ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 112   اسفند ماه 1393
 

 
 

 
 
   شماره 112   اسفند ماه 1393


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تعداد نمايش: 3724 بارنقش مرجعيت ديني در نهضت ملي شدن نفت
هيچ فرد يا گروهي نتوانست مانند عالمان شيعه در بسط و گسترش انديشه حق‌خواهي مردم مؤثر واقع شود. آيت‌الله كاشاني اولين كسي بود كه از آغاز دهه 20 مسألة استيفاي حقوق ملت و قطع دست انگليس را از نفت ايران مطرح كرد. او از درون زندان انگليسي‌ها خطاب به آنان گفته بود: «اگر زنده ماندم كاري مي‌كنم كه اين ملت مسلمان يك قطره نفت به شما انگليسی ها ندهند.»


تعداد نمايش: 3910 بارجایگاه فدائيان اسلام در پيروزي نهضت ملي نفت
نقش فدائيان اسلام در نهضت ملي شدن صنعت نفت، بسيار برجسته است. آنان با انگيزه‌ قطع دست عاملان سرسپرده انگليس، به ميدان مبارزات سياسي آمدند و با قتل هژير و رزم‌آرا، دو عنصر وابسته انگلستان، زمينه ملي شدن صنعت نفت را فراهم كردند. بي‌ترديد اگر اين فداكاري‌ها و اقدامات انقلابي و شجاعانه نبود، نفت ملي نمي‌شد و دست استعمار انگليس از نفت ايران كوتاه نمي‌گشت.


تعداد نمايش: 3569 باردکتر شاپور رواسانی:زندگی ما از دوره قاجار به بعد ، ترجمه دیگران است
ما به نفوذ فرهنگي استعمار كمتر توجه مي‌كنيم. كتابهاي تاريخي مربوط به خودمان را كه مي‌خوانيم، ترجمه است. افرادي كه كتابها را به زبان انگليسي مي‌نويسند به طور عمده وابستگي سياسي دارند و مي‌دانند كه چه مي‌نويسند. فرضيه‌هاي نژادي را، ناسيوناليسم نژادي را از طريق كتابهاي تاريخي وارد مي‌كنند، بعد ما كتاب را ترجمه مي‌كنيم و فكر مي‌كنيم با تاريخ ايران آشنا شده ايم. ما تاريخ ايران را هنوز نمي‌شناسيم ، زیرا مورخين براي ما همانهایی را ‌نوشته اند كه مي‌خواستند.


تعداد نمايش: 4198 بارنقش انگلستان در تعيين حکومت ايران؛ از مشروطه تا شهريور 1320
دخالت‌هاي مستقيم و غيرمستقيم انگليسي‌ها در تعيين نوع نظام سياسي حاكم بر ايران و انتخاب شاه، منحصر به دوران سلطنت قاجار نبود. اين رويه در دوران پهلوي اول نیز با بستر سازی برای کودتای 1299 رضاخان ادامه یافت. زماني هم كه حاكم ايراني بركشيدة انگلستان، در جريان جنگ جهاني دوم، برخلاف ميل آنها عمل کرد، ابتدا او را مجبور به استعفا و خروج از كشور نموده، سپس براي آينده حكومت ايران تصميم‌گيري نمودند.


تعداد نمايش: 3434 بارتجلیل سفارت انگلیس از رضاخان
معاون سفارت انگلیس : سردار سپه فضای ضد انگلیسی حاکم بر ایران را از بین برده است . کلام او قانون روی زمین است . در تهران مجلسی به معنای واقعی وجود ندارد. افکار عمومی در ایران معنایی ندارد . آنچه به این نام مطرح است اراده اندکی از افراد است که همه چیز را به سوی خود هدایت می کنند. اینکه سردار سپه تا کجا می تواند اراده خود را بر نمایندگان مجلس تحمیل کند مشخص نیست....


تعداد نمايش: 3387 بارروزی که خاک بر سر ازهاری شد!
روزي كه قرار بود ازهاري به نخست‌وزيري منصوب شود و به همين علت هم به دربار احضار شده بود، در سرسراي كاخ سعد‌آباد با يكي از مقامات دربار رو در رو مي‌شود و به او مي‌گويد: فلاني ديدي چه خاكي بر سرم شد! وقتي كه آن مقام درباري با تعجب از ارتشبد می پرسد كه ماجرا چيست؟ ازهاري با نگراني و آشفتگي جواب مي‌دهد كه: «اعليحضرت احضار فرموده‌اند كه فرمان نخست‌وزيري را به من بدهند!» ازهاری پس از این فرمان سکته کرد!


تعداد نمايش: 3567 باربهائیت و صهیونیسم ، ابزار سلطه استعماری انگلیس
وحدت ديني و همبستگي مردم با اتكا به علماي مذهبي، تنها مانع براي نفوذ استعمارگران در ايران بوده و استفاده از رويكردهاي به ظاهر مذهبي نظير صهيونيزم که هدفش تأمين منافع قدرتهاي استعماري بوده و يا حمايت از بدعتهاي مذهبي نظير بهاييت ، همواره مي‌توانست در جهت سست نمودن اين بنيان قوي و استوار مؤثر واقع گردد.


تعداد نمايش: 3854 باربازخوانی پرونده استعمار انگليس در خاورمیانه
انگلستان يكي از عوامل مؤثر در عقب‌ماندگي كشورهاي خاورميانه است. زمامداران انگليسی در دوران استعمار بزرگ‌ترين خسارات را از طريق كاپيتولاسيون ، فراماسونري و سپس صهيونيسم به ملتهای منطقه وارد آورده اند. آنها سعي كرده‌اند نفوذ و تسلط خود را از دو طرف حفظ نمايند؛ عوام را با خرافات و مذهب‌تراشي و مذهب‌سازي از حقايق منحرف سازند و باسوادان و روشنفكران را به وسيله شبكه‌هاي فراماسونري در دام خود گرفتار سازند و مقاصد و اهداف شوم خود را پياده نمايند.


تعداد نمايش: 3630 باراولین حزب سیاسی عصر پهلوی
فیلیپ هافمن وزیر مختار آمریکا در ایران : عده‌اي از اعضای حزب «ایران نو» ، وابستگي‌هاي پنهاني به دولتهای خارجی دارند و اساساً به دنبال منافع شخصي خود هستند. با وجود اين، آنها به نام شاه مي‌توانند شمشيرهایشان را از رو ببندند و شيوة ارعاب را در سیاست‌های خود پیش بگيرند، و از همين حالا هم خيلي‌خودسرانه عمل مي‌کنند و....


تعداد نمايش: 3825 بارنقد كتاب
«پنج سال در يك شهر ايراني»

ناپير مالكوم در کتاب «پنج سال در يك شهر ايراني» قضاوتی بسيار خصمانه نسبت به اسلام و ديدگاهي بسیار تحقيرآميز نسبت به ايرانيان مسلمان و مردم يزد، به استثناي زردشتيان دارد. او اسلام را موجب تباهي ايران مي‌داند ، به شدت به اسلام و شخصيت پيامبر (ص) حمله مي‌كند و همراه با مواضع استعماري كشورهاي اروپايي نسبت به فرقه‌های ساختگی بابيه و بهائيه، آن‌ها را در مقابل مسلمانان مورد حمايت گسترده قرار مي‌دهد.


ریشه های برآمدن رضاخان

نهضت ناتمام مشروطيت داراى نتايج و پيامدهاى زير بود:
1 ـ استبداد قاجارى در برابر اراده عمومى در هم شكست.
2 ـ نهضت مشروطه بنياد مشاركت مردم در اداره كشور و تأسيس مجلس را موجب گشت.
3 ـ قاعده نفى سبيل يا دكترين عدم سلطه، تحت‏الشعاع آرمان سرنگونى استبداد قرار گرفت و نفوذ و سلطه بيگانگان با صورت موجه و به اشكال پيچيده‏ترى برقرار گرديد.
4 ـ به دليل انحراف و ضعف مديريت وارثان مشروطيت، پس از پيروزى نه تنها مشكلى از كشور حل نشد، بلكه بر مشكلات آن افزوده شد. ناامنى، عدم اقتدار حكومت و ناكارآمدى، چنان بر جامعه مستولى شد كه زمينه ظهور ديكتاتورى نوين فراهم آمد.
5 ـ برخلاف نهضت ضداستعمارى و ضداستبدادى تنباكو كه مرجعيت و روحانيت رهبرى آنرا به عهده داشت، در مشروطيت ابتدا رهبرى با روحانيت بود، اما به سرعت رهبرى از دست آنان ربوده شد و روحانيت به شكل حامى و دنباله‏رو نهضت و يا منتقد و مخالف آن درآمد و در مواردى برخى علما ابزار دست روشنفكران سكولار و غرب‏گرا قرار گرفتند.
6 ـ روحانيت به دليل فقدان رهبرى واحد دچار اختلاف شد و پايگاه اجتماعى آن تضعيف گرديد. عدم استقرار يك حكومت مشروطه واقعى مردمى و ناكارآمدى و بحران‏هاى پى در پى در عرصه سياسى كشور و قدرت‏يابى مجدد مستبدين قديمى در لباس مشروطه‏خواهان، آخرين رمق‏هاى سلسله رو به اضمحلال قاجار را در خود مستحيل كرد. هر چند تجارب ارزنده‏اى در اولين گام‏هاى برقرارى دوره‏هاى اوليه مجلس شورا فراهم آمد اما تداوم مداخلات روس و انگليس و خيانت و بى‏كفايتى اغلب رجال سياسى، كشور را به سراشيبى سقوط و انحطاط كشانده بود. آثار جنگ جهانى اول مقارن با سومين دوره مجلس مشروطه و وقوع انقلاب اكتبر روسيه، انگلستان را در ايران به يك قدرت بى‏رقيب مبدل ساخت كه به تحميل قرارداد 1919 منجر گشت و استقلال ايران عملاً محو گرديد. مخالفت سيدحسن مدرس و گروهى از رجال وطنخواه با اتكاء به حمايت افكار عمومى در كنار تحولاتى كه در درون هيئت حاكمه انگلستان رخ داده بود، بريتانيا را وادار به تغيير استراتژى نمود و در بستر از هم پاشيدگى دستگاه‏هاى حكومتى و ناامنى و بحران‏هاى فزاينده اقتصادى و اجتماعى، زمينه‏ها و مقدمات كودتاى انگليسى 1299 و ظهور ديكتاتورى رضاخان ميرپنج پديد آمد.
بررسى صورت مذاكرات و فعل و انفعالات مجالس چهارم تا ششم، معماى به قدرت رسيدن رضاخان را، تا آنجا كه به مجلس و نهاد قانونگذارى كشور مربوط مى‏شود، حل مى‏كند. مخالفت‏ها از حدود اشخاص فراتر نمى‏رود و جامعه نيز سردرگم است. قدرت يافتن رضاخان ميرپنج يك شبه صورت نگرفت؛ از سوم اسفند 1299 تا سوم آبان 1302 اين فرد در يك كابينه سيد ضياءالدين طباطبايى، سه كابينه قوام‏السلطنه، دو كابينه مشيرالدوله و يك كابينه مستوفى، وزير جنگ بود. دوران صدارتش، با حكم احمدشاه، از آبان‏ماه 1302 آغاز شد و در بهمن 1303 «رياست عاليه كل قواى دفاعيّه و تأمينيّه مملكتى با اختيارات تامه» از سوى مجلس شوراى ملى به او تفويض شد. رضاخان، در دوران اقتدار چندساله‏اش بر نيروهاى مسلح، «نظميّه» را نيز بدان ضميمه ساخت و آن را، جهت سركوب مخالفان خويش، به يك سازمان تروريستى تبديل كرد.
در كنار حمايت گسترده انگلستان و رجال وابسته و نيز همراهى و همفكرى مؤثر برخى روشنفكران عرفى و غربگرا و پشتيبانى محافل ماسونى و گروه كثيرى از مطبوعات، يكى از مهم‏ترين حربه‏هاى رضاخان در رسيدن به قدرت، سوءاستفاده از احساسات مذهبى مردم و تظاهر به ظواهر مذهب بود. او در ابتدا چنان رفتار مى‏كرد كه حتى برخى علما نيز نسبت به وى حسن‏ظن پيدا كرده بودند. پس از كودتا به دستور رضاخان در تمام قزاقخانه‏ها مراسم عزادارى محرم برپا مى‏شد. احمدشاه در يكى از همين مجالس در كنار رضاخان حضور يافت.


 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir