ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 176   تير ماه 1399
 

 
 

 
 
   شماره 176   تير ماه 1399


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
30 سال پس از تبادل آن نامه ها

سال ۱۳۶۹ میان روسای جمهوری اسلامی ایران و عراق چند نامه مبادله شد. این نامه‌ها و پاسخ‌های آنها زمینه‌ساز تسلیم رژیم عراق در برابر خواسته های برحق جمهوری اسلامی ایران و در نتیجه آزادسازی اسیران ایرانی، عقب نشینی عراق از خاک ایران، بازگشت عراق به عهدنامه ۱۹۷۵ الجزایر، و.... گردید. نامه ها میان صدام حسین و آقای هاشمی رفسنجانی روسای جمهور عراق ایران مبادله شد. اولین نامه در ۲ اردیبهشت ۱۳۶۹ از طرف صدام نوشته شد و آقای هاشمی رفسنجانی در همان روز پاسخ نامه را داد.
2/2/69
صدام حسين در نامه‌اي مشترك خطاب به حضرت آيت‌الله خامنه‌اي و آقاي هاشمي رفسنجاني، از آنان خواست ملاقاتی مستقيم ميان نمايندگان دو كشور براي پايه‌ريزي صلح بين دو طرف صورت گيرد. صدام پيشنهاد كرد اين ملاقات در مكه مكرمه انجام شود و عزت ابراهيم فرد دوم عراق را به عنوان نماينده عراق در اين گفت و گوها تعيين كرد. اين نامه كه به نامه اول رئيس جمهوري عراق به رهبران ايران معروف شد با تاريخ هجري قمري و با عنوان جناب آقاي علي خامنه‌اي، جناب آقاي هاشمي رفسنجاني تنظيم شد. نامه توسط ابوخالد فرستاده ويژه ياسر عرفات رئيس كميته اجرايي سازمان آزاديبخش فلسطين و با نامه ضميمه عرفات كه در آن اقدام صدام را مورد ستايش قرار داده بود، به مقامات بلندپايه جمهوري اسلامي ايران تحويل گرديد. نامه صدام 3 ماه قبل از اشغال نظامي كويت و به منظور به وجود آوردن اطمينان و آرامش براي ارتش بعثي در جبهه شرقي عراق به هنگام حمله به كويت صورت گرفت.
12/2/69
روز 12 اردیبهشت 1369 آقاي هاشمي رفسنجاني رئيس جمهوري اسلامي ايران در پاسخ به نامه صدام حسين با تاکید بر اینکه تهاجم نظامی نمی‌تواند پایه‌های انقلاب اسلامی متکی بر اراده مردم را متزلزل سازد، تصریح کرد: ادامه اشغال بخشی از سرزمین ما باعث بی‌ثمرشدن حرکت دو کشور در راه صلح است. در این نامه خاطرنشان شده که قبل از تماس روسای دو کشور، باید نمایندگانی از جانب آنان زمینه و مقدمات تصمیمات نهایی را فراهم سازند.
29/2/69
صدام حسین در دومین نامه خود که این بار نیز خطاب به مقام معظم رهبری و آقای هاشمی رفسنجانی نوشت با توجه به عملکرد و مواضع گذشته‌اش در جنگل علیه ایران خواستار آن شد که مسائل اختلاف‌انگیز گذشته مطرح نشود. صدام در این نامه ادعا کرد: «ما قادر به ارائه اسناد کافی در جهت اثبات دیدگاه‌های خود و اینکه جنگ را چه کسی آغاز کرد هستیم» وی با پیشنهاد آقای هاشمی رفسنجانی برای معرفی نمایندگان دو طرف به عنوان مقدمه‌ای برای مذاکرات سران، موافقت کرد. او سفیر کشورش در ژنو را به عنوان نماینده عراق برای مذاکرات تعیین نمود. در این نامه نیز همچون نامه اول برای شرکت رهبر معظم انقلاب در مذاکرات صلح در کنار آقای هاشمی رفسنجانی تاکید کرد.
28/3/69
آقاي هاشمي رفسنجاني رئيس جمهوري اسلامي ايران در پاسخ به نامه دوم صدام، ضمن عريان كردن عبارات مغرضانه وي در نامه دوم، اظهار اميدواري كرد بعد از اين، وقت دو طرف با مبادله نامه تلف نشود. وي در اين پاسخ تصريح كرد كه آيت‌الله خامنه‌اي مقام ولايت امر انقلاب اسلامي را دارند و در مذاكرات شركت نخواهند كرد. وي با اشاره به اینکه ملاقات روسای جمهور دو کشور زمانی به صلاح است که دو طرف از نتایج مثبت آن مطمئن باشند، نوشت: «به خاطر مواضع منفي زمامداران سعودي نسبت به انقلاب اسلامي ايران در گذشته و حال، قلمرو دولت عربستان محل مناسبي براي مذاكرات صلح نيست.
25/4/69
صدام حسين رئيس جمهور عراق در نامه سوم خود براي آقاي هاشمي رفسنجاني رئيس‌جمهور اسلامي ايران اظهار تمایل کرد نماینده‌ای را برای دیدار با مقامات ایرانی جهت فراهم ساختن زمینه‎های مذاکره مستقیم به صورت علنی یا محرمانه اعزام کند.
8/5/69
صدام حسين رئيس جمهور عراق در نامه چهارم خود براي آقاي هاشمي رفسنجاني رئيس‌جمهور اسلامي ايران ضمن طرح مجدد پیشنهاد ملاقات روسای جمهوری دو کشور در محلی مورد توافق طرفین، اعلام كرد ظرف مدت دو ماه نيـروهايش را به پشت مـرزهاي جمهوري اسلامي ايران عقب خواهد نشاند و طي همين مدت (دو ماه) اقـدام به آزادسازي اسيران خواهد كرد. وي در اين نامه اروندرود را «شطالعرب» خـواند و مدعي حاكميت كامل عراق بر آن شـد.
12 مرداد 1369
روز 12 مرداد 1369 صدام حسين رئيس جمهور عراق نامه پنجم خود براي آقاي هاشمي رفسنجاني رئيس‌جمهور اسلامي ايران ارسال کرد. در این نامه که در فردای روز اشغال کویت ارسال گردید، صدام با پافشاری بیشتر بر لزوم تماس نمایندگان دو کشور با یکدیگر با هدف اجرای قطعنامه 598 ، بر اجرای صلح میان دو کشور تاکید کرد.
17/5/69
آقاي هاشمي رفسنجاني رئيس‌جمهور در پاسخ به نامه چهارم صدام‌حسين تأكيد كرد در مورد مالكيت اروندرود، معاهده 1975 الجزاير بايد مبنا قرار گيرد. وي سقف دو ماه براي عقب‌نشيني نيروها و آزادي اسيران را غيرقابل توجيه خواند و افزود اين كار ظرف يكي دو روز قابل انجام است.
23/5/69
صدام حسين در نامه ششم خود به آقاي هاشمي رفسنجاني رئيس‌جمهوري اسلامي ايران در جواب به نامه 17 مرداد ايشان اعلام كرد با پيشنهاد مبنا قراردادن معاهده 1975 الجزاير موافق است و عقب‌نشيني نيروها و آزادي اسيران را از روز 26 مرداد آغاز خواهد كرد.
27/5/69
آقاي هاشمي رفسنجاني رئيس جمهور اسلامي ايران در پاسخ به نامه‌ ششم صدام حسين رئيس‌جمهور عراق اعلام كرد پذيرش معاهده الجزاير از جانب شما و شروع عقب‌نشيني نيروهاي عراق به پشت مرزها و آزادي اسيران ايراني، راه اجراي قطعنامه و حل اختلافات در چارچوب قطعنامه 598 و تبديل آتش‌بس موجود به صلح دائم و پايدار را هموار ساخت. متعاقب این اعلام و در همین روز كميته بين‌المللي صليب سرخ جهاني نیز آمادگي خود را براي مبادله روزانه پنج هزار اسير ميان ايران و عراق اعلام كرد.
منبع: متن نامه‌های مبادله شده بین روسای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عراق، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، تهران، چاپ پنجم، 1380

این مطلب تاکنون 1735 بار نمایش داده شده است.
 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir