| لحظه به لحظه با رویدادهای 21 و 22 بهمن 57 | روزهاي اقامت امام در مدرسه علوي ايام پرهيجاني بود، صدها هزار نفر روزانه از اقشار مختلف به ديدار امام ميآمدند و تعلق خود را به انقلاب اسلامي ابراز ميداشتند. تظاهرات در سراسر كشور ادامه داشت و دولت بختيار حاضر به استعفا نبود، در اين ميان ارتش مسأله بزرگ بود. سران ارتش تحت حمايت آمريكا و توصيه شاه ميبايست از دولت باصطلاح قانوني بختيار حمايت داشته باشند و اين حمايت، آتش و خون بهمراه داشت و هر روز فرزندان مبارز اسلامي را به شهادت ميرساند. در بين ارتش بسياري مخفيانه به انقلاب پيوسته بودند جمعي با لباس شخصي در تظاهرات حضور مييافتند سربازاني از پادگانها فرار كرده بودند، در موردي بعنوان يك امر شرعي و يك تكليف ديني درمقابل فرماندهان تابع رژيم ايستاده بودند اما دركل ارتش دراختيار رژيم شاهنشاهي بود بخصوص این که در تظاهرات بزرگ سعي داشتند سربازان را جدا از مردم ميليوني نگهدارند. حضور امام در تهران همه را مشتاق ديدار ايشان كرده بود ووقتي همه اقشار آزادانه در صفوف فشرده به اين ملاقات ميرفتند مشكل بود كه نظاميان متدين را از اين ديدار بازدارند و بالاخره به آنها هم سرايت كرد نيروي هوایي در نقاط مختلف به ملت نزديك شده بود و همافران قبلاً به مقاومتها و اعتصاباتي دست زده بودند. پنجشنبه گروهي همافران براي اعلام وفاداري به مقر امام رفتند و عكس جمعي اين ملاقات در كيهان انتشار يافت و بلافاصله به سراسر جهان مخابره شد و بعنوان پيوستن ارتش به امام خميني تلقي گرديد. بختيار چاپ عكس را جعلي و يك حقه عكاسي دانست كه ميخواهد بين واحدهاي ارتش جدايي بيافكند. اما امام خميني تأكيد كردند كه عكس روزنامهها صحيح است همافران روز پنجشنبه از من ديدن كردند. درواقع قشرهاي وسيع ارتش ديگر ارتش شاهنشاهي نبود و از كنترل سران ارتش هم خارج شده بود.
جمعه شب تلويزيون اعلام داشت جريان بازگشت امام خميني از شبكه سراسري پخش خواهد شد مردم با اشتياق بسوي تلويزيون رفتند در قسمت اخبار ابتدا تظاهرات طرفداران قانون اساسي در امجديه را نشان داد، دانشجويان هنرآموز كه قبلاً در محل اطاق نمايش انتظار ديدن فيلم بازگشت امام را داشتند با صحنه تظاهرات امجديه مواجه شدند و آن را به مسخره گرفتند، افراد گارد كه گويا براي همين شناسايي موضع گرفته بودندتا به جبران همبستگي كه همافران با انقلاب داشتند آنها را تنبيه نمايند، وقتي تلويزيون شروع به پخش تصوير امام نمود و صلوات همافران با فرياد بلند شد هنوز سومين صلوات تمام نشده بود كه شيشهها ميشكنند و لوله تانك بداخل سالن ميآيد و رگبار مسلسل جمعي را به خون مي غلطاند فرياد الله اكبر فضا را ميگيرد يك طرف مسلح، ورزيده از قبل مهيا و طرف ديگر جوانهايي تازه كار و با ايمان و بدون سلاح نيروها برابر نيست اما نالهها و فريادها به رهگذران خيابان ميرسد به سرعت تمام تهران را ميگيرد و مردم با فرياد الله اكبر بسوي نيروي هوایي سرازير ميشوند غالباً تصور ميكردند حملهاي به مقر امام شده اما بسوي پادگان نيروي هوایي هدايت ميگردند. پادگان به محاصره ده ها هزار مردم بدون سلاح درآمد، كسي جرأت نميكرد وارد پادگان شود، اما ناله جوانان همافر آنان را به اقدام وادار ميساخت خبر رسيد تعداد زيادي در داخل پادگان كشته شدهاند مردم خشمناك شدند با شنيدن صداي رگبار مسلسل به پرتاب سنگ به طرف گارديها جهت خودشان را مشخص كردند گارديها مردم محاصره كننده پادگان را هدف قرار دادند و جمعي را بيمحابا به شهادت رساندند جمعه شب خونين با بر جاگذاشتن كشتههاي بسيار به صبح نزديك مي شد گارديها تصميم داشتند مقاومت پرسنل هوایي را از بين بردارند و انقلاب را سركوب كنند، شجاعت مردم بپاخاسته آنها را به جنون كشانده بود هنرآموزان نيروي هوایي وقتي حملات شبانه گارد شاهنشاهي و تلفات خود را ديدند مصمم شدند كه مسلح شوند بطرف اسلحه خانهها هجوم بردند و از درهاي مخفي به اسلحهها دسترسي يافتند و بين خود و مردم پخش كردند آنها كه از لشكر گارد به پادگان حمله كرده بودند در محاصره قرارگرفتند و تلفات بسيار دادند كوكتل مولوتف وسيله حمله مردم در مقابله با تانكها شد و در مدت كوتاهي بزرگ و كوچك به سنگرسازي پرداختند كيسه و گوني جمع كردند و هزارها شيشه براي كوكتل مولوتف مهيا نمودند. افراد كمي گارد در بين راه به وسيله مردم از بين ميرفتند و به صحنه نبرد اصلي نميرسيدند ساعت 2 بعدازظهر شنبه افراد نيروي هوایي در سنگرها جاي گرفته و مردم سرسختانه از آنها حمايت داشتند و هليكوپترهاي گارد ديگر جرأت نزديك شدن نكردند تمام مناطق تهران بصورت يك واحد مبارزه عليه رژيم درآمده بود، همه خود را مكلف به كمك ميديدند صدها اتومبيل شخصي به جمعاوري دارو و غذا و ملافه پرداختند و بسوي نيروي هوایي روان بودند هزاران نفر براي دادن خون به مراكز خون گيري هجوم بردند در هر گوشه كه صداي رگبار مسلسل شنيده ميشود هزاران نفر اسلحه بدست شتابان ميروند تا بر اوضاع مسلط گردند صدها آمبولانس آژيركشان زخميها را به بيمارستانها مي بردند، تهران صحنه جديد و تازه داشت جوانان موتور سوار اسلحه بدست با فرياد الله اكبر به كمك مبارزين مسلمان ميشتابند حكومت نظامي با صدور اعلاميهاي ساعت منع عبور و مرور را به 5/4 بعدازظهر رساند توطیهاي بزرگ در جريان بود برابر اسنادي كه بعدها فاش شد در ساعت منع عبور و مرور ميبايست ارتش بر نقاط حساس شهر مستقر گردد سران انقلاب با سرعت دستگير و با اعدام آنان و قتل بسياري از مردم انقلاب بطور قاطع سركوب شود(1) اما فرمان تاريخي امام عملاً توطیه را خنثي ساخت، امام دستور داد كه مردم در صحنه بمانند و به حكومت نظامي اعتنا ننمايند بلندگوها با سرعت پيام امام را پخش كردند و مردم بصورت يك تكليف ديني از حكومت نظامي سرپيچي كردند و رگبار مسلسل نتوانست خيابانها را در اختيار قواي انتظامي گذارد. لحظات حساس و سرنوشت ساز بود اكثريت مردم تهران آن شب را بيدار ماندند و بسياري در پشت سنگرها تا صبح نشستند و وقتي در چهار صبح تانكهاي گارد شاهنشاهي به نيروي هوایي حمله كردند مردم بيدار تهران با كوكتل مولوتف جلوي آنها را گرفتند شايع شد قواي نظامي از شهرستانها بسوي تهران در حركتند و بدنبال آن خبر رسيد كه مردم شهرها و دهات راه را بر آنها سد كردهاند و با كندن خندق پيشروي را غيرممكن نمودند. گروههايي از ارتش از باب سوگندي كه در ابتداي خدمت ياد كرده بودند اشكال داشتند و نميدانستند چه كنند فتواي امام اين مانع را برداشت(2) و به دنبال آن نيروي دريایي به كمك نيروي هوایي ميشتابند و با همراهي مردم به مراكز اسلحه دست مييابند، تسليحات ارتش بدست انقلابيون ميافتد پادگانها و مراكز پليس و كلانتريها يكي بعد از ديگري وسيله ملت فتح ميگردد.
پيروزي انقلاب اسلامي
22 بهمن روز سقوط رژيم سلطنت، روز انقراض شاهنشاهي و روز پايان عمر پهلوي بود دنيا در اين روز نيروي وحدت ملت ايران را شناخت، كاخها در هم كوبيده شد، پادگانها يكي پس از ديگري تسخير و فرماندار نظامي تهران توسط مردم دستگير گرديد ولي وقتي با او مصاحبه ميشد هنوز در خيال شاه بود و خود را سرباز وظيفهشناسي ميدانست كه به فرمان اعليحضرت عمل كرده است باور نميكرد كه در چنگ انقلابيون قرار دارد. مردم ساختمانهاي ساواك و زندانهاي رژيم شاه را گرفتند. هويدا و نصيري و ديگر زندانياني كه براي نجات رژيم و فريب مردم موقتاً زندان را داوطلبانه اختيار كرده بودند در اختيار كميتههاي انقلاب قرار گرفتند، سران درجه اول رژيم به مخفيگاه رفتند و يا فرار نمودند، رزمندگان اسلامي در همه جا در تعقيب طاغوتيان بودند. فرماندهان درجه اول ارتش در اسارت زندانيان گذشته قرارگرفتند بقاياي افراد گارد شاهنشاهي و سازمان امنيت در كمين بودند تا جوانان مبارز را به آتش گلوله كشند. مردم سلاح در دست دارند و به قيمت جان خود حفاظت محلهها را عهده دارند مساجد به مراكز مستحكمي براي مبارزه با ضد انقلاب تبديل شد روحانيون در همه جا فعاليت چشمگيري دارند. از مركز ثقل سياست كه مدرسه علوي است تا دورترين نقطه مملكت مسؤوليت قبول ميكنند، اداره امور را به عهده ميگيرند و بيوقفه كار ميكنند، آثار شاهي هر چه هست و در هركجا در هم كوبيده ميشود و ديگر مجسمهاي از خاندان سلطنت باقي نيست دولت موقت با اتكاي به نيروي رهبري انقلاب و ملت عملاً شروع به كار مينمايد عبارت«در طلوع آزادي جاي شهدا خالي» در همه جا و از جمله در تلويزيون نقش ميبندد، ايران آزاد شده بود، رژيم نيرومند شاهي با آن قدرت عظيم نظامي و حمايت همه جانبه خارجي متلاشي شده بود، باور ناكردني بود اما واقعيت داشت، در تمام شهر تانكهاي خرد شده و سوخته به چشم ميخورد همه جا جوانان پشت سنگرها اوضاع را تحت كنترل داشتند عبور و مرور اتومبيلها با مراقبت انجام ميگرفت، بهشت زهرا مركز تجمع اجساد شهداست آنان كه با جان خود حماسه آفريدند و ايمان و اعتقاد را بر تانك و گلوله پيروز ساختند، آنان كه با عشق به خدا به ديدار او رفتند، اكنون بهشت زهرا محل اجتماع صدها هزار نفري است كه براي زيارت حماسه آفرينان ميروند، ميروند تا اجساد آنان را دفن كنند، تعدا اجساد زياد است بايد شناسایي شوند، بايد تجليل گردند.
اكنون ملت انقلابي قدرت حاكميت را بدست گرفته است همه مراكز رژيم در هم كوبيده شده است جوانان مسلح مسلمان در سراسر كشور امنيت و نظم شهرها را بعهده دارند، همه جا سنگر ساخته شده تا حملات پراكنده ضد انقلاب را متوقف سازند، فقط دستورات امام قابليت اجرا دارد. صدها كميته با نام امام در مساجد تشكيل گرديد. و مردم اداره امور عمومي را عهده دارند. نام پاسدار انقلاب كمكم به گوش ميرسد، اينان جان بركف حفظ انقلاب را عهده دارند و داوطلبانه تمام جريانات را زير نظر دارند و در عين حال صدها نفر از بزرگان رژيم سلطنت را ازگوشه و كنار و از زيرزمينها و مخفيگاهها و يا در حال فرار دستگير و با چشم بسته به مدرسه علوي ميرسانند.
خيابان ايران، مدرسه علوي، مقر امام مركز ثقل مملكت و نقطه خبرساز جهان است، هم دولت تشكيل ميدهد، هم دولت ساقط ميكند، هم رژيم تغيير ميدهد هم سران ارتش و دولت شاه را بازداشت ميكند، هم مخزني است از هزاران قبضه اسلحه كه پاسداران انقلاب از مراكز طاغوتي بدست ميآورند. هم محلي است براي خبرگزاريها كه اخبار دست اول را به دنيا مخابره نمايند امام در چهره يك شخصيت روحاني موفق از آزمايشهاي بزرگ درآمده، كه رهبري انقلاب را با توانایي كامل عهده دار بوده، نقطه اصلي تصميمگيري است شوراي انقلاب نقش تقنين را عهدهدار است و در همان محل متمركز است. دولت موقت بازرگان جاي دولت بختيار را در حمايت كامل امام كه طبعاً نيروي ملت را هم بدنبال داشت گرفت. زمان بسيار حساس و دقيق بود. برداشت دولت موقت در آن شرايط حاد انقلاب با اعضاي دولتي كه تشكيل داد انقلابي نبود. بازرگان و همكارانش از انقلاب معناي عميق آن را دريافت نكرده بودند. تصور او تشكيل دولتي ملي براي انجام اصلاحات بود. بهمين جهت نيروي انقلاب در مجاورت دولت موقت براي خود تشكيلاتي بوجود آورد، و دولت از این که قدرت تامه را در اختيار ندارد ناراضي بود. در حالي كه دولت ميبايست با سرعت از فرار جنايتكاران رژيم گذشته جلوگيري نمايد نقش وساطت را عهدهدار گرديد و براي فرار بعضي متهمين در معرض اتهام قرار گرفت. دادگاههاي انقلاب، كميتههاي انقلاب، سپاه پاسداران انقلاب از بين تودههاي مردم مسلمان جوشيد و قدرت اصلي را در اختيار گرفت، و دولت موقت از مهار كردن اين نهادهاي انقلابي عاجز بود، در مقابل گروهها و احزاب و دستههاي مختلفي با وفور تشكيل ميشد توانایي كافي نداشت مقامات دولتي در همه جا در اختيار مصدقيها قرارگرفت دولت بازرگان در پرتو ولايت فقيه و در نتيجه انقلاب و با خون دههاهزار جوان مسلمان تشكيل شده بود اما كساني را عهدهدار امور كرده بود كه كوچكترين خطر را استقبال نكرده بودند و اساساً سرسختي امام را درمقابل رژيم پهلوي تخطیه ميكردند، دولت موقت و دار و دستهاش اين فكر را تلقين ميكردند و پرورش ميدادند كه وظيفه امام تمام شده است و هر روز انتظار آن را داشتند كه راه مصدق را ادامه بدهند، اما نهادهاي جوان انقلاب مانع بودند و ميديدند راهي كه دولت طي ميكند راه انقلاب نيست. دولت ناتواني و عدم موفقيت خود را ناشي از دخالت نهادهاي انقلابي نوخاسته ميدانست و انحلال آنها را پيوسته ميخواست، در شوراي انقلاب در اين مورد اختلاف نظر وجود داشت، سياست خارجي كه ميبايست بلافاصله براساس اصول انقلاب اسلامي تنظيم گردد دچار آشفتگي بود با این که رابطه با اسرایيل و دولت نژادپرست افريقاي جنوبي قطع گرديد و با این که ايران از پيمان سنتو خارج گرديد اما وضع روشني نداشت. سفارتخانههاي ايران در خارج مدافع انقلاب نبودند بطوركلي وضع دولت بازرگان با شئون يك انقلاب تطبيق نداشت، او دولتي در حد بختيار ارایه ميداد كه ادامه حياتش اقتضاي حمايت آمريكا را دارد، اصلاح طلب بود نه انقلابي.
ما قصد نداشتيم و نداريم كه در اين مقاله جريانات پس از پيروزي انقلاب را مورد بحث قرار دهيم. اين خود كاري است كه بايد انجام گيرد و حوادث روزانه دو سال و نيم گذشته بايد ضبط شود حضور مردم در صحنه مبارزه و رهبري و هدايت مستمر امام راههاي پرپيچ و خم و بعضاً خطرناك و سهمگين را قابل تحمل ساخت. امام توانست در لحظاتي كه خطر تجزيه وجود داشت، هنگامي كه برنامه كودتا تدارك ديده شده بود، و زماني كه قواي مجهز خارجي به كشور اسلامي حمله نمودند، وقتي كه پراكندگيهاي داخلي يأس را بر ملت مسلط ميساخت با تدابير خاص متكي به الطاف الهي چاره ساز و راهگشا باشد. پيوستگي امام با ملت ايران بدان پايه رسيد كه در برابر يكي از بزرگترين قدرتهاي جهاني با استحكام تمام ايستاد و به همه حيلهها و نيرنگهاي او پاسخ دندانشكن داد جمهوري اسلامي ايران پايهگذاري شد. قانون اساسي آن براساس موازين اسلامي تدوين گرديد.
پی نوشت:
1 - رئیس ستاد پلیس تهران برنامه کودتایی را که قرار بود شب یک شنبه 22بهمن ماه در تهران انجام شود فاش کرد .
سرهنگ کیخسرو نصرتی رئیس ستاد پلیس تهران که پس از فتح این شهر بوسیله نیروهای انقلابی مردم خود را به کمیته امام معرفی کرده و پس از تحقیقات آزاد شده است گفت : بعد از ظهر روز شنبه 21بهمن ماه سپهبد رحیمی فرماندار نظامی و رئیس شهربانی به پلیس تهران دستور داد که در کلیه ساختمان های مشرف به میدان ها و مراکز عمومی شهر سنگر گیری نمایند و آماده باشند تا نیروهای ارتشی به آن ها ملحق گردند .
وی ادامه داد : دستور رحیمی آن بود که پس از اعلام حکومت نظامی در ساعت 5/4بعد از ظهر روز شنبه نیروهای پلیس اقدام به سنگر گیری کنند ، از دستورات و قرائن مشخص بود که کودتائی در شرف تکوین است و این کودتا قرار بود در نیمه های شب یک شنبه صورت گیرد .
نصرتی گفت : دستور رحیمی به پلیس تهران آن بود که نیروهای پلیس و ارتش هر جنبنده ای را که در روز 22بهمن در خیابانها مشاهده کردند بگلوله ببندند .
وی ادامه داد : قرار بر این بود که افراد پلیس در شب 21بهمن ماه در ساختمان های مرتفع سنگر گیری نمایند و با اعلام بعدی و رسیدن نیروهای نظامی وارد عملیات شوند و با این کار این مواضع را از سنگر گیری احتمالی چریک ها حفظ کنیم و از همانجا مردم را در خیابانها به گلوله ببندیم .
سرهنگ نصرتی در ادامه با بیان این که او و دوستانش از این فرمان تمرد کردند گفت : به تمام روسای کلانتریها که تماس گرفته و کسب تکلیف می کردند گفتیم کلانتریها را تخلیه کنید و این گونه شد که مردم توانستند این اماکن را تصرف کرده و به سلاح ها دست یابند .
2 – [استفتاء از محضر حضرت آیت الله العظمی نائب الامام خمینی:
مسلماً خاطر مبارک از این سنت معموله مستحضر است که همه افراد ارتش در موقع اخذ سردوشی یا اخذ درجه، در مورد حفظ تاج و تخت رژیم سلطنتی، به خداوند و قرآن کریم قسم یاد میکنند؛ مستدعی است نظر و فتوای خودتان را در مسئله عدول از این قسم و پیوستن به نهضت عظیم اسلامی بیان فرمایید. از طرف جمعی از افراد نیروهای مسلح.]
بسمه تعالی... قسم برای حفظ قدرت طاغوتی صحیح نیست و مخالفت با آن واجب است؛ و کسانی که این نحو قسم خوردهاند باید بر خلاف آن عمل کنند. والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته. ۱۳ ربیع الاول ۹۹ روح الله الموسوی الخمینی – صحیفه امام ج 6، ص 127 منبع:تاريخ سياسي معاصر ايران؛ دكتر سيد جلال الدين مدني، دفتر انتشارات اسلامي، 1387، جلد دوم، صص 464 تا 472 | این مطلب تاکنون 3427 بار نمایش داده شده است. |
|
|
|