حرمت حجاب، در تمامی ادیان الهی | به دیدن آنها نمیشدند.(7) پدیدهای که در سطح جامعه، به مراتب بیشتر از محیط دربار رعایت میشده است.
حجاب، گاه به ابزاری برای مبارزه هم تبدیل شده است. این مسئله در زمان استعمار فرانسه در الجزایر مشاهده میشد. چنانکه زنان مسلمان الجزایری برای مقابله با فرانسویها حجاب خود را حفظ میکردند.
در ایران نیز به ویژه پس از آنکه رضاشاه در ۱۷ دی ۱۳۱۴ حجاب را غیرقانونی اعلام کرد، داشتن حجاب و حفظ آن به نوعی مبارزه با بیمذهبی و استبداد تبدیل شد. از آن تاریخ به بعد حجاب زنان را که در کوچه و خیابان حاضر میشدند از هم میدریدند. این روند ادامه داشت تا اینکه سرانجام پس از تبعید رضاشاه توسط انگلیسیها و روی کار آمدن محمدرضا، زنان پس از شش سال توانستند آزادانه حجاب خود را حفظ کنند. اما مبارزه با حجاب، صورت پنهان و فرهنگی به خود گرفت و باز هم زنان با حجاب حق نداشتند در ادارات دولتی مشغول به کار شوند و یا وارد دانشگاهها گردند. هر سال نیز با حضور زنان درباری و به ویژه اشرف پهلوی بر سر مزار رضاشاه، مراسم بزرگداشت «کشف حجاب» جشن گرفته میشد. از این روی زنان مبارز که در تظاهرات شرکت میکردند، یا چادر و یا روسری به سر میکردند. حتی زنانی که همیشه با حجاب نبودند نیز در این هنگام روسری بر سر میکردند.(8)
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در 15 اسفند ۱۳۵7 امام خمینی(ره) در سخنانی در مدرسه فیضیه قم از زنان خواستند حجاب را رعایت کنند.(9) در پی این فرمان، گروهی از زنان سلطنتطلب به همراه طرفداران برخی از گروههای چپگرا و تعدادی افراد بیاعتقاد، به عنوان اعتراض تظاهرات کردند و درگیریهایی نیز بین موافقان و مخالفان حجاب در گرفت(10) تا اینکه دفتر امام در فرمانی دیگر مانع از آزار و برخورد خشونتآمیز با زنانی شدند که کمتر حجاب را رعایت میکردند.(11)
با این حال مبارزه با حجاب به عنوان مانعی در برابر هرزگی، و وسوسه بیگانگان برای نفوذ فرهنگی و سیاسی در کشور هنوز ادامه دارد. به رغم همه مخالفتها، برای بسیاری از زنان مسلمان، حجاب نماد مقاومت زنان در برابر فرهنگ تحمیل شده بر جهان اسلام به شمار میرود و اکنون در بین زنان مسلمان، به خصوص مسلمانان ساکن در کشورهای غربی، حجاب نماد دینداری، اسلامگرایی، سازگاری آموزههای اسلامی با دنیای مدرن و نفی فرهنگ غرب است.
اینک باتوجه به اقامت حدود ۴۵۰ میلیون مسلمان در ۱۵۰ کشور غیرعضو سازمان کنفرانس اسلامی، موضوعِ «ممنوعیت حجاب اسلامی از دیدگاه حقوق بینالملل»، باتوجه به اصول حاکم بر حقوق اقلیتها، مورد بحث و گفتگوی جدی است.(12)
همچنین رویکرد کلی جهان اسلام در فرایند جهانیشدن، یافتن ساز و کاری مناسب برای حفظ هویت فرهنگی مسلمانان است و در این میان بحث از حجاب و پوشش زنان جایگاه ویژهای دارد.
پینوشت:
1 – پایگاه اطلاعرسانی حوزه، مقاله: عفاف و حجاب در دین یهود و اسلام شیعی
2 – جرجی زیدان، تاريخ تمدّن اسلام، انتشارات امیرکبیر، 1372، ج ۱، ص ۱۶۵
3 – حدیتنت، پایگاه اطلاعرسانی حدیث شیعه، مقاله: حجاب در اديان الهي
4 - پوشاك اقوام مختلف، براون و اشنايدر، ص ۱۱۶، به نقل از حدیتنت، همان
5 – ویکی فقه، مدخل: حجاب
6 - یونس باقری، حجاب و عفاف، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش، ۱۴۰۰، صفحه ۹
7 – دائرهالمعارف انقلاب اسلامی، انتشارات سوره مهر، جلد 2، ص 77
8 - دائرهالمعارف، همان، ص 78
9 – صحیفه امام، ج 6، ص 329
10 – روزنامه آیندگان، 19 اسفند 1357، ص اول
11 - روزنامه آیندگان، همان، و کیهان 19 اسفند 1357، ص 1 و 8
12 – دانشنامه جهان اسلام، مدخل حجاب
|
|
|