ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 155   مهر ماه 1397
 

 
 

 
 
   شماره 155   مهر ماه 1397


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
تبریک نصیری به بوش


وقتی جرج بوش پدر در بهمن 1354 به ریاست سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا «سیا» منصوب شد، ارتشبد نعمت‌الله نصیری رئیس ساواک پیام تبریکی برای وی فرستاد و در آن هدف‌های سیا و ساواک را مشترک خواند و آرزو کرد همکاری میان دو سازمان گسترش یابد.
سازمان اطلاعات و امنیت رژیم شاهنشاهی که با نام اختصاری «ساواک» شهرت داشت، به صورت شعبه‌ای از سازمان سیای آمریکا عمل می‌کرد. پس از کودتای آمریکایی انگلیسی 28 مرداد 1332 که منجر به سقوط دولت دکتر محمد مصدق گردید، آمریکایی‌ها در ایران به قدرت بلامنازعی تبدیل شدندتا بتوانند چرخه فعالیت‌های منطقه‌ای را به نفع خود تغییر دهند.
جیمزبیل در خصوص نقش آمریکایی‌ها در این کودتا می‌نویسد:
«عملیات مداخله گرانه آمریکا در اوت 1953 (مرداد 1332) واقعه مهمی در تاریخ روابط ایران و آمریکا بود. این عملیات مستقیم سری، زخم مزمنی بر جای گذاشت که مدت 25 سال از آن خون می‌چکید و سرانجام به دنبال انقلاب 79 – 1978 رابطه آمریکا و ایران را لوث کرد. از دیدگاه ایران روش آمریکا برای مداخله در امور داخلی ایران حداقل همانند خود تصمیم مداخله، سزاوار سرزنش بود. ایرانی‌ها سالها سازمان سیا و انگلیس را به اتهام هماهنگ کردن فعالیت‌های ایرانیان سلطنت طلب و توزیع پول بین تظاهرکنندگان مزدور، به شدت محکوم می‌کردند. این اقدامات سیا و انگلیس در انقلاب 79 – 1978 در سخنرانی‌ها و شعارهای ضد آمریکایی در یادآوری شدند.»(1)
او در چند صفحه بعد در باره شرح این ماجرا می‌نویسد:
«کرمیت روزولت با استفاده از نام مستعار "جیمز.اف.لاچریج" در ششم ژوئیه 1953 از مرز عراق گذشته و وارد ایران شد. وی زمانی که در تهران در خفا به سر می‌برد، کودتایی را هماهنگی کرد که مصدق را سرنگون و شاه را جانشین او کرد. با وجودی که"لوی هندرسن" سفیر آمریکا در طول قسمت اعظم این عملیات سری در خارج از ایران باقی ماند اما جریانات را با دقت با روزولت هماهنگ می‌کرد. روزولت در ایران دو مامور بسیار لایق سازمان سیا را در اختیار داشت که هر دو با ظاهر دیپلماتیک، وابسته به سفارت بودند. یکی از آنها که نقش مهمی در برنامه‌ریزی عملیات داشت خیلی زود بعد از ورود روزولت کشور را ترک کرد و نفر دوم جانشین او شد.»(2)
و ولادیمیر کوزیچکین می‌نویسد:
« ساواک را ایالات متحده تامین مالی و کنترل می‌کرد. آنچه می‌کرد در جهت تقویت رژیم شاه و در هم شکستن مخالفان او و بخصوص جناح چپ بود. اضافه بر اینها، ساواک به یک دسته بندی سرویس‌های ویژه با نام رمز «ترایدنت» (نیزه سه شاخه) ملحق شده بود. دو عضو دیگر آن، سیا و موساد سرویسهای جاسوسی آمریکا و اسرائیل بودند.» (3)
و احسان نراقی که از مشاورین مخصوص ساواک و محمدرضا پهلوی بود، پشت پرده آشکار این همکاری را چنین نقل کرده است:
«نظر به اینکه شاه با آمریکا به توافق رسید تا اطلاعات مربوط به ایران از طریق ساواک در اختیار آنان گذاشته شود، لذا تمامی این‌گونه خبرها در مداری بسته، یعنی سیا، ساواک و شاه طی طریق می‌نمود که در نتیجه می‌توانست خطاهای غیر قابل شناسایی را نیز شامل شود.»(4)
نعمت‌الله نصیری که از سرسپردذگان سازمان سیا بود در جریان کودتای 28 مرداد 1332 با درجه سرهنگی، مامور رساندن نامه عزل دکتر محمد مصدق از نخست وزیری به او بود که در این جریان بازداشت و با پیروزی کودتاگران آزاد شد و به اتفاق افراد خود به منزل مصدق حمله کرد. در سال 1337 سرلشکر شد و دو سال بعد رئیس شهربانی گردید و در جریان 15 خرداد 1342 فرماندار نظامی تهران شد و با اعدام انقلابی حسنعلی منصور که تغییر نخست‌وزیری را به دنبال داشت ریاست ساواک را برعهده گرفت.
سند زیر که از ارتباط صمیمی سازمان سیا و ساواک حکایت دارد، نامه تبریکی است که نعمت‌الله نصیری در سال 1354 به جورج بوش پدر که در 30 ژانویه 1976 ریاست سازمان سیا را برعهده داشت:
سند شماره 170 – 16 بهمن 1354
جناب آقای جورج بوش رئیس سازمان «سیا»
با قلبی آکنده از مسرت انتصاب آن جناب را به سمت ریاست آژانس مرکزی اطلاعات تبریک می‌گویم. اطمینان دارم با فضایل عالیه و خصایل قابل تحسینی که آقای کلبی در آخرین نامه‌اش به آن جناب نسبت داده‌اند، همکاری اطلاعاتی، عملیاتی و آموزشی بین دو سرویس ما در مقیاس وسیع‌تر از گذشته ادامه یافته و این انتصاب در پیشبرد هدف‌های مشترک موثر واقع خواهد شد.
دوستدار – ارتشبد نصیری
سند شماره 171
تیمسار ارتشبد نصیری آژودان اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر
تیمسار نصیری گرام، از پیام مورخ 16 بهمن 1354 آن جناب به مناسبت تایید مدرکلی اینجانب در «سیا» متشکرم. متقابلاً امیدوارم همکاری‌های نزدیک که از خصوصیات روابط دو سرویس در گذشته بوده است ادامه یابد. مخصوصاً کوششهای شخصی آن جناب را که تاثیر زیادی در توسعه همکاری‌های ما در مناطقی که مشترکاً ذینفع هستیم داشته است تحسین می‌نمایم.
دوستدار – جورج بوش
پی نوشت ها
1 – بیل، جیمز، عقاب و شیر، ص 143
2 – همان، ص 149
3- کوزیچکین، ولادیمیر، کا گ ب در ایران، ترجمه اسماعیل زند و دکتر حسین ابوترابیان، ص 270
4 – نراقی، احسان، از کاخ شاه تا زندان اوین، ترجمه: سعید آذری، ص 220

منبع: اتفاقات تاریخی به روایت اسناد ساواک، مرکز بررسی اسناد تاریخی، کتاب دوم، بهار 1394، ص 301 تا 303

این مطلب تاکنون 2523 بار نمایش داده شده است.
 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir