ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 155   مهر ماه 1397
 

 
 

 
 
   شماره 155   مهر ماه 1397


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
استخدام در سفارت انگلیس!

انگلیسی‌ها در عصر قاجار و پهلوی در ایران، موسسات گوناگونی اعم از سیاسی و اقتصادی و نظامی و ... داشتند که از همه آنها بدون استثنا به مثابه ابزاری جهت پیشبرد اهداف سلطه جویانه خویش بهره می‌جستند. شواهد تاریخی نشان از همکاری فعالانه اعضای فرقه بهائیت با این موسسات دارد.
از جمله این موسسات که مدتهای طولانی شریان اقتصادی کشورمان را در دست داشت، بانک شاهنشاهی ایران و انگلیس بود. طبق تحقیقات یکی از پژوهشگران، شاهزاده محمد مهدی میرزا لسان الادب (بهایی) مترجم بانک شاهی در تهران بود و ابوالحسن ابتهاج (پسر ابتهاج الملک بهایی مقتدر گیلان و مازندران) نیز در ابتدا در بانک شاهی کار می‌کرد. او بعدها به یکی از مقتدرترین شخصیت‌های مالی حکومت پهلوی تبدیل شد.
همچنین بدیع‌الافنان عضو فرقه بهائیت در یزد و اصفهان و از فعالان شاخص این فرقه زبان انگلیسی را آموخته و در بانک شاهنشاهی ایران و انگلیس استخدام شده بود.
ارتباط و همکاری بهائیان با سفارتخانه و کنسولگری‌های انگلیس و همچنین تلگرافخانه بریتانیا در کشورمان نیز قابل توجه بوده است. «دنیس رایت» مورخ و سیاستگر انگلیسی در کتاب خود تصریح می‌کند که بهائیان در بسیاری از موارد برای حفظ خود از گزند مخالفان در کنسولگری‌ها و تلگرافخانه های انگلیس پناه می‌بردند. محمدرضا آشتیانی زاده، وکیل مطلع مجلس شورای ملی در زمان پهلوی اول نکته مهم و در خور دقتی را بیان می‌کند. او می‌گوید: «در سفارت انگلیس اگر می‌خواستند از ایرانیان استخدام کنند حتماً از یهودیان، ارمنیان و یا بهائیان استفاده می‌کردند. آنان همچنین گاهی از زرتشتیان و برای مشاغل نازل‌تر از قبیل فراشی و نامه‌رسانی و باغبانی و غلامی از پیروان فرقه‌ علی‌اللهی برمی‌گزیدند و به عبارت دیگر مستخدمین بومی سفارت انگلیس از هر فرقه‌ای بودند غیر از شیعه اثنی عشری»
اکنون به اشتغال برخی از بهائیان در سفارت انگلیس اشاره می‌کنیم: نبیل‌الدوله (از مقربان عباس افندی و از روسای مشهور بهائیت در آمریکا) فعال در سفارت انگلیس – عبدالحسین نعیمی (فرزند میرزا نعیم شاعر مشهور بهایی) منشی اول سفارت انگلیس – میرزا نعیم سدهی اصفهانی صاحب دیوان گلزار نعیم و شاعر برجسته بهایی از دوستان مقامات عالیه سفارت انگلیس.
نورالدین چهاردهی می‌نویسد: نعیم معلم زبان فارسی در سفارت انگلیس بود و از طرف عبدالبهاء مامور تبلیغ گردیده بود. صبحی مهتدی (کاتب و منشی پیشین عباس افندی) نیز نقل می‌کند زمانی که بعد از جنگ جهانی اول و در سالهای سلطه انگلیس بر مصر و فلسطین تصمیم گرفت همراه ابن اصدق (از عناصر شاخص بهائیت) جهت دیدار با عبای افندی از ایران به حیفا برود، با همت و مساعدت آقای نعیمی علاوه بر جواز برای حرکت به سوی فلسطین، توصیه‌ای نیز از سفارت انگلیس دریافت کرد.
نعیمی(1275 تا 1351 ش) متولد تهران و تحصیل‌کرده مدرسه بهایی «تربیت» و نیز مدرسه یهودی «آلیانس» و مدرسه آمریکایی‌های تهران بود. او الواح متعددی از پیشوایان وقت بهایی دریافت کرد. چنین کسی به نوشته عبدالله شهبازی در حوالی 1920 میلادی در صفوف جنگلی‌ها حضور داشت. او به عنوان نماینده «کمیته نجات ایران» که ریاست آن را احسان‌الله خان بر عهده داشت، در اولین کنگره حزب کمونیست ایران در انزلی شرکت کرد و پیام این کمیته را قرائت نمود.
عبدالحسین نعیمی پسر میرزا محمد نعیم، شاعر معروف بهایی (اهل روستای فروشان سده اصفهان)، است. میرزا محمد نعیم پس از مهاجرت به تهران در سفارت انگلیس به کار پرداخت. عبدالحسین نعیمی نیز چون پدر کارمند سفارت انگلیس در تهران بود. در گزارش مورخ دهم مهر 1345 ساواک تهران چنین آمده است: « ...عبدالحسین نعیمی در سال‌های 1320 تا 1324 رئیس کمیته محرمانه سفارت انگلیس در تهران بوده و با همکاری دبیر اول سفارت انگلیس (آلن چارلز ترات) در امور سیاسی خارجی و داخلی ایران نقش موثری داشته و خانم لمبتون یکی از دوستان و همکاران نزدیک عبدالحسین نعیمی بوده است. آقای نعیمی در سال 1325 تا 1326 از سفارت انگلیس کنار رفته و همکاری خود را در امور سیاسی به طور مخفیانه و غیر محسوس با سرویس اطلاعاتی سفارت انگلیس در تهران ادامه می‌داده است و در ظاهر به کسب و تجارت می‌پرداخته است. آقای نعیمی اکنون از مالکین بزرگ به شمار می‌رود و همکاری مخفیانه خود را با دوستان انگلیسی در تهران حفظ کرده است...»
در دوران محمد رضاپهلوی یکی از دختران عبدالحسین نعیمی به نام ملیحه، همسر سپهبد پرویز خسروانی (از عوامل کودتای 28 مرداد و عضو فرقه بهائیت)بود و دیگری به نام محبوبه به همسری محسن نعیمی (دبیر موید) درآمد. در حوالی سال 1346 او و شوهرش به آفریقا مهاجرت کردند و به ارکان بهائیت در این منطقه بدل شدند.
سرآرتور هاردینگ استاد فراماسونری و سفیر بریتانیا در ایران زمان مظفرالدین شاه قاجار (سالهای 1900 تا 1905 م) است. وی زمانی که به دستور وزارت خارجه بریتانیا جهت دیدار با لرد کرزن نایب السلطنه بریتانیا در هند از تهران حرکت کرد و همراه جورج چرچیل دبیر شرقی امور سفارت روانه جنوب ایران شد، در آباده فارس در ضیافتی شبانه شرکت کرد که به قول او «اکثریت میهمانان آن منتسب به فرقه بهایی بودند» به نوشته هاردینگ «آنان همگی دشمن سرسخت زعمای مذهبی ایران (علمای شیعه) بودند. آن شب موقعی که تشریفات شام و شب نشینی تمام شد و میمانها رفتند، و ما نیز برای استراحت وارد بسترهای خود شدیم تا مدتی از شب رفته صدای صحبت و قیل و قال از اتاق مجاور می‌آمد که بعداً معلوم شد نوکرهای میزبان قسمت عمده ساعات شب را از خواب و استراحت چشم پوشیده و وقت خود را صرف صحبت و مناظره با نوکرها و اسکورت‌های هندی ما کرده بودند به این امید که اینان را جذب مسلک خود کنند.»
از موارد مهم همکاری بهائیان با استعمار بریتانیا در ایران، شرکت موثر آنان در کودتای انگلیسی سوم اسفند 1299 است که به پیدایش رژیم فاسد و وابسته پهلوی انجامید.

منبع: یاد ایام، جام جم، شماره 29، ششم شهریور 1386، ص 23

این مطلب تاکنون 2627 بار نمایش داده شده است.
 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir