| لانه جاسوسی را چه کسی ساخت؟ | یافتن سرنخی برای سخن گفتن از معماری سفارت سابق آمریکا در تهران یا همان لانه جاسوسی، کار بسیار مشکلی است؛ چرا که معمار این بنا یکی از کم‌کارترین معماران آمریکایی و در نوع خود یکی از کم‌حاشیه‌ترین و در عین‌حال مرموزترین چهره‌های معماری قرن حاضر آمریکاست. نام او «ایدس وان» است و اصالتا اتریشی‌است که در نیویورک معماری را آموخته؛ معماری که به خاطر نزدیکی به بدنه حاکمیتی در آمریکا، طراحی و ساخت یکی از مهم‌ترین بناهای نظامی این کشور یعنی ساختمان پنتاگون را هم در کارنامه دارد. او همچنین علاوه بر ساخت سفارت آمریکا در تهران، در آنکارا و کپنهاگ نیز ساختمان‌های سفارت این کشور را بنا نهاده است. معماری با تفکرات به‌شدت کلاسه‌شده، مبتنی بر معماری سخت و محکم و در عین حال ساده و کاربردی. نگاهی به سفارتخانه سابق آمریکا در ایران نشان می‌دهد که این بنا از نظر استحکام، نوع مصالح، جانمایی در بطن شهر، وضعیت درهای ورودی و نوع ارتباطش با دیگر سفارتخانه‌های آن روز تهران، تا چه حد حساب شده و دقیق است.
«ایدس وان»در ساخت این عمارت، شیوه‌ای از سبک مدرسه‌سازی در دهه 30 و 40 آمریکا را مدنظر قرار داده که به آن «هندرسون های» یا «دبیرستان هندرسون» می‌گویند. در این سبک، آنچه اهمیت دارد و معمار باید برایش یک طرح ویژه بریزد، ارتباط منظم و مشخص اتاق‌ها در کنار هم و در یک کل واحد است. دوری از زرق و برق‌های الکی، تمرکز روی درونگرا‌بودن سازه، استفاده از کم‌ترین میزان پنجره و ترکیب‌بندی ساده ستون‌های تزیینی در ورودی از دیگر ویژگی‌های این سبک است که در این عمارت هم به‌راحتی پیداست. او این بنا را در سال 1948 ساخت و به هیأت دیپلماتیک آمریکایی در ایران آن زمان تحویل داد.
برای ساخت چنین سفارتی اما 2 نیاز مهم و مبرم وجود داشت؛ دسترسی حداقلی به یک هتل برای انجام دیدارهای تشریفاتی و ساخت عمارتی برای اسکان سفیر. «ایدس وان» در زمین 15هزار متری این سفارت، ساختمانی ساده با نمای آجری برای سفیر طراحی کرد که به نوعی از نظر متریال و نوع طراحی، بی‌شباهت به مجموعه سفارتخانه نیست. درباره هتل هم مشکلی نبود؛ چرا که هتل صحرا از سال 1331، با 50 اتاق درست روبه‌روی در سفارت قرار داشت و کار پذیرایی از مهمانان را انجام می‌داد.
منبع: روزنامه همشهری 5 مهر 1399 ش 8047
| این مطلب تاکنون 1213 بار نمایش داده شده است. |
|
|
|