ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 129   مرداد ماه 1395
 

 
 

 
 
   شماره 129   مرداد ماه 1395


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تعداد نمايش: 3160 بارروشهای تاریخ نگاری
تاریخ و تاریخ نگاری یکی از مواردی بوده که در تمدن اسلامی به آن اهمیت داده می‌شده است. عده‌ای تاریخ را برای عبرت آموزی و عده‌ای برای ثبت جنگها و فتوحات می‌نوشتند اما در هر حال از روشهایی متفاوت برای نوشتن تاریخ استفاده می‌کردند. عده‌ای تاریخ را به روش روایی و عده‌ای به روش ترکیبی و عده‌ای به روش تحلیلی نگاشته‌اند. مقاله حاضر این سه روش را تشریح کرده است.


تعداد نمايش: 3020 بارکتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
خلاء پژوهش در زمینه‌های تاریخی در حوزه علمیه قم و احساس نیاز در این زمینه باعث شد «کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران» با تکیه بر دو گرایش اسلام و ایران با مدیریت حجت الاسلام رسول جعفریان در قم راه اندازی شود. این کتابخانه وابسته به دفتر آیت الله العظمی سیستانی است و حجت الاسلام شهرستانی در قم بر آن نظارت دارد.


تعداد نمايش: 3079 بارعلائق مذهبي در خاندان پهلوي و رواج تشيع شاهانه!
دست كم چهارعلت را مي‌توان براي علائق هر چند صوري و ارثي رژيم پهلوي به مسائل مذهبي برشمرد. مقاله حاضربه طرح و بررسی این چهار عامل می‌پردازد.


تعداد نمايش: 3147 بارتاریخ چاپ و ظهور چاپ سنگی
یكی از هنرهای گذشته ایران، با عمر كوتاه صد ساله، هنر نقاشی كتاب‌های چاپ سنگی است‌ كه در اوایل قرن بیستم میلادی در دورة قاجار، شكل گرفت. هنر چاپ سنگی در روزنامه نگاری نیز از جایگاه ویژه ای برخوردار بود چراکه امکان چاپ نسخ، با خط نستعلیق و فارسی و استفاده از تصاویر را نیز فراهم می کرد.


تعداد نمايش: 3060 بارپرهزینه ترین مراسم ازدواج در عصر قاجار
در مراسم ازدواج دختر 9 ساله ناصرالدین شاه قاجار با فرزند خزانه دار کشور، همه مردم تهران دعوت داشتند. در محله‌های مختلف تهران مراسم ضیافت برپابود، انتقال جهیزیه عروس 10 روز به طول انجامید، مهریه عروس پنج میلیون سکه طلا بود، فاصله قصر شاهی تا خانه داماد زیر پای عروس، قالی های گرانبها گسترده بودند.


تعداد نمايش: 3282 بارمشاغل تهران قدیم
گاری‌چی، درشکه چی‌ ، اورسی دوز، پالان دوز، نقالی، مکتب‌داری، میراب، آب‌رسان، چینی‌بندزن، سقایی، دوره گردی، جارچی، زنبورک‌دار، آب حوض‌کش، نعلبند، گیوه‌فروش، حلاج، باروت کوب، نمد مال و... از جمله عناوین مشاغل تهران قدیم بود.


تعداد نمايش: 2979 بارانجمن بلدی
انجمن‌های بلدی از جمله نهادها و موسسات مدنی برآمده از مشروطه است. انجمن بلدی وضعیتی بهتر از دیگر نهادهای برخاسته از مشروطه پیدا نکرد و تا سال 1309 که قانون جدید بلدیه تصویب شد، در بسیاری از شهرها این انجمن تشکیل نشده بود، اگر در برخی از شهرها هم تشکیل شده بود به علت عدم همراهی حکام و یا نرسیدن بودجه حال و روز خوشی نداشت اما با تصویب قانون بلدیه در سال 1309 انجمن بلدیه اهمیتی خاص در سیاست دولت پهلوی یافت.


تعداد نمايش: 3030 بارسابقه تعزیه خوانی در ایران
از قدیم الایام یکی از مراسم پرشور مذهبی که همه ساله در ماه محرم در مناطق مختلف کشور برپا می‌ شود؛ شبیه‌ خوانی یا تعزیه ‌خوانی است .گفتنی است که سرزمین پهناور ایران با همه تنوع اقلیمی، قومی و گویش ها، دارای اشتراکات فرهنگی زیادی است؛ بسیاری از آداب و رسوم و علایق مذهبی و ملی در سراسر کشور با کمی تفاوت در ظاهر ، توسط ساکنان این سرزمین دنبال می شود. از این رو در استان های مختلف از شمالی ترین شهرهای خراسان و آذربایجان تا جنوبی ترین شهرهای سیستان و اهواز از پهنه کویر تا حاشیه های زاگرس و البرز و از دریای خزر تا خلیج فارس در ایام محرم، تعزیه برگزار می شود.


تعداد نمايش: 3188 باراز کوه‌نور تا تخت‌طاووس
گنجینه بی‌مانند «خزانه جواهرات ملی» مجموعه‌ای از گرانبهاترین جواهرات جهان است که طی قرون و اعصار گردآوری شده است. خزانه فعلی جواهرات در سال 1334 ساخته و در سال 1339 با تاسیس بانک مرکزی ایران افتتاح و به این بانک سپرده شد و اکنون نیز در صیانت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران می‌باشد. مطلب حاضر به معرفی مهمترین اقلام این گنجینه تاریخی می‌پردازد.


تعداد نمايش: 3084 بارنقد كتاب
«ماموریت در ایران»

کتاب «مأموریت در ایران» هرچند برخی ضعفها و کاستیها را دارد و مترجم کتاب نیز به برخی از آنها در پیشگفتار اشاره کرده است، ولی تا حدودی پشت پرده سیاست آمریکا در ایران را به نمایش می گذارد و ضمن بیان شیوه تعاملات فیمابین دو کشور، آخرین تلاشهای دولت آمریکا و ناکامی آن کشور را در جلوگیری از فروپاشی رژیم پهلوی بازگو می کند.


«30 تیر» و «28 مرداد»
و نقش اشرف پهلوی


ماههای تیر و مرداد هر سال مصادف با سالگرد دو رویداد مهم تاریخی است. هر دو حادثه 30 تیر 1331 و 28 مرداد 1332 از جمله رویدادهایی بودند که حکومت لرزان و ناپایدار محمد رضا پهلوی را تا مرز سقوط پیش بردند. اما بر اساس روایت اکثر مورخانی که شرح این دو حادثه را با مستندات تاریخی انتشار داده‌اند کارگردان و هدایت کننده این هر دو رویداد تاریخ معاصر ایران زنی به نام اشرف پهلوی بوده است.
اشرف به توصيه پدرش كه از وي خواسته بود همواره برادرش را ياري دهد، از آغاز سلطنت محمد رضا پهلوی تلاش كرد در تصميمات وی نفوذ كند. او اغلب به شاه امر و نهي مي‌كرد. شاه هم در اکثر موارد تسليم خواسته‌هاي او بود.
اشرف طی سالهای طولانی مركز ثقل و كانون قدرت و منشاء تأثيرگذاري برتصميمات شاه بود و همه مقامهاي مهم سياسي حتي وزيران و سفيران با نظر او تعيين و تأييد مي‌شدند. سازمان «سيا» در بخشي از گزارش خود راجع به شخصيت اشرف مي‌نويسد:
«اشرف خواهر دوقلوي شاه يكي از جاه‌طلب‌ترين و مهم‌ترين حاميان شاه در طول سالهاي سلطنتش بوده . اين خصوصيات، به خصوص در دوره‌اي كه ضعف شاه مهمترين مشخصة وي بود، نمايان مي‌شد. به همين علت سفارت امريكا در سال 1951 گفته بود: اشرف عزم راسخ‌ بيرحمانة پدرش را دارد.»
اشرف در سال 1321 زماني كه شاه تحت تأثير سياستهاي قوام در كشور و حمايتهاي انگليس و آمريكا و نمايندگان مجلس از وي احساس ضعف و انزوا می‌كرد و از تصميم خود براي استعفا سخن به ميان می‌آورد با عصبانيت و پرخاش، براو فرياد می‌زد و از اظهار ضعف او شديداً انتقاد می‌نمود. او حتي به شاه قول داده بود كه به قيمت مخالفت با قوام و تضعيف او اجازه نخواهد داد سلطنت برادرش تضعيف شود. او با اين پافشاري و جار و جنجال به محمد‌رضا روحيه می‌داد و او را آرام می‌كرد.
اشرف پهلوي در دهه اول حکومت شاه به نوعي زمامدار پشت صحنه و حافظ شيرازه حكومت محمد‌ رضا پهلوي بود. در سياست، اقتصاد، فرهنگ و حتي امور اجتماعي جامعه ايران دخالت داشت. تأسيس نمايشگاههاي مد بانوان، فراخواندن مانكنها به ايران، راه‌اندازي قمارخانه‌ها و كازينوهاي سلطنتي بابلسر و رامسر، فراخوانی پزشكان برجسته اروپائي براي جراحيهاي پلاستيكي بر روي چهره زنان مورد نظر دربار از جمله اقدامات اشرف در این سالها بود. در اين مدت اشرف به روزنامه‌نگاران، شاعران و روشنفكران نزديك شد و با آنان جلسات و مجالس مشترك هفتگي ترتيب داد.
طی سالهای 1321 تا 1333 دست کم نیمی از نخست وزیران کشور توسط اشرف به قدرت رسیده بودند. اگر سیاستمدارانی مانند ساعد مراغه ای در ایران متوالیاً بر سر کار می آمدند و سالها حکومت می کردند با پشتیبانی و حمایت اشرف پهلوی بود. در این مدت وزرای اکثر کابینه‌ها با مشورت وی تعیین می‌شدند و همیشه دوستان او در این کابینه ها اکثریت را داشتند. در میان نخست وزیران ایران اشرف روابط ویژه‌ای با قوام السلطنه داشت. قوام با وجود قلدری و خود خواهی بر اهمیت و نفوذ اشرف اذعان داشت و اغلب توصیه ها و سفارش او را می پذیرفت.
بعد از ملی شدن نفت، اشرف پهلوی خود را در میان طوفانی از مخالفتهای شدید اقشار مختلف مردم که از سوی روحانیت و دولت مصدق حمایت می‌شد، گرفتار دید. او در مقطعی با تهدیدات مصدق مجبور به خروج از کشور شد. اما دست از برنامه ریزی خود برای انتقام از وی برنداشت. از این رو مخالفت شاه با واگذاری اختیارات وزارت جنگ به مصدق، روی کار آوردن قوام و سرکوب خونین قیام مردم در 30 تیر 1331 را از جمله نقشه های اشرف می‌دانند. بعداً اسناد مربوط به ارتباط اشرف و تاج‌الملوک پهلوي با قوام السلطنه نیز انتشار یافت.


 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir