ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 154   شهريور ماه 1397
 

 
 

 
 
   شماره 154   شهريور ماه 1397


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
بهائیت، پیشگام در ترویج فرهنگ امریکایی در ایران


اسناد و مدارک تاریخی حاکی از آن است که بهائیان در ترویج فرهنگ و نظام تعلیم و تربیت آمریکایی در کشورمان پیشگام بوده‌اند. مدرسه بهائیان در تهران، «تربیت» از سال 1910 میلادی به صورت رسمی با انجمنی در آمریکا که در تاسیس آن نیز بهائیان نقش داشتند رابطه برقرار کرد.
به تقاضای مدرسه تربیت و برای گسترش روابط بین ایران و آمریکا، در ژانویه 1909 «انجمن تربیتی ایران و آمریکا» رسماً موجودیت خود را اعلام کرد و درخواست حمایت نمود. این انجمن اهدافش را در جرائد آمریکا اعلام نمود و موسساتش یک معلم آمریکایی را برای تعلیم اطفال راهی ایران کردند. با پول انجمن توسط «سیدنی اسپراگ» آمریکایی در 1910 کمیته‌ای در تهران تشکیل شد تا مسئولیت اداره مدرسه تربیت و «انجمن تربیتی ایران و آمریکا» را بر عهده گیرد. اسپراگ در نامه‌ای ضمن اعلام این خبر از باشگاهی به نام «محفل مرتب» سخن می‌گوید که اعضایش با جمع کردن 600 دلار توانستند گام نخست را جهت تاسیس یک مدرسه دخترانه بردارند و در ادامه لزوم اعزام یک معلمه آمریکایی را یادآور می‌شود.
یکی از اعضای هیات رئیسه «انجمن تربیتی ایران و آمریکا» به نام میرزا احمد خان سهراب اصفهانی از سران شاخص بهائیت و از همراهان عباس افندی در سفر آمریکا بود که وی را در بازگشت به فلسطین بدرقه کرد. سهراب پس از مرگ شوقی افندی (سومین پیشوای بهائیت) انشعابی در فرقه ایجاد کردکه در آمریکا با عنوان «سهرابیان» شهرت و طرفدارانی دارد. سهراب در نامه‌ای که به عنوان «انجمن ایران و آمریکا» در 30 ژوئن 1910 برای نمایندگان مجلس شورای ملی ایران فرستاد یکی از ابزارهای پیشرفت و توسعه را گسترش تعلیمات شمرده و ادعا کرد که این امر تنها زمانی تحقق می‌یابد که ایرانیان همچون چینی‌ها جوانانشان را برای تحصیل راهی آمریکا کنند تا در مراکز علمی آن کشور به تحصیل بپردازند. همزمان با این امر، نماینده سیاسی ایران در واشنگتن (نبیل‌الدوله) نیز که ایضاً از روسای بهائیت در آمریکا بود، در نامه‌نگاری‌های خود از آمریکا به وزارت خارجه ایران از اولیاء امور کشورمان می‌خواست که گروهی دانش‌آموز را برای آشنایی با سیستم آمریکایی به آمریکا بفرستند. او همچنین از مدرسه‌ای در پنسیلوانیا سخن می‌گفت که خانم مدیر آن آماده است اطفال ایرانی را با همان میزان شهریه اروپایی در مدرسه‌اش بپذیرد. وی حتی به دیدار وزیر امور خارجه آمریکا رفته به او گفت در این شرایط که ایران به سوی مدنیت گام بر می‌دارد جا دارد که تمدن غرب نیز به حمایت از این کشور بپردازد.
اعضای انجمن تا آن تاریخ حدود 700 دلار را برای پیشبرد اهدافشان به ایران فرستادند و از این راه گروهی از دانش آموزان مدرسه تربیت را تحت پوشش عده‌ای از آمریکائیان قرار دادند؛ دانش‌آموزانی که با توجه به انطباق اسامی‌شان(عزت الله، نورالله، فضل‌الله، نصرت الله و...) با نام‌های رایج در بین بهائیت، ظاهراً بهایی بودند.
انجمن ایران و آمریکا با این اقدامات در واقع بر مبنای تز عباس افندی عمل می‌کرد که در همان سالها در آمریکا گفته بود: «قطعه امریک نزد حق، میدان اشراق انوار است.» حاصل این سیاست ناگفته پیدا بود: «بیشتر کودکانی که در عهد قاجار در مدارس وابسته به بهائیان در آمریکا تحصیل کرده بودند، در عصر پهلوی اول تبدیل به جوانانی شدند که به استخدام ادارات جدیدالتاسیس در آمدند و تمایلات غربگرایانه جدیدی از خود بروز می‌دادند.»

منبع:یاد ایام، جام جم، شماره 29، 6 شهریور 1386، ص 23

این مطلب تاکنون 2780 بار نمایش داده شده است.
 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir