سال 1357 سال سقوط سلسله 50 ساله پهلوی‌ها است. در چهلمین سال سقوط این دودمان، از این شماره سیر سرنگونی رژیم پهلوی را به صورت روزشمار ارائه خواهیم کرد. این شماره مجله الکترونیکی «دوران» همزمان با ماه مهر، به رویدادهای مهر 1357 اختصاص دارد:
1 مهر 1357
- اميرخسرو افشار وزير خارجه وقت ايران كه براي شركت در اجلاس سي‌وسوم مجع عمومي سازمان ملل متحد به نيويورك رفته بود در ملاقات با وزير امور خارجه عراق به وي اظهار داشت: با فراهم كردن مقدمات اخراج خميني از عراق، من بزرگترين خدمت را به شاهنشاه آريامهر انجام دادم.(1)
- امام خميني در نامه‌اي خطاب به حافظ اسد رئيس‌جمهور سوريه، از وي خواست موضوع ناپديد شدن امام موسي صدر را در اجلاس سران كشورهاي اسلامي مطرح سازد و اهتمام آنان را جلب نمايد.(2)
- به دنبال ابراز مخالفت صريح امام خميني با درخواست مقامات عراقي مبني بر سكوت در برابر اقدامات رژيم شاه و ردّ تقاضاي رهبري عراق از امروز منزل ايشان در نجف در محاصره كامل مأموران امنيتي عراق قرار گرفت و رفت و آمد به منزل ايشان ممنوع گرديد.(3)
- امروز سپهبد مقدم رئيس ساواك به مدت 4 ساعت با آقاي سيدكاظم شريعتمداري در قم ملاقات كرد. در اين ملاقات آقاي شريعتمداري ضمن تأكيد خود بر حفظ مقام سلطنت تصريح كرد من با پايگاه مخالفان رژيم سلطنتي ايران در نجف صددرصد مخالفم.(4)
- امروز اعلام شد روزانه بيش از 50 ميليون دلار پول به وسيله سرمايه‌داران از كشور خارج مي‌شود.(5)
2 مهر 1357
- روحانيت مبارز تهران با انتشار اطلاعيه‌اي اقدام رئيس بعث عراق در محاصره منزل امام خميني و ممنوع كردن رفت و آمد به اين مكان را محكوم كرد.(6)
- سپهبد ناصر مقدم ضمن اظهار رضايت از ملاقات شب گذشته خود با سيدكاظم شريعتمداري، گزارش اين ديدار را به اطلاع محمدرضا پهلوي رساند.(7)
- در حالي كه خبرگزاري پارس خبر از انحلال حزب رستاخيز و واگذاري دارايي‌هاي آن به دولت مي‌دهد،(8) دبيركل حزب رستاخيز، موضوع انحلال آن را تكذيب كرده و تنها مي‌گويد احزاب ديگر از درون حزب رستاخيز بيرون رفته و فعاليت خود را جداگانه از سر مي‌گيرند. بدين ترتيب حزب رستاخيز از امروز حزب رسمي كشور نبوده و مانند يك حزب عادي عمل خواهد كرد.(9)
- نشريه فرانسوي زبان «اكسپرس» در شماره امروز خود نوشت «از آنجا كه پادشاهان بسيار از خود راضي هستند سرنوشت هم براي آنان بسيار سخت رقم زده مي‌شود. امروز نيز يكي از آخرين پادشاهان جهان شاهد از دست رفتن تدريجي شخصيتي است كه دلش مي‌خواست برايش جاودانه باشد...(10)
3 مهر 1357
- مطبوعات امروز آلمان فاش كردند طي سه هفته گذشته بيش از يك ميليارد دلار از سرمايه‌هاي ايران از كشور خارج شده و اين روال همچنان ادامه دارد.(11)
- امروز كارگران تأسيسات توليدي خوزستان، و همچنين كارگران پايانه‌هاي بارگيري خارك دست از كار كشيدند. صدها نفر از كارگران برق كرمان و شركت مخابرات نيز تهديد كردند از امروز به شبكه اعتصابيون مي‌پيوندند.(12)
4 مهر 1357
- سوليوان سفير آمريكا در تهران در ديدار با وزير اطلاعات و جهانگردي ايران ضمن ابراز نگراني از اوضاع سياسي ناآرام ايران گفت «از مخدوش شدن رابطه ايران و آمريكا بيمناكم».(13)
- دكتر علي اردلان امروز از سوي شاه به سمت وزير دربار منصوب شد.(14)
- روزنامه گاردين چاپ لندن امروز در مقاله‌اي نوشت «شاه در زمينه آزادي لغتنامه مخصوص به خود دارد. او مدعي است به مردم آزادي سياسي داده ولي در 12 شهر حكومت نظامي برقرار كرده، به هر قيمتي مي‌خواهد رژيم خود را حفظ كند و حتي در تلاش است شرايط لازم را براي سلطنت فرزندش فراهم سازد...!»(15)
5 مهر 1357
- امروز از سوي علما و روحانيون شهرهاي مختلف اطلاعيه‌ها و بيانيه‌هاي بيشتري در محكوم ساختن اقدام رژيم بعث عراق در محاصره منزل امام خميني در نجف انتشار يافت.(16)
- كارگران راه‌آهن زاهدان، ذوب آهن اصفهان، پتروشيمي آبادان، مس سرچشمه، اداره پست اهواز و بخش عظيمي از صنايع كشور، از امروز به جمع اعتصاب‌كنندگان عليه رژيم شاه پيوستند.(17)
- بيش از 200 تن از اساتيد دانشگاه‌هاي ايران در بيانيه‌اي با اشاره به وضعيت سياسي كشور، خواستار استقرار حكومت قانون، تعقيب عاملان و مسببين وقايع ماه‌هاي گذشته از جمله واقعه 17 شهريور و لغو حكومت نظامي در كشور شدند.(18)
- هفته‌نامه فرانسوي «كورير دوكولكتيو» از قول منابع نظامي آمريكا نوشت دولت آمريكا اعلام كرده كه حاضر است براي كمك به آرام كردن مردم ايران، تفنگداران دريايي خود را به ايران بفرستد.(19)
- دكتر «رابرت بوي» رئيس مركز بررسي‌هاي امنيتي خارجي سازمان «سيا» كه براي اداي توضيحات راجع به علت ناتواني اين سازمان در پيش‌بيني حوادث ايران به كميته خارجي سناي آمريكا احضار شده بود، گفت: نه از سوي واشنگتن خواسته شد ارزيابي وسيعي درباره اوضاع ايران به عمل آيد و نه در جريان وسعت يافتن دامنه تظاهرات ضد شاه گمان مي‌رفت اوضاع از كنترل دولت خارج شود.(20)
6 مهر 1357
- سازمان « D . I. A »- اداره ضداطلاعات - آمریکا در ارزيابي خود طي گزارشي براي مقام‌هاي طراز اول آمريكا اعلام كرد «شاه تا 10 سال ديگر به طور فعال زمام قدرت را در دست خواهد داشت.»(21)
- به مناسبت چهلمين روز فاجعه آتشسوزي در سينما ركس آبادان امروز مراسم عزاداري گسترده‌اي با شركت هزاران نفر از مردم اين شهر برگزار شد.(22)
- علما، مراجع و روحانيون در اعتراض به ادامه محاصره منزل امام خميني در نجف توسط نظاميان بعثي، عموم مردم ايران را دعوت به شركت در يك اعتصاب عمومي و سراسري در روز يكشنبه 9 مهر كردند و راديو لندن گفت اين اعتصاب ضربه بزرگي بر دولت شريف امامي خواهد بود.(23)
- سفارت آمريكا امروز طي گزارشي به وزارت خارجه كشورش، به صورت تلويحي به نگراني شاه از گسترش اعتصابات در صنعت نفت پرداخت.(24)
7 مهر 1357
- در اعتراض به اقدام رژيم عراق در محاصره منزل امام خميني در نجف، امروز جمع زيادي از ايرانيان و عراقيهاي مقيم آلمان با اجتماع در مقابل ساختمان سفارت عراق در بن، عليه حكومت بغداد تظاهرات كردند.(25)
- فريدون هويدا سفير رژيم شاه در سازمان ملل اعتراف كرد «همه در تهران به فلج فكري دچار شده‌اند، فكر هيچكس كار نمي‌كند. فقدان قوه ابتكار در تصميم‌گيريهاي مقامات تهران مشهود است. تنها كسي كه بين مردم نفوذ كلام بالايي دارد شخص (آيت‌الله) خميني است.(26)
8 مهر 1357
- بازگشت چهارهزار دانشجوي ممنوع‌الورود به كشور، آزاد اعلام شد.(27)
- پزشكان، پرستاران، كارمندان و كاركنان بيمارستان‌هاي وابسته به دانشگاه تهران به حمايت از انقلاب اسلامي امروز دست از کار كشيدند و به ساير اعتصابيون پيوستند.(28)
- سفير عراق در تهران امروز به ديدار شريف‌امامي نخست‌وزير رفت و پيغام محرمانه صدام را به اطلاع وي رساند. صدام در اين پيغام پيشنهاد ترور امام خميني را مطرح كرده بود. شريف امامي نيز ضمن تشكر از اين پيشنهاد، از جانب شاه با آن مخالفت كرد و فقط خواستار محدود كردن فعاليت‌هاي امام در نجف شد.(29)
- حزب رستاخيز امروز انحلال خود را اعلام كرد. اين انحلال از طرف كميته منتخب هيأت اجرايي حزب اعلام شد. دكتر جواد سعيد دبيركل حزب رستاخيز استعفا كرد و شاه در خاطرات خود شريف امامي را عامل اين انحلال معرفي كرد و وي را مورد سرزنش قرار داد.(30)
9 مهر 1357
سرهنگ زماني‌پور رئيس كلانتري منطقه 6 مشهد و راننده وي طي عملياتي در خيابان شاهرضانو اين شهر به ضرب گلوله كشته شدند.(31) اين عمليات توسط چريكهاي فدايي خلق صورت گرفت.(32)
10 مهر 1357
- رايزن سياسي سفارت آمريكا در تهران در ديدار با رئيس اداره چهارم وزارت امور خارجه خواستار مبادله اطلاعات و اسناد محرمانه نظامي ميان دو كشور شد.(33)
- تیمسار «كاوه» معاون اطلاعات خارجي ساواك راهي بغداد شد تا دستگاه اطلاعاتي آن كشور را به تشديد محاصره امنيتي منزل امام خميني متقاعد سازد. اما سعدون شاكر رئيس سازمان اطلاعات و امنيت عراق اين اقدام را بي‌ثمر دانست.(34)
- روزنامه «ايران پست» نوشت: طي سه هفته حكومت نظامي يك ميليارد و ششصد ميليون دلار ارز از كشور خارج شده است.(35)
11 مهر 1357
- امام خميني به قصد خروج از عراق، نجف را ترك كردند. مقصد امام، كويت است.(36)
- امروز شهرهاي ايلام، كاشان، مراغه، سمنان، دزفول، آمل، ارسنجان، شاهي، همدان، فيروزآباد فارس، نجفآباد، بوكان، مهاباد، بافت و سقز شاهد تظاهرات گسترده مردم عليه رژيم شاه بود.(37)
12 مهر 1357
- امام خميني كه ديروز از نجف خارج شدند، امروز از عراق خارج و در ساعت 2 بعد از ظهر به مرز «عبدلي» كويت رسيدند. اما دولت كويت مانع ورود امام شد. در نتيجه امام پس از 9 ساعت معطلي در ساعت 11 شب مرز كويت را به سوي بصره ترك كردند.(38)
- امروز كاركنان بسياري از ادارات دولتي، كارخانجات، بيمارستانها، شركتها و مؤسسات دولتي در سراسر كشور دست از كار كشيدند و به شبكه اعتصابات ضددولتي پيوستند.(39)
13 مهر 1357
- سفير وقت انگليس در تهران در ملاقات خود با وزير كشور گفت «وقتي آيت‌الله خميني مي‌خواست از عراق به كويت عزيمت كند، ما از دولت دوستمان (كويت) خواستيم كه او را راه ندهد و ملاحظه كرديد كه اين چنين هم كردند.(40)
- امام خميني امروز بصره را به قصد بغداد ترك كردند تا فردا رهسپار پاريس شوند.(41)
- در اعتراض به محدوديت‌هاي ايجاد شده براي امام خميني از سوي رژيم‌هاي عراق و كويت، بازار قم امروز تعطيل و بازار تهران از روز شنبه دست به يك اعتصاب سراسري خواهد زد.(42)
14 مهر 1357
- امام خميني پس از 13 سال اقامت در عراق، امروز از بغداد رهسپار فرانسه شد و در ساعت 14:20 به وقت محلي وارد فرودگاه پاريس شد.(43)
15 مهر 1357
- امروز سراسر ايران در اعتصاب و تعطيلي بود. كليه مدارس، ادارات و سازمانهاي دولتي يا كاملاً تعطيل بودند و يا در تعدادي از آنها كه كارمندان قليلي حضور داشتند از انجام كار خودداري كردند.(44)
16 مهر 1357
- روحانيون تهران و چند شهرستان با ارسال تلگرام‌هاي جداگانه‌اي به ژيسكاردستن رئيس‌جمهور فرانسه از او خواستند: اكنون كه رهبر شيعيان جهان در فرانسه به‌سر مي‌برند انتظار عموم مسلمانان ايران و جهان آن است كه رئيس‌جمهور و دولت و ملت فرانسه، مقدم ايشان را گرامي بدارند و حد اعلاي احترام و تكريم را كه شايسته وي مي‌باشد، رعايت كنند.(45)
- هواري بومدين رئيس‌جمهور الجزاير در پيامي براي امام خميني آمادگي دولت و ملت الجزايري را براي ميزباني ايشان جهت ادامه رهبري انقلاب اسلامي ايران اعلام كرد.(46)
- صدها تن از دانشجويان ايراني براي ملاقات با امام خميني در محل اقامت ايشان اجتماع كردند.(47)
- امروز شهرهاي ساري، زنجان، شهر ري، كرمان، اهواز، قزوين، تبريز، مشهد، رشت، لنگرود، آستانه اشرفيه، بهشهر، بوشهر، يزد و ايذه شاهد تظاهرات گسترده مردم عليه رژيم شاه بود.(48)
- پرويز راجي سفير ايران در انگليس در خاطرات امروز خود نوشت ديويد اوئن و سايروس ونس وزيران خارجه انگليس و آمريكا در ملاقات با وزير خارجه ايران حمايت قاطع خود را از سياست‌هاي رژيم شاه اعلام كردند.(49)
- درخواست ساواک برای کنترل رفت و آمد امام خمینی در پاریس و تردد میهمانان و مرتبطین ایشان، کتباً به سرویس اطلاعاتی فرانسه تحویل شد.(50)
17 مهر 1357
- مقامات فرانسوي به امام خميني اطلاع دادند كه مايل به اقامت دائمي ايشان در اين كشور نيستند. به گفته منابع خبري، دولت فرانسه به امام خميني اطلاع داد كه مايل به فعاليتهاي سياسي وي نيز نميباشد.(51)
- امام خميني در پاريس اعلام كردند هيچ دولت خارجي حق مداخله در تحولات ايران را ندارد، به خصوص كه مبارزه مردم توجه همه دنيا را به خود معطوف كرده است.(52)
- شهرهاي بوشهر، شاهرود، كرج، محلات، بروجرد، همدان، بهبهان، آذرشهر، رشت، ساري، شاهي، خرم‌آباد، شهر ري، ايلام، سبزوار، سنندج و مشهد امروز شاهد تظاهرات گسترده دانش‌آموزان عليه رژيم شاه بود.(53)
- صدها دانشجوي ايراني در مقابل ساختمان سفارت ايران در دهلي عليه رژيم شاه دست به تظاهرات زدند. اكثر آنها نقاب بر چهره داشته و سياه‌پوش بودند.(54)
- مجمع علماي اندونزي از امام خميني براي مسافرت به اندونزي دعوت به عمل آوردند.(55)
- ياسر عرفات در پيامي براي امام خميني به مناسبت هجرت وي از عراق نوشت: «اي كاش وطني داشتم و شما در خاكش قدم مي‌گذاشتيد.»(56)
18 مهر 1357
- در پاسخ به پافشاري نمايندگان كاخ اليزه كه خواستار توقف فعاليتهاي سياسي امام در فرانسه هستند، ايشان در پاسخ تصريح كردند «اگر لازم باشد از اين فرودگاه به آن فرودگاه ميروم و حرفم را مي‌زنم.»(76)
- تظاهرات فرهنگيان و دانش‌آموزان در كرج، شهر ري، لاهيجان، ملاير، يزد، بوشهر، نقده، همدان، بندرعباس، بندر پهلوي، قزوين، كرمان، قوچان، تربت حيدريه، بجنورد، بابل و آمل، امروز ابعاد گسترده‌تري يافت.(58)
- جيمي كارتر رئيس‌جمهور آمريكا امروز در مصاحبه‌اي اظهار داشت «شاه در جهت استقرار اصول دمكراسي در ايران حركت مي‌كند و براي حل مشكلات و مسائل اجتماعي روش مترقيانه‌اي در پيش گرفته است.(59)
- به موجب يك سند ساواك كه امروز منتشر شد، يك كارشناس روسي در ايران اظهار داشت به دليل امتناع سربازان ايراني به روي مردم در دوران انقلاب، حكومت شاه از سربازان اسرائيلي براي سركوب مردم استفاده مي‌كرده است.(60)
- علما و روحانيون تهران در اطلاعيه‌اي اعلام كردند كه روز چهلم شهداي 17 شهريور تهران، در سراسر كشور عزاي عمومي خواهد بود.(61)
- امام خميني، آمريكا و شوروي و انگليس و چين را متهم به بي‌اعتنايي به حقوق ملت ايران كردند و خواستار وحدت مردم شدند. ايشان همچنين كمونيسم بين‌الملل را محكوم كردند.(62)
19 مهر 1357
- در يك اتوبوس حامل آمريكايي‌ها در اصفهان بمبي منفجر شد كه سبب كشته يا مجروح شدن عده نامشخصي از آمريكاييها شد. گروه توحيدي «صف» مسئوليت اين بمب‌گذاري را بر عهده گرفت.(63)
- كارتر در يك كنفرانس مطبوعاتي ضمن حمايت از شاه گفت: اميدوارم كشور ايران هر چه زودتر به يك نظم اجتماعي مترقي و دمكراتيك نايل آيد. آمريكا، دوستي تاريخي خود را با ايران كه نيروي بزرگ و عامل ثبات منطقه است حفظ خواهد كرد.(64)
- مطبوعات ايران در اعتراض به سانسور، دست به اعتصاب بزرگي زدند. روزنامه‌هاي كيهان، اطلاعات، آيندگان، پيغام امروز و تعدادي از مجلات خواهان رفع سانسور و فشارهاي دولتي شدند. اين اعتصاب 6 روز ادامه يافت.(65)
- كاركنان انرژي اتمي بوشهر، شامل 7 هزار نفر، از امروز اعتصاب خود را آغاز كردند. همچنين كاركنان گروه صنعتي بهشهر، كارگران و كاركنان ذوبآهن آريامهر، كاركنان كاروان قند شيروان، كاركنان چوب و كاغذ گيلان، كاركنان برق منطقهاي يزد، كاركنان اداره كل فرهنگ و هنر استان سيستان و بلوچستان، كاركنان سازمان آب تبريز، كاركنان شهرداري استان هرمزگان، كاركنان دادگستري نقده و جامعه كتابداران كتابخانههاي عمومي كشور از امروز به شبكه اعتصابات سراسري پيوستند.(66)
20 مهر 1357
- امام خميني در پيامي به مناسبت چهلم شهداي 17 شهريور تهران اظهار داشت «در منطق كارتر اين جنايت‌ها و وحشيگري‌هاي شاه كوشش در راه استقرار دمكراسي و موضعگيري مترقيانه نسبت به مسائل اجتماعي است.»(67)
- كليه زندانيان سياسي زندان قصر از امروز به نشانه همبستگي با مبارزات انقلابي مردم و اعتراض به جنايات رژيم دست به اعتصاب غذا زدند.(68)
- دولت ايران موضوع خريد جنگنده‌هاي اف-14 از آمريكا را لغو كرد و مراتب را به سفارت آن كشور در تهران اطلاع داد.(69)
- تیمسار کاوه معاون اطلاعات خارجی ساواک برای بررسی راههای گسترش همکاری سازمانهای اطلاعاتی ایران و فرانسه جهت تحدید هرچه بیشتر فعالیت‌های امام خمینی رهسپار پاریس شد.(70)
21 مهر 1357
- سه روزنامه انگليسي‌زبان و فرانسوي‌زبان چاپ تهران امروز به عنوان اعتراض به مقررات سانسور كه از طرف دولت وضع شده دست به اعتصاب زدند و به جمع ساير روزنامه‌هاي اعتصابي كشور پيوستند.(71)
- امروز در چند ايالت آمريكا دانشجويان و ساير ايرانيان مقيم، عليه رژيم شاه دست به تظاهرات و راهپيمايي زدند.(72)
22 مهر 1357
- دفتر رئيس شهرباني پاريس با انتشار اطلاعيه‌اي اجتماع روز 23 مهر دانشجويان ايراني مقيم پاريس كه قرار است با حضور امام خميني و سخنراني ايشان صورت پذيرد را ممنوع اعلام كرد.(73)
- امام خميني در مصاحبه با «فيگارو» فرمودند: ما موافق آزادي هستيم ولي آزادي بايد مقيد به شئون جامعه ايراني باشد. زيرا عرضه يك جامعه غيرمحدود، به منزله دستبرد به شرف مردان و زنان آن جامعه مي‌باشد.(74)
- روزنامه‌هاي خراسان و آفتاب شرق نيز به جمع روزنامه‌هايي كه عليه سانسور و اختناق دست به اعتصاب زدند پيوستند و دست از كار كشيدند.(75)
23 مهر 1357
- كاركنان كارخانجات نساجي يزد، پالايشگاه شيراز، آب و برق كرمان، دخانيات اصفهان، اورژانس تهران، نيروگاه اتمي آبادان، معادن ذغالسنگ دامغان، اداره ثبت احوال خراسان و كارگران شركت «سيتروئن» امروز به پشتيباني از روند انقلاب دست از كار كشيدند.(76)
- با اعلام لغو سانسور از سوي شريف‌امامي نخست‌وزير، تعدادي از روزنامه‌هاي اعتصابي به سر كارهاي خود بازگشتند. يونايتدپرس سابقه سانسور در مطبوعات ايران را «بيش از يك قرن» اعلام كرد.(77)
24 مهر 1357
- در سالگرد شهادت آيت‌الله مصطفي خميني و چهلمين روز شهداي ميدان ژاله تهران و در پاسخ به دعوت رهبر انقلاب و ساير روحانيون و شخصيت‌ها، امروز در سراسر كشور، بازارها تعطيل و راهپيمايي‌هاي گستردهاي صورت گرفت. در تهران دهها هزار نفر با تجمع در قطعه 17 بهشت زهرا خواستار پايان دادن به كشتار مردم شدند.(78)
340 -نفر از استادان دانشگاه‌هاي تهران، اصفهان و شيراز طي تلگرافي به «ژيسكاردستن» رئيس‌جمهور فرانسه، خواهان احترام دولت آن كشور به حق آزادي بيان امام خميني رهبر انقلاب شدند.(79)
- مسجد جامع كرمان امروز توسط عده‌اي از اوباش طرفدار رژيم شاه به آتش كشيده شد. در اين يورش بسياري از زيلوهاي مسجد و قرآنها و كتابهاي مذهبي آن در آتش سوخت.(80)
25 مهر 1357
- در پي انتشار جرايم ارتشبد نعمت‌الله نصيري رئيس پيشين ساواك، وي امروز با هواپيمايي كه از تهران براي انتقال وي به كشور، راهي پاكستان شده بود، وارد ايران شد. امروز اعلام شد كه شريف‌امامي نخست‌وزير پرونده سوءاستفاده عده‌اي از مقامات درباري را جهت رسيدگي به دادگستري فرستاده است.(81)
26 مهر 1357
- دولت ايران اعلام كرد با توجه به ناآرامي‌هاي اخير، خريد عمده سلاحهاي جديد از آمريكا لغو شده است.(82)
- امروز اعلام شد در حوادث كرمان و يورش طرفداران رژيم شاه به مسجد جامع كرمان، 12 نفر شهيد و پانصد نفر مجروح شده‌اند. روزنامه كيهان نيز نوشت 1500 موتورسيكلت و تعداد زيادي مغازه به آتش كشيده شد.(83)
- امروز شهرهاي گرگان، كرمانشاه، مراغه، ميناب، تبريز، دزفول، بهبهان، رامهرمز، هرسين و دهدشت، شاهد تظاهرات گسترده مردم عليه رژيم شاه بود.(84)
27 مهر 1357
- در يك جلسه كلوپ روتاري كه در اصفهان برگزار شد جزئياتي از ورود يك كشتي حامل گوشت فاسد و انتقال آن به تهران و سپس توزيع و فروش آنها به مردم فاش گرديد.(85)
- امروز شهرهاي همدان، زنجان، آبادان، تبريز، بهبهان، بجنورد، اصفهان، گرگان، قم، دزفول و زاهدان شاهد تظاهرات گسترده مردمي عليه رژيم شاه بود.(86)
- فرح پهلوي در مصاحبه با هفته‌نامه كوئيك چاپ مونيخ كه امروز منتشر شد گفت «وليعهد 18 ساله فعلاً بچه است و پدرش بايد چند سال ديگر قدرت را در دست داشته باشد تا سن وليعهد به 25 سال برسد. آن وقت زمام امور را به دست خواهد گرفت...!»(87)
- به دنبال ارسال نامه علماي قم به پاريس و تهديد بازاريان تهران و فشار گروههاي چپ فرانسه محدوديتهاي وضع شده عليه امام خميني در آن كشور كاهش يافت.(88)
- بر اساس گزارش سركنسول ايران در شيكاگو صدها دانشجوي ايراني در نقاط پرجمعيت شهر شيكاگو تظاهراتي عليه رژيم شاه برپا كردند.(89)
- سفارت ايران در واشنگتن در گزارشي به وزارت خارجه ايران به نقل از مقاله‌اي در مجله نيوزويك بيان كرد: انصراف ايران از خريد 70 فروند هواپيماي اف-14 مبلغ 5/1 ميليون دلار به شركت گرومن، زيان وارد كرده است.(90)
28 مهر 1357
- صدام رئيس حكومت عراق امروز در مصاحبه با تلويزيون بغداد از فشارها و تضييقات خود عليه اقامت امام در نجف دفاع كرد و در صدد توجيه اين تلاشها برآمد. وي گفت «ما به او (امام خميني) گفتيم كه يا به سياست ما احترام بگذاريد و يا در خصوص اقامت در عراق تجديدنظر كنيد اما او گفت من سياست خود را دنبال مي‌كنم و اگر شما بخواهيد مرا در تنگنا قرار دهيد عراق را ترك مي‌كنم. ما هم گفتيم انتخاب با خود شماست.» صدام اضافه كرد «ما براي روحانيت احترام قائليم اما اجازه نمي‌دهيم كه خود را جايگزين قدرت حاكم بر كشور بدانند.»(91)
- امروز شهرهاي مشهد، همدان، گرگان، تبريز، قم و فريدونكنار شاهد تظاهرات گسترده مردم عليه رژيم شاه بود.(92)
29 مهر 1357
- دانشجويان دانشگاه تهران همراه با هزاران دانش‌آموز در محوطه دانشگاه اقدام به تظاهرات عليه رژيم شاه كردند.(93)
- كاركنان وزارت كشور، كاركنان دفاتر اسناد رسمي، كاركنان پالايشگاه تهران و اداره كل گمرك و بندر كشتيراني بوشهر، امروز به شبكه اعتصابات سراسري كشور پيوستند.(94)
30 مهر 1357
- در هفتمين روز يورش عوامل رژيم شاه به مسجد كرمان امروز كليه مغازه‌ها و مراكز آموزشي اين شهر تعطيل بود. امروز همچنين نمايندگان آيات عظام مرعشي نجفي، گلپايگاني و آقاي شريعتمداري براي تحقيق پيرامون حادثه كرمان رهسپار آن شهر شدند.(95)
- «ديويد اوئن» وزير خارجه انگليس در يك مصاحبه تلويزيوني ضمن تأكيد بر لزوم حمايت همه‌جانبه از رژيم شاه گفت «سرنگوني شاه منجر به نفوذ شديد چپگرايان از جمله كمونيسم اتحاد شوروي و گروه‌هاي تروريستي خواهد شد.»(96)
- شاه در ملاقات با سوليوان سفير آمريكا دخالت قدرتهاي خارجي را علت انقلاب در ايران دانست و گفت «ك.گ.ب قادر به انجام چنين كاري نيست لذا انگليس و آمريكا هم دخالت داشته‌اند.» وي سپس به سوليوان گفت «مگر من چه گناهي مرتكب شده‌ام كه سازمان سيا ديگر مرا نمي‌خواند»؟(97)
- سپهبد ناصر مقدم رئيس ساواك از طرح مشترك اين سازمان و سازمان اطلاعاتي فرانسه براي ترور امام خميني در زماني كه ايشان در پاريس به سر مي‌بردند، پرده برداشت.(98)
پی نوشت:
1- بهروز طيراني، روزشمار روابط ايران و آمريكا، مركز اسناد و تاريخ ديپلماسي، 1379، ص 260.
2- صحيفه امام، ج 3، ص 479.
3- روزشمار انقلاب اسلامي، دفتر ادبيات انقلاب اسلامي، ج 6، ص 15.
4- همان، صص 15 و 16.
5- همان، ص 24.
6- همان، ص 944.
7- سيدجلال‌الدين مدني، تاريخ سياسي معاصر ايران، دفتر انتشارات اسلامي، 1387، ج 2، ص 367.
8- خبرگزاري جمهوري اسلامي، روزشمار ايران اسلامي، ص 25.
9- روزشمار انقلاب اسلامي، همان، ص 48.
10- همان، ص 43.
11- همان، ص 50.
12- همان، ص 47.
13- بهروز طيراني، همان، ص 261.
14- روزشمار انقلاب اسلامي، همان، ص 61.
15- همان، ص 67.
16- همان، ص 71.
17- همان، ص 74.
18- همان، ص 76.
19- هفت هزار روز تاريخ ايران و انقلاب اسلامي، بنياد تاريخ انقلاب اسلامي، ج 2، ص 946.
20- غلامرضا نجاتي، تاريخ سياسي بيست‌وپنج ساله ايران، 1371، انتشارات رسا، ج 2، ص 410.
21- حسن واعظي، ايران و آمريكا، سروش، 1379، به نقل از «كارتر و سقوط شاه، نوشته مايكل لوين و ويليام لوئيس، ص 36».
22- روزشمار انقلاب اسلامي، همان، ص 90.
23- همان، ص 92.
24- همان، ص 93.
25- همان، ص 96.
26- همان، ص 99.
27- خبرگزاري جمهوري اسلامي، روزشمار ايران اسلامي، ص 26.
28- روزشمار انقلاب اسلامي، همان، ص 103.
29- همان، ص 106.
30- همان، ص 107.
31- همان، ص 118.
32 - هفت هزار روز، همان، ج 2، ص 948.
33- بهروز طيراني، همان، ص 261.
34- روزشمار انقلاب اسلامي، همان، ص 133.
35- هفت هزار روز، همان، ج 2، ص 948.
36- روزشمار انقلاب اسلامي، همان، ج 6، ص 148.
37- همان، ص 152.
38- همان، ص 171.
39- همان، صص 177-174.
40- هفت هزار روز، همان، ج 2، ص 950.
41- روزشمار انقلاب اسلامي، همان، ج 6، ص 192.
42- همان، ص 192.
43- همان، صص 210 و 214.
44- همان، ص 231.
45- همان، ص 243.
46- همان، ص 247.
47- همان، ص 243.
48- همان.
49- پرويز راجي، خدمتگزار تخت طاووس، انتشارات اطلاعات، 1370، ص 275.
50- «مطالعات سیاسی»، موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، ج 2، ص 330 و 342
51- روزشمار انقلاب اسلامي، دفتر ادبيات انقلاب اسلامي، ج 6، ص 266.
52- روزنامه اطلاعات، 18 مهر 1357.
53- روزشمار انقلاب اسلامي، همان، صص 272-271.
54- هفت هزار روز، همان، ج 2، ص 956.
55- همان، ص 957.
56- همان.
57- خبرگزاري جمهوري اسلامي، روزشمار ايران اسلامي، ص 27.
58- روزشمار انقلاب اسلامي، دفتر ادبيات انقلاب اسلامي، ج 6، ص 286.
59- همان، ص 293.
60- آرشيو اسناد سايت مؤسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي.
61- روزشمار انقلاب اسلامي، همان، ص 286.
62- روزنامه اطلاعات، 18 مهر 1357.
63- هفت هزار روز، همان، ج 2، ص 958.
64- روزنامه اطلاعات، 19 مهر 1357.
65- خبرگزاري جمهوري اسلامي، روزشمار ايران اسلامي، ص 27.
66- روزشمار انقلاب اسلامي، دفتر ادبيات انقلاب اسلامي، ج 6، ص 301.
67- صحيفه امام، ج 3، ص 511.
68- روزشمار انقلاب اسلامي، دفتر ادبيات انقلاب اسلامي، ج 6، ص 319.
69- روزنامه اطلاعات، 20 مهر 1357.
70- «مطالعات سیاسی»، همان، ص 330
71- روزشمار انقلاب اسلامي، همان، ص 325.
72- همان، ص 324.
73- غلامرضا نجاتي، تاريخ بيست‌وپنج ساله ايران، مؤسسه فرهنگي رسا، 1371، ص 163.
74- روزشمار انقلاب اسلامي، دفتر ادبيات انقلاب اسلامي، ج 6، ص 333.
75- همان، ص 333.
76- همان، ص 338.
77- همان، همان صفحه.
78- همان، صص 348 و 349.
79- همان، ص 348.
80- همان، ص 350.
81- همان، ص 366.
82- روزنامه اطلاعات، 27 مهر 1357.
83- روزشمار انقلاب اسلامي، همان، ص 373.
84- همان، ص 372.
85- آرشيو اسناد در سايت مؤسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي.
86- روزشمار انقلاب اسلامي، همان، صص 383 و 384.
87- همان، ص 393.
88- خبرگزاري جمهوري اسلامي، روزشمار ايران اسلامي، ص 28.
89- بهروز طيراني، همان، ص 262.
90- روزنامه اطلاعات، 27 مهر 1357.
91- روزشمار انقلاب اسلامي، همان، ص 403.
92- همان، ص 398.
93- همان، ص 405.
94- همان، ص 407.
95- همان، صص 418 و 419.
96- همان، ص 424.
97- هفت هزار روز تاريخ ايران و انقلاب اسلامي، همان، ج 2، ص 969.
98- آرشيو اسناد در سايت مؤسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي.

گرد آورنده: احمد ساجدی

شمارش معکوس
«روزشمار مهر 1357»

هجرت

دو قرن غارت آثار باستانی ایران

تبریک نصیری به بوش

استخدام در سفارت انگلیس!

نگاهی به زندگی عبدالکریم هاشمی نژاد

ترویج بهائیت در خاندان جلیل سلطنت!

هزینه‌های سنگین تاج‌گذاری و فقر فراگیر در کشور

چوب زدن یک جسد!

نقدکتاب
«پرسمان یاد»