ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 174   ارديبهشت ماه 1399
 

 
 

 
 
   شماره 174   ارديبهشت ماه 1399


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
طراح عملیات طبس که بود؟

درست 10 روز پیش از مداخله نظامیان آمریکایی در طبس، یک مجله انگلیسی زبان به نام «NOW» که در تورنتو کانادا منتشر می‌شود، سندی را به چاپ رساند که در آن جزئیات طرحی برای آزادسازی گروگانهای آمریکایی در تهران فاش شده بود. در این سند گفته شده بود که این طرح توسط جمعی از کارشناسان سازمان جاسوسی آمریکا «سیا» تهیه شده و یکی از همین کارشناسان، آن را به آژانس مطبوعاتی آمریکا «ایندیپندنت ‌نیوز آلیانس» که یک بنگاه خبری یهودی است تسلیم کرده و این آژانس نیز آن را در اختیار خبرگزاری «یونایتدپرس» قرار داده و از این طریق منتشر شده است.
در راس کارشناسان تهیه کننده این سند «مایلز کاپلند» قرار دارد. نامبرده در جریان کودتای 28 مرداد 1332 مشاور ویژه طراح کودتا یعنی «کرمیت روزولت» بوده است. کاپلند در دی‌ماه 1357 کمی قبل از فرار شاه از کشور در راس جمعی از کارشناسان آمریکایی برای دیدار از مناطق عشایری و بررسی امکان شورش آنها پس از خروج شاه از کشور به ایران سفر کرده بود. وی در زمینه طرح خود برای حمله به ایران می‌نویسد:
«....در دسامبر گذشته (آذر 1358 – یک ماه پس از تسخیر لانه جاسوسی) فردی از یکی از آژانس‌های دولتی آمریکا به طور غیر رسمی به دیدار ما آمد. هدف این شخص جویاشدن نظر ما در باره امکان تهاجم به سفارت آمریکا در تهران برای آزادی گروگانها بود. او مایل بود از ما یک "نه" قاطع دریافت کند تا بتوان بدین وسیله سیاست کج‌دار و مریز کارتر را – آن هم در شرایطی که تمام فشارها در جهت آزادی گروگانها برای کریسمس اعمال می‌شد – توجیه کرد. اما ما جوابی را که او می‌خواست ندادیم. کمی بعد از ملاقات با فرستاده آن آژانس دولتی، طرحی برای آزادی گروگانها تهیه کردیم که بسیاری از دوستان قدیمی نیز آن را کاملا قابل اجرا دانستند....»
جزئیات این طرح دقیقا با آنچه که از اسناد پیداشده در بالگردهای نظامی آمریکا در صحرای طبس به دست آمده مطابقت داشت. تنها سئوال این است که چرا چنین طرحی قبل از اجرا، منتشر شد.
«جولیتوکیه‌زا» روزنامه‌نگار ایتالیایی که در رابطه با حمله نظامی آمریکا به طبس، کتابی را با عنوان «بحران» منتشر کرده معتقد است در متن سند بندهای زیادی وجود دارد که پاسخ سئوال فوق را می‌دهد و آن ایجاد دلهره در بین مقامات ایرانی و یا دانشجویان تسخیرکننده سفارت آمریکا بوده است. مانند این جمله:
«....به هرحال بهتر است خوانندگان بی‌شمار ما و یا دانشجویانی که هم‌وطنان ما را به گروگان گرفته‌اند بدانند که سازمان سیا قادر است تا شعاع 200 یاردی از محل عملیات خود هر فرد یا موجود زنده‌ای را بیهوش سازد ....»
کاپلند برای اجرای موفق طرح خود، اهمیت زیادی برای وظایف «ستون پنجم» در منطقه خاور میانه و در داخل ایران قائل شده بود. وی می‌گوید متحدان فعلی و باالقوه ما در منطقه باید نقش اصلی را در اجرای عملیات برعهده بگیرند و ما تنها به پشتیبانی از آنها بپردازیم. به گفته وی «تمام سران کشورهای منطقه کم و بیش نسبت به دولت ما ابراز احساسات کرده‌اند.» به اعتقاد کاپلند نقش عوامل و عناصر ایرانی در موفقیت این عملیات غیر قابل انکار است. وی مشخصا در طرح خود به آغاز زد و خوردهای شدید مرزی میان عراق و ایران در 19 فروردین 1359، درگیری‌های خونین و برنامه‌ریزی شده در دانشگاه‌ها بخصوص در دانشگاه تهران در 29 فروردین 1359، (بعد از این درگیری‌ها بود که شوراي انقلاب با انتشار اعلاميه‌اي 10 ماده‌اي خواستار برچيده شدن دفاتر گروه‌ها و سازمان‌هاي سياسي از محيط دانشگاه‌ها شد)، و همچنین آشوب‌ها و زد و خوردهای خونین علیه قوای دولتی در کردستان (3 اردیبهشت 1359) اشاره کرده و می‌نویسد: «تهاجم آمریکا هنگامی اتفاق می‌افتد که دولت ایران به دنبال یک هفته زد و خوردهای مختلف تا سرحد امکان تضعیف می‌گردد»
در بخش دیگری از طرح کاپلند چنین آمده است:
«.... آمریکا در تحریک و تشویق کشورهای هم‌مرز با ایران و در وحله اول عراق، برای یک تهاجم نظامی علیه این کشور کوشش‌های فراوانی کرده است. با اقلیت‌های قومی نیز به همین ترتیب عمل می‌شود که از همه حادتر رفتار و واکنش در مقابل کردهایی است که هم در ایران و هم در عراق زندگی می‌کنند. اقلیت عرب‌زبان خوزستان نیز از این برخورد مستثنی نیست. از همین ابزار در جهت تحریکات مرزی بین دو کشور ایران و عراق استفاده می‌شود. ضمنا آمریکا می‌تواند روی پشتیبانی عناصری از دولت فعلی ایران (دوران بنی‌صدر) حساب کند....»
کاپلند در ادامه طرح خود مسائل دیگری را نیز افشا کرده است؛ مسائلی که گویا طرح دخالت در طبس مقدمه‌ای برای مداخله گسترده‌تر برای کودتا و نابودی جمهوری اسلامی بوده است. در طرح کاپلند آمده است:
«.... آمریکا از زمان سقوط شاه در ایران سرگرم بررسی راه‌های ایجاد شورش در ایران بوده و ابزار و شرایط لازم برای سرنگونی رژیمی که خوشایند آمریکا نباشد و نتواند منافع آمریکا را تامین کند بوده است. اما موضوع گروگانها بهانه خوبی برای اینگونه مداخلات در امور داخلی ایران بود.»
در جای دیگری از طرح کاپلند تصریح شده که: «هجوم به سفارت باید مکمل عملیات نظامی وسیع‌تری علیه ایران باشد که البته باید 24 ساعت بعد به اجرا درآید.»
از این طرح به روشنی استنباط می‌شود که نظر کاپلند تنها آزادی گروگانها نبوده بلکه انجام کودتا برای سرنگونی نظام جمهوری اسلامی ایران هدف اصلی و نهایی عملیات مداخله در طبس بوده است.
طرح «مایلز کاپلند» مورد پذیرش جیمی کارتر رئیس جمهوری آمریکا قرار گرفت ولی وی در آغاز راه به بن‌بست رسید. این طرح در همان مرحله آغازینش در صحرای طبس به انتها رسید و ایستگاه اول مهاجمان آمریکایی شاهد شکست مفتضحانه تکنولوژی پیشرفته‌ای شد که با ضریب اطمینان بیش از 99 درصد، مسافر به کره ماه برده بود، ولی از اجرای ماموریت در یک دشت مسطح کویری – آن هم بدون برخورد با کوچکترین مقاومتی – عاجز ماند.
منبع: جولیتوکیه‌زا، هدف: تهران، ترجمه هادی سهرابی، انتشارات نشرنو، ص 125 تا 136

این مطلب تاکنون 1878 بار نمایش داده شده است.
 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir