ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 7   مهرماه 1385
 

 
 

 
 
   شماره 7   مهرماه 1385


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تعداد نمايش: 4696 بارنامه‌هاي متقابل - اسناد افتخار
'...با پيشنهاد شما در مورد مبنا قرار دادن عهدنامه 1975 موافقت مي‌شود... ما عقب‌نشيني خود را از روز جمعه هفدهم اوت 1990 آغاز و نيروهاي خود را از مناطق روياروي شمال در طول مرزها فراخواهيم خواند... مبادله فوري و همه جانبه اسراي جنگ را از روز جمعه آغاز مي‌كنيم... بدين ترتيب همه آنچه را كه مي‌خواستيد و بر آن تكيه مي‌كرديد تحقق مي‌يابد...''
عبارت فوق بخش‌هائي از آخرين نامه صدام به رئيس جمهور اسلامي ايران در مرداد 1369 است .
مجله الكترونيكي دوران به مناسبت فرا رسيدن هفته دفاع مقدس، اقدام به انتشار متن كامل نامه‌هاي صدام به آقاي هاشمي رفسنجاني رئيس جمهور وقت ايران و پاسخ مشاراليه به وي مي‌كند.


تعداد نمايش: 11628 بارمعرفي اركان حكومتي ايران قديم ـ 3
عدليه
«عدليه» نام پيشين «دادگستري» و عنوان سيستم دادرسي ايران در عصر قاجار است. اين تشكيلات در دوره ناصرالدين شاه قاجار شكل گرفت، در سالهاي بعد مورد اصلاح و بازنگري قرار گرفت و در عصر رضاخان به دادگستري تغيير نام داد. ولي نه در عصر قاجار و نه در عصر پهلوي، اثر چنداني از «عدل» و «داد» در آن وجود نداشت. مقاله حاضر شرحي گذرا در زمينه پيدايش وزارت عدليه و سيستم قضائي در ايران است.


تعداد نمايش: 7651 بار«ماه رمضان» و اولين حكومت نظامي در اصفهان
اولين حكومت نظامي در دوران انقلاب اسلامي، در شهر اصفهان شكل گرفت. مقررات حكومت نظامي پيرو نشست شوراي تأميني استان اصفهان در روز 20 مرداد 1357 مصادف با ششمين روز از ماه مبارك رمضان به اجرا درآمد و اولين اعلاميه‌هاي حكومت نظامي توسط سرلشكر رضاناجي فرماندارنظامي اصفهان و حومه به اجرا گذارده شد. حكومت نظامي پس از يك رشته آتش‌سوزي‌ها و انفجارهاي عمدي دولت به عنوان «عامل زمينه‌ساز» شكل گرفت. در اين حوادث، هتل شاه‌عباس، ادارات دولتي، سينماها و بسياري نقاط ديگر به آتش كشيده شد. پس از اين حوادث برنامه‌ريزي شده اعلاميه‌اي از طرف دولت منتشر شد و متن آن به اين شرح توسط داريوش همايون سخنگوي دولت براي خبرنگاران قرائت شد...


رواج فساد در خاندان پهلوي
فريدون هويدا، برادر امير عباس هويدا مشهورترين نخست‌وزير عصر پهلوي است.فريدون كه به لطف صدارت برادرش به جاه و مقامي رسيد در سالهاي آخر عمر رژيم شاه مقام سفارت ايران در سازمان ملل را داشت. او متجاوز از 10 سال جزء محارم نزديك شاه و اشرف بود و مستقيماً از اوضاعي كه در دولت و دربار مي‌گذشت خبر داشت. او در 1358 كتابي تحت عنوان سقوط شاه را به زبان فرانسه انتشار داد و در آن عوامل فروپاشي سلطنت پهلوي را بر شمرد. اگر چه فريدون در اين كتاب تلاش كرده تا برادر خود را از هر اتهامي تبرئه كند ولي در حد شناخت و مشاهدات خود از درون حكومت شاه، ‌دست به افشاگري‌هائي زده كه به خواندنش مي‌ارزد. كتاب سقوط شاه بعداً به زبان انگليسي و فارسي نيز منتشر شد و متن حاضر تنها بخشي از اين كتاب است كه جهت اطلاع خوانندگان گرامي برگزيده‌ايم.


تعداد نمايش: 4232 بار«تاريخ شفاهي»
و مهارتهاي مصاحبه

براي غناي يك مصاحبه جامع در زمينه تحولات تاريخي، هنر مصاحبه‌گر شرط اصلي است. ميزان شناخت مصاحبه‌گر از رويدادها، تسلط او بر سئوالات، صبر و حوصله در شنيدن توضيحات مصاحبه شونده، شاهد مثل خواستن، پرهيز از جدال، پرهيز از كاربرد واژ‌ه‌ها يا طرح موضوعاتي كه سبب ناخشنودي مصاحبه‌گر مي‌شود، فرصت‌شناسي و طرح به موقع سؤالات، هنرمندي در نوع ارائه پرسشها و نكات حساسيت‌زا، تلاش‌ براي حفظ صميميت فضاي حاكم بر مصاحبه، تعقيب دقيق اجزاء موضوعات مورد بحث، برخورداري از وقت نامحدود، احترام به سليقه مصاحبه‌شونده در ويرايش مصاحبه و متقابلاً ضميمه كردن سؤالات جديد در نقاط مناسب مصاحبه با هدف روشن‌تر شدن مقصود، از اهم موضوعاتي است كه در غنا بخشيدن به مصاحبه به ويژه در زمينه «تاريخ شفاهي» ضرورت اساسي دارد


تعداد نمايش: 5287 بارآشنايي با رجال عصر پهلوي
«غلامرضا نيك‌پي»

غلامرضا نيك‌پي آخرين شهردار تهران در عصر پهلوي دوم فرزند «اعزازالملك» نوه ظل‌السلطان (برادر مظفر‌الدين شاه قاجار) بود. نيك‌پي در 1308 در اصفهان به دنيا آمددر 1313 به دبستان پهلوي اصفهان رفت و پس از آنكه پدرش به حكمراني كرمانشاه منصوب شد سال آخر دوره ابتدائي و سال اول دبيرستان را در مدارس هدايت و شاهپور كرمانشاه سپري كرد و با برچيده شدن حكومت رضاخان در 1320 به اصفهان بازگشت.
غلامرضا نيك‌پي ادامه تحصيلات متوسطه را در دبيرستان‌هاي ادب، سعدي و صارميه اصفهان گذراند و همزمان با وزارت پدرش در كابينة قوام‌السلطنه در سال 1325، ديپلم گرفت و راهي دانشكده حقوق و علوم سياسي در دانشگاه تهران شد و در سال 1328 ليسانس گرفت.


آشنائي با مورخان معاصر-2
محمد‌حسن رجبي

«... تا مرحله رسيدن به تاريخ‌نگاري اسلامي در كشور، راه درازي در پيش داريم و بايد نظريه‌پردازي‌هاي متعددي صورت گيرد. اين نظريه پردازي‌ها از يكسو بايد مبتني بر نگرش فلسفي بوده و از سوي ديگر بر داده‌هاي درست تاريخي استوار باشد. براي نيل به اين منظور بايد مورخان مسلمان صاحب‌انديشه‌اي فلسفي براساس معارف متقن ديني باشند و يا اينكه فلاسفه اسلامي كشور به تحقيقات تاريخي روي آورده و نظريه‌پردازي كنند...»


تعداد نمايش: 4737 بارستون پنجم
«ستون پنجم» از واژه‌هاي سياسي مصطلح در ادبيات محاوره‌اي و مكتوب ما است. اين واژه به عناصر و نيروهائي اطلاق مي‌شود كه در درون يك كشور، جبهه جنگ، حزب يا سازمان مخفي هستند و در لباس دوست نقش خرابكاري و جاسوسي از داخل را براي دشمن ايفا مي‌كنند.
اين اصطلاح براي اولين بار در جريان جنگهاي داخلي اسپانيا به كار گرفته شد.


تعداد نمايش: 4014 بارامپراطور آدمخوار!
شنيده بوديم بعضي قبايل بدوي آفريقائي آدمخوار هستند. ولي تصورمان اين بود كه اين شايعه بيشتر در داستانها و افسانه‌هاي خيالي مصداق دارد و بعيد است كسي را بتوان يافت كه صحنه‌هاي آدم‌خواري توسط «بشر» را ديده باشد. با اين حال مطالعه رويدادهاي تاريخ معاصر بعضي كشورهاي آفريقائي نشان مي‌دهد كه نه تنها اين پديده غريب نيست بلكه حتي مي‌توان امپراطوري را در آفريقا يافت كه «آدمخوار» بوده است. اين شخص «ژنرال بدل بوكاسا» ديكتاتور پيشين كشور «آفريقاي مركزي» است.


تعداد نمايش: 4835 باراسناد بدون شرح
شعبان جعفري

اعليحضرت همايون شاهنشاهي امر و مقرر فرمودند از مدال يا نشاني كه به نام قيام 28 مرداد تهيه مي‌نمايند به اشخاصي از قبيل شعبان جعفري كه حقيقتاً با دوستان و همراهان خودشان فداكاري كردند مرحمت شده و زحمات آنها قدرداني شود.



دفاع، فن‌آوري
و فرهنگ بسيجي

هر ملتي در طول تاريخ خود گردنه‌هاي متعددي پيش روي دارد. سخت‌ترين اين گردنه‌ها و در عين حال ماندگارترين آنها دفاع از استقلال،‌تماميت، شرف و بويژه انديشه‌ها و باورهاي ملتها است. پيروزي انقلاب اسلامي در ايران و برچيده شده نظام 2500 ساله شاهنشاهي كه با خواسته استثمارگران دنياي نوين در تضاد بود، ارزشهاي جديدي فراسوي ملت كهن و بافرهنگ ايران قرارداد. ملت ايران بار ديگر با بازگشت بيش از پيش به فرهنگ اسلامي و ملي خويش به مقابله با همه تهاجمات برخاست. در اين بين حمله ارتش تا بن دندان مسلح صدام كه با حمايت دنياي استكباري غرب به وقوع پيوست، بارزترين اين تهاجمات بود. اين جنگ كه در داخل كشور به «دفاع مقدس 8 ساله» مشهور شد، برگ زريني بر پرونده افتخارات مردم اين سرزمين افزود و ايران و ايراني توانست از اين گردنه پر پيچ و خم تاريخ معاصر خود، سرافراز عبور كند.
بيش از دو دهه از آغاز اين جنگ مي‌گذرد. اما هنوز آن گونه كه شايسته حماسه‌سازيها و دلاوريهاي اين ملت است ارزشهاي مترتب بر اين دفاع مقدس در ميان نسل سوم انقلاب معرفي نشده است. در حاليكه هويت ملي و اسلامي نسل حاضر با تاريخ فداكاريها و ايثارگريهاي مردم در دوران دفاع گره خورده است و اگر بناست اين نسل به خويشتن خويش بازگشته و راه بنيانگذار جمهوري اسلامي و مدافعان اين مرز و بوم را ادامه دهد بايد طرحي نو درانداخته شود، اما چگونه؟
به عبارت ديگر بايستي به اين سئوال پاسخ داد كه اگر در دوران دفاع مقدس وظيفه آحاد مردم حضور در مناطق جنگي، پشتيباني تداركاتي و مالي از رزمندگان و مقاومت و پايداري در برابر كاستي‌هاي بوجود آمده از جنگ بود، وظيفه نسل امروز در دنياي كنوني چيست؟
سئوال ديگري كه در اين مقوله خودنمائي مي‌كند اين است كه اگر در آن دوران شاخص حركتهاي مردم بسيج بود و اين حركتها در آن دوران ويژگي‌هاي خاص خود را داشت آيا امروز نيز بسيج مي‌تواند محور حركت و مقاومت مردمي باشد يا خير؟ اگر پاسخ مثبت است ويژگي‌هاي بسيج در سالهاي پاياني قرن 14 هجري شمسي و سالهاي آغازين قرن 21 ميلادي چيست؟ به عبارت اخري در حال حاضر بسيجي كه به اعتقاد امام (ره) شجره طيبه است، چه كسي است؟
براساس سند چشم‌انداز برنامه 20 ساله توسعه همه جانبه كشور، قرار است ايران به پيشرفته‌ترين كشور منطقه و نمونه موفق رشد و توسعه در سايه حكومت ديني برسد. آيا براي نيل به اين مهم، بازخواني پرونده جنگ تحميلي 8 ساله ضرورتي دارد يا خير؟ اگر ضروري است چگونه، از كجا، و توسط چه كسي بايستي آغاز شود؟
ما معتقديم كه در ادامه اين راه همچنان به فرهنگ ارزشمند بسيجي نيازمنديم با اين تفاوت كه اگر در آن زمان، از فرهنگ بسيج، توقع تشكيل يك نيروي توانمند و قابل اتكاء در بعد نظامي را داشتيم امروز از اين فرهنگ انتظار بسيج مردم در عرصه‌هاي علم،‌نرم‌افزاري و فن‌آوري داريم. فراموش نكنيم آن روز نيز قدرتهاي بزرگ با حمايتي كه از دشمنان ما به عمل آورده بودند، پيروزي ما در جبهه‌ها را غير ممكن مي‌دانستند ولي ما پيروز شديم و توانستيم استقلال، حاكميت ملي و تماميت ارضي خود را از گزند تعرض بيگانگان حفظ كنيم. امروز نيز همان قدرتها، پيروزي ما را در صحنه‌هاي علمي و فن‌آوري ناممكن مي‌دانند و براي اثبات باور خود به هرگونه تهديد، كارشكني، سنگ‌اندازي و بحران‌سازي متوسل مي‌شوند ولي ما كه «فرهنگ بسيج» را تجربه كرده‌ايم معتقديم اين گونه تلاش‌ها در مسير حركت ما بازدارنده نخواهد بود و با همان اراده كه در جبهه نظامي پيروز شديم در جبهه علمي و فرهنگي و فن‌آوري نيز به مدد دانش و ايمان نيروهاي داخلي بويژه نسل جوان به پيروزي خواهيم رسيد.

سردبير

 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir