| دردسرهاي كالسكه سلطنتي و تاج امپراطريس! | شاهرخ مسكوب مي‌گويد: «در تاريخ سفله‌پرور ما، بيدادي كه بر فردوسي رفته است، مانند ندارد.»1
اين گفته براي آن است كه در دوران شاهنشاهي پهلوي، شاهنامة فردوسي به ميزاني دستخوش تحريف و استفاده جهت‌دار قرار گرفت كه اين كتاب به كتاب مقدس ايدئولوژي شاهنشاهي تبديل شد.
جعل اشعار به نام فردوسي تا آنجا پيش رفت كه، در يادنامه‌اي كه انجمن آثار ملي به نام او در سال 1349 چاپ كرد، در باب تاجگذاري شاه و فرح، آورده‌اند:
«چوكودك‌لب‌از‌شيرمادربشُست
محمد رضا شاه گويد نخست
اگر همدم شــــــه بود فرّهي
فرح زايــد از فـرّ شاهنشهي
شهنشـــــاهْ ، بانويِ فرخ نژاد
كه شاهنشهش تاج بر سر نهاد
به سرتاسر گيتي ازغرب وشرق
درخشيد فَرش به كردار برق»2
روزي كه قرار شد براي اولين بار ملكه ايران! تاج بر سر نهد، اين قرعه به نام فرح ديبا افتاد كه سومين همسر رسمي محمدرضا پهلوي بود و قصة چگونگي ازدواجش با شاه، شهرة خاص و عام است و نيازي به تكرار ندارد. از آن پس، همة سفارتخانه‌هاي ايران در كشورهاي اروپايي مأمور شدند تا اطلاعات جامعي راجع به برنامة تاجگذاري‌ها در كشور محل مأموريت خود را به دفتر فرح ارسال نمايند. از ميان آنان، اردشير زاهدي ـ كه در آن زمان، سفير شاه در لندن بود ـ گوي سبقت را ربود. اوعكس‌ها و فيلم‌هايي را به دفتر فرح ارسال‌كرد‌كه موجب مسرّت ملكة ايران شد:
تاريخ: 21/4/45
جناب آقاي اردشير زاهدي سفير محترم شاهنشاهي ايران. لندن
عطف به مرقومه شماره 1402 مورخ 14/4/45 به استحضار مي‌رساند.
اطلاعات و عكس و فيلم‌هاي ارسالي مربوط به مراسم تاجگذاري در انگلستان به پيشگاه مبارك علياحضرت فرح پهلوي شهبانوي ايران تقديم شد. ضمن ابراز مسرت از اطلاعات بسيار جامعي كه تهيه و ارسال فرموده‌ايد مقرر فرمودند مراتب خرسندي مباركشان به اطلاع جنابعالي برسد -
پيشكار علياحضرت فرح پهلوي شهبانوي ايران - فضل‌الله نبيل.
تاريخ 22/5/45
جناب آقاي اردشير زاهدي سفير محترم شاهنشاهي ايران. لندن
عطف به مرقومه شماره 1858 مورخ 18/5/45 به استحضار مي‌رساند. دو حلقه فيلم سياه و سفيد مراسم تاجگذاري و گشايش رسمي پارلمان در انگلستان به پيشگاه مبارك علياحضرت فرح پهلوي شهبانوي ايران تقديم شد. مقرر فرمودند مراتب مسرت و رضامندي خاطر مباركشان به اطلاع جنابعالي برسد.
پيشكار علياحضرت فرح پهلوي شهبانوي ايران- فضل‌الله نبيل.
بارها رفتند و آمدند و تلاش‌ها كردند تا طرح نهايي، مورد پسند فرح ديبا، واقع شد:
موضوع: تهيه تاج علياحضرت فرح پهلوي شهبانوي ايران
طرح تاجي كه مورد پسند علياحضرت فرح پهلوي شهبانوي ايران قرار گرفته بود به آقاي مهدي سميعي رئيس بانك مركزي تسليم شده است تا نسبت به تهيه نمونه آن در خارج از كشور اقدام نمايند و ايشان براي انجام همين منظور به خارج از كشور رفته‌اند.(نامه شماره 4944 مورخ 18/8/45 شوراي مركزي عنوان) - آقاي فضل‌الله نبيل
در همين ايام، يكي از روزنامه ايتاليايي «نوته» چاپ ميلان، در11 اكتبر 67 در مقاله‌اي تحت عنوان «تاج امپراطريس ايران فرح، تركيبي عظيم از سنگ‌هاي قيمتي» نوشت:
تاج امپرطريس ايران فرح تركيبي عظيم از سنگ‌هاي قيمتي
اين تركيب عظيم و جالب سنگ‌هاي قيمتي تاجي است كه ملكه فرح روز تاجگذاري زينت تارك خواهد كرد. مجموعه مزبور توسط جواهرسازان پاريس تهيه و در آن 1646 سنگ قيمتي و مرواريد متعلق به جواهرات سلطنتي ايران نصب شده است ـ تعدادي از جواهرات فوق قرنها در محل مخصوص نگهداري شده و فقط اكنون مي‌توان موفق به ديدار آنها شد جواهرسازان پاريس‌براي‌تهيه‌تاج ملكه فرح در‌يكي از زيرزمين‌هاي مطمئن بانك مركزي ايران كار مي‌كردند.
پس از آن نيز، روزنامه «استامپا» چاپ ايتاليا در شماره 18 اكتبر 1967 مقاله زير را درج كرد:
شاه ايران با يك كالسكه مجلل 50 ميليون ليري به تاجگذاري مي‌رود . مراسم تاجگذاري روز 26 اكتبر در تهران برگزار مي‌شود ـ كالسكه مخصوص يك سال پيش به يك كالسكه‌ساز اتريشي سفارش داده شده بود. كالسكه مزبور پس از تقسيم به قطعات كوچك‌تري توسط هواپيما به تهران حمل گرديد. از فرودگاه وين يك جعبه بزرگ با مهر ديپلماتيك ايران به سوي اين كشور فرستاده شد ـ جعبه مزبور داراي ابعاد جالب توجهي بوده و بسته‌بندي و حفاظت آن از ضربه‌هاي احتمالي و هم‌چنين حمل و نقل آن توليد اشكالات زيادي كرده بود ـ جعبه فوق‌الذكر محتوي قطعات پياده شده كالسكه‌اي بود كه روز 26 اكتبر شاه ايران به وسيله آن به محل تاجگذاري مي‌روند.
از قرار آنچه كه گفته مي‌شود شاه ايران از آنجايي كه پدرش نيز در سال 1926 كالسكه تاجگذاري خود را به اين كالسكه‌ساز اتريشي سفارش داده بود مجدداً به او مراجعه و سفارت ايران در پايتخت اتريش دستور داده بود يك استاد كالسكه‌سازي كه بتواند كالسكه‌اي شبيه كالسكه «واگنبرگ» كه قبلاً مورد تحسين وي قرار گرفته بود بسازد جستجو كند. مأمورين سفارت ايران نيز جوزف كليكمان يكي از صنعتگران مخصوص كالسكه‌سازي را كه امروز ديگر تعدادشان نادر است انتخاب كرد. دو نفر از مأمورين اعزامي دربار شاهنشاهي به اتفاق سفير ايران در اتريش روز 26 اكتبر 1966 به كارگاه شخص مزبور رفته و به او اظهار داشتند كالسكه‌اي مي‌خواهيم كه واقعاً در خور تاجگذاري شاهنشاه ايران باشد و قيمت آن هيچ‌گونه اهميتي ندارد. از آن موقع كليكمان با همكاري دو تن از شاگردان خود يك لحظه نيز بيكار ننشست با همكاري مدير «موزه كالسكه‌ها» و با كمك گروهي از صنعتگران دكوراتورها و اهل فن مجموعاً 25 هزار ساعت براي تهيه كالسكه فوق كار كرد و نتيجه آن كالسكه‌اي شد كه شايستگي آداب و سنن ايران را دارا مي‌باشد. كالسكه مزبور چهار نفره بوده و مدل آن شبيه كالسكه‌اي است كه خانواده سلطنتي اطريشي در زمان ماريا ترزا تا اواخر قرن نوزدهم از آن استفاده مي‌نمودند. با تفاوت اينكه به جاي علامت خانواده سلطنتي اتريش يعني عقاب با بالها ي باز علامت خانواده سلطنتي ايران در روي آن نصب گرديده است. ساختمان كالسكه در نهايت سرعت انجام گرفته و هيچ‌كس حق عكس‌برداري از آن را نداشت و حتي دكوراتورها و مخمل‌دوزهايي كه براي كالسكه مزبور كار مي‌كردند خبر نداشتند براي كي كار مي‌كنند. با وسايل نيم قرن پيش ساختن يك چنين كالسكه‌اي در حدود 15 تا 18 ماه وقت لازم دارد و كليكمان در عوض در اوايل سپتامبر به كار خود خاتمه داده و سر موعد كالسكه را تحويل داد. موقعي كه هواپيماي حامل كالسكه به سوي تهران پرواز مي‌كرد كليكمان نيز در كنار كارمندان سفارت ايران در فرودگاه وين ايستاده بود. اين بدون شك آخرين كالسكه‌اي خواهد بود كه در اروپا ساخته مي‌شود قيمت آن نيز محرمانه بوده و هيچ‌گونه در آن باره اطلاعي داده نشده است ولي به‌طوري كه دانسته مي‌شود در حدود 50 ميليون لير تمام شده است. در حال حاضر كالسكه فوق بايد در يكي از سالن‌هاي كاخ سلطنتي قرار گرفته و براي روز تاجگذاري شاه و ملكه فرح آماده شده باشد.
پي‌نوشت‌ها:
1ـ مقدمه‌اي بر رستم و اسفنديار، ص 1
2ـ ظهور و سقوط سلطنت پهلوي ج 2، ص
| این مطلب تاکنون 4355 بار نمایش داده شده است. |
|
|
|