| کابینه 37 روزه بختیار مقهور انقلاب | کابینه شاپور بختیار در صبح روز 16 دی 1357 تشکیل شد و در ظهر روز 22 بهمن همان سال با پیروزی انقلاب اسلامی، فروپاشید. نوشتار زیر روزشمار وقایع این 37 روز است:
16 دی 1357
- ساعت 9:30 صبح امروز شاپور بختيار در كاخ نياوران اعضاي كابينه خود را به شاه معرفي كرد و شاه براي دولت وي آرزوي موفقيت كرد.(1) بختیار 10 روز پیش با حکم شاه مامور تشکیل کابینه شده بود.
- امام خميني به مناسبت معرفي بختيار به عنوان نخستوزير، طي پيامي اعلام كرد «رژيم سلطنتي غيرقانوني، مجلسين غيرملي و غيرقانوني و حكومت غاصب (بختيار) نيز غيرقانوني و ياغي است. اطاعت از اين دستگاه، اطاعت از طاغوت و حرام است. اطاعت از شاه و دولت ياغي جرم است و حرام و مردم نبايد از آن اطاعت كنند.(2)
- مطبوعات ايران پس از 61 روز اعتصاب، امروز منتشر شدند. اعتصاب مطبوعات در 15 آبان 1357 با حمله نظاميان به دفاتر روزنامه‌هاي كيهان، اطلاعات و آيندگان شروع شد و انتشار مجدد آنها متعاقب فرمان امام خميني صورت گرفت.(3)
- امروز ژنرال رابرت هايزر آمريكايي با فرماندهان ارشد نظامي كشور ملاقات و مذاكره كرد. ژنرال حسن طوفانيان در اين ديدار گفت «آمريكا چه وقت مي‌خواهد خميني را ساكت كند»؟ اميرحسين ربيعي فرمانده نيروي هوايي سوليوان را مقصر اصلي تصميم شاه به خروج از كشور دانست و خواستار جلوگيري هايزر از خروج شاه شد. اميرحسين ربيعي از تشكيل هيأتي سرّي براي كودتا خبر داد. دريادار حبيب‌اللهي نيز كمونيستها را عاملان اصلي بحران كنوني دانست و گفت آنان از طرفداران خميني به عنوان پوشش استفاده مي‌كنند.(4)
- از صبح امروز ارتشبد عباس قره‌باغي با حضور در ستاد ارتش، كار خود را به عنوان رئيس اين ستاد آغاز كرد.(5)
- كيسينجر وزير خارجه اسبق آمريكا گفت از آن بيم دارم كه حوادث ايران به ساير كشورهاي متحد آمريكا سرايت كند و همه را غرق در انقلاب سازد. طبعاً گناه اين حركت متوجه هدف تو خالي «دفاع از حقوق بشر» كارتر است.(6)
- يكي از مقامات پيشين سازمان «سيا» تصريح كرد «هيچيك از مقامات آمريكايي تاكنون بابت شكنجه زندانيان در ايران از شاه و ديگر دولتمردان اين كشور گلايه نكردن است، چون خود ما همدست آنها بوده‌ايم».(7)
17 دی 1357
- تيمسار قره‌باغي رئيس ستاد ارتش به ژنرال هايزر آمريكايي گفت «اگر اعليحضرت از ايران خارج شوند، من نيز با او خواهم رفت» و تيمسار طوفانيان به هايزر گفت «مرا تلفني تهديد كرده‌اند كه بايد زدوتر از كشور خارج شوم.»(8)
- امروز 30 نفر از علماي حوزه علميه قم در اعلاميه‌اي ضمن محكوم كردن دولت بختيار از مردم قم خواستند در مجلس عزايي كه فردا از ساعت 9 تا 11 در مسجد اعظم قم برپا مي‌شود شركت كنند.(9)
- راديو بي‌بي‌سي اعلام كرد بختيار با دو مشكل روبروست: 1- آيت‌الله خميني او و دولتش را نمي‌پذيرد 2- دولت او قادر به راه انداختن مجدد چرخ‌هاي اقتصاد كشور نيست.(10)
- فرح امروز اعلام كرد «من بعد از عزيمت شاهنشاه در ايران مي‌مانم تا بر شوراي سلطنت رياست كنم و اين كار را ولو اينكه منجر به قطعه قطعه شدنم هم شود انجام خواهم داد».(11)
- كاركنان بانك مركزي ايران با انتشار فهرستي، اسامي 178 نفر از رجال پهلوي را كه هر يك طي 2 ماه شهريور و مهر بيش از 10 ميليون تومان ارز خارج كرده بودند، منتشر كردند. جمع مبلغ ليست مذكور به انضمام 17 فقره حواله رمزي بيش از 16 ميليارد تومان مي‌باشد.(12)
18 دی 1357
- جرج براون - وزير خارجه سابق انگليس - به تهران آمد.(13)
- داريوش همايون - وزير اسبق اطلاعات - كه در زندان به سر مي‌برد، گفت: نامه عليه امام خميني با نام «رشيدي مطلق» را من به روزنامه اطلاعات دادم. اين نامه به صورت لاك و مهر شده به من داده شد تا در آن روزنامه به چاپ برسد.(14)
- نمايندگان ژيسكاردستن رئيس‌جمهور فرانسه در نوفل لوشاتو به ديدار آيت‌الله خميني رفتند تا پيام كارتر را در مورد پرهيز از مخالفت با بختيار به وي انتقال دهند. در اين پيام تأكيد شده بود حمله به بختيار منجر به انفجار ايران خواهد شد و تلفات زيادي به همراه خواهد داشت. امام خميني در پاسخ به نمايندگان دولت فرانسه گفتند آقاي كارتر اگر حسن‌نيت دارد و مي‌خواهد آرامش برقرار باشد و خوني ريخته نشود شاه را ببرد و از بختيار حمايت نكند.(15)
- جيمي كارتر رئيس‌جمهور آمريكا با ارسال پيغامي محرمانه براي امام خميني خواستار خودداري ايشان از مخالفت با شاپور بختيار شد. امام درخواست كارتر را رد كرد و وعده تشكيل شوراي انقلاب را داد.(16)
- به دعوت امام خميني امروز سراسر ايران شاهد اعتصاب، تظاهرات و عزاي عمومي بود.(17)
- ارتشبد غلامرضا ازهاري نخستوزير پيشين، امروز به آمريكا گريخت.(18)
- روزنامه فيگارو چاپ پاريس نوشت «ارتشبد غلامعلي اويسي كه به آمريكا رفته، سرگرم متقاعد كردن جيمي كارتر براي مقابله ارتش با مردم است.(19)
- ارتشبد فريدون جم از پذيرش سمت وزارت جنگ خودداري كرد و گفت تنها در صورت فرمان آيت‌الله خميني اين سمت را مي‌پذيرد.(20)
- آنتوني پارسونز سفير انگليس در ايران در ديدار خداحافظي به شاه گفت هر چه بيشتر در كشور بمانيد، بختيار مثل برفي كه در آب افتاده باشد، بيشتر تحليل خواهد رفت.(21)
19 دی 1357
- اشرف پهلوي اعلام كرد برنامه خروج شاه از كشور تصميمي بوده كه سران آمريكا، انگليس، آلمان و فرانسه در اجلاسيه گوادلوپ گرفته‌اند و او ملزم به اجراي آن بوده است.(22)
- سفارت آمريكا در تهران در گزارشي به وزارت خارجه آن كشور اعلام كرد رژيم شاه اجساد مخالفين خود را در قزوين در يك گور دسته‌جمعي دفن كرده است.(23)
- شاپور بختيار اعلام كرد برنامه‌هايش را روز 21 دي در مجلس شوراي ملي و روز 23 دي در مجلس سنا مطرح خواهد كرد.(24)
- برژينسكي مشاور امنيت ملي جيمي كارتر بر حمايت آمريكا از دولت شاپور بختيار تأكيد كرد و خواستار حمايت ارتش از وي شد.(25)
- بين سوليوان سفير آمريكا و ژنرال هايزر فرستاده ويژه كارتر به تهران، در مورد شيوه رفتار آمريكا با انقلاب اختلاف افتاد. سوليوان تأكيد داشت هر تلاشي براي تقويت بختيار اتلاف وقت است و هايزر اين عقيده را قبول نداشت.(26)
- امام خميني طي حكمي مردم را از تعرض به جان و مال افراد به اتهام ساواكي بودن، برحذر داشت.(27)
20 دی 1357
- امام خميني در مصاحبه با روزنامه لوموند گفتند نه مجلس شورا و نه مجلس سنا، پايگاه ملي ندارند و نمايندگان اين دو مجلس را كه دولت از آنها رأي اعتماد مي‌خواهد ملت انتخاب نكرده است.(28)
- امام خميني در مصاحبه با راديو تلويزيون لوكزامبورگ گفتند: اسلام با آزادي زن نه تنها موافق است بلكه خود پايه‌گذار آزادي زن در تمام ابعاد وجودي زن است.(29)
- امام خميني در مصاحبه با خبرنگار مجله آمريكايي تايم گفت «شما غربي‌ها تزلزل منطقه را در هدم منافع خود مي‌دانيد اگر اين تزلزل است مطمئن باشيد بزرگترين تزلزل در منطقه صورت مي‌گيرد.(30)
- ساختمان سازمان اطلاعات و امنيت كشور (ساواك) در شهر يزد توسط مردم خشمگين به آتش كشيده شد.(31)
- شاپور بختيار در مصاحبه با راديو فرانسه گفت: حضور آيت‌الله خميني را در يك دولت دموكراتيك مطلوب مي‌دانم.(32)
- سيدكاظم شريعتمداري در ديدار با دو كارمند سفارت آمريكا راجع به نخست‌وزيري بختيار گفت «نخستوزير بايد كاملاً هماهنگ با قانون اساسي عمل كند».(33)
- سرلشكر منوچهر خسروداد فرمانده هوانيروز نيروي زميني اعلام كرد «در صورت خروج شاه از كشور دو شهر قم و مشهد را با خاك يكسان خواهم كرد.(34)
- ژنرال هايزر در گزارشي به «هارولد براون» وزير دفاع آمريكا تصريح كرد «آيت‌الله خميني ميخ‌هاي تابوت دولت بختيار را هر روز محكمتر مي‌كوبد.»(35)
- سخنگوي وزارت امور خارجه آمريكا اعلام كرد ظرف 2 ماه گذشته 30 هزار آمريكايي ايران را ترك كرده‌اند كه روزانه به طور متوسط شامل 500 نفر مي‌شود. با اين حال هنوز 12 هزار آمريكايي در ايران به سر مي‌برند.(36)
- تيمسار ربيعي آخرين فرمانده نيروي هوايي شاه در مورد ورود ژنرال هايزر گفت: هايزر به ما گفت: من آماده‌ام به شما بگويم شاه بايد برود. من تازه فهميدم كه شاه مثل يك ساختماني است كه بر يك چوپ پوسيده لغزان بنا شده است. درست مثل اينكه دم يك موش را بگيريند و بيندازند بيرون.(37)
21 دی 1357
- در پي اعلام انحلال ساواك از سوي شاپور بختيار، سپهبد ناصر مقدم رئيس ساواك با صدور بخشنامه محرمانه‌اي به كاركنان ساواك اطمينان داد اين اخبار به منظور تحكيم موقعيت ساواك و پرسنل تابعه و هم در جهت انحراف حملات و افكار مخالفين مي‌باشد.(38)
- در پي امتناع ارتشبد فريدون جم از پذيرش مسئوليت وزارت جنگ، تيمسار ارتشبد شفقت به عنوان وزير جنگ معرفي شد.(39)
- تمامي پروازهاي داخلي و خارجي فرودگاه مهرآباد تهران تا مدت نامعلومي لغو شد.(40)
- امروز در تظاهرات 200 هزار نفري مردم شيراز، مجسمه‌هاي شاه در اين شهر پايين كشيده شد، ساختمان ساواك شهر به آتش كشيده شد، سرهنگ ضرغام معاون ساواك شيراز به هلاكت رسيد، پرچم كنسولگري آمريكا در شيراز، پائين آورده شد و آنتوني پارسونز سفير انگليس خبر از سقوط شهر داد.(41)
- به دنبال قطع صدور نفت ايران به اسرائيل، وزير انرژي رژيم صهيونيستي گفت: اين تنها مشكل اسرائيل نيست بلكه مشكل سراسر جهان غرب است.(42)
- رابرت هايزر ژنرال آمريكايي و ويليام سوليوان سفير آمريكا با شاه ملاقات كردند. سوليوان در پاسخ به پرسش شاه درباره زمان خروجش از كشور گفت «هر چه زودتر بهتر!» شاه پس از پايان ديدارش به سوليوان و هايزر به ژنرال طوفانيان گفت اينها به من تكليف كردند كه بايد بروم.(43)
- «هنري پرشت» مسئول ميز ايران در وزارت امور خارجه آمريكا در جلسه مشترك تمامي دست‌اندركاران بحران ايران كه در كاخ سفيد تشكيل شد تصريح كرد «ايران تحت رهبري (امام) خميني ثبات بيشتري نسبت به گذشته خواهد داشت.»(44)
22 دی 1357
- امام خميني امروز در پيامي تشكيل «شوراي انقلاب اسلامي» را اعلام كردند. امام در اين پيام دولت بختيار را «غاصب» ناميدند.(45)
- سيدمحمدكاظم بجنوردي رهبر حزب ملل اسلامي پس از 13 سال از زندان آزاد شد.(46)
- برژينسكي مشاور امنيت ملي جيمي كارتر، از اختلاف‌نظر مقامات كاخ سفيد درباره بحران ايران خبر داد.(47)
- روزنامه واشنگتن پست فاش ساخت آمريكا سرگرم برچيدن تجهيزات الكترونيكي خود از خاك ايران است.(48)
- «ديلي اكسپرس» چاپ بيروت نوشت: دولت عربستان كه هميشه مدعي دفاع از اسلام و حكومت اسلامي بوده اكنون به شدت با خميني به مخالفت برخاسته است.(49)
- مقام‌هاي آمريكا اعلام كردند در صدد تهيه برنامه‌اي هستند كه طبق آن براي جبران قطع نفت ايران به اسرائيل نيازهاي نفتي آن كشور را برآورده سازند.(50)
- ژنرال هايزر فرستاده نظامي آمريكا به تهران كه براي بررسي احتمال كودتاي نظامي دركشور در صورت شكست بختيار تلاش مي‌كرد، براي اولين بار به نقل از نظاميان وفادار به شاه احتمال كشتن امام خميني را مطرح كرد.(51)
- روزنامه صهيونيستي «يديعوت آخرونوت» مصاحبه شاهزاده فهد وليعهد عربستان با يك خبرنگار آمريكايي را چاپ كرد. فهد در اين مصاحبه با اشاره به انقلاب اسلامي ايران گفت «اگر ايران از دست برود، تنها خدا بايد به ما كمك كند.»(52)
23 دی 1357
- در نقاط مختلف تهران با خودياري مردم، كميته‌هاي تهيه مواد سوختي و ارزاق عمومي تشكيل شد.(53)
- سايروس ونس، وزير خارجه آمريكا: ايران بزرگترين مشتري تسليحاتي آمريكا بوده است. ايران تاكنون 20 ميليارد دلار اسلحه از آمریکا خريده است. اما بين 10 تا 12 ميليارد دلار از اين تسليحات كه از مدرنترين سلاحها هستند، هنوز تحويل ايران نشده است.(54)
- امروز شاه فرماندهان ارتش را به كاخ نياوران فراخواند و از آنان خواست از دولت شاپور بختيار حمايت كنند.(55)
- كاركنان دادگستري فارس، كارمندان شهرداري شيراز و كارمندان سازمان آب منطقه‌اي استان به حمايت از انقلاب اسلامي مردم ايران دست به يك راهپيمايي بزرگ زده و با نهضت مردم ابراز همدردي كردند.(56)
- امام خميني طي فرماني نسبت به حمله «مزدوران و اشرار» به نظاميان، سربازان و شهرباني‌ها هشدار دادند و از مردم خواستند با ارتش و نيروهاي انتظامي با برادري و مهرباني رفتار كنند.(57)
- نورالدين كيانوري در آستانه پيروزي انقلاب اسلامي به دبير اولي حزب توده انتخاب شد. پيش از وي ايرج اسكندري عهده‌دار اين سمت بود.(58)
- برژينسكي مشاور امنيت ملي جيمي كارتر رئيس‌جمهور آمريكا اعلام كرد نگران وسايل سري و نظامي كشورش در ايران است.(59)
24 دی 1357
- امام خميني در مصاحبه با خبرنگار خبرگزاري فرانسه تأكيد كردند «يهوديان در محيطي آزادتر از دوران سلطنت شاه زندگي خواهند كرد. زيرا اسلام به همه مذاهب احترام ميگذارد، اما هرگونه رابطه با اسرائيل قطع خواهد شد».(60)
- امروز ساختمان شهر آباده توسط مردم تصرف شد، اسناد و مدارك آن به مسجد منتقل شد و دكل و بي‌سيم آن نيز پايين آورده شد.(61)
- دانشگاه تهران در اولين روز بازگشايي مجدد خود شاهد تظاهرات گسترده دانشجويان و ديگر اقشار مردم عليه رژيم شاه بود. تعداد تظاهركنندگان دانشگاه، دويست هزار نفر ذكر شد.(62)
- در پي حتمي شدن خروج شاه از كشور، شوراي سلطنت مركب از محمد سجادي رئيس سنا، جواد سعيد رئيس مجلس شوراي ملي، عليقلي اردلان، عبدالله انتظام، ارتشبد قره‌باغي رئيس ستاد ارتش، علي‌آبادي، سيدجلال‌الدين تهراني و شاپور بختيار در حضور شاه تشكيل جلسه دادند.(63)
- هتل آمريكاييها در خيابان بزرگمهر به آتش كشيده شد و يك اتومبيل متعلق به آنان در خيابان دانشگاه طعمه حريق شد.(64)
- دو روز قبل از فرار شاه از كشور، امام خميني در مصاحبه‌اي با خبرنگار شبكه تلويزيوني سي.بي.اس آمريكا اظهار داشت «بخش عمده ارتش ايران به نيروهاي مخالف شاه وفادارند.»(65)
- تحصن 25 روزة 70 تن از استادان دانشگاه شهر كه در 29 آذر گذشته در اعتراض به بسته بودن دانشگاه آغاز شده بود امروز خاتمه يافت.(66)
- روزنامه آيندگان بخشهايي از شكنجه‌هاي هولناك رايج در زندان ساواك را به نقل از يك تبعه انگليسي كه مدت 30 ماه در زندان وكيل‌آباد مشهد بسر برده بود، فاش كرد.(67)
- مردم كرمان ساختمان ساواك را آتش زدند و مجسمه‌هاي شاه را از ميادين شهر پايين كشيدند.(68)
- شاپور بختيار آخرين نخستوزير حكومت پهلوي اعلام كرد من سنگين‌تر از آن هستم كه كسي بتواند مرا جارو كند.(69)
25 دی 1357
- عده زيادي از اعضاي خاندان سلطنتي، تهران را به قصد آمريكا ترك كردند. در میان این عده فریده دیبا مادر فرح، علیرضا و لیلا پهلوی فرزندان شاه دیده می‌شوند.(70)
- سرهنگ «آرتور دبليو هاين هات» رئيس ستاد مستشاري ارتش آمريكا در ايران و سرهنگ «مارتين بركوتيز» افسر بازنشسته نيروي هوايي آمريكا در تهران كشته شدند. در همين روز رئيس كلانتري تبريز ترور شد.(71)
- امروز يك فروند هواپيماي هوانيروز، حامل فرماندهان نظامي مشهد، هنگام پرواز به سوي تهران به علت قطع برق و برخورد با دكل برق و كابل‌هاي فشار قوي در آسمان منفجر شد و سقوط كرد و سرنشينان آن كشته شدند.(72)
- روزنامه آيندگان نوشت اين روزها بر روي اكثر تفنگها و مسلسل‌هاي سربازان، گلهاي ميخك سرخ كه توسط مردم هديه شده، ديده مي‌شود.(73)
- امروز امام خميني در پيامي از مردم ايران خواستند در راهپيمايي روز اربعين حسيني به طور گسترده شركت كنند و مخالفت خود را با شوراي سلطنت ابراز نمايند.(74)
- امروز ارتشبد قره‌باغي رئيس ستاد ارتش در مصاحبه‌اي مطبوعاتي اعلام كرد ارتش كودتا نخواهد كرد و نظاميان برادران و بستگان ملت هستند.(75)
- شاپور بختيار امروز از مجلس سنا رأي اعتماد گرفت. از 48 سناتور، 38 نفر رأي موافق، يك نفر رأي مخالف و دو نفر ديگر رأي ممتنع دادند.(76)
- روزنامه كويتي «الانباء» اعلام كرد وزارت دفاع آمريكا در نظر دارد تجهيزات جاسوسي و استراق‌سمع خود را كه در ايران كار گذارده بود، با توجه به وقايع ايران به اسرائيل يا عمان انتقال دهد.(77)
- در پي به آتش كشيده شدن سفارت انگليس در تهران، وزارت خارجه آن كشور تقاضاي 500 هزار دلار غرامت كرد.(78)
- يك روز قبل از فرار شاه از كشور، برژينسكي مشاور امنيت ملي كارتر تلفني از ژنرال هايزر كه در تهران مستقر بود راجع به پيشرفت طرح ژنرال‌هاي شاه در صورت عدم موفقيت دولت بختيار سئوال كرد و هايزر جواب داد «طرح به جايي نرسيده است».(79)
26 دی 1357
- امروز شاه و فرح از كشور خارج شدند. با اعلام اين خبر، از راديو، موجي از شادي سراسر كشور را دربر گرفت و مردم تا ساعاتي از شب به جشن و توزيع گل و شيريني و پايكوبي و نواختن بوق در خيابان‌ها پرداختند. شاه هنگام خروج از كشور مي‌گريست.(80)
- با خروج شاه از كشور تمامي مجسمه‌هاي شاه و پدرش در مجامع عمومي و معابر و ميادين شهرها به زير كشيده و تخريب شد.(81)
- امام خميني در مصاحبه‌اي با خبرنگاران خارجي تأكيد كردند خروج شاه اولين مرحله پايان يافتن سلطه جنايت‌بار 50 ساله رژيم پهلوي است و ما به زودي دولت موقت انتقالي را براي اجراي انتخابات مجلس مؤسسان و تصويب قانون اساسي جديد معرفي مي‌كنيم.(82)
- يك سرهنگ آمريكايي كه مدير شركت «پارس جردن» در كرمان بود، كشته شد.(83)
- امروز اعلام شد از 620 نفري كه در شركت نفت اهواز كار مي‌كردند و بيشتر آنها آمريكايي بودند، حدود 550 نفر ايران را به قصد يونان ترك كردند. (84)
27 دی 1357
- امام خميني در پيامي به مناسبت خروج شاه از كشور تأكيد كردند محمدرضا پهلوي مخلوع است و ديگر بازنمي‌گردد و من به جميع نيروهاي انتنظامي و زميني و هوايي و دريايي و صاحب‌منصبان و درجهداران ارتش ژاندارمري و غيره توصيه ميكنم به ملت بپيوندند كه صلاح دنيا و دين آنان در آن است.(85)
- امروز نیز مجسمه‌هاي شاه در اكثر شهرهاي كشور توسط مردم پائين آورده شد.(86)
- در هجوم برنامه‌ريزي شده مردم اهواز به مراكز انتظامي، اكثر كلانتريها خلع‌سلاح شدند و مردم اداره انتظامي شهر را بر عهده گرفتند.(87)
- صدها نفر در زلزله قائن جان خود را از دست دادند.(88)
- افسران، درجهداران و همافران پايگاه چهارم شكاري وحدتي دزفول به حمايت از انقلاب اسلامي و امام خميني دست به اعتصاب غذا زدند.(89)
- دهها دانشجوي ايراني در شهر بن (آلمان) با ورود به قسمت كنسولي سفارت ايران در اين شهر اقدام به پائين آوردن عكسهاي شاه و فرح از اتاق‌هاي سفارت كردند.(90)
- امروز شهر اصفهان شاهد تظاهرات كليميان و همچنين سربازان دولتي عليه رژيم شاه بود.(91)
- اعضاي هيأت نمايندگي ايران در سازمان ملل همبستگي خود را با انقلاب مردم ايران ابراز كردند. آنان با صدور اعلاميه‌اي تأكيد كردند كه اشرف، خواهر شاه را به منزلة رئيس هيأت نمايندگي كشور در سازمان ملل به رسميت نمي‌شناسند. در اين اعلاميه آمده است كه منصور فريدزاده و مختار سعيد از سوي ساواك مأمور جاسوسي در اين هيأت نمايندگي بوده‌اند.(92)
- جيمي كارتر رئيس‌جمهور آمريكا يك بار ديگر از امام خميني خواست تا به دولت بختيار كه به قول وي مطابق با قانون اساسي و توسط مقامات قانوني برقرار گرديده شانس موافقيت بدهد.(93)
28 دی 1357
- امام خميني در نامهاي به دكتر جليل ضرابي، به وي و آقايان طباطبايي، رضا صدر، احمد عزيزي و شهريار روحاني مأموريت داد تا با همكاري كارمندان سابق و علاقه‌مندان به حيثيت و شرافت اسلامي و ملي، سرپرستي سفارتخانه ايران در آمريكا و كنسولگري‌ها را برعهده بگيرند.(94)
- امروز 12 نفر از مردم اهواز توسط نظاميان به شهادت رسيدند. به همين دليل گورستان شهر اهواز شاهد حضور هزاران نفر از مردم بود.(95)
- شاه ايران و جرالد فورد، رئيس‌جمهوري پيشين آمريكا، و انورسادات، رئيس‌جمهوري مصر، در جزيره كوچكي واقع در رود نيل با هم ديدار و گفت‌وگوي يك ساعته‌اي درباره حوادث خاورميانه انجام دادند. (96)
- 2800 نفر از افسران، درجهداران و همافران پايگاه سوم شكاري همدان در حمايت از امام خميني دست به اعتصاب غذا زدند.(97)
- كليه كاركنان خارجي صنعت نفت اخراج شدند.(98)
29 دی 1357
- امروز در اربعين حسيني سراسر كشور شاهد راهپيمايي عظيم و ميليوني مردم عليه رژيم شاه، دولت بختيار و شوراي سلطنت بود. تعداد راهپيمايان در تهران بيش از دو ميليون نفر اعلام شد.(99)
- افسران، همافران و درجهداران پايگاه هوايي بندرعباس، امروز با راهپيمايي در محوطه پايگاه، همبستگي خود را با نهضت مردم ايران به رهبري امام خميني اعلام كردند.(100)
- سيدجلال‌الدين تهراني - رئيس شوراي سلطنت - خواستار ملاقات با امام خميني شد. امام براي اين ديدار دو شرط تعيين كردند: استعفاي وي از رياست شوراي سلطنت و اعلام غيرقانوني بودن شورا. تهراني هر دو شرط را پذيرفت.(101)
- ارتشبد قره‌باغي، رئيس ستاد ارتش: در فرماندهي ستاد، اثرات بي‌ايماني، بلاتكليفي و عدم علاقه به كارهاي روزمره به وضوح مشهود است و فرار روزافزون افسران و سربازان و افزايش آمار غائبين نشانه اين امر است.(102)
30 دی 1357
- روزنامه آليك - ارگان ارامنه تهران - از ارامنه سراسر كشور خواست تا به احترام خون‌هاي ريخته شده در جريان انقلاب اسلامي ايران از برگزاري جشن‌هاي عيد كريسمس خودداري شود.(103)
- وزارت خارجه آمريكا اعلام كرد اردشير زاهدي هنوز كناره‌گيري نكرده و بين نيويورك، تگزاس و كاليفرنيا در رفت و آمد است تا بتواند محلي مناسب و امن براي اقامت شاه پس از ورود او به آمريكا تدارك ببيند.(104)
- امام خميني با انتشار پيامي اعلام كردند: به زودي به ايران خواهم آمد.(105)
- ارتشبد قره‌باغي از رياست ستاد ارتش استعفا كرد. ولي بختيار نخستوزير، استعفاي او را نپذيرفت. ويليام سوليوان سفير آمريكا نيز قره‌باغي را متقاعد كرد كه از استعفا خودداري كند.(106)
- اختلاف ميان دو نماينده آمريكا در ايران يعني سوليوان سفير و هايزر فرستاده نظامي كاخ سفيد بر سر چگونگي رفتار با بقاياي ارتش شاه به اوج خود رسيد.(107)
- آيت‌الله‌العظمي گلپايگاني با انتشار اطلاعيه‌اي اظهارات شاپور بختيار كه مدعي شده بود «نه دهم آيت‌الله‌هاي ايران طرفدار من هستند ولي جرأت ابراز پشتيباني را ندارند» را رد كرد.(108)
- جيمي كارتر رئيس‌جمهور آمريكا پس از آنكه شنيد محمدرضا پهلوي پس از آسوان مصر قصد ندارد به آمريكا برود و مراكش را به عنوان مقصد بعدي خود انتخاب كرده، خوشحال شد و گفت: حضور شاه در كشور ما براي او و براي ما خوش‌آيند نيست.(109)
- جيمز توك - پروفسور آمريكايي - كه 6 روز در نوفل لوشاتو حضور داشت، در مقاله‌اي در نيويورك تايمز نوشت: نظامي كه آيت‌الله خميني در صدد پياده كردن آن در ايران است بر دمكراسي، آزادي مذاهب، عدالت اجتماعي و توسعه كشاورزي متكي است.(110)
- مسعود رجوي سركرده سازمان مجاهدين خلق كه با وساطت رئيس ساواك از اعدام نجات يافته بود همراه با جمعي از محكومان از زندان آزاد شد.(111)
- آنتونی پارسونز سفیر انگلیس در آخرین ارزیابی خود از تهران که به لندن فرستاد خاطرنشان کرد نیروهای انقلاب در همه وزارتخانه‌ها مستقر شده‌اند و بختیار قدرتی برای حکومت ندارد.(113)
- دکتر منوچهر رزم آرا وزیر بهداری ضمن تشریح موارد سوء استفاده‌های مالی در کشور گفت: شرکت آمریکایی «ای . دی . اس» صد میلیون دلار از بودجه وزارت بهداری را به یغما برده است. وی افزود وضع درمان و بهداشت کشور اسفبار است.(114)
1 بهمن 1357
- امروز 10 افسر، 17 درجه‌دار، 41 سرباز و دو كارمند ارتش از پادگانها گريخته و به مردم پيوستند. اين آمار از سوي «يگان انتظامي دژبان» اعلام شد.(115)
- امروز شاپور بختيار اعلام كرد كساني كه در خيابان‌ها دست به تظاهرات و راهپيمايي مي‌زنند 4 دسته‌اند، يا براي تفريح به خيابان‌ها مي‌آيند، يا كمونيست هستند، يا پيرو آيات عظامند و يا از روي ايمان در تظاهرات شركت مي‌كنند. وي در مورد اعتصاب‌كنندگان نيز گفت آنان دو دسته‌اند يا از خارجي‌ها دستور مي‌گيرند و يا عادت دارند كار نكنند و حقوق بگيرند.(116)
- سيدجلال تهراني رئيس شوراي سلطنت به فرمان امام خميني از مقام خود استعفا كرد و طبق تأكيد امام، در استعفانامه خود متذكر شد كه شوراي سلطنت غيرقانوني است.(117)
- آنتوني پارسونز 5 روز پس از عزيمت شاه و سه هفته قبل از پيروزي انقلاب اسلامي، تهران را ترك كرد و به قول خودش «با رفتن شاه از ايران و پايان مأموريتش در اين كشور علاقه شخصي وي نيز نسبت به ايران خاتمه يافت».(118)
- روزنامه لبناني السفير از قول امام خميني نوشت «كارتر به خاطر بي‌عدالتي‌ها و جناياتي كه نسبت به ملت ايران روا داشته بي‌ارزش‌ترين مرد روي زمين است».(119)
2 بهمن 1357
- شاه بدون انجام آئين احترام و تشريفات وارد فرودگاه مراكش شد و اتومبيلي مستقيماً وي را رهسپار اقامتگاهش كرد.(120)
- ارتشبد فريدون جم كه روز 18 دي‌ماه گذشته از قبول مسئوليت وزارت جنگ در كابينه بختيار خودداري كرده و از ايران خارج شده بود، گفت: آينده ايران تاريك و خونين است.(121)
- بختيار: در صورت ورود آيت‌الله خميني به تهران، نخست‌وزيري و سنگر قانون اساسي را حفظ خواهم كرد.(122)
- ژنرال هايزر كه در تهران به سر مي‌برد در تلگرافي به واشنگتن تأكيد كرد حتي اگر بختيار سقوط كند ارتش بايد با حفظ يكپارچگي خود، براي رسيدن به تفاهم و بازگشت ثبات به كشور، با آيت‌الله خميني كنار آيد.(123)
- «سناتور فرانك چرج» رئيس كميته روابط خارجي سناي آمريكا به دولت كارتر پيشنهاد كرد از حمايت دولت ايران خودداري كند زيرا اين حمايت مردم ايران را خشمگين‌تر كرده سقوط دولت را تسريع مي‌كند.(124)
- رمزي كلارك وزير دادگستري پيشين آمريكا پس از ديدار با امام خميني در نوفل لوشاتو گفت: «آيت‌الله خميني مردي بسيار باهوش و خردمند است و كليد حل مشكل ايران فقط در دست ايشان است.» وي گفت: «دولت بختيار شبحي بيش نيست و آمريكا بايد دست از حمايت وي بردارد. زيرا همه مردم به آيت‌الله خميني رأي مي‌دهند.(125)
- برژينسكي مشاور امنيت ملي جيمي كارتر در كتاب «اسرار سقوط شاه» ذيل وقايع امروز از قول ژنرال هايزر كه در تهران به سر مي‌برد، نوشت شاپور بختيار قصد دارد به محض ورود آيت‌الله خميني به حريم هوايي ايران، هواپيماي وي را ربوده، او را دستگير كند.(126)
3 بهمن 1357
- امام خميني: افكار عمومي و اراده مردم، قانون است. ما با استناد به همين قانون رژيم موجود را تغيير خواهيم داد. بخشي از ارتش با مردم است و صلاح همه آنها در پيوستن به مردم است... ما موافق تمدن هستيم ولي نه آن چيزي كه شاه تبليغ مي‌كرد... او تمدن را به فساد كشيد...(127)
- جرالد فورد رئيس‌جمهور پيشين آمريكا رهسپار اسرائيل شد و گزارش ملاقات خود با شاه ايران و رئيس‌جمهور مصر در ساحل رود نيل را در اختيار موشه‌دايان وزير خارجه اسرائيل قرار داد.(128)
- سيدجلال الدين تهراني كه از رياست شوراي سلطنت استعفا داده بود با امام خميني ملاقات كرد. وي اعلام كرد اين شورا قانوني نيست. در اين ملاقات كه به مدت 10 دقيقه به طول انجاميد، تهراني متن استعفاي خود را قرائت كرد و امام نيز گفت: شما با اين استعفا خدمت بزرگي به ملت خود كرديد.(129)
- امروز روزنامه آيندگان از مردم خواست براي استقبال از آيت‌الله خميني كه روز جمعه (6 بهمن) با «پرواز انقلاب» وارد تهران مي‌شوند، به فرودگاه مهرآباد بيايند.(130)
- كنسولگري ايران در فرانسه توسط جمعي از دانشجويان ايراني مخالف رژيم شاه اشغال شد.(131)
- مهندس مهدي بازرگان در تماس تلفني با پاريس گزارش تماسهاي شوراي انقلا بختيار را به اطلاع امام رساند.(132)
4 بهمن 1357
- افسران و همافران پايگاه‌هاي اصفهان، شيراز و بوشهر به حمايت از امام خميني تظاهرات كردند.(133)
- به دستور بختيار تانكها در فرودگاه مهرآباد مستقر شدند و باندهاي فرود را بستند. به كليه شركتهاي هوايي اعلام شد كه به ايران پرواز نكنند. در همين روز هزاران نفر از مردم به سمت فرودگاه حركت كردند و در اطراف آن اجتماع كردند.(134)
- ساواك در بخشنامه‌اي به ادارات داخلي دستور داد تمامي اسناد مربوط به همكاريهاي اطلاعاتي اين سازمان با كشورهاي غربي سوزانده شود و منهدم گردد.(135)
- سيدجلال‌الدين تهراني رئيس مستعفي شوراي سلطنت براي دومين بار در پاريس موفق به ملاقات با امام خميني شد.(136)
- حزب دمكرات كردستان ايران مجدداً با شعار خودمختاري كردستان اعلام موجوديت كرد.(137)
- امروز گروهي از افسران، درجهداران و همافران آشكارا در تهران (سه راه آذري) دست به يك راهپيمايي به حمايت از انقلاب اسلامي و امام خميني زدند. همچنين صدها نظامي دربوشهر همبستگي خود را با مردم اعلام كردند.(138)
- كميته برگزاري استقبال از امام خميني در اطلاعيه‌اي از مردم خواست در روز ورود امام از درگيري و خشونت، آذين‌بندي تجملي، تشريفات و قرباني كردن پرهيز كنند. در اين اطلاعيه مسيرهاي حركت مردم به طرف بهشت‌زهرا اعلام شده بود.(139)
- سفارت و كنسولگري ايران در پاريس توسط دانشجويان ايراني عضو اتحاديه انجمنهاي اسلامي و يا شعار الله اكبر اشغال شد.(140)
- يك هواپيماي انگليسي براي تخليه 100 آمريكايي، 80 انگليسي و تعدادي هلندي و استراليايي، مقيم خوزستان وارد اهواز شد.(141)
5 بهمن 1357
- امروز حوالي ميدان بهارستان شاهد تظاهرات جمعي از سلطنت‌طلبان و هواداران شاپور بختيار بود. تظاهركنندگان شعارهايي به طرفداري از قانون اساسي و بختيار سرمي‌داند و عكسهاي آقاي شريعتمداري و شاه در دست داشتند.(142)
- عده‌اي از دانشجويان ايراني مقيم انگليس ساختمان كنسولگري ايران در لندن را تصرف كردند. پليس 15 دانشجو را مضروب و سه نفر از آنان را دستگير كرد. در حيدرآباد هند نيز ساختمان كنسولگري ايران توسط دانشجويان ناراضي به تصرف درآمد.(143)
- كنسولگري ايران در حيدرآباد پاكستان توسط دانشجويان ايراني مخالف رژيم شاه اشغال شد.(144)
- بختيار از امام خميني خواست سفر خود به تهران را به مدت سه هفته به تأخير اندازد. امام اين تقاضا را رد كرد و گفت در رأس موعد مقرر به تهران خواهم رفت.(145)
6 بهمن 1357
- كليه ديپلماتها و كاركنان سفارت ايران در اتاوا - كانادا - حمايت خود را از انقلاب اسلامي و امام خميني اعلام كردند.(146)
- رمزي كلارك دادستان كل اسبق آمريكا، ريچارد فالك استاد دانشگاه پرينستون آمريكا و دان لوئي نماينده سازمان‌هاي مذهبي آمريكا امروز در پاريس ضمن ملاقات با امام خميني اظهار اميدواري كردند انتقال قدرت در ايران با آرامش صورت گيرد و عدالت براي همه محقق شود و مردم ايران و آمريكا به هم عشق بورزند. امام به آنان گفتند اگر اجانب دست از فشار و تهديد بردارند خواهيد ديد كه ملت ايران با آرامش، قدرت را به دست خواهد گرفت و اين قدرت را صرف تحقق عدالت خواهد كرد.(147)
- 200 نفر از درجهداران اصفهان امروز در محل گردان خود عليه رژيم شاه تظاهرات كردند.(148)
- خيابان مقابل ساختمان سفارت جمهوري اسلامي ايران در لندن شاهد تظاهرات عده زيادي از ايرانيان مقيم انگليس عليه رژيم شاه و دولت شاپور بختيار بود.(149)
7 بهمن 1357
- به مناسبت رحلت پيامبر اسلام و شهادت امام حسن مجتبي ميليونها نفر در سراسر كشور طي تظاهراتي خواستار باز شدن فرودگاه مهرآباد براي بازگشت امام خميني شدند و كارشكني‌هاي بختيار را محكوم كردند.(150)
- بختيار گفت براي ملاقات با آيت‌الله خميني اگر لازم باشد به پاريس خواهم رفت.(151)
- شهرهاي اراك، آمل، شهرضا، خوي، زنجان، مشهد، جيرفت، ياسوج، رشت، گرگان، اصفهان، كرمان، خلخال، قزوين، اهواز، همدان و اليگودرز شاهد تظاهرات گسترده مردم عليه رژيم شاه بود.(152)
- هنري كيسينجر، وزير خارجه اسبق آمريكا در ضيافت شام حزب جمهوريخواه آمريكا در نيويورك اظهار كرد: به رغم اين حقيقت كه آمريكا هيچگاه يك متعهد مفيدتر از شاه نداشته است، آمريكا نسبت به ايران غفلت كرد.(153)
8 بهمن 1357
- امام خميني: ملاقات ما با بختيار منوط به استعفاي قبلي ايشان است.(154)
- غلامحسين دانشي روحاني‌نما و نماينده آبادان در مجلس شوراي ملي توسط «گروه موحدين» ترور شد.(155)
- سازمان موحدين مسئوليت ترور پلگريم، رئيس كنسرسيوم شركت نفت در اهواز را به عهده گرفت.(156)
- سرهنگ لاري ديويس عضو هيأت مستشاري نظامي آمريكا در ايران هنگام مراجعت به منزل مورد هدف گلوله‌هاي يك فرد ناشناس قرار گرفت و مجروح شد.(157)
- امروز دهها نفر از روحانيون در مسجد دانشگاه تهران در اعتراض به بسته بودن فرودگاه مهرآباد، دست به تحصن زدند. آيات عظام طالقاني، مطهري، رباني شيرازي، منتظري، نوري همداني، صدوقي و جمعي از مدرسين حوزه علميه قم از جمله متحصنين هستند.(158)
- ياسر عرفات رهسپار پاريس شد و با امام خميني ديدار كرد و حمايت خود را از انقلاب اسلامي ايران اعلام نمود.(159)
- ستاد ژاندارمري در ميدان انقلاب تهران مورد حمله مردم قرار گرفت، يك سرباز كشته و ناهارخوري ستاد به آتش كشيده شد. در اين حادثه 15 نفر از مردم شهيد و بيش از 160 نفر مجروح شدند. يك كاميون ارتشي با انباري از سلاح‌هاي داخل آن منفجر و يك اتوبوس سرويس ژاندارمري نيز طعمه حريق گرديد.(160)
- در آتشسوزي مهيب بازار رشت 40 مغازه و يكصد تن برنج طعمه حريق شد.(161)
- امروز تعدادي از شهرهاي كشور در اعتراض به تعويق بازگشت امام خميني شاهد تحصن، راهپيمايي و تعطيلي بود.(162)
- مسجد جامع شهر سنندج همراه با بسياري از فروشگاه‌ها و مغازه‌هاي بازار اين شهر مورد حمله چماق‌به دستان هوادار رژيم شاه قرار گرفت. در اين حادثه عده‌اي به شهادت رسيدند.(163)
9 بهمن 1357
- سرلشكر لطيفي فرمانده ژاندارمري امروز به دست مردم با ضربات كارد مجروح شد و اتومبيل وي به آتش كشيده شد.(164)
- تحصن روحانيون دانشگاه كه با موجي از حمايت گروههاي اسلامي روبرو شد، وارد دومين روز خود گرديد. متحصنين نسبت به بسته بودن فرودگاه مهرآباد معترض هستند.(165)
- كارخانه آبجوسازي شمس در خيابان بابائيان تهران مورد حمله مردم قرار گرفت و به آتش كشيده شد. امروز همچنين بسياري از كافه‌ها و مشروب‌فروشي‌هاي جنوب شهر، طعمه حريق شد.(166)
- يك كارمند شركت هليكوپترسازي بل در اصفهان بر سر پرداخت كرايه تاكسي با راننده درگير شد و وي را با اسلحه مورد هدف قرار داد. وي سپس به هتل محل اقامت خود گريخت و در اتاق خود سنگر گرفت. اما سرانجام با درخواست مقامات كنسولگري آمريكا توانست از مهلكه بگريزد.(167)
- رئيس ساواك تهران براي نجات جان عناصر ساواكي دستور انهدام تمامي پرونده‌هاي كاري و استخدامي آنان را صادر كرد.(168)
- رمزي كلارك دادستان كل اسبق آمريكا ضمن تشريح نتايج اقامت 8 روزه‌اش در فرانسه و ديدارش با امام خميني گفت 99 درصد مردم ايران خواستار بازگشت آيت‌الله خميني هستند و جداً اصرار دارند رژيم ضدملي كنوني از ميان برود و به سلطه بيگانگان بر ايران پايان داده شود.(169)
- بختيار گفت فرودگاه‌ها همه باز است ولي من به هيچوجه استعفا نخواهم داد. امام نيز خطاب به مردم گفت: خائن اصلي را با خفت بيرون كرديد. اين نتيجه را هم كه حاشيه‌اي بيش نيست از صحنه خارج كنيد.(170)
- بختيار در پي پيش‌شرط امام خميني براي پذيرفتن وي گفت: استعفا نميدهم و به پاريس نمي‌روم.(171)
- امام خميني در پاسخ به شايعات مربوط به احتمال وقوع كودتا در ايران اعلام كردند «ما از كودتا ترسي نداريم. ملت ايران به كودتاهاي نظامي عادت كرده است. پنجاه سال است زير بار كودتا هستيم، كودتاي رضاخان، كودتاي محمدرضا، ما با اين فشارها عادت كرده‌ايم... ملت ايران تا پيروزي نهايي را به دست نياورد، دست از نهضت خود برنمي‌دارد.(172)
- سفارت ايران در دانمارك به اشغال دانشجويان ايراني مخالف رژيم شاه درآمد.(173)
10 بهمن 1357
- تحصن روحانيوني كه به رژيم بختيار معترض هستند در دانشگاه گسترش يافت و هزاران روحاني و اقشار مختلف مردم به متحصنين پيوستند.(174)
- تظاهرات و راهپيماييهاي سراسري در اكثر شهرهاي كشور عليه بختيار جريان دارد و مطبوعات نوشتند دو ميليون نفر شهرستاني براي استقبال از امام در تهران به سر مي‌برند.(175)
- سفارت آمريكا امروز دستور تخليه همه وابستگان كاركنان آمريكايي را صادر كرد. دست كم دوم سوم آمريكاييهاي مقيم ايران از چند ماه گذشته تاكنون از ايران خارج شده‌اند.(176)
- فرودگاه مهرآباد تهران امروز باز شد و بلافاصله تعداد زيادي آمريكايي، انگليسي، بلژيكي و ژاپني با سه هواپيماي نظامي آمريكا، ايران را ترك كردند.(177)
11 بهمن 1357
- امام خميني در آستانه حركت از پاريس به تهران از ميهمان‌نوازي دولت فرانسه و اهالي منطقه نوفل لوشاتو تشكر كردند.(178)
- ساعت 3:30 بعد از نيمه شب امام خميني با يك فروند هواپيماي ايرفرانس فرودگاه پاريس را به مقصد تهران ترك كردند. ميليونها استقبال‌كننده در مسير حركت امام خميني در انتظار هستند.(179)
- جمع زيادي از شيعيان لبنان با ارسال نامهاي به مراجع قم اعلام كردند حاضرند در كنار ملت ايران با رژيم پهلوي مبارزه كنند و در اين راه به شهادت برسند.(180)
- بيش از 1200 آمريكايي ديگر امروز تهران را به مقصد كشور خود ترك كردند.(181)
- افسران، درجهداران و سربازان مركز توپخانه و پايگاه موشكي اصفهان با نهضت اسلامي مردم ايران اعلام همبستگي كردند.(182)
- سرهنگ رضا معتمدي رئيس شهرباني كرمان در جريان يك حمله مسلحانه مصدوم شد اما راننده و مأمور محافظ وي كشته شدند.(183)
- يك هواپيماي نظامي حامل تعدادي از مستشاران نظامي آمريكا در حوالي نطنز سقوط كرد و همه سرنشينان آن كشته شدند.(184)
12 بهمن 1357
- امام خميني پس از 14 سال دوري از وطن در ميان استقبال پرشور و ميليوني مردم به ايران بازگشتند.(185) روزنامه كيهان طول جمعيت استقبال‌كننده را 32 كيلومتر اعلام كرد.
- امام در اولين نطق عمومي خود در بهشت زهرا فرمودند «خود آن آدم (شاه)، دولت آن آدم، مجلس آن آدم، تمام اينها غيرقانوني است و اگر ادامه بدهند، مجرمند و بايد محاكمه شوند و ما آنها را محاكمه مي‌كنيم. من دولت تعيين ميكنم، من توي دهن اين دولت مي‌زنم...»(186)
- امام خميني در نخستين روز ورود خود به تهران در پيامي با عنوان «ارتش معظم ايران، افسران محترم، درجهداران سربازان – اعزهم‌الله تعالي» از نظاميان خواست از دولت بختيار فاصله بگيرند.(187)
- روحانيون متحصن در دانشگاه تهران، با ورود امام خميني به تحصن 6 روزه خود خاتمه دادند. اين تحصن در اعتراض به اقدام دولت بختيار در جلوگيري از ورود امام آغاز شده بود.(188)
- تلويزيون سي. بي. اس آمريكا در گزارشي از ايران با استناد به اظهارات سه كارشناس صدا در آمريكا، صحت نوار مربوط به اجلاس سري شاه مخلوع با امراي ارتش را كه وي در آن دستور قتل‌عام همه‌جانبه مردم را داده بود تأكيد كرد. تلويزيون مزبور اضافه كرد بيان همين اظهارنظر در آمريكا كافي است تا گوينده آن را بر روي صندلي الكتريكي بنشانند.(189)
13 بهمن 1357
- از امروز هزاران نفر از مردم سراسر كشور براي ديدار با امام در مدرسه علوي و در طول خيابان مجاور آن (خيابان ايران) صف كشيدند.(190)
- 13 دستگاه اتوبوس و دو دستگاه كاميون، تعداد زيادي از آمريكاييهاي مقيم تهران و اثاثيه آنها را از هتل هيلتون (هتل استقلال) به طرف فرودگاه مهرآباد جهت خروج از كشور انتقال دادند.(191)
- بر اساس گزارش فرمانداري نظامي تهران و حومه، 5 الي 6 هزار نفر از همافران نيروي هوايي در جلوي پادگان جمشيديه با سر دادن شعارهايي خواستار برقراري حكومت اسلامي در كشور شدند. عده‌اي همافر نيز موفق به ملاقات با امام خميني شدند.(192)
- به موجب يادداشت تفاهمي كه بين «اريك فن ماربد» نماينده وزارت دفاع آمريكا و ارتشبد طوفانيان امضا شد، ايران از دريافت 16 فروند هواپيماي اف-16، بيست فروند هواپيماي اف-4، هفت فروند آواكس، تعداد زيادي موشك و چندين دستگاه رادار كه قبلاً سفارش داده بود، صرفنظر كرد.(193)
- دولت اسرائيل از بازگشت امام خميني به ايران شديداً ابراز نگراني كرد.(194)
- يك روز پس از بازگشايي فرودگاه مهرآباد، هزار يهودي ايراني از كشور خارج و راهي اسرائيل شدند. 60 الي 70 هزار يهودي در ايران زندگي مي‌كنند.(195)
14 بهمن 1357
- امام خميني امروز گفتند «مذاكراتي با رهبران ارتش داشته‌ايم و اگر لازم باشد باز هم خواهيم داشت و آنها را دعوت به صلاح خودشان و ملت خواهيم كرد... ارتش با ملت است و با مردم برادرند و نبايد به روي مردم مسلسل به كار ببرند.(196)
- امروز جواد شهرستاني شهردار تهران در ملاقات با امام خميني از شغل خود استعفا داد. در متن استعفانامه شهرستاني آمده است «با توجه به نظرات رهبر كه دولت فعلي را غيرقانوني دانسته‌اند به اين جهت از اين تاريخ 14 بهمن ماه 1357 از سمت شهرداري تهران كناره‌گيري ميكنم.»(197)
- ژنرال هايزر آمريكايي امروز با يك هليكوپتر از محوطه ستاد فرماندهي ارتش به فرودگاه مهرآباد رفت و از آنجا با يك هواپيماي سي-130 آمريكايي راهي مركز فرماندهي خود در اشتوتگارت آلمان شد.(198)
- انورسادات رئيس‌جمهور مصر در اجلاس حزب ناسيونال دمكرات مصر گفت اجازه نخواهيم داد حكومتي مبني بر آمیختگی مذهب و سياست مانند آنچه كه در ايران روي داد در مصر شكل بگيرد.(199)
15 بهمن 1357
- با حكم امام خميني مهندس مهدي بازرگان به عنوان نخستوزير موقت جمهوري اسلامي ايران تعيين شد.(200)
- «استانفيلد ترنر» رئيس سازمان سيا اعتراف كرد كه «اين سازمان از قدرت جنبش مخالفان در ايران كه شاه را با تحت فشار قرار دادن به تبعيد فرستاد شگفت‌زده شده است.» ترنر گفت «سازمان وي در سنجش قدرت مخالفان شاه دچار اشتباه گرديده اما در عين حال عقيده دارد كه ديگر مؤسسات اطلاعاتي نيز بهتر از آن كاري انجام نداده‌اند. وي مخالفين شاه را به «آتش‌فشان‌هاي خروشان» تشبيه كرد و گفت «آنچه كه ما پيش‌بيني نكرديم وجود مردي با 78 سال سن بود كه 14 سال را در تبعيد گذرانده و روزي به عنوان سازمان‌دهنده يك تشكيلات سياسي ظهور كرده است. او نيروها را گردهم آورد و به صورت يك آتشفشان عظيم يك انقلاب ملي به راه انداخت...»(201)
- روزنامه اطلاعات به نقل از مجله تايم نوشت: ويليام سوليوان سفير آمريكا در ايران، همكاران خود را ترغيب كرده است كه با مخالفان رژيم در ايران و دستياران رهبر شيعيان ايران به گفت‌وگو بنشينند.(202)
- ارتشبد فريدون جم كه از پذيرش پيشنهاد بختيار براي احراز سمت وزارت جنگ خودداري كرد، گفت بدون تفاهم ارتش با رهبران مذهبي، امكان ندارد بتوان بر بحران جاري در ايران غلبه كرد.(203)
- كاركنان نخست‌وزيري حمايت خود را از امام خميني و انقلاب اسلامي اعلام كردند.(204)
- شاپور بختيار اعلام كرد «جمهوري اسلامي» براي من مجهول است. من اجازه تشكيل دولت موقت را نميدهم.(205)
16 بهمن 1357
- امروز طي مراسمي كه در مدرسه علوي تهران برگزار شد، امام خميني در حضور 400 خبرنگار خارجي و داخلي مهندس مهدي بازرگان را به عنوان نخستوزير رسماً معرفي كردند. امام از مردم خواستند هم با تظاهرات و هم از طريق مطبوعات نظر خود را درباره دولت آقاي مهندس مهدي بازرگان اعلام كنند.(206)
- امروز اعلام شد كه تاكنون 8 هزار يهودي از ايران به اسرائيل رفته‌اند.(207)
17 بهمن 1357
- امروز تهران و بسياري ديگر از شهرهاي ايران شاهد تظاهرات مردم در تأييد نخست‌وزيري مهندس مهدي بازرگان بود.(208)
- شاپور بختيار در واكنش به انتخاب مهندس مهدي بازرگان به عنوان نخستوزير، تصريح كرد يك مملكت، يك حكومت دارد و يك قانون اساسي ولاغير. وي كه در ميان تدابير شديد امنيتي در جلسه مجلس شوراي ملي سخن مي‌گفت، تهديد كرد دولت بازرگان را تا زماني كه شوخي است مي‌پذيرم و كاري ندارم.(209)
- مهندس مهدي بازرگان مدرسه علوي - اقامتگاه امام خميني - را دردفتر موقت نخست‌وزيري قرار داد.(210)
- امروز لايحه انحلال ساواك به تصويب نمايندگان مجلس شوراي ملي رسيد اما پس از آن بسياري از نمايندگان از مقام خود استعفا كردند.(211)
- امروز پرسنل نيروي دريايي ارتش در مدرسه علوي با امام خميني ملاقات كردند. يكي از نظاميان با نگراني به امام گفت «قم را مي‌توانند خيلي زود محاصره‌اش كنند و خيلي راحت ارتباط آن شهر را قطع كنند» امام فرمودند «خير، اين را خاطر جمع باشید، من اهل قم، اهل تهران و اهل جايي نيستم. من اهل ايرانم. در ايران هستم و با همه ايراني‌ها رفيقم.(212)
- پنج روز قبل از پيروزي انقلاب روزنامه واشنگتن پست در گزارشي از ايران نوشت «دولت بختيار بيش از چند روز نمي‌تواند دوام آورد.» اين گزارش خشم كارتر رئيس‌جمهور آمريكا را برانگيخت.(213)
18 بهمن 1357
- ارتشبد قره‌باغي رئيس ستاد ارتش امروز طي سخناني در مراسم فارغ‌التحصيلان دانشگاه پدافند گفت ارتش از دولت قانوني حمايت خواهد كرد و عدم مداخله در سياست نخستين اصلي است كه نيروهاي مسلح بايد در نظر داشته باشند.(214)
- شاه در مصاحبه‌اي با مطبوعات اروپايي خود را پادشاه قانوني و فرمانده كل قواي ايران ناميد!(215)
- امروز جمعي از طرفداران شاه و بختيار با تجمع در ورزشگاه امجديه، در حالي كه به حمايت از قانون اساسي شعار مي‌دادند، خواستار تداوم رژيم سلطنتي شدند.(216)
- هودينگ كارتر، سخنگوي وزارت خارجه آمريكا در يك تغيير لحن آشكار اعلام داشت: ما از اجراي قانون اساسي در ايران پشتيباني مي‌كنيم. آنچه كه ما باز هم به طرف‌هاي درگير در اين مسئله توصيه مي‌كنيم ايجاد محيطي است كه در آن ارادة مردم ايران تجلي مي‌كند. وي افزود: ما از راه ديپلماتيك با همه گروهها از جمله مهدي بازرگان در تماس بوده‌ايم. اما پس از انتخاب بازرگان به نخست‌وزيري با او هيچگونه تماسي برقرار نشده است. آمريكا نمي‌تواند رفراندوم عظيم خياباني ملت ايران را نسبت به حضرت آيت‌الله در پاريس و پس از بازگشت به تهران ناديده بگيرد. وي اضافه كرد: چيزي كه ما خواهان آن هستيم محيطي است كه در آن خواسته‌هاي ملت ايران محترم شمرده شود.(217)
- مهندس مهدي بازرگان همراه با يدالله سحابي و عباس اميرانتظام، در ديدار با بختيار و ارتشبد قره‌باغي تلاش كردند تا آنان را به كناره‌گيري تشويق كنند.(218)
- انورسادات رئيس‌جمهوري مصر پيشنهاد كرد جنگنده‌هاي اف-14 كه اخيراً از سوي آمريكا به ايران تحويل شده، به مصر انتقال داده شود.(219)
- جامعه كاركنان وزارت امور خارجه در نامهاي به مهندس مهدي بازرگان نخستوزير دولت موقت اعلام كردند «اردشير زاهدي هنوز در پست غصبي خود در سفارت ايران در واشنگتن باقي است و 12 ديپلمات مخالف خود را اخراج كرده و قفل گاوصندوق رمز سفارت را نيز شكسته و اسناد آن را برده و بودجه سفارت را به حساب شخصي خود واريز كرده است.(220)
19 بهمن 1357
- امروز صدها تن از همافران با اونيفورم نظام با امام خميني ملاقات كردند. در اين ملاقات كه در مدرسه رفاه صورت گرفت، امام گفتند ما ميخواهيم سرنوشتمان را خودمان تعيين كنيم نه سفارت آمريكا و سفارت شوروي، ما ميخواهيم مملكت خودمان را خودمان تعمير كنيم نه يهوديها و اسرائيل.(221)
- شاپور بختيار امروز در يك مصاحبه مطبوعاتي و راديوتلويزيوني مخالفان سلطنت را تحقير كرد و با اشاره به راهپيماييهاي اخير در حمايت از دولت بازرگان گفت اينگونه راهپيمايي‌ها براي مردم، يك تفريح شده است. وي درمصاحبه با روزنامه لوموند نيز ضمن توهين به امام خميني گفت «نه ارتش و نه طبقه روشنفكر و تحصيلكرده كشور از خميني جانبداري نمي‌كنند.(222)
- جيمز شلزينگر، وزير انرژي آمريكا قطع صدور نفت ايران به غرب را خطرناكتر از تحريم نفتي اعراب در سال 1973 دانست.(223)
- سخنگويان كاخ سفيد و وزارت خارجه آمريكا اعلام كردند: دولت آمريكا پشتيبان آن دولتي خواهد بود كه مورد حمايت ملت ايران باشد.(224)
- نورالدين كيانوري رئيس حزب توده امروز در بوداپست با يك روزنامه محلي مصاحبه كرد و گفت كه از مسلح شدن مردم «براي مقابله با نيروهاي سپاه ارتجاع» حمايت مي‌كند. وي گفت: «حزب ما از آن جهت مردم را دعوت به مسلح شدن مي‌كند كه نيروهاي سياه ارتجاع با قدرت سازمان يافته مردم مسلح روبه‌رو شوند.»(225)
- جعفر شريف‌امامي در آستانه پيروزي انقلاب اسلامي و پس از آنكه اموال خود را به خارج منتقل كرد، امروز به آمريكا گريخت.(226)
20 بهمن 1357
- امروز مهندس مهدي بازرگان نخستوزير موقت جمهوري اسلامي ايران، در مراسمي كه در دانشگاه تهران برگزار شد، برنامه‌هاي دولت خود را در 6 ماده اعلام كرد. اين 6 ماده عبارت بودند از:
1. احراز و انتقال قدرت، 2. ارائه و اثبات قانونيت (رفراندوم)، 3. احيا و اداره و اصلاح مملكت، 4. انتخابات مجلس مؤسسان و ارجاع به آراء عمومي براي تدوين و تصويب قانون اساسي جديد، 5. انتخابات مجلس شوراي ملي، 6. استعفا و تحويل كار به رئيس‌جمهوري و به دولت رسمي بعدي.(227)
21 بهمن 1357
- پادگان نيروي هوايي در شرق تهران امروز شاهد زدوخورد مسلحانه افراد گارد شاهي با همافران مسلح بود. درگيري پس از آن آغاز شد كه همافران در حال مشاهده برنامه تلويزيوني ورود امام به ميهن اسلامي بودند. آنان به محض ديدن امام سه بار صلوات فرستادند و گارد با مشاهده اين وضعيت حمله خود را به داخل پادگان آغاز كرد.(228)
- در پي حمله لشكر گارد به پادگان نيروي هوايي در تهران، امام خميني در پيام مهمي تهديد كردند «من با آنكه هنوز جهاد مقدس نداده‌ام... ليكن نمي‌توانم تحمل اين وحشيگري‌ها را بكنم و اخطار ميكنم كه اگر دست از اين برادركشي برندارند و لشكر گارد به محل خودش برنگردد و از طرف مقامات ارتشي از اين تعديات جلوگيري نشود، تصميم آخر خود را به اميد خدا مي‌گيرم و مسئوليت آن با متجاسرين و متجاوزين است.(229)
- فرماندار نظامي تهران و حومه در اعلاميه شماره 40 خود مقررات منع عبور و مرور را از ساعت 16:30 تا 5 بامداد برقرار كرد. در پي انتشار اين اعلاميه امام خميني بلافاصله در پيامي از مردم خواستند تا مقررات منع رفت‌وآمد را ناديده گرفته به خيابان‌ها بيايند. امام خميني در اين پيام اين مقررات را «خدعه و خلاف شرع» دانستند و از مردم خواستند به آن اعتنا نكنند.(230)
- بر اساس گزارش روزنامه‌ها و طبق آمارهاي ارائه شده به بيمارستانها، حوادث امروز تهران 164 كشته و 634 زخمي بر جاي گذاشته است.(231)
- قانون مربوط به تعقيب نخست‌وزيران و وزيران خاطي و طرز تشكيل هيأت منصفه به تصويب مجلس شوراي ملي رسيد. (اين مصوبه يك روز قبل از پيروزي انقلاب بود!)(232)
22 بهمن 1357
- جنگ خونيني كه از نيمه شب گذشته ميان لشكر گارد از يك سو و نيروي هوايي از سوي ديگر درگرفت امروز به همه خيابان‌هاي مركزي تهران سرايت كرد و مردم با تمامي توان خود به ياري نيروي هوايي شتافتند. اكثر خيابان‌ها سنگربندي بود و در ساعت 10:30 شوراي عالي ارتش در بيانيه‌اي اعلام كرد براي جلوگيري از هرج و مرج و خونريزي در مناقشه فعلي بيطرف ميماند. اين شورا سپس به يگان‌هاي نظامي دستور داد به پادگانها بازگردند. در ساعات بعد از ظهر با تصرف شهرباني، دانشكده افسري، راديو تلويزيون و پادگانهاي تهران «صداي انقلاب» در روز صفحه تلويزيون نقش بست و بدين ترتيب رژيم 2500 ساله شاهنشاهي سقوط كرد.(233)
پی نوشت:
1 - روزشمار انقلاب اسلامي، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی، ج 10، ص15
2 - صحيفه امام، ج 5، ص 350.
3 - همان، ص 35
4- همان، صص 40 تا 43.
5 - همان، ص 49.
6 - بهروز طيراني، روزشمار روابط ايران و آمريكا، مركز اسناد و تاريخ ديپلماسي، 1379، ص 273
7 - روزشمار انقلاب اسلامي، همان، ص 60
8 – همان، ص 84
9 - همان.
10 - همان.
11 - همان.
12 - روزنامه اطلاعات، 17 دي 1357
13 - فرناز اخوان توكلي، گاه‌شمار روابط ايران و انگليس، مركز اسناد و تاريخ ديپلماسي، 1386، ص 353
14 - هفت هزار روز تاريخ ايران و انقلاب اسلامي، بنياد تاريخ انقلاب اسلامي، ج 2، ص 1062
15 - بهروز طيراني، همان، صص 273 و 274
16 - روزشمار انقلاب اسلامي، همان، ج 10، ص 163
17 - همان.
18 - همان.
19 - همان.
20 - همان، ص 164.
21 - همان، ص 166
22 - هفت هزار روز، همان، ج 2، ص 1063
23 - روزشمار انقلاب اسلامي، همان، ج 10، ص 253
24 - همان، ص 255
25 - همان، ص 284
26 - همان، ص 286
27 - صحيفه امام، ج 5، ص 402
28 – همان، ص 413
29 - همان، ص 417
30 - روزشمار انقلاب اسلامي، همان، ج 10، ص 297
31 - همان، ص 299
32 - همان.
33 - همان.
34 - همان، ص 299
35 - همان، ص 300
36 - روزنامه اطلاعات، 20 دي 1357
37 - بهروز طيراني، همان، ص 275
38 - روزشمار انقلاب اسلامي، همان، ج 10، ص 336
39 - همان.
40 - همان.
41 - همان، ص 338
42 - همان، ص 339
43 - همان.
44 - غلامرضا نجاتي، تاريخ سياسي بيستوپنج ساله ايران، انتشارات رسا، ج 2، ص 269
45 - صحيفه امام، ج 5، ص 426
46 - روزشمار انقلاب اسلامي، همان، ج 10، ص 407
47 - همان، ص 409
48 - همان.
49 - همان.
50 - روزنامه اطلاعات، 23 دي 1357
51 – جلال‌الدين فارسي، زواياي تاريك، تهران، حديث، 1373، ص 443
52 - دكتر علي‌اكبر ولايتي، ايران و تحولات فلسطين، مركز اسناد و خدمات پژوهشي وزارت امور خارجه، ص 270
53 - هفت هزار روز، همان، ج 2، ص 1071
54 - روزنامه اطلاعات، 23 دي 1357
55 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، مركز بررسي اسناد تاريخي، ج 24، ص 47
56 - همان، ص 51
57 - صحيفه امام خميني، ج 5، ص 434
58 - فرهنگ ناموران معاصر ايران، دفتر ادبيات انقلاب اسلامي، ج 2، واژه ايرج اسكندري.
59 - بهروز طيراني، روزشمار روابط ايران و آمريكا، مركز اسناد و تاريخ ديپلماسي، 1379، ص 275
60 - صحيفه امام خميني، ج 5، ص 447
61 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، همان، ج 24، ص 77
62 - همان، ص 85
63- همان، ص 86
64 - همان، ص 88
65 - غلامرضا نجاتي، تاريخ سياسي بيستوپنج ساله ايران، انتشارات رسا، 1371، ج 2، ص 276
66 - دايره‌المعارف انقلاب اسلامي، سوره مهر، وابسته به دفتر ادبيات انقلاب اسلامي، ج 1، ص 234
67 - دكتر سيدجلال‌الدين مدني، تاريخ سياسي معاصر ايران، دفتر انتشارات اسلامي، ج 2، ص 213
68 - عاقلي، همان، ص 390
69 - هفت هزار روز تاريخ ايران و انقلاب اسلامي، همان، ج 2، ص 1072
70 - همان، ص 1074، و روزنامه اطلاعات 25 دی 1357
71 - هفت هزار روز ، همان، ص 1074
72 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، همان، ج 24، ص 94
73 - همان، ص 103
74 - صحيفه امام، ج 5، ص 477
75 - انقلاب اسلامي، همان، ص 105
76 - همان، ص 107
77 - روزنامه اطلاعات، 25 دي 1357
78 - عاقلي، همان، ج 2، ص 391
79 - غلامرضا نجاتي، تاريخ سياسي بيستوپنج ساله ايران، انتشارات رسا، 1371، ج 2، ص 277
80 – همه مطبوعات و رسانه‌ها
81 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، همان، ج 24، ص 119
82 - صحيفه امام خميني، ج 5، ص 481
83 - هفت هزار روز تاريخ ايران و انقلاب اسلامي، همان، ج 2، ص 1079
84 - روزنامه اطلاعات، 26 دي 1357
85 - صحيفه امام خميني، ج 5، ص 487
86 - هفت هزار روز، همان، ص 1081
87 - عاقلي، همان، ج 2، ص 392
88 - همان، ص 393
89 - هفت هزار روز، همان، ص 1081
90 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، همان، ج 24، ص 143
91 - همان، ص 147
92 - روزنامه اطلاعات، 27 دي 1357
93 - بهروز طيراني، روزشمار روابط ايران و آمريكا، مركز اسناد و تاريخ ديپلماسي، 1379، ص 277
94 - صحيفه امام خميني، ج 5، ص 496
95 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، همان، ج 24، ص 177
96 - روزنامه اطلاعات، 30 دي 1357
97 - هفت هزار روز، همان، ج 2، ص 1084
98 - همان، ص 1085
99 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، همان، ج 24، ص 179
100 - همان، ص 204
101 - هفت هزار روز، همان، ج 2، ص 1085
102 - همان، ص 1086
103 - همان، ص 1089
104 - روزنامه اطلاعات، 30 دي 1357
105 - صحيفه امام خميني، ج 5، ص 502
106 - هفت هزار روز، همان، ج 2، ص 1087
107 - دخالتهاي آمريكا در ايران (تاريخ جوان - 19) انتشارات جهان كتاب، ص 125
108 - آيت‌الله‌العظمي گلپايگاني به روايت اسناد ساواك، مركز بررسي اسناد تاريخي، 1385، ج 1، ص شصت‌ويك.
109 - غلامرضا نجاتي، تاريخ سياسي بيست‌وپنج‌ساله ايران، 1371، نشر رسا، ج 2، ص 419
110 - روزنامه اطلاعات، 30 دي 1357
111 - سازمان مجاهدين خلق؛ پيدايي تا فرجام، مؤسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي، ج 1، ص 441
113- فرناز اخوان توكلي، همان، ص 354
114 – روزنامه اطلاعات، اول بهمن 1357
115 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، مركز بررسي اسناد تاريخي، ج 24، ص 219.
116 - همان، ص 227.
117 - روزشمار تاريخ ايران از مشروطه تا انقلاب اسلامي، باقر عاقلي، نشر گفتار، 1376، ج 2، ص 394.
118 - سقوط، مؤسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي، ج 2، ص 697.
119 - روزنامه اطلاعات، اول بهمن 1357.
120 - هفت هزار روز تاريخ ايران و انقلاب اسلامي، ج 1، ص 1095.
121 - عاقلي، همان، ج 2، ص 397.
122 - هفت هزار روز، همان، ص 1093.
123 - بهروز طيراني، روزشمار روابط ايران و آمريكا، مركز اسناد و تاريخ ديپلماسي، 1379، ص 279.
124 - روزنامه اطلاعات، 2 بهمن 1357.
125 - هفت هزار روز، همان، ص 1093.
126 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، مركز بررسي اسناد تاريخي، ج 24، ص 237.
127- صحيفه امام خميني، ج 5، صص 523 و 524.
128- روزنامه اطلاعات، 3 بهمن 1357.
129- هفت هزار روز، همان، ج 2، ص 1096.
130- انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، مركز بررسي اسناد تاريخي، ج 24، ص 261.
131- عاقلي، همان، ج 2، ص 398.
132- دكتر يحيي فوزي، تحولات سياسي اجتماعي ايران بعد از پيروزي انقلاب اسلامي، چاپ و نشر عروج، 1387، ج 1، ص 398.
133 - هفت هزار روز، همان، ج 2، ص 1099.
134 - همان، ص 1098.
135 - آرشيو اسناد در سايت مؤسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي.
136 - عاقلي، همان، ج 2، ص 398.
137 - دايره‌المعارف انقلاب اسلامي، سوره، وابسته به دفتر ادبيات انقلاب اسلامي، ج 2، ص 93.
138 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، مركز بررسي اسناد تاريخي، ج 24، صص 285 و 287.
139 - همان، ص 294.
140 - هفت هزار روز، همان، ص 1100.
141 - فرناز اخوان توكلي، گاه‌شمار روابط ايران و انگليس، مركز اسناد و تاريخ ديپلماسي، 1386، ص 354.
142- انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، مركز بررسي اسناد تاريخي، ج 24، صص 277 و 304.
143- همان، ص 321.
144- عاقلي، همان، ص 399.
145- هفت هزار روز، همان، ج 2، ص 1101.
146 - همان، ص 1104.
147 - صحيفه امام خميني، ج 5، ص 535.
148 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، مركز بررسي اسناد تاريخي، ج 25، ص 19.
149 - همان، ص 17.
150 - هفت هزار روز، همان، ج 2، ص 1105.
151 - همان.
152 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، مركز بررسي اسناد تاريخي، ج 25
153 - بهروز طيراني، همان، ص 280.
154 - صحيفه امام خميني، ج 5، ص 549.
155 - هفت هزار روز، همان، ج 2، ص 1108.
156 - بهروز طيراني، روزشمار روابط ايران و آمريكا، مركز اسناد و تاريخ ديپلماسي، 1379، ص 280.
157 - همان.
158 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، مركز بررسي اسناد تاريخي، ج 25، صص 80 و 132.
159 - هفت هزار روز، همان، ص 1107.
160 - انقلاب اسلامي، همان، ص 69.
161 - همان، ص 73.
162 - همان، صص 72 و 73.
163 - همان، ص 112.
164 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، مركز بررسي اسناد تاريخي، ج 25، ص 119.
165 - منبع: همان، ص 130.
166 - همان، ص 134.
167 - بهروز طيراني، همان، ص 280.
168 - آرشيو اسناد در سايت مؤسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي.
169 - هفت هزار روز تاريخ ايران و انقلاب اسلامي، بنياد تاريخ انقلاب اسلامي، ج 2، ص 1113.
170 - روزشمار تاريخ، مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما.
171 - عاقلي، همان، ج 2، ص 401.
172 - صحيفه امام خميني، ج 6، ص 3.
173 - عاقلي، همان، ج 2، ص 402.
174 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، مركز بررسي اسناد تاريخي، ج 25، ص 162.
175 - هفت هزار روز، همان، ج 2، ص 1112.
176 - انقلاب اسلامي، همان، ص 187.
177 - عاقلي، همان، ج 2، ص 402.
178 - صحيفه امام خميني، ج 6، ص 6.
179 - عاقلي، همان، ج 2، ص 402.
180 - هفت هزار روز ، همان، ج 2، ص 1116.
181 - هفت هزار روز، همان، همان صفحه.
182 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، همان، ج 25، ص 198.
183 - همان، ص 206.
184 - همان، ص 209.
185 - جرايد.
186 - صحيفه امام خميني، ج 6، ص 16.
187 - همان، ص 20.
188 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، همان، ج 25، ص 218.
189 - هفت هزار روز، همان، ص 1119
190 - روزنامه جمهوري اسلامي، 3 آذر 1358.
191 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، همان، ج 25، ص 224.
192 - همان، ص 226.
193 - همان، ص 229.
194 - روزنامه اطلاعات، 15 بهمن 1357.
195 - عاقلي، همان، ج 2، ص 406.
196 - روزنامه اطلاعات، 16 بهمن 1357.
197 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، همان، ج 25، ص 242.
198 - همان، ص 247.
199 - همان، ص 249.
200 - روزنامه اطلاعات، 14 بهمن 1357.
201 - صحيفه امام خميني، ج 6، ص 54.
202 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، همان، ج 25، ص 274.
203 - روزنامه اطلاعات، 15 بهمن 1357.
204 - عاقلي، همان، ج 2، ص 407.
205 - همان.
206 - هفت هزار روز، همان، ص 1125.
207 - صحيفه امام خميني، ج 6، صص 56 و 61.
208 - هفت هزار روز، همان، ج 2، ص 1131.
209 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، همان، ج 25، ص 303.
210 - همان، ص 305.
211 - هفت هزار روز تاريخ ايران و انقلاب اسلامي، همان، ج 2، ص 1131.
212 - انقلاب اسلامي، همان، ص 305.
213 - صحيفه امام خميني، ج 6، ص 76.
214 - غلامرضا نجاتي، تاريخ سياسي بيستوپنج ساله ايران، انتشارات رسا، ج 2، ص 261.
215 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، همان، ج 25، ص 339.
216 - عاقلي، همان، ج 2، ص 411.
217 - انقلاب اسلامي، همان، ص 333.
218 - روزنامه اطلاعات، 18 بهمن 1357.
219 - هفت هزار روز، همان، ج 2، ص 1134.
220 - روزنامه اطلاعات، 18 بهمن 1357.
221 - صحيفه امام خميني، ج 6، صص 101 و 102.
222 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، همان، ج 25، ص 357.
223 - روزنامه اطلاعات، 19 بهمن 1357.
224 - همان.
225 - انقلاب اسلامي، همان، ص 362.
226 - روزشمار تاريخ، مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما.
227 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، همان، ج 25، ص 376.
228 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، همان، ج 25، ص 378.
229 - صحيفه امام خميني، ج 6، ص 121.
230 - همان، صص 121 و 122.
231 - انقلاب اسلامي، همان، ص 396.
232 - زهرا شجيعي، همان، ص 242.
233 – همه رسانه‌ها
گرد آورنده: ساجدی
| این مطلب تاکنون 1946 بار نمایش داده شده است. |
|
|
|