كوبد.»
21 دی: بختیار به مجلس شورای ملی رفت و برنامه‌های خود را اعلام کرد. مهمترین این برنامه‌ها عبارت بودند از: انحلال ساواک، محاکمه سریع غارتگران، رسیدگی به کارهای خلاف گذشته، آزادی زندانیان سیاسی و اعاده حیثیت از آنان، و لغو حکومت نظامی. بختیار از خود در مقابل حوادث و مشکلات جاری کشور با عنوان «مرغ طوفان» یاد کرد. / در پي اعلام انحلال ساواك از سوي شاپور بختيار، سپهبد ناصر مقدم رئيس ساواك با صدور بخشنامه‌ای محرمانه به كاركنان ساواك اطمينان داد اين اخبار به منظور انحراف افكار مخالفين مي‌باشد. / امروز در تظاهرات 200 هزار نفري مردم شيراز، مجسمه‌هاي شاه در اين شهر پايين كشيده شد، ساختمان ساواك شهر به آتش كشيده شد، سرهنگ ضرغام معاون ساواك شيراز به هلاكت رسيد، پرچم كنسولگري آمريكا در شيراز، پائين آورده شد و آنتوني پارسونز خبر از سقوط شهر داد. / رابرت هايزر ژنرال آمريكايي و سوليوان سفير آمريكا با شاه ملاقات كردند. سوليوان در پاسخ به پرسش شاه درباره زمان خروجش از كشور گفت «هر چه زودتر بهتر!» شاه پس از پايان ديدارش به سوليوان و هايزر به ژنرال طوفانيان گفت: اينها به من تكليف كردند كه بايد بروم. / امروز «هنري پرشت» مسئول ميز ايران در وزارت خارجه آمريكا در جلسه مشترك دست‌اندركاران بحران ايران كه در كاخ سفيد تشكيل شد تصريح كرد «ايران تحت رهبري (امام) خميني ثبات بيشتري نسبت به گذشته خواهد داشت.»
22 دی: امام خميني(ره) در پيامي تشكيل «شوراي انقلاب اسلامي» را اعلام كردند. امام در اين پيام دولت بختيار را «غاصب» ناميده و تاکید کردند: «دولت کنونی که منصوب شاه مخلوع و مجلسینْ است، غیرقانونی است و هرگز‏‎ ‎‏مورد قبول مردم نخواهد بود. همکاری با این دولت غاصب به هر شکل و به هر نحوی‏‎ ‎‏شرعاً حرام و قانوناً جرم است.»
23 دی: شاه فرماندهان ارتش را به كاخ نياوران فراخواند و از آنان خواست از دولت شاپور بختيار حمايت كنند.
24 دی: در پي حتمي شدن خروج شاه از كشور، شوراي سلطنت مركب از محمد سجادي رئيس سنا، جواد سعيد رئيس مجلس شوراي ملي، عليقلي اردلان، عبدالله انتظام، ارتشبد قره‌باغي رئيس ستاد ارتش، علي آبادي، سيدجلال الدين تهراني و شاپور بختيار در حضور شاه تشكيل جلسه دادند. / بختيار اعلام كرد من سنگين‌تر از آن هستم كه كسي بتواند مرا جارو كند.
25 دی: امام خميني(ره) در پيامي از مردم ايران خواستند در راهپيمايي روز اربعين حسيني به طور گسترده شركت كنند و مخالفت خود را با شوراي سلطنت و دولت بختیار ابراز نمايند. امام در این پیام فرمودند: «به کسانی که در شورای سلطنتی غیرقانونی به عنوان عضویت داخل شده‌اند اخطار‏‎ ‎‏می‌کنم که این عمل، غیرقانونی و دخالت آنان در مقدرات کشور جرم است، بی درنگ‏‎ ‎‏از این شورا کناره‌گیری کنند، و در صورت تخلف مسئول پیشامدها هستند.» / عده زيادي از اعضاي خاندان سلطنتي، تهران را به قصد آمريكا ترك كردند. / شاپور بختيار از مجلس سنا رأي اعتماد گرفت. از 48 سناتور، 38 نفر رأي موافق، يك نفر رأي مخالف و دو نفر ديگر رأي ممتنع دادند.
26 دی: شاه و فرح از كشور خارج شدند. با اعلام اين خبر موجي از شادي سراسر كشور را در بر گرفت و مردم تا ساعاتي از شب به جشن و توزيع گل و شيريني و پايكوبي و نواختن بوق در خيابانها پرداختند. شاه هنگام خروج از كشور مي‌گريست. با خروج شاه از كشور تمامي مجسمه‌هاي شاه و پدرش در مجامع عمومي و معابر و ميادين شهرها به زير كشيده و تخريب شد. امام خميني(ره) در مصاحبه‌اي با خبرنگاران خارجي تأكيد كردند: «خروج شاه اولين مرحله پايان يافتن سلطه جنايت‌بار 50 ساله رژيم پهلوي است و ما به زودي دولت موقت انتقالي را براي اجراي انتخابات مجلس مؤسسان و تصويب قانون اساسي جديد معرفي مي‌كنيم.
27 دی: امام خميني(ره) در پيامي به مناسبت خروج شاه از كشور تأكيد كردند محمدرضا پهلوي مخلوع است و ديگر باز نمي‌گردد و من به جميع نيروهاي انتظامي و زميني و هوايي و دريايي و صاحب‌منصبان و درجه‌داران ارتش، ژاندارمري و غيره توصيه مي‌كنم به ملت بپيوندند كه صلاح دنيا و دين آنان در آن است. / در هجوم مردم اهواز به مراكز انتظامي، اكثر كلانتريها خلع‌سلاح شدند و مردم اداره انتظامي شهر را بر عهده گرفتند. / افسران، درجه‌داران و همافران پايگاه چهارم شكاري وحدتي دزفول به حمايت از انقلاب اسلامي دست به اعتصاب غذا زدند. / اعضاي هيأت نمايندگي ايران در سازمان ملل همبستگي خود را با انقلاب ابراز كردند. آنان با صدور اعلاميه‌اي تأكيد كردند كه اشرف، خواهر شاه را به منزلة رئيس هيأت نمايندگي كشور در سازمان ملل به رسميت نمي‌شناسند.
28 دی: 2800 تن از افسران، درجه‌داران و همافران پايگاه سوم شكاري همدان در حمايت از امام خميني(ره) دست به اعتصاب غذا زدند.
29 دی: در اربعين حسيني سراسر كشور شاهد راهپيمايي عظيم و ميليوني مردم عليه رژيم شاه، دولت بختيار و شوراي سلطنت بود. تعداد راهپيمايان در تهران بيش از دو ميليون نفر اعلام شد. امروز افسران، همافران و درجه‌داران پايگاه هوايي بندرعباس با راهپيمايي در محوطه پايگاه، همبستگي خود را با انقلاب اعلام كردند. / سيدجلال الدين تهراني رئيس شوراي سلطنت خواستار ملاقات با امام خميني(ره) شد. امام براي اين ديدار دو شرط تعيين كردند: استعفاي وي از رياست شوراي سلطنت و اعلام غيرقانوني بودن شورا. تهراني هر دو شرط را پذيرفت. / امروز ارتشبد قره‌باغي رئيس ستاد ارتش گفت: در فرماندهي ستاد، اثرات بي ايماني، بلاتكليفي و عدم علاقه به كارهاي روزمره به وضوح مشهود است و فرار روزافزون افسران و سربازان و افزايش آمار غائبين نشانه اين امر است.
30 دی: ارتشبد قره‌باغي از رياست ستاد ارتش استعفا كرد. ولي بختيار، استعفاي او را نپذيرفت. سوليوان سفير آمريكا نيز قره‌باغي را متقاعد كرد كه از استعفا خودداري كند. / آيت‌الله‌العظمي گلپايگاني با انتشار اطلاعيه‌اي اظهارات بختيار كه مدعي شده بود «نه دهم آيت‌الله‌هاي ايران طرفدار من هستند ولي جرأت ابراز پشتيباني را ندارند» را رد كرد.
1 بهمن: امروز شاپور بختيار اعلام كرد كساني كه در خيابان‌ها دست به تظاهرات و راهپيمايي مي‌زنند چهار دسته‌اند: يا براي تفريح به خيابان‌ها مي‌آيند، يا كمونيست هستند، يا پيرو آيات عظامند و يا از روي ايمان در تظاهرات شركت مي‌كنند. وي در مورد اعتصاب‌كنندگان نيز گفت: آنان دو دسته‌اند: يا از خارجي‌ها دستور مي‌گيرند و يا عادت دارند كار نكنند و حقوق بگيرند. / سيدجلال تهراني رئيس شوراي سلطنت به فرمان امام خميني(ره) از مقام خود استعفا كرد و طبق تأكيد امام، در استعفانامه خود متذكر شد كه شوراي سلطنت غيرقانوني است. / آنتوني پارسونز پنج روز پس از عزيمت شاه، تهران را ترك كرد و به قول خودش «با رفتن شاه از ايران و پايان مأموريتش در اين كشور، علاقه شخصي وي نيز نسبت به ايران خاتمه يافت».
2 بهمن: بختيار گفت: در صورت ورود آيت‌الله خميني به تهران، نخست‌وزيري و سنگر قانون اساسي را حفظ خواهم كرد. / «سناتور فرانك چرج» رئيس كميته روابط خارجي سناي آمريكا به دولت كارتر پيشنهاد كرد از حمايت دولت ايران خودداري كند. زيرا اين حمايت مردم ايران را خشمگين‌تر كرده، سقوط دولت را تسريع مي‌كند. / رمزي كلارك وزير دادگستري پيشين آمريكا پس از ديدار با امام در نوفل لوشاتو گفت: «آيت‌الله خميني مردي بسيار باهوش و خردمند است و كليد حل مشكل ايران فقط در دست ايشان است.» وي گفت: دولت بختيار شبحي بيش نيست و آمريكا بايد دست از حمايت وي بردارد. زيرا همه مردم به آيت‌الله خميني رأي مي‌دهند. / برژينسكي مشاور امنيت ملي جيمي كارتر در كتاب «اسرار سقوط شاه» ذيل وقايع امروز از قول ژنرال هايزر كه در تهران به سر مي‌برد، نوشت: شاپور بختيار قصد دارد به محض ورود آيت‌الله خميني به حريم هوايي ايران، هواپيماي وي را ربوده، او را دستگير كند.
3 بهمن: امام خميني(ره) فرمودند: «افكار عمومي و اراده مردم، قانون است. ما با استناد به همين قانون رژيم موجود را تغيير خواهيم داد. بخشي از ارتش با مردم است و صلاح همه آنها در پيوستن به مردم است... ما موافق تمدن هستيم ولي نه آن چيزي كه شاه تبليغ مي‌كرد... او تمدن را به فساد كشيد.» سيدجلال‌الدين تهراني كه از رياست شوراي سلطنت استعفا داده بود، با امام ملاقات كرد. وي تصریح كرد اين شورا قانوني نيست. در اين ملاقات كه به مدت 10 دقيقه به طول انجاميد، تهراني متن استعفاي خود را قرائت كرد و امام نيز گفتند: شما با اين استعفا خدمت بزرگي به ملت خود كرديد.
4 بهمن: به دستور بختيار تانك‌ها در فرودگاه مهرآباد مستقر شدند و باندهاي فرود را بستند. به كليه شركتهاي هوايي اعلام شد كه به ايران پرواز نكنند. در همين روز هزاران نفر از مردم به سمت فرودگاه حركت كردند و در اطراف آن اجتماع كردند. / ساواك در بخشنامه‌اي به ادارات داخلي دستور داد تمامي اسناد مربوط به همكاريهاي اطلاعاتي اين سازمان با كشورهاي غربي سوزانده شود و منهدم گردد. / سيدجلال الدين تهراني رئيس مستعفي شوراي سلطنت براي دومين بار در پاريس موفق به ملاقات با امام خميني(ره) شد.
5 بهمن: امروز اطراف ميدان بهارستان شاهد تظاهرات جمعي از سلطنت‌طلبان و هواداران شاپور بختيار بود. تظاهركنندگان شعارهايي به طرفداري از قانون اساسي و بختيار سرمي‌دادند و عكسهاي شاه و بختیار در دست داشتند. امروز بختيار از امام خميني(ره) خواست سفر خود به تهران را به مدت سه هفته به تأخير اندازد. امام اين تقاضا را رد كرد و گفت در رأس موعد مقرر به تهران خواهم رفت.
6 بهمن: «رمزي كلارك» دادستان كل اسبق آمريكا، «ريچارد فالك» استاد دانشگاه پرينستون آمريكا و «دان لوئي» نماينده سازمان‌هاي مذهبي آمريكا در پاريس ضمن ملاقات با امام اظهار اميدواري كردند «انتقال قدرت در ايران با آرامش صورت گيرد و عدالت براي همه محقق شود و مردم ايران و آمريكا به هم عشق بورزند.» امام به آنان گفتند: «اگر اجانب دست از فشار و تهديد بردارند خواهيد ديد كه ملت ايران با آرامش قدرت را به دست خواهد گرفت و اين قدرت را صرف تحقق عدالت خواهد كرد.»
7 بهمن: بختيار گفت براي ملاقات با آيت‌الله خميني اگر لازم باشد به پاريس خواهم رفت. امام بلافاصله در پاسخ فرمودند: «آنچه ذکر شده است که شاپور بختیار را با سمت نخست‌وزیری می‌پذیرم، دروغ‏‎ ‎‏است. تا استعفا ندهد او را نمی‌پذیرم؛ چون او را قانونی نمی‌دانم.»
8 بهمن: دهها نفر از روحانيون در مسجد دانشگاه تهران در اعتراض به بسته بودن فرودگاه مهرآباد، دست به تحصن زدند. آيات عظام طالقاني، مطهري، رباني شيرازي، منتظري، نوري همداني، صدوقي و جمعي از مدرسين حوزه علميه قم از جمله متحصنين بودند.
9 بهمن: بختيار گفت فرودگاه‌ها همه باز است ولي من به هيچ‌وجه استعفا نخواهم داد. امام نيز خطاب به مردم گفتند: «خائن اصلي را با خفت بيرون كرديد. اين نتيجه را هم كه حاشيه‌اي بيش نيست از صحنه خارج كنيد.» امام همچنین در پاسخ به شايعات مربوط به احتمال وقوع كودتا در ايران اعلام كردند: «ما از كودتا ترسي نداريم. ملت ايران به كودتاهاي نظامي عادت كرده است. پنجاه سال است زير بار كودتا هستيم، كودتاي رضاخان، كودتاي محمدرضا، ما با اين فشارها عادت كرده‌ايم... ملت ايران تا پيروزي نهايي را به دست نياورد، دست از نهضت خود برنمي‌دارد.» / امروز «رمزي كلارك» دادستان كل اسبق آمريكا ضمن تشريح نتايج اقامت هشت روزه‌اش در فرانسه و ديدارش با امام خميني(ره) گفت 99 درصد مردم ايران خواستار بازگشت آيت‌الله خميني هستند و جداً اصرار دارند رژيم ضدملي كنوني از ميان برود و به سلطه بيگانگان بر ايران پايان داده شود.
10 بهمن: تحصن روحانيوني كه به رژيم بختيار معترض هستند در دانشگاه گسترش يافت و هزاران روحاني و اقشار مختلف مردم به متحصنين پيوستند./ تظاهرات و راهپيماييهاي سراسري در اكثر شهرهاي كشور عليه بختيار ادامه یافت و مطبوعات نوشتند دو ميليون نفر شهرستاني براي استقبال از امام در تهران بسر مي‌برند.
11 بهمن: امام خميني(ره) در آستانه حركت از پاريس به تهران از ميهمان‌نوازي دولت فرانسه و اهالي منطقه نوفل لوشاتو تشكر كردند.
12 بهمن: امام خميني در ساعات اولیه بامداد امروز با يك فروند هواپيماي ايرفرانس فرودگاه پاريس را به مقصد تهران ترك كردند. ایشان در ساعت 9 صبح پس از 14 سال دوري از وطن در ميان استقبال پرشور و ميليوني مردم به ايران بازگشتند. روزنامه كيهان طول جمعيت استقبال كننده را 32 كيلومتر اعلام كرد. امام در اولين نطق عمومي خود در بهشت زهرا فرمودند: «خود آن آدم (شاه)، دولت آن آدم، مجلس آن آدم، تمام اينها غيرقانوني هستند و اگر ادامه بدهند، مجرمند و بايد محاكمه شوند و ما آنها را محاكمه مي‌كنيم. من دولت تعيين مي‌كنم، من توي دهن اين دولت مي‌زنم...» امام در نخستين روز ورود خود به تهران در پيامي با عنوان «ارتش معظم ايران، افسران محترم، درجه‌داران، سربازان – اعزهم‌الله تعالي» از نظاميان خواست از دولت بختيار فاصله بگيرند.
13 بهمن: هزاران نفر از مردم سراسر كشور براي ديدار با امام در مدرسه علوي و در طول خيابان مجاور آن (خيابان ايران) صف كشيدند. دولت اسرائيل از بازگشت امام به ايران شديداً ابراز نگراني كرد.
14 بهمن: امام خميني(ره) گفتند «مذاكراتي با رهبران ارتش داشته‌ايم و اگر لازم باشد باز هم خواهيم داشت و آنها را دعوت به صلاح خودشان و ملت خواهيم كرد... ارتش با ملت است و با مردم برادرند و نبايد به روي مردم مسلسل به كار ببرند. / امروز جواد شهرستاني شهردار تهران در ملاقات با امام از شغل خود استعفا داد. در متن استعفانامه شهرستاني آمده است «با توجه به نظرات رهبر كه دولت فعلي را غيرقانوني دانسته‌اند به اين جهت از اين تاريخ 14 بهمن ماه 1357 از سمت شهرداري تهران كناره‌گيري مي‌كنم.» / امروز ژنرال هايزر آمريكايي با يك بالگرد از محوطه ستاد فرماندهي ارتش به فرودگاه مهرآباد رفت و از آنجا با يك هواپيماي سي-130 آمريكايي راهي مركز فرماندهي خود در اشتوتگارت آلمان شد.
15 بهمن: با حكم امام خميني(ره) مهندس مهدي بازرگان به عنوان نخست‌وزير موقت جمهوري اسلامي ايران تعيين شد. این در حالی بود که بختیار اعلام کرده بود که «به آیت‌الله خمینی اجازه تشکیل دولت موقت را نمی‌دهم» امروز «استانفيلد ترنر» رئيس سازمان سيا اعتراف كرد كه «اين سازمان از قدرت جنبش مخالفان در ايران كه شاه را با تحت فشار قرار دادن به تبعيد فرستاد شگفت‌زده شده است.» ترنر گفت «سازمان وي در سنجش قدرت مخالفان شاه دچار اشتباه گرديده اما در عين حال عقيده دارد كه ديگر مؤسسات اطلاعاتي آمریکا نيز بهتر از آن كاري انجام نداده‌اند.» وي مخالفين شاه را به «آتشفشانهاي خروشان» تشبيه كرد و گفت «آنچه كه ما پيش‌بيني نكرديم وجود مردي با 78 سال سن بود كه 14 سال را در تبعيد گذرانده ولی به عنوان سازمان‌دهنده يك تشكيلات سياسي ظهور کرد. او نيروها را گردهم آورد و به صورت يك آتشفشان عظيم يك انقلاب ملي به راه انداخت...» / شاپور بختيار اعلام كرد «جمهوري اسلامي» براي من مجهول است. من اجازه تشكيل دولت موقت را نميدهم.
16 بهمن: طي مراسمي در مدرسه علوي تهران، امام خميني(ره) در حضور 400 خبرنگار خارجي و داخلي مهندس مهدي بازرگان را به عنوان نخست‌وزير رسماً معرفي كردند. امام از مردم خواستند هم با تظاهرات و هم از طريق مطبوعات نظر خود را درباره دولت آقاي مهندس مهدي بازرگان اعلام كنند.
17 بهمن: تهران و بسياري ديگر از شهرهاي ايران شاهد تظاهرات مردم در تأييد نخست‌وزيري مهندس مهدي بازرگان بود. / شاپور بختيار در واكنش به انتخاب مهندس مهدي بازرگان به عنوان نخست‌وزير، تصريح كرد «يك مملكت، يك حكومت دارد و يك قانون اساسي ولاغير.» وي كه در ميان تدابير شديد امنيتي در جلسه مجلس شوراي ملي سخن مي‌گفت، تهديد كرد دولت بازرگان را تا زماني كه شوخي است مي‌پذيرم و كاري ندارم. / مهندس بازرگان مدرسه علوي - اقامتگاه امام خميني - را دفتر موقت نخست‌وزيري قرار داد. / لايحه انحلال ساواك به تصويب نمايندگان مجلس شوراي ملي رسيد. اما پس از آن بسياري از نمايندگان از مقام خود استعفا كردند. / پرسنل نيروي دريايي ارتش در مدرسه علوي با امام خميني(ره) ملاقات كردند. يكي از نظاميان با نگراني به امام گفت «قم را مي‌توانند خيلي زود محاصره‌اش كنند و خيلي راحت ارتباط آن شهر را قطع كنند» امام فرمودند «خير، اين را خاطر جمع باشيد، من اهل قم، اهل تهران و اهل جايي نيستم. من اهل ايرانم. در ايران هستم و با همه ايرانيها رفيقم.»
18 بهمن: ارتشبد قره‌باغي رئيس ستاد ارتش گفت: ارتش از دولت قانوني حمايت خواهد كرد و عدم مداخله در سياست نخستين اصلي است كه نيروهاي مسلح بايد در نظر داشته باشند. / جمعي از طرفداران شاه و بختيار با تجمع در ورزشگاه امجديه، در حالي كه به حمايت از قانون اساسي شعار مي‌دادند، خواستار تداوم رژيم سلطنتي شدند. / وزارت خارجه آمريكا اعلام كرد: اين كشور همچنان دولت بختيار را به رسميت مي‌شناسد.
19 بهمن: صدها تن از همافران با اونيفورم نظام با امام خميني(ره) ملاقات كردند. در اين ملاقات كه در مدرسه رفاه صورت گرفت، امام گفتند: «ما مي‌خواهيم سرنوشتمان را خودمان تعيين كنيم نه سفارت آمريكا و سفارت شوروي. ما مي‌خواهيم مملكت خودمان را خودمان تعمير كنيم نه يهوديها و اسرائيل.» / شاپور بختيار در يك مصاحبه مطبوعاتي و راديوتلويزيوني مخالفان سلطنت را تحقير كرد و با اشاره به راهپيماييهاي اخير در حمايت از دولت بازرگان گفت اينگونه راهپيمايي‌ها براي مردم، يك تفريح شده است. وي درمصاحبه با روزنامه لوموند نيز ضمن توهين به امام خميني(ره) گفت «نه ارتش و نه طبقه روشنفكر و تحصيلكرده كشور از خميني جانبداري نمي‌كنند.
20 بهمن: مهندس بازرگان نخست‌وزير موقت جمهوري اسلامي ايران، در مراسمي كه در دانشگاه تهران برگزار شد، برنامه‌هاي دولت خود را در 6 ماده اعلام كرد. اين 6 ماده عبارت بودند از: احراز و انتقال قدرت، ارائه و اثبات قانونيت (رفراندوم)، احيا و اداره و اصلاح مملكت، انتخابات مجلس مؤسسان و ارجاع به آراء عمومي براي تدوين و تصويب قانون اساسي جديد، انتخابات مجلس شوراي ملي، استعفا و تحويل كار به رئيس‌جمهوري و به دولت رسمي بعدي
21 بهمن: پادگان نيروي هوايي در شرق تهران شاهد زدوخورد مسلحانه افراد گارد شاهي با همافران مسلح بود. درگيري پس از آن آغاز شد كه همافران در حال مشاهده برنامه تلويزيوني ورود امام به کشور بودند. آنان به محض ديدن امام سه بار صلوات فرستادند و گارد با مشاهده اين وضعيت حمله خود را به داخل پادگان آغاز كرد. در پي حمله لشكر گارد به پادگان نيروي هوايي در تهران، امام در پيام مهمي تهديد كردند «من با آنكه هنوز حکم جهاد مقدس نداده‌ام... ليكن نمي‌توانم تحمل اين وحشي‌گريها را بكنم و اخطار مي‌كنم كه اگر دست از اين برادركشي برندارند و لشكر گارد به محل خودش برنگردد و از طرف مقامات ارتشي از اين تعديات جلوگيري نشود، تصميم آخر خود را به اميد خدا مي‌گيرم و مسئوليت آن با متجاسرين و متجاوزين است.» فرماندار نظامي تهران و حومه در اعلاميه شماره 40 خود مقررات منع عبور و مرور را از ساعت 16:30 تا 5 بامداد برقرار كرد. در پي انتشار اين اعلاميه امام خميني(ره) بلافاصله در پيامي از مردم خواستند تا مقررات منع رفت‌وآمد را ناديده گرفته به خيابان‌ها بيايند. امام در اين پيام اين مقررات را «خدعه و خلاف شرع» دانستند و از مردم خواستند به آن اعتنا نكنند.
22 بهمن: جنگ خونيني كه از نيمه شب گذشته ميان لشكر گارد از يك سو و نيروي هوايي از سوي ديگر درگرفت به همه خيابانهاي مركزي تهران سرايت كرد و مردم با تمامي توان خود به ياري نيروي هوايي شتافتند. اكثر خيابانها سنگربندي بود و در ساعت 10:30 شوراي عالي ارتش در بيانيه‌اي اعلام كرد براي جلوگيري از هرج و مرج و خونريزي در مناقشه فعلي بي‌طرف مي‌ماند. اين شورا سپس به يگانهاي نظامي دستور داد به پادگان‌ها بازگردند. در ساعات بعد از ظهر با تصرف شهرباني، دانشكده افسري، راديو تلويزيون و پادگانهاي تهران، «صداي انقلاب» در روی صفحه تلويزيون نقش بست و سقوط رژيم 2500 ساله شاهنشاهي را اعلام كرد.
منابع:
- روز شمار انقلاب اسلامی، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی، مداخل ۱4 آبان تا 22 بهمن 1357
- انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، مرکز بررسی اسناد تاریخی، مجلدات 15 تا 17
- روزشمار تاريخ ايران از مشروطه تا انقلاب اسلامي، باقر عاقلي، نشر گفتار، 1376، ج 2
- روزشمار روابط ايران و آمريكا، مركز اسناد و تاريخ ديپلماسي، بهروز طيراني، 1379
- روزشمار تاريخ ایران، مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما.
- گاه‌شمار روابط ايران و انگليس، مركز اسناد و تاريخ ديپلماسي، فرناز اخوان توكلي، تابستان 1386
- هفت هزار روز تاريخ ايران و انقلاب اسلامي، بنياد تاريخ انقلاب اسلامي، ج 2
- دائره‌المعارف انقلاب اسلامی، انتشارات سوره مهر
- صحیفه امام خمینی، ج 4 و 5
- غلامرضا نجاتي، تاريخ سياسي 25 ساله ايران، انتشارات رسا، 1371، ج 2
- دكتر سيدجلال‌الدين مدني، تاريخ سياسي معاصر ايران، دفتر انتشارات اسلامي، ج 2
- تحولات سياسي اجتماعي ايران بعد از پيروزي انقلاب اسلامي، دكتر يحيي فوزي، چاپ و نشر عروج، 1387
- آرشيو اسناد، مقالات و منابع سايت مؤسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي
- روزنامه‌های کثیرالانتشار

۱۰۰ روز آخر

۲۲ رویداد در ۲۲ بهمن

رضاشاه؛ تبلیغات و واقعیت‌ها

وقتی رئیس «سیا» اساسنامه «حزب ایران نوین» را می‌نویسد!

پارسونز: شجاعت مردم ایران در براندازی سلطنت، تحسین برانگیز است

روزی که با دولتم در افتادم

انصاری: تمام اعضاي خانواده سلطنتي می‌دانستند سقوطشان نزدیک است

انتخابات به سبک پهلوی

ساختمان انقلاب

معرفی مجموعه «تاریخ انقلاب اسلامی»