ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 205   دي ماه 1401
 

 
 

 
 
   شماره 205   دي ماه 1401


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 
تصويري از تمدن بزرگ !


اين آقاي «دروازة تمدن بزرگ» ملاحظه نكرده خود تهران را، اين محله تهران را؟ آنطوري كه آقايان نوشته‌اند چهل و چند منطقه هست كه در آن اين زاغه‌نشين‌ها، اين چاردنشين‌ها، اينهايي كه اصلاً خانه ندارند ، يا زيرزمين يك سوراخي پيدا كرده‌اند و بيچاره‌ها مثل حيوانات زندگي مي‌كنند، يا يك چادري درست كرده‌اند؛ مناطق زيادي، چهل و چند منطقه را اسم برده‌اند، محله هايّشان را ذكر كرده‌اند، الآن پيش من است صورتش. اين آقاي تمدن بزرگ نگاه نكرده به اين تهران كه چهل و چند منطقه بيچاره كه[محرومند] از همة چيزهايي كه آثار تمدن است. آب ندارند، برق ندارند، آسفالت و اينها كه ديگر هيچ ندارند، هيچ ندارند بيچاره‌ها. اينها را از دهات بيرون كرده‌اند و اراضي دهات را گرفته‌اند براي خودشان، و اينها آمده‌اند در تهران. تهرانش اينطور است ، اينها از چادرنشين‌ها و زاغه‌نشين‌هايي هستند كه با فلاكت، با زحمت دارند زندگي مي‌كنند، با بيچارگي دارند زندگي مي‌كنند، نوشته است كه اينها وقتي آب براي خودشان مي‌خواهند تهيه كنند، از يك محلي كه [از] محل خودشان قريب صد پله يا بيشتر فاصله دارد، اين زنهاي بيچاره بايد بيايند سر آن فشاري آب بردارند. كوزه را از اين پله‌ها .... شما فكر كنيد زمستان ايران را، از اين پله‌ها بايد پايين بروند، چقدر زمين مي‌خورند، چقدر بيچارگي مي‌كشند تا يك خرده‌اي آب ببرند براي بچه‌هايشان. اين آقاي تمدن بزرگ كجاست كه اينها را ببيند؟ اينها را نمي‌داند يا چشمهايش را روي هم مي‌گذارد كه نداند؟ همين دو ـ سه روز، همين سه ـ چهار روز پيش از اين ، در مشهد، رفته در حرم مطهر سالوسيهايش را كرده و بعد هم آمده براي اين بيچاره‌هايي كه خودشان جمع كردند آنجا ـ يك عده‌اي بيچاره را ـ نطق كرده راجع به تمدن بزرگ، گفته ما بعد از چند سال ديگر به كجا خواهيم رسيد؛ و در بين فرمايشاتشان فرموده‌اند كه بعد از چند سال ديگر جمعيت ايران 65 ميليون نفر مي‌شود و نفت هم نيست.
آقا نفت را چه كسي دارد از بين مي‌برد؟ هي مي‌گويد نفت نيست؛ نفت هست، تو داري نفت را از بين مي‌بري، تو داري نفت را به حلقوم امريكا و ديگران مي‌ريزي، نه اينكه نفت نيست. ما مخازن زيادي داريم؛ شما داريد اين مخازن را از دست مي‌دهيد تا بعد از چند سال ديگر نفتش از بين برود و مردم بيچاره شوند. بعد ايشان مي‌خواهند از انرژي خورشيد استفاده كنند! آقا چرا ... اين حرفها چيست مي‌زني؟ آخر خجالت بكش! تو از انرژي خورشيد مي‌خواهي استفاده كني؟! بعدها ديگر استفاده از نفت لازم نيست؟! اما از جاهاي ديگر استفاده [مي‌كنيم]؟! آخر اين حرفها را براي كي مي‌زني؟ خوب پس بگو توي راديو نگويند اين را. براي همان رعيتها بگويند، ديگر توي ردايو نگويند كه مردم بشنوند، حتي نجف هم بشنود اين را، اروپا هم بشنود اين را و بخندد! اين زاغه‌نشنين‌هاي ما؛ كه در تهرانش چهل و چند منطقه را نوشتند پيش ما آوردند؛ الآن موجود است پيش من مناطقش با اسم و رسم: تهران و از حضرت عبدالعظيم تا شميران گرفته. اين ـ حومة اينها‌ ـ همه‌اش تهران است، جاهاي ديگر هم هست كه بعضي از آقايان كه آمدند پيش من، بعضي از محترمين تجار كه آمدند پيش من گفتند اجازه بدهيد كه ما اين سهم امامي كه بدهكار هستيم از خودمان هم رويش بگذاريم يك آب‌انبار درست كنيم براي اين بيچاره‌ها كه زنهايشان بايد از يك فرسخي ـ ظاهراً تعبيرش اين بود ـ كه از يك فرسخي بايد بروند آب پيدا كنند بياورند براي خانه خودشان و بچه‌هايشان را سيراب كنند. ما هم اجازه داديم، و حالا آب‌انبار را درست كردند يا نكردند من ديگر نمي‌دانم.1
توصيف حضرت امام (ره) از ناهنجاري‌هاي موجود در جامعه ايران تماماً توسط حاكمان ناديده گرفته شد زيرا خود مجري آن برنامه بودند كه توسط ارباب خارجي به آنان دستور اجراي آن صادر شده بود و غربي‌ها وقتي اعتراف به واقعيت كردند كه رژيم فروپاشيده بود. آخرين سفير امريكا در تهران بعد از سقوط پهلوي درباره وضعيت بهداشت پايتخت ايران در دوره محمدرضا پهلوي چنين مي‌نويسد:
جنوبي‌ترين قسمت شهر از خانه‌هاي كوچك و كلبه‌هاي حقير و كوچه‌هاي كثيف پرجمعيتي تشكيل مي‌شد كه بيشتر تازه واردين به تهران و كارگران ساختماني و كساني كه به دنبال كار از روستاها به شهر هجوم مي‌آوردند در آن قسمت سكني مي‌گزيدند. 2
ويليام سوليوان در قسمت ديگري از اثرش در زمينه ناكارآمدي اصلاحات ارضي چنين ثبت كرده است:
شاه با اجراي برنامه‌هاي اصلاحي معروف به انقلاب سفيد خود مي‌خواست فقر و بي‌عدالتي را از كشور خود ريشه‌كن سازد و آن را به سوي دروازه‌هاي تمدن بزرگ هدايت كند ولي اجراي برنامه اصلاحات هم به علت نارسائي‌ها و عدم برنامه‌ريزي صحيح نتيجه‌ي مثبتي به بار نياورد. 3
اسدالله علم وزير دربار پهلوي نيز در يادداشت‌هاي روز شنبه هيجدهم خرداد 1353 درباره ناهنجاري‌هاي جنوب شهر تهران و زندگي مردم در گودال‌هاي مي‌نويسد:
يك مسئله با مزه پيش‌ آمده كه از گودهاي جنوب شهر كه مسكن اشخاص هم هست آب مي‌جوشد، اصولاً گودها هم فوق‌العاده وضع بدي دارند. 4
وي درباره سطح بيسوادي مردم ايران و ميزان بهره‌مندي از آب بهداشتي و مصرف برق در روستاها اظهار تاسف مي‌كند و مي‌نويسد:
جاي كمال تأسف است كه حالا كشور ما 14 ميليون بي‌سواد دارد (تقريباً نيمي از جمعيت)5
و در جائي ديگر مي‌گويد:
ظهر براي نيم ساعتي جلسه هيئت امناء خانه‌هاي فرهنگ روستايي را داشتم و جاي بسي تأسف من شد كه وقتي جويا شدم در دهات چه قدر برق و آب آشاميدني داريم، معلوم شد يك درصد دهات ايران آب آشاميدني تميز دارند و چهار درصد دهات ايران برق دارند، خيلي عجيب است و جاي تأسف. 6
منظور از مقدمه فوق اسنادي از ساواك است كه حكايت از فقر و عقب‌ماندگي ايران در دروه حكومت پهلوي مي‌نمايد.

از: 2 هـ‍ 1 312 تاريخ: 2/6/37
به:10 شماره: 1613/10
موضوع: شعار در علي‌آباد
در يكي از خيابان‌هاي علي‌آباد پيرمرد مريض و مفلوكي در داخل يك دكه چوبي زندگي مي‌نمايد كه به علت كهولت و زمين‌گير بودن قادر به رفع احتياج اوليه خود نبوده و در كثافت و تعفن زندگي مي‌نمايد بطوريكه نظر هر بيننده‌ا‌ي را جلب مي‌نمايد و تاكنون هم با وجوديكه موضوع به شهرداري رسيده فكري به حال و وضع وي نكرده‌اند. به وسيله يك آگهي دستنويسي كه روي دكه وي نصب شده چنين نوشته شده (نمونه بارز از تمدن بزرگ يا عصر طلائي) كه نظر هر رهگذري را جلب و از اين طريق مورد بهره‌برداري ضد ملي قرار مي‌گيرد.
نظريه يكشنبه. خبر صحت دارد به طريق مقتضي نسبت به برداشتن آگهي مزبور اقدام و ضمناًٌ به مقامات محلي نيز اعلام شده كه نسبت به برداشتن دكه مزبور اقدام نمايند. سرباز
نظريه 10. خبر صحت دارد.

تاريخ: 1/8/57
جناب آقاي محمدحسين اميدي انجمن شهرستان تهران
اينجانب سپاهيان روستاي حسين‌آباد تپه سيف واقع در 10 كيلومتري تهران (جاده ساوه) روبروي شركت خاور به عرض مي‌رساند جادة فرعي اين روستا احتياج به آسفالت دارد كه براي هزينة آن مقداري پول لازم است خاكي اين جاده حدود 1500 متر است و هر متر 70 تومان براي زيرسازي و آسفالت تعيين شده و از لحاظ آب و برق اين روستا تا 200 متري روستا آمده و هنوز متأسفانه در اينجا آب و برق ندارد و هم اهالي و هم سپاهيان از اين لحاظ در مضيقه هستند و جمعيت اين روستا در حدود 200 خانواده هستند كه از لحاظ وضع مالي زياد خوب نيستند ما سپاهيان اين روستا از آن جانب تقاضا داريم نسبت به مشكلات اين روستا اگر برايتان امكان دارد اقدامات لازم را مبذول داريد قبلاً از لطف و مرحمت جنابعالي تشكر داريم.
با تقديم احترامات
سپاهيان روستاي حسين‌آباد تپه سيف1/8/57

شماره: 11 تاريخ: 27/7/57
پيوست: دو برگ
حضور محترم جناب آقاي اميدي نماينده انجمن شهرستان تهران
محترماً معروض مي‌دارم كه روستاي شهرستانك تابع بخش فشاپويه اقدامات زير را جهت رفاه احتياج دارد كه به ترتيب اولويت عبارتند از: آب آشاميدني و لوله‌كشي آن سطح روستا همچنين ايجاد حمام بهداشتي كه در پيشگيري از شيوع بيماريها كاملاً ضروري است و ايجاد مدرسه نوبنياد با استفاده از زميني كه خود اهالي در اختيار مي‌گذارند زيرا مدرسه فعلي براي دانش‌آموزان كوچك و همچنين به زحمت تاكنون توانسته‌ايم در اين دبستان تدريس نماييم با توجه به اينكه اين روستا حدود 170 نفر جمعيت دارد و تاكنون هيچ‌گونه اقدام اصلاحي در اين روستا صورت نگرفته و براثر بي‌آبي تمام باغات خشك و مردم در وضع بدي بسر مي‌برند لذا خواهشمند است كه مبلغي كه به نظر اهالي حدود 1000000 يك ميليون ريال برآورد شده است البته با خودياري مردم بتوانند حداقل يكي از اقدامات فوق‌الذكر را در اين روستا به انجام رسانند.
با تشكر فروان
سپاهي دانش روستاي شهرستانك
محمد تجريشي

شماره: 64 تاريخ: 29/7/1357
حضور محترم نمايندة انجمن شهر تهران آقاي اميدي
به استحضار مي‌رساند كه روستاي ترشنبه واقع در جاده ساوه (1 كيلومتري شهرك گلدسته) داراي دبستاني است فاقد امكانات بهداشتي و رفاهي و كلاً از اطاقي قديمي و فرسوده متشكل شده است در ضمن اين روستا فاقد حمام نيز مي‌باشد و از اين نظر مردم اين روستا در مضيقه مي‌باشند يادآور مي‌شوم كه برق منطقه‌اي از چند صد متري روستا گذشته است، حال اگر امكان دارد تقاضا دارم برادران و خواهران اين روستا را لااقل از يكي، نعمت‌هاي بي‌نصيب مگذاريد.
با تقديم احترام
سپاهي روستاي ترشنبه حسين ...

تاريخ: 1/8/57
جناب آقاي محمدحسين اميدي نماينده محترم انجمن شهرستان تهران
محترماً به عرض مي‌رساند. اينجانبان سپاهيان قريه سالور كه در 23 كيلومتري جاده ساوه وابسته به قاسم‌آباد شاهي قرار دارد. از بدو ورود به اين روستا با وضع اسفناكي روبرو هستيم، بطوريكه اهالي اين قريه بعلًت نداشتن حمام بهداشتي اكثراً دچار بيماريهاي واگيردار هستند.
لذا از آن نماينده، محترم تقاضا داريم هرچه زودتر در مورد حمام بهداشتي اين قريه اقدام نماييد
با تقديم احترام سپاهي دانش ـ فرامرز

تاريخ: 1/8/57
نمايندة محترم انجمن شهرستان تهران آقاي اميدي
محترماً معروض مي‌داريم كه قريه مظفريه واقع در 18 كيلومتري جاده ساوه وابسته به قاسم‌آباد شاهي داراي 200 خانواده است و اهالي اين قريه فاقد حمّام بهداشتي و برق مي‌باشد. لذا از آن نمايندة محترم تقاضا داريم كه هرچه زودتر اقدام نماييد.
با تقديم احترام - 1/8/57
پي‌نوشت‌ها:
__________________
1ـ صحيفه‌ امام ـ جلد سوم ـ موسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني (ره) سال 1378 صص 408 و 409.
2ـ خاطرات دو سفير ـ اسراري از سقوط شاه و نقش پنهان آمريكا و انگليس ـ مترجم: محمود طلوعي ـ چاپ سوم انتشارات علم تهران سال 1375 ـ صص 61 و 60.
3ـ همان ص، 65
4ـ يادداشت علم به كوشش علينقي عاليخاني ـ جلد 4 ـ ص، 139
5ـ همان ـ ص، 231
6ـ همان ـ ص 66.
منبع : آرشيو موسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي

 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir