ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 170   دي ماه 1398
 

 
 

 
 
   شماره 170   دي ماه 1398


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تعداد نمايش: 1901 بارروایاتی از روز فرار
شاپور بختیار گفته بود نمایندگان مجلس، اجتماعی مبتذل هستند که به برکت ساواک زیر سقف مجلس جمع شده‌اند. او از همین‌ جمع‌ مبتذل رأی‌اعتماد گرفت و آن‌ را‌ «کسب قانونی‌ مقام نخست وزیری» نامید. سپس رهسپار فرودگاه شد تا شاه را در خروج از کشور بدرقه کند...شاه در روز خروج چهار چمدان بـزرگ حاوی جواهرات که هـریک به‌ اندازه نیم‌قد انسان بود، با خود برد.


تعداد نمايش: 1871 باربازخوانی راهپیمایی اربعین 57
راهپیمایی سراسری اربعین در دی‌ماه سال 1357 به حدی بزرگ و خیره کننده بود که بختیار در آستانۀ‌ این روز در جلسه شورای امنیت کشور و در جمع ژنرال‌ها و مقامات نظامی و سیاسی حکومت پهلوی تصریح کرده بود که از برگزاری این راهپیمایی نمی‌توان جلوگیری کرد. بعضی از نظامیان بلندپایه شاه نیز به ژنرال هایزر آمریکایی که در تهران به سر می‌برد گفته بودند: دولت بختیار در روز اربعین سقوط خواهد کرد.


تعداد نمايش: 1931 باررفتار زنان عصر رضاشاه در برابر کشف حجاب
واكنش زنان در برابر كشف حجاب بسته به طبقه اجتماعي آنان متفاوت بود. زنان اشراف و رجال درباري اگرچه اكثراً، به رفع حجاب پرداختند؛ اما در فراهم آوردن زمينه كشف حجاب و يا پيشبرد آن، در مقايسه با زنان طبقه روشنفكر و تحصيل‎كرده كه با نظام جديد آموزشي و سير تجددگرايي ارتباط بيشتري داشتند، فعاليت چشمگيري نكردند. اما واکنش زنان ساير طبقات شهري در برابر كشف حجاب منفي بود.


تعداد نمايش: 1864 بارماموریت انجام شد
مارگارت تاچر که قبل از انتخابات عمومی انگلیس گفته بود: «اگر به شاه پناهندگی ندهم از انگلیسی بودن خودم شرمسار خواهم بود» و در این رابطه تاکید کرده بود: «قول شرف می‌دهم»، پس از پیروزی در انتخابات، سفیر سابق کشورش در تهران را با هویتی جعلی و ناشناس به تبعیدگاه شاه فرستاد تا به او بگوید: دولت جدید انگلیس حاضر به پذیرش شما نیست و ...


تعداد نمايش: 1857 بارروایت همراه آمریکایی شاه از انقلاب ایران
آرمائو: یک بار تئوری توطئه را مطرح کردندکه فلان قدرت بود که شاه را ساقط کرد. یک بار به نقش cia اشاره کردند. ولی کسی متوجه واقعیت‌های جامعه ایران نیست. مردم ایران باهوش هستند. شاه در برابر آنان ضعیف بود و ساواک یک ببر کاغذی بیش نبود. انقلاب ایران را مردم بودند که به پیروزی رساندند.


تعداد نمايش: 1851 بارانگلیسی‌ها از زاویه‌ای دیگر
آنتونی پارسونز آخرین سفیر انگلیس در تهران قبل از انقلاب در بدو ماموریتش خطاب به جمعی از بازرگانان انگلیسی گفت: «اینجا یک کشور جهان سوم است. اگر می‌خواهید با این کشور مراوده بازرگانی داشته باشید باید ریسک خطر را بپذیرید. تا می‌توانید کالاهای خود را بفروشید اما سرمایه‌گذاری نکنید!» و دیوید اوئن وزیر خارجه انگلیس در پاسخ به استمداد همتای ایرانی خود در کشاکش انقلاب گفت: «ما را فراموش کنید!»


تعداد نمايش: 1927 باروزیر خزانه‌داری آمریکا: شاه «مرده متحرک» بود
مایکل بلومنتال وزیر خزانه‌داری وقت آمریکا خطاب به برژینسکی مشاور امنیت ملی کارتر: «ما یک مرده متحرک در ایران داریم. ما در ایران چه می‌کنیم؟ آیا در موضع عقب‌نشینی هستیم؟ ما دیگر نمی‌توانیم روی شاه حساب کنیم.»


تعداد نمايش: 1851 بارشاه: ما شکنجه را از اروپائی‌ها یاد گرفتیم
شاه در مصاحبه‌ای با روزنامه لوموند: «چرا ما نباید از روش‌هایی که شما اروپاییان علیه متهمان به کار می‌برید استفاده کنیم؟ ما روش‌های پیشرفته شکنجه را از شما یاد گرفته‌ایم. شما برای بیرون کشیدن حقیقت از شیوه‌های روانی استفاده می‌کنید. ما هم همین کار را می‌کنیم و ....»


تعداد نمايش: 2230 بارمهدی بهار: خاندان سلطنت مورد تنفر جامعه هستند
در یکی از اسناد منتشرشده از سوی ساواک به نقل از مهدی بهار گفته شده است: «اگر این مملکت با بمب اتم منفجر شود، بهتر است از اینکه خاندان سلطنت با این قلمروهای فئودالی که در این مملکت درست کرده بودند، برگردند به کشور.» وی همچنین گفته است: «خاندان سلطنت مورد تنفّر تمام جامعه هستند.»


تعداد نمايش: 1835 بارمعرفی كتاب
«پس پرده هولوکاست»

كتاب «پس پرده هولوکاست» برآن است تا در نگاهی دقيق، علمي و مستند، و با استفاده از كتاب‌هاي محافل صهيونيستي و استخراج تناقضات دروني آنها، دروغ بودن این ادعا را به اثبات برساند؛ ادعایی که طی 70 سال اخیر به دستاويزي براي غصب سرزمين ملت فلسطين، كشتار هر روزه مردم مسلمان اين ديار و غارت دارايي تعدادي از كشورهاي امريكايي و اروپايي به بهانه دريافت غرامت تبديل شده است.


تاملی در قیام 19 دی قم
19 دی 1356 در فرهنگ اسلامی ما به عنوان نقطه شروع انقلاب اسلامی شناخته شده است. روزی که مردم در اعتراض به توهین حکومت پهلوی به مرجعیت دینی به میدان آمدند، زبان به اعتراض گشودند، خون دادند و در مجالسی که در خلال «چهلم»های پی‌در‌پی شهدا در شهرهای مختلف ایجاد شد جریان انقلاب را به راه انداختند و آن را تا مرحله پیروزی در 22 بهمن 1357 ادامه دادند.
قیام 19 دی قم متعاقب نگارش مقاله‌ای با نام مستعار «احمد رشیدی مطلق» توسط دربار پهلوی و واداشتن روزنامه اطلاعات به چاپ آن (1356/10/17) به وقوع پیوست. در این مقاله پس از توهین به قیام اسلامی 15 خرداد 1342، روحانیت شیعه با حزب توده همسو و متحد خوانده شد، امام خمینی با فئودالها و «مالکان غارتگر» در یک جبهه قرار داده شد، و زشت‌ترین اهانت‌ها علیه امام منعکس گردید. این مقاله که به فاصله پنج روز پس از پایان سفر جیمی‌کارتر رئیس جمهور وقت آمریکا به تهران انتشار یافت، نهضتی را به راه انداخت که توانست به فاصله یک سال پرونده حکومت 57 ساله پهلوی‌ها را در هم بپیچید.
با این حال، این صورت ظاهری مسئله بود. یعنی توهینی به مرجعیت دینی صورت گرفت، اعتراضی به راه افتاد، این اعتراض به یک انقلاب تبدیل شد و انقلاب توانست ظرف یک سال به عمر رژیم پهلوی و سلسله 2500 ساله شاهی در ایران خاتمه دهد. اما سئوال این است که آیا همه چیز از آن نامه کذایی آغاز شد و آیا این انقلاب دلیل دیگری نداشت؟ ماهیت آنچه که در دی 1356 رخ داد چه بود؟
درباره چرایی شکل‌گیری انقلاب و شروع آن از مبداء قیام 19 دی قم، تاکنون دیدگاه‌های مختلفی ابراز شده است. جمشید آموزگار که نامه توهین‌آمیز در دوران نخست‌وزیری او به چاپ رسیده بود، معتقد است حوادث دی 1356 بخشی از کارشکنی‌ها و اقدامات مخرب هویدا بوده که در مرداد آن سال از منصب 13 ساله نخست‌وزیریش برکنار شده بود. آموزگار و اعضای کابینه‌اش معتقد بودند نامه مذکور از طرف وزارت دربار و توسط هویدا وزیر دربار تهیه شده بود(1) و مقصود از آن ایجاد هرج و مرج با هدف زمین زدن آموزگار بوده است. جهانگیر آموزگار برادر جمشید آموزگار حتی پا را از این فراتر گذارده، موضوع نامه را توطئه مشترک دربار، هویدا و ساواک علیه سیاست نخست‌وزیر در ایجاد «فضای باز سیاسی» می‌داند.(2)
البته بعدها جمشید آموزگار دیدگاه متفاوت دیگری را مطرح کرد و گفت واقعه روز 17 دی و سپس حادثه 19 دی 1356 منشاء بیرونی دارد و تحریک اولیه آن از بیرون از مرزها بوده است. بر اساس این تحلیل، موضوع «فضای باز سیاسی» در سال 1356 از سوی آمریکا بر رژیم شاه تحمیل شد و شاه و همفکرانش در دربار معتقد بودند که باید به ترتیبی خود را از این تحمیل برهانند. آنان قصد داشتند که آمریکا را متقاعد کنند که جامعه ایران هنوز به بلوغ سیاسی کامل نرسیده تا بتواند آزادی سیاسی را درک کند و اگر اختناق و استبداد تعدیل یابد، متعصبین مرتجع، جامعه را به هرج و مرج می‌کشانند و کمونیستهای ضد غرب جان دوباره خواهند گرفت. بر اساس این باور نامه توهین به امام تهیه شد و به چاپ رسید و حوادث بعدی آن رخ داد تا آمریکاییها بتوانند عواقب «فضای باز سیاسی» را مشاهده کنند.(3) اما البته خشم مردم گسترده‌تر از آن بود که حامیان این باور بتوانند آن را تحت کنترل درآورده و مهار سازند.
جبهه ملی و هوادارانش معتقدند حوادث سال 1356 حرکتی ملی‌گرایانه بود که با استفاده از «فضای باز سیاسی» اعلام‌شده از سوی دربار به وقوع پیوست. بخشی از طرفداران این طرز تفکر را پیروان دکتر محمد مصدق تشکیل می‌دهند. آنان معتقدند نام مصدق و آرمان او از چنان اعتباری برخوردار بوده که شاه در ماه‌های آخر حکومت خود به رغم کینه دیرینه‌اش از مصدق، از آنان یاری طلبید و از دکتر غلامحسین صدیقی عضو جبهه ملی و عضو کابیه مصدق خواست عهده‌دار مقام نخست‌وزیری شود. طبق این باور حضور بیش از یک میلیون نفر از اقشار مختلف مردم بر مزار مصدق در 14 اسفند 1357 به مناسبت دوازدهمین سالروز درگذشتش دلیلی بر صدق این مدعا و نشانگر جایگاه و منزلت ملی‌گرایان در جامعه آن روز است.(4)


 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir