ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 18   شهريورماه 1386
 

 
 

 
 
   شماره 18   شهريورماه 1386


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تعداد نمايش: 3911 باربمباران مدينه
در جريان جنگ داخلي ميان وهابي‌ها در عربستان شهر مدينه در 15 شهريور 1304 بمباران شد، مساجد و مقابر ائمه اطهار ويران شدند و براي اولين بار در ايران از لزوم تشكيل يك نيروي بين‌المللي از كشورهاي اسلامي براي مراقبت از اماكن مقدسه مكه و مدينه سخن به ميان آمد.


تعداد نمايش: 4314 باريك راز از شهريور 1320
10 سال پس از اشغال ايران توسط متفقين و سقوط رژيم رضاخان بعضي مطبوعات ايران جسته و گريخته رازهائي را از چگونگي به قدرت رسيدن محمد‌رضا پهلوي فاش كردند. هر چند كه اين افشاگري‌ها در برابر تيغ سانسورچي‌هاي حكومت جديد ادامه نيافت ولي مطالعه همان ميزان محدود حقائق برملا شده نيز مي‌تواند اوج حقارت و درماندگي پهلوي را در برابر اراده بيگانگاني كه ايران را به اشغال نظامي خود درآورده بودند، نشان دهد.


تعداد نمايش: 3966 باربرگي از تاريخ؛
بهانه جوئي انگليس براي كنترل آبهاي ايران
يكي از بهانه‌هاي انگليسي‌ها براي استقرار نيرو در آبهاي جنوبي ايران و كنترل منطقه در سالهاي حكومت رضاخان ضرورت اجراي «عهدنامه ممنوعيت تجارت برده» مصوب 1882 بود. عهد‌نامه‌اي كه در آن زمان هرگز موضوعيت نداشت.


تعداد نمايش: 4895 بارمصونيت پارلماني در عصر رضاشاه!
فرخي يزدي غزل‌سرا، شاعر و نماينده مجلس هفتم ايران را در داخل مجلس مورد ضرب و جرح خونين قرار دادند و پس از آنكه وي از بيم جان خود به آلمان گريخت، با فريب و وعده «عفو ملوكانه» به تهران آوردند و در زندان رضاشاه وي را با «آمپول هوا» به قتل رساندند.


تعداد نمايش: 4218 بارتهران 117 سال پيش
تهران با 250 هزار نفر جمعيت توسط خندقي به عمق 15 متر كه به دور شهر كشيده شده، محصور است. آب شهر از چاه تأمين مي‌شود و از طريق جوي به حوض‌ها يا آب‌انبارهاي داخل خانه‌ها مي‌رسد. حمام‌ها حوض يا شير ندارند بلكه خزينه‌هاي عمومي هستند كه آب آن در سال چند‌بار عوض مي‌شود و ....


تعداد نمايش: 5074 بارتقويم‌ها و تبديل‌ها در ايران
يكي از مهم‌‌ترين مباحث تاريخ‌نگاري گاه‌شماري است. اين موضوع در ايران از مسائل پيچيده‌اي است كه هميشه براي محققان دشواري‌هايي به وجود آورده است. زيرا محققان ايراني بر خلاف مورخان كشورهاي اروپايي و آمريكايي كه تنها به يك نوع تقويم و يك مبدأ سر و كار دارند، در طول تاريخ تقويم‌هاي مختلفي را كه پايه و اساس آن‌ها سال‌هاي شمسي و قمري بوده، به كار برده‌اند...


تعداد نمايش: 4561 بارپشت پرده دربار
در سالهاي حكومت محمد‌رضا پهلوي، دربار و رويدادها و زد و بندهاي نامشروع آن از منابع اصلي ترويج مفاسد اخلاقي در جامعه ايران بود. رخدادهائي كه در اين نوشتار اشاره مي‌شود گوشه‌هاي كوچكي از اين مفاسد را از زبان دست‌اندركاران آن رژيم به تصوير مي‌كشد.


تعداد نمايش: 7166 بارقيام دليران تنگستان عليه متجاوزين انگليسي
12 شهريور هر سال مردم بوشهر خاطره جانفشاني يكي از مبارزين اين شهر را كه در برابر تعرض نظامي انگلستان در سالهاي بحراني جنگ اول جهاني مردانه ايستادگي كرد و جان خود را در راه استقلال كشور از دست داد، گرامي مي‌دارند. رئيس‌علي دلواري از چهره‌هاي خوشنام در مبارزات مردم تنگستان و بوشهر عليه نظاميان متجاوز انگليسي است.


تعداد نمايش: 4287 بارزبان فارسي در عراق
قرار داشتن مكانهاي مقدس شيعيان در سرزمين عراق سبب شده است ايرانيان روابطي ديرينه و محكم با مردم ساكن اين سرزمين داشته باشند. ماندگاري ايرانيان در عراق و ايجاد ارتباط با مردم سبب گسترش زبان فارسي مي‌شد، اما دولت انگليس و دولتهاي دست نشانده‌ي عراق كه اين امر را ناقض منافع خويش ديدند، كوشيدند مانع استفاده از اين زبان در عراق شوند.آنان حتي خواندن ذكر مصيبت و روضه‌خواني را به زبان فارسي ممنوع كردند.


تعداد نمايش: 20256 بارنقد كتاب
«كهن ديارا»
كتاب «كهن‌ديارا» نوشته فرح پهلوي بدون نام مترجم و محل نشر، به زبان فرانسه به چاپ رسيده و در خارج از كشور عرضه شده است. اين كتاب فريبكاري كودكانه و دغلكاري ناشيانه درباريان و عناصر تبليغاتي آنان را به نمايش مي‌گذارد.



اشغال ايران
روز 22 مرداد 1320 و 12 روز قبل از اشغال نظامي ايران توسط متفقين، «والاس موري» رئيس اداره خاور نزديك وزارت خارجه آمريكا به «كاردل هال» وزير خارجه آن كشور گفت: «به عقيده من دولت بريتانيا قصد اشغال ايران را دارد و خواسته‌هاي آن كشوردر مورد اخراج اتباع ‌آلماني، بهانه‌اي بيش نيست.»1
چند روز پيش از آن نيز «سرريدر بولارد» سفير وقت انگليس در تهران گفته بود «گرچه فعاليتهاي ستون پنجم آلمان در ايران جريان دارد، ولي شگفت آن است كه در اثبات اين امر، شواهد چنداني نمي‌توانيم ارائه دهيم.» 2
اين دو اظهار نظر كه در آستانه تعرض نظامي انگليس و روسيه به خاك ايران ابراز گرديد، به روشني نشان مي‌دهد كه دليل اعلام شده لندن و سپس مسكو براي اشغال ايران، بهانه‌اي واهي بيش نبوده و اقدام آنان مفهومي جز وهن تماميت ارضي و حاكميت ملي يك كشور مستقل آن هم به فاصله 11 روز پس از امضاي منشور آتلانتيك ندارد، منشوري كه در آن چرچيل و روزولت آزادي و استقلال و حق تعيين سرنوشت را براي كليه ملل جهان مورد تأكيد و احترام قرار دادند.
در همان زمان كه انگليسي‌‌ها وروس‌ها از حضور 700 الي 900 آلماني در ايران اظهار نگراني مي‌كردند، بيش از 2590 انگليسي و 4600 هندي تحت فرمان آنان در شهرهاي مختلف ايران حضور داشتند و تنها در صنايع نفتي ايران بيش از 1000 تكنسين انگليسي مشغول به كار بودند. به عبارت ديگر حضور انگليسي‌ها و وابستگان آنها در ايران در همان زمان بيش از 10 برابر آلماني‌ها بود و مردم ايران با توجه به پيشينه‌اي كه از رفتار نامطلوب انگليسي‌ها در ذهن خود داشتند حضور آنان را براي استقلال و حاكميت ملي و تماميت ارضي ايران به مراتب خطرناكتر از حضور مهندسان و متخصصان آلماني مي‌دانستند.
واقعيت اين است كه كودتاي ضد انگليسي در عراق (فروردين 1320) و حمله نظامي هيتلر به شوروي (خرداد 1320) و حركت سريع نظاميان آلمان به سوي مناطق نفتي قفقاز رويدادهائي بودند كه موقعيت انگليسي‌ها را در منطقه و منافع آنان رادر شبه‌ قاره هند در معرض خطر قرار دادند. اين دو رويداد، همراه با ضرورت رساندن اسلحه و تداركات به روسها از طريق خط آهن جنوب به شمال ايران، عواملي بودند كه انگليسي‌ها را مصمم به اشغال ايران كرده بود.
در اين ميان دامن زدن به تبليغات ضدآلماني در ايران و متهم كردن حكومت ايران به جانبداري از هيتلر نيز دستاويزي بود كه انگليسي‌ها با خط‌دهي صهيونيسم جهاني براي فراهم ساختن زمينه مهاجرت يهوديان ايران به سوي فلسطين اشغالي مطرح كردند.
طرح اشغال ايران سناريوئي بود كه سفيران انگليس در تهران و مسكو همراه با وزير خارجه انگلستان طراح آن بودند و عمليات اشغال نظامي ايران، حكومت انگلستان را در راه رسيدن به سه هدف عمده زير ياري رساند:
1ـ رضاشاه در ايران به عنوان ديكتاتور منفوري كه توسط انگليسي‌ها به قدرت رسيده بود شناخته شده و افكار عمومي را عليه انگلستان بسيج كرده بود. طبعاً هر گامي براي برانداختن وي، يك حركت ضدديكتاتوري تلقي مي‌شد و شائبه وابستگي رضاشاه به انگليسي‌ها را تضعيف مي‌كرد و حتي آنان را ناجي مردم ايران معرفي مي‌كرد.
2ـ با اشغال ايران توسط متفقين خطر نزديك شدن آلماني‌ها از غرب و شمال ايران كه تهديدي براي منافع انگليسي‌ها در خليج فارس و شبه‌قاره هند بود، از بين مي‌رفت و منابع نفتي منطقه را از دسترسي آنان دور مي‌‌كرد.
3ـ‌اشغال ايران با توجه به اهداف برنامه‌ريزي شده‌اي كه صهيونيست‌ها در خلال جنگ دوم جهاني دنبال مي‌كردند، دقيقاً حركتي در راستاي استراتژي آنان مبني بر زمينه‌سازي براي انتقال يهوديان سراسر جهان به فلسطين بود.
از اين رو است كه امروزه حتي مورخان انگليسي در بررسي علل اشغال ايران در شهريور 1320 ديگر به ادعاهائي چون حضور جاسوسان يا ستون پنجم آلمان در ايران كه آن روزها وسائل ارتباط جمعي متفقين آن را در بوق و كرنا قرار داده بودند اشاره نمي‌كنند.
____________
1ـ فصلنامه تاريخ روابط خارجي، مركز اسناد و تاريخ ديپلماسي وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران، شماره 28، پائيز 1385، ص 228 . به نقل از آخرين روزهاي رضاشاه، ريچارد استوارت، تهران، انتشارات معيني، 1370، ص 137.
2ـ ريچارد استوارت، همان، ص 97.

سردبير

 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir