ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 145   آذر ماه 1396
 

 
 

 
 
   شماره 145   آذر ماه 1396


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تعداد نمايش: 2893 بارباشکوه‌ترین رفراندوم تاریخ معاصر ایران
ارتشبد قره‌باغی: راهپیمایی بزرگ تاسوعا و عاشورای سال 1357 به منزله شکست بزرگ دولت و نیروهاى مسلح شاهنشاهى در برابر مخالفین و بخصوص مذهبى ها آن هم پس از ماهها جنگ روانی دولت محسوب گردید. این راهپیمایی‌ها در افکار عمومى به صورت پایان کار رژیم تلقى شد. به طوریکه مخالفین در اعلامیه هاى خود نوشتند: در تاسوعا و عاشورا با شکوهترین رفراندم تاریخ معاصر ایران انجام گردید.


تعداد نمايش: 3534 بارنخستین خیابان آسفالته ایران
اولین خیابانی که درایران آسفالت شد در اوائل حکومت رضاشاه و به مناسبت ورود ملک فیصل اول، پادشاه عراق، به تهران تمیز و آسفالت شد؛ آسفالتی که از سر درالماسیه (وزارت دارایی فعلی) یعنی انتهای خیابان باب همایون شروع و به میدان توپخانه و اطراف آن ختم می‌شد.


تعداد نمايش: 2714 بارنامه اي بدون نقطه در زمان قاجار
نوشته‌اي که مي‌خوانيد نامه‌اي است که «مرحوم ميرزا محمد الويري» به «مرحوم احمدخان امير حسيني سيف الممالک» فرمانده فوج قاهر خلج نوشته که شروع تا پايان نامه از حروف بي نقطه الفبا انتخاب و در نوع خود از شاهکارهاي ادب زبان پارسي به شمار مي آيد.


تعداد نمايش: 2590 بارقدیمی‌ترین خاستگاه تمدن بشری در نزدیکی کاشان
قدیمی‌ترین خاستگاه تمدن بشری را سیلک کاشان عنوان می‌کنند که در 3 کیلومتری جنوب غربی این شهر قرار دارد، یعنی اولین جایی که شهر نشینی شکل گرفت. محوطه باستانی سیَلْک که در منطقه فین کاشان واقع شده قدمتی در حدود 7 هزار سال دارد.


تعداد نمايش: 2744 بارسندی از همکاری موساد با ساواک
سندی که در زیر آمده است حاوی گزارش اعزام 6 نفر از نیروهای منتخب ساواک برای شرکت در سمینار تبادل اطلاعات در تل آویو است. به موجب این سند، طرف اسرائیلی تجارب خود را در مورد چگونگی مبارزه موثر با گروههای مخالف و همچنین سازمانهای اطلاعاتی بیگانه در اختیار هیات اعزامی ساواک قرار می‌دهد.


تعداد نمايش: 2561 باردفتر «سیا» در داخل «حزب ایران نوین»
آمریکا سیاستهای خود را در ایران به وسیله «حزب ایران نوین» به رهبری هویدا و از طریق دفتر نمایندگی «سیا» در داخل این حزب دنبال می‌کرد. دکتر منوچهر کلالی دبیرکل حزب و همسرش متصدی دفتر یاد شده و رابط «سیا» با این حزب بودند.


تعداد نمايش: 2697 بارخاطراتی که با رضاخان دارم
اردشیر جی، سیاستمدار ایرانی که از سالهای جوانی جذب سرویس‌های اطلاعاتی انگلیس شده، 40 سال از عمر 68 ساله خود را در ایران به سر برده است. او عامل معرفی رضاخان پهلوی به آیرونساید انگلیسی جهت شکل دادن به کودتای سوم اسفند 1299 است. پس از این کودتا نیز تا زمان مرگ خود در 1311 مقارن حکومت رضاخان به سر برده است. سند حاضر شرح آشنایی او با رضاخان و نقش او در به قدرت رساندن و هدایت وی در چهارچوب منافع انگلیس است.


تعداد نمايش: 5793 بارتاریخ ایران در کتب درسی کشورهای دیگر
تاریخنگاری رسمی در بسیاری از کشورها تابعی از سیاستهای جاری و مناسبات و روابط میان کشورهاست، به طوری که تغییر مشی و نگرش سیاسی باعث تغییر و حتی تحریف در محتوای کتاب های تاریخی می‌شود. تحلیل های تاریخی راجع به ایران نیز در کتاب های درسی این کشورها، تابعی از ایدئولوژی و نگرش حاکم بر آن کشورها است.


تعداد نمايش: 2992 بارنقد كتاب
«اقتدار گرایی ایرانی در عهد قاجار»

کتاب "اقتدار گرایی ایرانی در عهد قاجار" نوشته محمود سریع‌القلم به بررسی مبانی ساختاری، رفتاری و مدیریتی نظام اقتدارگرا در عصر قاجار پرداخته و درصدد است ریشه توسعه نیافتگی در ایران دوره قاجار را با فرض اقتدارگرایی نشان دهد و شرایط به وجود آمدن اقتدارگرایی و راه‌های برون رفت از آن را تبیین کند.


تغییر نام خلیج فارس
توهین به هویت و تمدن یک ملت


خلیج فارس به لحاظ موقعیت استراتژیک و منابع طبیعی سرشار آن ، ازدوران گذشته تا به امروز مورد توجه دولتها و ملتها بوده و بسیاری از سلاطین و پادشاهان از همان زمانهای کهن به موقعیت اقتصادی آن نظر داشته اند که از آن جمله، حمایت پادشاهان هخامنشی و پارتی از گسترش بازرگانی دراین منطقه بوده است. پارتها دو راه تجاری را تحت کنترل داشتند که یکی از آن دو ، راه تجاریی بوده که از کنار فرات و از آسیای صغیر و سوریه و بین النهرین شمالی به سمت خلیج فارس گسترده بود. (1)
داریوش پادشاه ایران هخامنشی، برای گسترش بازرگانی در ایران دستور داد کانال سوئز ایجاد شود تا کشتی های بازرگانی بتوانند از دریای پارس و از دریای سرخ به مصر و مدیترانه راه یابند. در سنگ نبشته ای به جای مانده از آن دوره آمده است: «داریوش شاه گوید: من پارسی ام و از پارس، مصر را فتح و امر کردم این کانال رابکنند و از "پی رو" (رودنیل) که در مصر جاری است تا دریایی از پارس به آن می روند. این کانال کنده شد و چنانکه امر کردم کشتی ها روانه شدند؛ چنانکه اراده من بود »(2)
همچنانکه در تاریخ نقل شده است؛ اشکانیان بازرگانی را گسترش دادند و با رومیان رقابت شدیدی می کردند و دریای فارس رابه شکل یک راه ترانزیت درآوردند. (3)
این پیشرفت در دوران ساسانی ادامه یافت و بندر سیراف(اطراف بوشهر) مرکز بازرگانی بزرگی شد و حتی در اسناد تاریخی چین از سده چهارم تا دوازدهم میلادی، همه جا نام پارس، فارس، پارسوا وایران به صورت گسترده دیده می شود و این نشانگر وجود روابط تجاری است.(4)
پس از فتح ایران به دست مسلمانان، بازهم ایرانیان در دریانوردی از دیگر دولتهای خاورمیانه جلوتر بودند و اعراب ترتیبات تجارت دریایی با هند و چین و ... را حفظ کردند. (5)
درطول تاریخ ایران نیز استعمارگرانی سودجو دیده می شوند که برای بدست آوردن موقعیت بالای خلیج فارس، همواره در کشمکش بودند. نمونه بارز آن در عصر صفوی بود که عثمانیها تاخت و تاز به خلیج فارس را شروع کرده بودند و هرروز بر نیروی دریایی و تقویت آن می افزودند و پرتغالی ها از طرف دیگر در حدود سده 16 میلادی براین منطقه تسلط کامل داشتند و با عثمانیها درگیر بودند تا آن که سرانجام در سال 1587 م شاه عباس به کمک انگلیسی ها پرتغالی ها را عقب راندند و در عوض پای انگلیسیها به این منطقه کاملاً باز شد و هلندیها در سال 1033 هـ با به دست گرفتن تنگه هرمز، سهمی از بازرگانی ایران را تصاحب کردند. این امر باعث کشمکش با انگلیسیها شد. چندی نگذشت که در سال 1075هـ شرکت فرانسوی هند خاوری تاسیس و رقیب دیگری افزوده شد. البته، باید یادآورشد در زمان حکومت افشاریان نادرشاه توانست نیروی دریایی در خلیج فارس ایجاد کند و چند فروند کشتی از انگلیس و هلندیها بخرد.(6)
در دوره قاجار بیش از هر زمان دیگر خلیج فارس مورد تاخت و تاز کشورهای استعماری قرار گرفت؛ بویژه استعمار انگلستان که خود را فرمانروای خلیج فارس می دانست و بی تدبیری شاهان قاجار میدان را برای حضور نامشروع انگلیس، فرانسه و روسیه هموار ساخت. امیر کبیر برای تشکیل نیروی دریایی ایران در خلیج فارس و دریای کاسپین بسیار تلاش نمود، اما با کارشکنیهای رقبا، به موفقیت نرسید.


 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir