| سفر هاي بي سر و صدا و پر هزينه ! | در عصر پهلوي سفرهاي رسمي و غير رسمي درباريان رديفي مهم از هزينه هاي كشور را تشكيل مي‌داد . گاهي آنان مسافرت‌هاي خصوصي خود را نيز سفري رسمي جا مي‌زدند تا خرج سفر را دريافت نمايند، يا خريد‌هاي شخصي‌اي كه به عنوان كالاي مورد نياز دربار تلقي مي‌شد. دادن هداياي متعدد و گوناگون به ميزبانان و دريافت حق ماموريت‌هاي هنگفت و استفاده از هتل‌هاي گران قيمت تنها گوشه هايي از هزينه‌ها بود. گاهي اوقات هزينه‌هاي حاشيه‌اي مثل باخت قمار در كازينوها و ديد و بازديد از شهر، محل يا افراد مشهور سينمائي و تاريخي مبالغ سنگيني را تشكيل مي‌داد. انجام سفرهاي متعدد خارجي نوعي تفاخر محسوب مي‌شد. به همين دليل سفرهاي بهاره ، تابستانه و زمستانه تعريف شده بود. معمولاً اين‌گونه سفرها به صورت دسته جمعي يا خانواده‌اي صورت مي‌گرفت كه باعث بالا رفتن مجموع هزينه‌ها مي‌شد. در اين بين سفرهاي فرح و شاه جايگاه خاص خودش را داشت كه به مراتب از تشريفات بيشتري برخوردار بود زيرا وي ملكه ايران به حساب مي‌آمد و بطور طبيعي بايد از تشريفات بيشتري برخوردار باشد تا با سفر سايرين تفاوت داشته باشد.
سفرهاي شاه و فرح به دو صورت بود يكي سفرهاي رسمي و سياسي كه گاهي اوقات فرح نيز همسفر محمدرضا بود. نوع ديگر سفرهاي آنها مسافرت‌هاي تفريحي در داخل و خارج از كشور بود. عمده سفرهاي تفريحي به سواحل شمالي كشور و در كنار دريا و بيشتر در تابستان انجام مي‌شد. در اين سفر تعداد زيادي از درباريان همراه مي‌شدند و بعضي وقت‌ها ميهمان‌هاي خارجي نيز براي ديدار سياسي يا تفريح با شاه در شمال حضور داشتند. مهمترين سفرهاي تفريحي شاه و فرح به اروپا و آمريكا بود و سفرهاي سالانه به سن‌موريتس به ويژه در ايام برف و براي انجام اسكي در كوههاي آلپ و خوشگذراني و عياشي در هتل‌هاي شش ستاره يا كاخ سوورتا با مبلغ چهار ميليون فرانك براي خريد و همين مبلغ براي تجهيز آن و.... در همين ايام شاه براي بولهوسي‌هاي خود ديدار‌هاي محرمانه و دور از چشم فرح با زنان مشهور داشت ! (1)
مدت زمان زيادي از سال به اين‌گونه سفرها اختصاص مي‌يافت و گاهي به دو يا سه ماه طول مي‌كشيد. اين زمان براي يك فرد مسئول بسيار زياد و چه بسا اتفاقات مهمي در كشور رخ دهد(2) اسدالله علم در طول سفر شاه در خارج از كشور دائماً با او در تماس بود و درباره اوضاع و احوال كشور به شاه گزارش مي‌داد. سفرهاي عياشانه و طولاني مدت محمدرضا حتي باعث ناراحتي و نگراني وزير دربار شاهنشاهي مي‌گرديد و زبان به اعتراض و انتقاد به شاه مي‌گشود:
«... ضمناً عرض كردم زودتر تشريف بياورند، ديگر مسافرت اعليحضرت طولاني شده است. نمي‌دانم خوششان خواهد آمد يا نه ....» (3)
در چند صفحه بعد موضوع مراجعت به كشور را يادآوري مي‌كند: «مجدداً تأكيد كردم كه بايد پيش از عيد غدير خم مراجعت فرمايند. من آنچه احساس مي‌كنم با صراحت و تأكيد به شاهنشاه هم عرض مي‌كنم و هيچ ترسي ندارم كه ناخوشايند خواهد افتاد.» (4)
منظور از اين مقدمه، اسنادي از دربار پهلوي مي‌باشد كه حكايت از برنامه سفر فرزندان فرح به آمريكاست، در اين مسافرت رضا پهلوي فرزند آنان با خواهران و برادرش، همچنين فريده ديبا از ايالت‌هاي مختلفي بازديد داشته‌اند، به نوعي كه از جنوب تا شمال آن كشور را گشته‌اند و تازه در آخر برنامه‌ريزي كرده‌اند كه به سن‌موريتس بروند!؟
دربار شاهنشاهي
بكلي سري
خيلي فوري
جناب آقاي اردشير زاهدي سفير محترم شاهنشاه آريامهر ـ واشنگتن
مفاد تلگراف شماره 1920 از شرف عرض پيشگاه مبارك علياحضرت فرح پهلوي شهبانوي گرامي ايران گذشت امر مطاع به شرح زير شرف صدور يافت:
1ـ برنامه بازديد را براي DISNEY WORLD ترتيب بفرمائيد.
2ـ ترتيبي بفرمائيد كه والاحضرت‌ها مستقيماً به فلوريدا تشريف فرما شوند و در همين استان برنامه‌اي براي CAPE KENNEDY; GAREN ترتيب بفرمائيد.
3ـ اگر بشود از آبشار نياگارا ديدن بفرمايند.
4ـ روي هم سفر بيش از ده روز از روز تشريف فرمائي تا مراجعت طول نكشد.
5ـ تا آنجا كه ممكن است سفر بدون سر و صدا باشد كه روزنامه‌نويس و عكاس مزاحم آنها نشوند و فقط مقاماتي كه لازم است از نظر امنيتي و حفاظتي اطلاع داشته باشند مطلع فرمائيد كه به اين‌صورت از هر جهت فكر اعليحضرت راحت باشد.
6ـ سفر كاملاً خصوصي است و بدون تشريفات و نبايد جنبه رسمي پيدا كند.
7ـ در مراجعت والاحضرت‌ها مستقيم از امريكا به زوريخ نزول اجلال مي‌فرمايند كه مستقيم به سن موريتس تشريف ببرند.
8ـ همراهان والاحضرت همايون وليعهد ايران به ترتيب:
والاحضرت فرحناز پهلوي
والاحضرت عليرضا پهلوي
سركار عليه بانو فريده ديبا
جناب آقاي بهبهانيان معاون وزارت دربار شاهنشاهي
مادموازل ژوئل فويه
صورت اسامي افسران گارد و مأمورين مراقب را بعداً حضورت تلگراف مي‌كنم هر كاري در اين‌مورد داري اطلاع فرمائيد كه فوراً انجام دهم فكر مي‌كنم به اين‌صورت يك برنامه فوري با ترتيب بالا تهيه فرمائيد و فوراً اطلاع فرمائيد از لطف حضرتت سپاسگزارم.
قربانت و مي‌بوسمت
وزير دربار شاهنشاهي
اسدالهر علم
تاريخ:30/11/1353
جناب آقاي علم
وزير دربار شاهنشاهي
در اجراي اوامر مطاع مبارك اعليحضرت همايون شاهنشاه آريامهر چك شماره 674001 به مبلغ سي و سه ميليون و هشتصد و هفتاد و پنج هزار (33875000) ريال هم ارز ريالي پانصد هزار دلار جهت هزينه‌هاي مربوط به مسافرت‌هاي سال 1975 والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوي به خارج از كشور به پيوست ايفاد مي‌گردد، خواهشمند است دستور فرمائيد وصول وجه را اعلام فرمايند. - اميرعباس هويدا
صورتحساب INVOICE
تاريخ: 12/3/36
Date:……………… به: دفتر والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوي TO: قابل توجه جناب آقاي ايرج اميني سفير شاهنشاه آريامهر و سرپرست امور بين‌‌الملل دفتر والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوي
ريالIranian
از قرار ....At پول خارجي
Forign Currency پيرو: ..........................................................................Our Ref.
عطف: ......................................................................Your Ref
بابت هزينه مسافرت والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوي و همراهان در تاريخ 27 و 28 و برابر با 7 و 8 فروردين ماه 2536 كه با يك فروند هواپيماي بوئينگ 100 ـ 727 دربستي شماره 35 ـ 394 در مسير جده ـ آتن ـ پاريس ـ تهران انجام گرفته است. مبلغ چهار ميليون و چهل و شش هزار و نهصد ريال در بدهكار حساب آن دفتر منظور گرديد.
مدير درآمد ـ احمد جلي
جناب آقاي گلسرخي استدعا دارم دستور فرمايند پرداخت شود
شماره: 15 ـ 0 ـ 120
تاريخ: 19/4/53
محرمانه ـ فوري
جناب آقاي هويدا نخست وزير
حسب‌الامر مبارك شاهنشاه آريامهر تشريف‌فرمائي والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوي به سازمان ملل متحد و چهار كشور اروپائي مبلغ 400،000 دلار مورد نياز فوري است. خواهشمند است مقرر فرمائيد هم ارز ريالي مبلغ فوق را چك در وجه امور مالي دربار شاهنشاهي صادر و ارسال فرمايند.
وزير دربار شاهنشاهي
تاريخ: 28/2/1351
حضور محترم جناب آقاي علم وزير دربار شاهنشاهي
ضمن وصول رونوشت مرقومه شماره 306 مورخ 18 /2/51 برحسب فرموده والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوي استدعا دارد دستور فرمايند ماهيانه به جاي صدور دويست هزار دلار مبلغ سيصد و پنجاه هزار دلار پروانه ارزي صادر و ارسال گردد كه حضور مباركشان تقديم گردد.
رئيس دفتر والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوي - علي ايزدي
150000 دلار ديگر تقاضا مي‌شود 51/ 3 ـ 3
ورود به دفتر امور اداري دربار شاهنشاهي
تاريخ 1/3/51
پي‌نوشت‌ها:
1ـ زنان دربار به روايت اسناد ساواك، فرح پهلوي، جلد 2، مركز بررسي اسناد تاريخي ، بهار 1388، ص 262
2ـ همان، صص 243 الي 260
3ـ يادداشت‌هاي اسدالله علم ـ به كوشش دكتر علينقي عاليخاني ـ جلد اول ص 135
4ـ همان، ص 137
منبع:آرشيو اسناد موسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي | این مطلب تاکنون 4717 بار نمایش داده شده است. |
|
|
|