ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 97   آذر ماه 1392
 

 
 

 
 
   شماره 97   آذر ماه 1392


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
موجودي حساب‌هاي بانكي رضاشاه 10 برابر بودجة دولتي ايران بود!

متأسفانه منابع دولتي ايران از دورة رضاشاه بسيار كم است. حقيقت آن است كه اكثريت قابل توجه اسنادي كه در طول سال‌هاي 1921 تا 41 جرائم دولت ايران را نشان مي‌دهد در فاصلة سال‌هاي 1941 تا 1978 يعني 37 سال حكومت محمدرضا‌، پسر و جانشين رضاشاه نابود شد. اسناد كمي كه باقي ماند يا به گونه‌اي متفاوت تفسير و يا مخفي شد. به عنوان مثال مجموعة اسناد دورة رضاشاه كه از سازمان اسناد ملي ايران در سال 1998 استخراج شد مطالب مهم خيلي كمي را در بر داشت. مثلاً فقط چهار سند در مورد حساب‌هاي بانكي خارجي رضاشاه وجود داشت: دو سپردة 150000 دلاري در بانك وست مينستر در سال 1931 و دو سپرده در دو بانك اروپايي ديگر. در تحقيق ديگري به بررسي اين اسناد پرداخته شده است. اما به مدد اسناد موجود در وزارت امور خارجة آمريكا مي‌دانيم كه بدون احتساب حساب‌هاي نيويورك و سوئيس يا 50 ميليون دلار موجود در تهران در سال 1941، فقط موجودي حساب‌هاي بانكي رضاشاه در لندن حداقل 100 تا 150 ميليون دلار بوده است. موجودي حساب‌هاي بانكي رضاشاه حداقل 200 ميليون دلار بوده است؛ يعني ده برابر بودجة دولت ايران در سال 1925! اما هنوز در كل آرشيو‌هاي موجود در ايران فقط چهار سند مهم در مورد حساب‌هاي بانكي خارجي رضاشاه وجود دارد و بقيه به دست پسر و جانشين او نابود شده است. به مدد اسناد موجود در وزارت امور خارجة آمريكا ما مي‌دانيم كه دو سوم درآمد نفت ايران در سال‌هاي 1927 تا 1941 به حساب‌هاي بانكي رضاشاه در اروپا و آمريكا واريز شده است.
دليل ديگر براي كمبود و قابل اطمينان نبودن منابع ايران اين است كه در اين دوره ديكتاتوري نظامي بر ايران حاكم بود. مداركي وجود دارد كه نشان مي‌دهد رضاشاه چگونه به شكنجه سردبير و ناشر تنها نشرية ايران در زمينة باستان‌شناسي يعني ايران باستان پرداخته است. دليل اين كه اعليحضرت سردبير بيچاره را تنبيه كرده اين بوده كه او در نشريه‌اش اشارات كوچكي به خروج آثار باستاني ايران توسط موزه‌هاي آمريكايي كرده بود. پس اين سئوال منطقي است كه چگونه مي‌توان اطمينان به «اسناد» ثبت شده در فضايي داشت كه چنين ترسي بر آن حاكم بوده است؟ مخفي‌سازي در اين زمينه از گذشته‌‌هاي دور آغاز شده بود.

منبع:تاراج بزرگ ، دكتر محمدقلي مجد ، موسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي ، مستان 1388 ص 50 تا 52

این مطلب تاکنون 3602 بار نمایش داده شده است.
 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir