| یک خاخام یهودی، وزیر مختار آمریکا در تهران | روز پنجم فروردین 1301 روزنامه «اتحاد» نوشت که وزیر مختار جدید آمریکا در سر راه رسیدن به تهران وارد کرمانشاه شده و شب پنجم برج حمل ميهمان حكمران کرمانشاه بوده است. در این گزارش آمده است: وزیر مختار جدید آمریکا «جوزف سائول كُرنفلد»(Joseph Saul Kornfeld) یک خاخام یهودی است که جانشين «كالدول» وزيرمختار پيشين امريكا در ايران شده است. اين جابه جايي در 17 آبان 1300 صورت گرفته است.
انتخاب بک یهودی به سمت وزیر مختار جدید آمریکا در ایران باعث دردسر و واکنش دولت وقت ایران شده و گزارش حسين علاء وزیر مختار وقت ایران در واشنگتن كه در مهرماه 1300 به وزارت امور خارجه ایران فرستاده شده، گوشه ای از این دردسر را نشان می‌دهد. در اين گزارش از چگونگي تعيين «كرنفلد» به عنوان وزيرمختار امريكا در ايران ، زندگي نامه او و گفت و گوهايي كه ميان علاء و مسئولان امريكايي درباره اين سفير صورت گرفته مطالبي طرح مي شود كه درج عين سند مفيد است:
«...از وقتي كه مذاكرات اساسي با وزارت خارجه شروع شد، چندين مرتبه خاطر دولت امريكا را به اهميت موقع ايران و روابط دولتين متوجه نموده، متذكر شدم كه زودتر يك نماينده قابل اعتماد و عالي مقام براي ايران انتخاب نمايند. وعده مي دادند كه در نظر گرفته اند و زودتر معين می‌كنند؛ تا اينكه صبح 17 اكتبر در باب انتخاب راباي كرنفلد (Kornfeld Rabbi Joseph Saul ) به سمت نمايندگي امريكا در ايران شرحي در روزنامه واشنگتن پست منتشر شد . (رابا مشتق از لغت عربي است كه رب باشد و در ميان طايفه بني اسرائيل اشخاصي را كه رتبه عالي كشيشي دارند و در قوانين متبحر و مجتهد هستند به اين اسم مي خوانند، يعني خاخام ) چنانكه در روزنامه ملاحظه مي فرمائيد مشاراليه در اطريش از توابع (Columbus) متولد شده و بعد با والدين خود به شهر كلمبوس مهاجرت كرده است. چون مسقط الرأس پرزيدنت هاردينگ هم در اوهايوست و مشاراليه به جهت انتخاب شدن سرهاردينگ به رياست جمهوري نطقها داده است، از دوستان شخصي جناب رئيس جمهوري شمرده مي شود. راباي كرنفلد شغل آخوندي نداشته، فقط در اعياد رسمي بني اسرائيل حضور به هم رسانيده و در راه معارف آنجا خدمات نموده است. از 1911 عضو هيأت معارف كلمبو س بوده و در سال 1918 به رياست آن هيأت انتخاب شده و دو كتاب هم در باب احياي بني اسرائيل و يهوديان در امريكا تأليف كرده است. نظر بر اينكه شايد يهودي بودن او در ايران حسن اثر نكند بنده با معاون وزارت خارجه ملاقات كرده و دوستانه گفتم از اينكه نماينده خود را زودتر انتخاب كرديد خوشوقت هستم ولي چون دولت امريكا در ايران مصالح عمده خواهد داشت كسي بايد انتخاب شود كه روابط بين دولتين را محكمتر ساخته به مصالح امريكا توجه مخصوص نمايد و در ايران هم حسن اثر داشته باشد . نمي توانم از شما پنهان نمايم كه يهودي بودن وزيرمختار جديد امريكا چندان حسن اثري در ايران نخواهد كرد و ممكن است براي حيثيت امريكا مضر باشد. به خاطر ندارم كه تاكنون از امريكا نماينده يهودي به ايران اعزام شده باشد حتي از جانب دول ديگر جز دولت سويت [شوروي] نماينده يهودي تا به حال به ايران فرستاده نشده است. راباي كرنفلد را نمي شناسم و نمي دانم داراي چه معلوماتي است؛ در صورتي كه مشاراليه داراي صفاتي باشد كه يهودي بودن او را بپوشاند، كسي باشد كه به خوبي از عهده انجام خدمات دولت امريكا برآيد ايرادي نخواهد بود. معاون وزارت خارجه گفت اولاً به طور قطع راباي كرنفلد معين نشده است و نمی‌بايستي در روزنامه منتشر می‌شد؛ ثانياً بعد از اينكه شما پيشنهادات مهمه خود را به وزارت خارجه داديد و نظر به اهميت آنها ما بايستي نماينده فعالي در ايران داشته باشيم. خلاصه پيشنهادات شما را حضور رئيس جمهوري راپرت نموديم و حضرت معظم له نظر به موقع ايران و مذاكراتي كه پيش آمده اين شخص را كه از دوستان متعهد خودشان است در نظر گرفته و مي خواهند نامزد كنند. طبعاً راپرتهايي كه بدهد قابل توجه خواهد بود؛ در صورتي كه شما تصور مي كنيد يهودي بودن او ممكن است در ايران حسن اثر نبخشد مطلب ديگري است. به علاوه دولت امريكا سابقاً نماينده يهودي به اسم بنجامين در طهران داشته و كتابي هم در باب ايران نوشته است و در اسلامبول هم مكرر نماينده يهودي داشته و اخيراً نيز مورگانتو (Morgenthau) سفيركبير ما در آنجا يهودي بوده است. يك نفر هم مأمور چك اسلاوكي كرده اند موسوم به فنستين (Fenstein) که او هم یهودی است.
رابعاً در ايران، يهودي زياد نيست كه انتخاب اين شخص از نقطه نظر پلتيكي قابل تأمل باشد. با اين حال نظريات شما چيست؟ جواب دادم اوصاف و لياقت او شرط است، نه اينكه در ايران اغراض مذهبي زيادتر از ساير جاها باشد، بلكه ممكن است انتخاب مزبور در ايران حسن اثر ننمايد . مقصود پيشرفت مصالح طرفين مي باشد. گفت به هرحال يهودي بودن او دليل كوچكي است و هرگاه نظريات ديگري داشته باشيد اظهار خواهيد كرد . بالاخره قرار شد كه بنده تلگراماً دولت عليه را مسبوق نمايم و تلگرام نمره 45 را عرض كردم تا اگر فقط به يهودي بودن او اهميت مي دهند موقع خواستن آگرمان يا زودتر اشعار فرمايند . موافق نظرياتي كه معاون وزارت خارجه اظهار كرد نامزد مزبور آدم بسيار ساده و متيني است و سياستچي نيست. بنابراين مقدمتاً بنده ضمن تلگرام فوق الذكر نظريات دولت علّيه را استفسار كرده منتظر جواب آن وزارت خانه بودم تا روز 22 اكتبر از وزارت خارجه به بنده خبر دادند كه براي او آگرمان خواسته اند . شرح حال او را كه از كتاب شرح احوال رجال امريكا استخراج كرده ام اينك ارسال مي دارم كه ملاحظه فرمائيد . عكس او هم كه در واشنگتن پست انتشار يافته تلواً اعطا مي گردد.
موافق تحقيقاتي هم كه از خارج كرده ام راباي كرنفلد آدم خوبي است. اگر يهودي بودنش اثري در ايران نكند، محتمل است كه روابط دولتين را بهبود بخشد. همان وقت هم اين تصور براي ما پيدا شد كه شايد يهودي بودن او اسباب ملاحظه باشد ولي بعد ملاحظه كرديم كه نبايد اين نكته مانع قبولی او شود و مي خواستيم موقعي كه او قطعاً انتخاب شد آگرمان بخواهيم و به شما نيز اطلاع بدهيم . ثالثاً اين انتخاب براي ايران بسيار مغتنم خواهد بود، زيرا او يك نفر از دوستان صميمي شخص رئيس جمهوري است.منبع:روزشمار تاریخ معاصر ایران ، موسسه مطالات پژوهشهای سیاسی، جلد 2 ص 11 | این مطلب تاکنون 3084 بار نمایش داده شده است. |
|
|
|