شمارش معکوس
(روزشمار بهمن 1357) |
1 بهمن 1357
- امروز 10 افسر، 17 درجه‌دار، 41 سرباز و دو كارمند ارتش از پادگانها گريخته و به مردم پيوستند. اين آمار از سوي «يگان انتظامي دژبان» اعلام شد.(1)
- امروز شاپور بختيار اعلام كرد كساني كه در خيابان‌ها دست به تظاهرات و راهپيمايي مي‌زنند 4 دسته‌اند، يا براي تفريح به خيابان‌ها مي‌آيند، يا كمونيست هستند، يا پيرو آيات عظامند و يا از روي ايمان در تظاهرات شركت مي‌كنند. وي در مورد اعتصاب‌كنندگان نيز گفت آنان دو دسته‌اند يا از خارجي‌ها دستور مي‌گيرند و يا عادت دارند كار نكنند و حقوق بگيرند.(2)
- سيدجلال تهراني رئيس شوراي سلطنت به فرمان امام خميني از مقام خود استعفا كرد و طبق تأكيد امام، در استعفانامه خود متذكر شد كه شوراي سلطنت غيرقانوني است.(3)
- آنتوني پارسونز 5 روز پس از عزيمت شاه و سه هفته قبل از پيروزي انقلاب اسلامي، تهران را ترك كرد و به قول خودش «با رفتن شاه از ايران و پايان مأموريتش در اين كشور علاقه شخصي وي نيز نسبت به ايران خاتمه يافت».(4)
- روزنامه لبناني السفير از قول امام خميني نوشت «كارتر به خاطر بي‌عدالتي‌ها و جناياتي كه نسبت به ملت ايران روا داشته بي‌ارزش‌ترين مرد روي زمين است».(5)
2 بهمن 1357
- شاه بدون انجام آئين احترام و تشريفات وارد فرودگاه مراكش شد و اتومبيلي مستقيماً وي را رهسپار اقامتگاهش كرد.(6)
- ارتشبد فريدون جم كه روز 18 دي‌ماه گذشته از قبول مسئوليت وزارت جنگ در كابينه بختيار خودداري كرده و از ايران خارج شده بود، گفت: آينده ايران تاريك و خونين است.(7)
- بختيار: در صورت ورود آيت‌الله خميني به تهران، نخست‌وزيري و سنگر قانون اساسي را حفظ خواهم كرد.(8)
- ژنرال هايزر كه در تهران به سر مي‌برد در تلگرافي به واشنگتن تأكيد كرد حتي اگر بختيار سقوط كند ارتش بايد با حفظ يكپارچگي خود، براي رسيدن به تفاهم و بازگشت ثبات به كشور، با آيت‌الله خميني كنار آيد.(9)
- «سناتور فرانك چرج» رئيس كميته روابط خارجي سناي آمريكا به دولت كارتر پيشنهاد كرد از حمايت دولت ايران خودداري كند زيرا اين حمايت مردم ايران را خشمگين‌تر كرده سقوط دولت را تسريع مي‌كند.(10)
- رمزي كلارك وزير دادگستري پيشين آمريكا پس از ديدار با امام خميني در نوفل لوشاتو گفت: «آيت‌الله خميني مردي بسيار باهوش و خردمند است و كليد حل مشكل ايران فقط در دست ايشان است.» وي گفت: «دولت بختيار شبحي بيش نيست و آمريكا بايد دست از حمايت وي بردارد. زيرا همه مردم به آيت‌الله خميني رأي مي‌دهند.(11)
- برژينسكي مشاور امنيت ملي جيمي كارتر در كتاب «اسرار سقوط شاه» ذيل وقايع امروز از قول ژنرال هايزر كه در تهران به سر مي‌برد، نوشت شاپور بختيار قصد دارد به محض ورود آيت‌الله خميني به حريم هوايي ايران، هواپيماي وي را ربوده، او را دستگير كند.(12)
3 بهمن 1357
- امام خميني: افكار عمومي و اراده مردم، قانون است. ما با استناد به همين قانون رژيم موجود را تغيير خواهيم داد. بخشي از ارتش با مردم است و صلاح همه آنها در پيوستن به مردم است... ما موافق تمدن هستيم ولي نه آن چيزي كه شاه تبليغ مي‌كرد... او تمدن را به فساد كشيد...(13)
- جرالد فورد رئيس‌جمهور پيشين آمريكا رهسپار اسرائيل شد و گزارش ملاقات خود با شاه ايران و رئيس‌جمهور مصر در ساحل رود نيل را در اختيار موشه‌دايان وزير خارجه اسرائيل قرار داد.(14)
- سيدجلال الدين تهراني كه از رياست شوراي سلطنت استعفا داده بود با امام خميني ملاقات كرد. وي اعلام كرد اين شورا قانوني نيست. در اين ملاقات كه به مدت 10 دقيقه به طول انجاميد، تهراني متن استعفاي خود را قرائت كرد و امام نيز گفت: شما با اين استعفا خدمت بزرگي به ملت خود كرديد.(15)
- امروز روزنامه آيندگان از مردم خواست براي استقبال از آيت‌الله خميني كه روز جمعه (6 بهمن) با «پرواز انقلاب» وارد تهران مي‌شوند، به فرودگاه مهرآباد بيايند.(16)
- كنسولگري ايران در فرانسه توسط جمعي از دانشجويان ايراني مخالف رژيم شاه اشغال شد.(17)
- مهندس مهدي بازرگان در تماس تلفني با پاريس گزارش تماسهاي شوراي انقلا بختيار را به اطلاع امام رساند.(18)
4 بهمن 1357
- افسران و همافران پايگاه‌هاي اصفهان، شيراز و بوشهر به حمايت از امام خميني تظاهرات كردند.(19)
- به دستور بختيار تانكها در فرودگاه مهرآباد مستقر شدند و باندهاي فرود را بستند. به كليه شركتهاي هوايي اعلام شد كه به ايران پرواز نكنند. در همين روز هزاران نفر از مردم به سمت فرودگاه حركت كردند و در اطراف آن اجتماع كردند.(20)
- ساواك در بخشنامه‌اي به ادارات داخلي دستور داد تمامي اسناد مربوط به همكاريهاي اطلاعاتي اين سازمان با كشورهاي غربي سوزانده شود و منهدم گردد.(21)
- سيدجلال‌الدين تهراني رئيس مستعفي شوراي سلطنت براي دومين بار در پاريس موفق به ملاقات با امام خميني شد.(22)
- حزب دمكرات كردستان ايران مجدداً با شعار خودمختاري كردستان اعلام موجوديت كرد.(23)
- امروز گروهي از افسران، درجهداران و همافران آشكارا در تهران (سه راه آذري) دست به يك راهپيمايي به حمايت از انقلاب اسلامي و امام خميني زدند. همچنين صدها نظامي دربوشهر همبستگي خود را با مردم اعلام كردند.(24)
- كميته برگزاري استقبال از امام خميني در اطلاعيه‌اي از مردم خواست در روز ورود امام از درگيري و خشونت، آذين‌بندي تجملي، تشريفات و قرباني كردن پرهيز كنند. در اين اطلاعيه مسيرهاي حركت مردم به طرف بهشت‌زهرا اعلام شده بود.(25)
- سفارت و كنسولگري ايران در پاريس توسط دانشجويان ايراني عضو اتحاديه انجمنهاي اسلامي و يا شعار الله اكبر اشغال شد.(26)
- يك هواپيماي انگليسي براي تخليه 100 آمريكايي، 80 انگليسي و تعدادي هلندي و استراليايي، مقيم خوزستان وارد اهواز شد.(27)
5 بهمن 1357
- امروز حوالي ميدان بهارستان شاهد تظاهرات جمعي از سلطنت‌طلبان و هواداران شاپور بختيار بود. تظاهركنندگان شعارهايي به طرفداري از قانون اساسي و بختيار سرمي‌داند و عكسهاي آقاي شريعتمداري و شاه در دست داشتند.(28)
- عده‌اي از دانشجويان ايراني مقيم انگليس ساختمان كنسولگري ايران در لندن را تصرف كردند. پليس 15 دانشجو را مضروب و سه نفر از آنان را دستگير كرد. در حيدرآباد هند نيز ساختمان كنسولگري ايران توسط دانشجويان ناراضي به تصرف درآمد.(29)
- كنسولگري ايران در حيدرآباد پاكستان توسط دانشجويان ايراني مخالف رژيم شاه اشغال شد.(30)
- بختيار از امام خميني خواست سفر خود به تهران را به مدت سه هفته به تأخير اندازد. امام اين تقاضا را رد كرد و گفت در رأس موعد مقرر به تهران خواهم رفت.(31)
6 بهمن 1357
- كليه ديپلماتها و كاركنان سفارت ايران در اتاوا - كانادا - حمايت خود را از انقلاب اسلامي و امام خميني اعلام كردند.(32)
- رمزي كلارك دادستان كل اسبق آمريكا، ريچارد فالك استاد دانشگاه پرينستون آمريكا و دان لوئي نماينده سازمان‌هاي مذهبي آمريكا امروز در پاريس ضمن ملاقات با امام خميني اظهار اميدواري كردند انتقال قدرت در ايران با آرامش صورت گيرد و عدالت براي همه محقق شود و مردم ايران و آمريكا به هم عشق بورزند. امام به آنان گفتند اگر اجانب دست از فشار و تهديد بردارند خواهيد ديد كه ملت ايران با آرامش، قدرت را به دست خواهد گرفت و اين قدرت را صرف تحقق عدالت خواهد كرد.(33)
- 200 نفر از درجهداران اصفهان امروز در محل گردان خود عليه رژيم شاه تظاهرات كردند.(34)
- خيابان مقابل ساختمان سفارت جمهوري اسلامي ايران در لندن شاهد تظاهرات عده زيادي از ايرانيان مقيم انگليس عليه رژيم شاه و دولت شاپور بختيار بود.(35)
7 بهمن 1357
- به مناسبت رحلت پيامبر اسلام و شهادت امام حسن مجتبي ميليونها نفر در سراسر كشور طي تظاهراتي خواستار باز شدن فرودگاه مهرآباد براي بازگشت امام خميني شدند و كارشكني‌هاي بختيار را محكوم كردند.(36)
- بختيار گفت براي ملاقات با آيت‌الله خميني اگر لازم باشد به پاريس خواهم رفت.(37)
- امروز پانصدهزار نفر از زنان، در يك راهپيمايي بزرگ و باشكوه عليه رژيم شاه در تهران شركت كردند.(38)
- شهرهاي اراك، آمل، شهرضا، خوي، زنجان، مشهد، جيرفت، ياسوج، رشت، گرگان، اصفهان، كرمان، خلخال، قزوين، اهواز، همدان و اليگودرز شاهد تظاهرات گسترده مردم عليه رژيم شاه بود.(39)
- هنري كيسينجر، وزير خارجه اسبق آمريكا در ضيافت شام حزب جمهوريخواه آمريكا در نيويورك اظهار كرد: به رغم اين حقيقت كه آمريكا هيچگاه يك متعهد مفيدتر از شاه نداشته است، آمريكا نسبت به ايران غفلت كرد.(40)
8 بهمن 1357
- امام خميني: ملاقات ما با بختيار منوط به استعفاي قبلي ايشان است.(41)
- غلامحسين دانشي روحاني‌نما و نماينده آبادان در مجلس شوراي ملي توسط «گروه موحدين» ترور شد.(42)
- سازمان موحدين مسئوليت ترور پلگريم، رئيس كنسرسيوم شركت نفت در اهواز را به عهده گرفت.(43)
- سرهنگ لاري ديويس عضو هيأت مستشاري نظامي آمريكا در ايران هنگام مراجعت به منزل مورد هدف گلوله‌هاي يك فرد ناشناس قرار گرفت و مجروح شد.(44)
- امروز ده‌ها نفر از روحانيون در مسجد دانشگاه تهران در اعتراض به بسته بودن فرودگاه مهرآباد، دست به تحصن زدند. آيات عظام طالقاني، مطهري، رباني شيرازي، منتظري، نوري همداني، صدوقي و جمعي از مدرسين حوزه علميه قم از جمله متحصنين هستند.(45)
- ياسر عرفات رهسپار پاريس شد و با امام خميني ديدار كرد و حمايت خود را از انقلاب اسلامي ايران اعلام نمود.(46)
- ستاد ژاندارمري در ميدان انقلاب تهران مورد حمله مردم قرار گرفت، يك سرباز كشته و ناهارخوري ستاد به آتش كشيده شد. در اين حادثه 15 نفر از مردم شهيد و بيش از 160 نفر مجروح شدند. يك كاميون ارتشي با انباري از سلاح‌هاي داخل آن منفجر و يك اتوبوس سرويس ژاندارمري نيز طعمه حريق گرديد.(47)
- در آتشسوزي مهيب بازار رشت 40 مغازه و يكصد تن برنج طعمه حريق شد.(48)
- امروز تعدادي از شهرهاي كشور در اعتراض به تعويق بازگشت امام خميني شاهد تحصن، راهپيمايي و تعطيلي بود.(49)
- مسجد جامع شهر سنندج همراه با بسياري از فروشگاه‌ها و مغازه‌هاي بازار اين شهر مورد حمله چماق‌به دستان هوادار رژيم شاه قرار گرفت. در اين حادثه عده‌اي به شهادت رسيدند.(50)
9 بهمن 1357
- سرلشكر لطيفي فرمانده ژاندارمري امروز به دست مردم با ضربات كارد مجروح شد و اتومبيل وي به آتش كشيده شد.(51)
- تحصن روحانيون دانشگاه كه با موجي از حمايت گروههاي اسلامي روبرو شد، وارد دومين روز خود گرديد. متحصنين نسبت به بسته بودن فرودگاه مهرآباد معترض هستند.(52)
- كارخانه آبجوسازي شمس در خيابان بابائيان تهران مورد حمله مردم قرار گرفت و به آتش كشيده شد. امروز همچنين بسياري از كافه‌ها و مشروب‌فروشي‌هاي جنوب شهر، طعمه حريق شد.(53)
- يك كارمند شركت هليكوپترسازي بل در اصفهان بر سر پرداخت كرايه تاكسي با راننده درگير شد و وي را با اسلحه مورد هدف قرار داد. وي سپس به هتل محل اقامت خود گريخت و در اتاق خود سنگر گرفت. اما سرانجام با درخواست مقامات كنسولگري آمريكا توانست از مهلكه بگريزد.(54)
- رئيس ساواك تهران براي نجات جان عناصر ساواكي دستور انهدام تمامي پرونده‌هاي كاري و استخدامي آنان را صادر كرد.(55)
- رمزي كلارك دادستان كل اسبق آمريكا ضمن تشريح نتايج اقامت 8 روزه‌اش در فرانسه و ديدارش با امام خميني گفت 99 درصد مردم ايران خواستار بازگشت آيت‌الله خميني هستند و جداً اصرار دارند رژيم ضدملي كنوني از ميان برود و به سلطه بيگانگان بر ايران پايان داده شود.(56)
- بختيار گفت فرودگاه‌ها همه باز است ولي من به هيچوجه استعفا نخواهم داد. امام نيز خطاب به مردم گفت: خائن اصلي را با خفت بيرون كرديد. اين نتيجه را هم كه حاشيه‌اي بيش نيست از صحنه خارج كنيد.(57)
- بختيار در پي پيش‌شرط امام خميني براي پذيرفتن وي گفت: استعفا نميدهم و به پاريس نمي‌روم.(58)
- امام خميني در پاسخ به شايعات مربوط به احتمال وقوع كودتا در ايران اعلام كردند «ما از كودتا ترسي نداريم. ملت ايران به كودتاهاي نظامي عادت كرده است. پنجاه سال است زير بار كودتا هستيم، كودتاي رضاخان، كودتاي محمدرضا، ما با اين فشارها عادت كرده‌ايم... ملت ايران تا پيروزي نهايي را به دست نياورد، دست از نهضت خود برنمي‌دارد.(59)
- سفارت ايران در دانمارك به اشغال دانشجويان ايراني مخالف رژيم شاه درآمد.(60)
10 بهمن 1357
- تحصن روحانيوني كه به رژيم بختيار معترض هستند در دانشگاه گسترش يافت و هزاران روحاني و اقشار مختلف مردم به متحصنين پيوستند.(61)
- تظاهرات و راهپيماييهاي سراسري در اكثر شهرهاي كشور عليه بختيار جريان دارد و مطبوعات نوشتند دو ميليون نفر شهرستاني براي استقبال از امام در تهران به سر مي‌برند.(62)
- سفارت آمريكا امروز دستور تخليه همه وابستگان كاركنان آمريكايي را صادر كرد. دست كم دوم سوم آمريكاييهاي مقيم ايران از چند ماه گذشته تاكنون از ايران خارج شده‌اند.(63)
- فرودگاه مهرآباد تهران امروز باز شد و بلافاصله تعداد زيادي آمريكايي، انگليسي، بلژيكي و ژاپني با سه هواپيماي نظامي آمريكا، ايران را ترك كردند.(64)
11 بهمن 1357
- امام خميني در آستانه حركت از پاريس به تهران از ميهمان‌نوازي دولت فرانسه و اهالي منطقه نوفل لوشاتو تشكر كردند.(65)
- ساعت 3:30 بعد از نيمه شب امام خميني با يك فروند هواپيماي ايرفرانس فرودگاه پاريس را به مقصد تهران ترك كردند. ميليونها استقبال‌كننده در مسير حركت امام خميني در انتظار هستند.(66)
- جمع زيادي از شيعيان لبنان با ارسال نامهاي به مراجع قم اعلام كردند حاضرند در كنار ملت ايران با رژيم پهلوي مبارزه كنند و در اين راه به شهادت برسند.(67)
- بيش از 1200 آمريكايي ديگر امروز تهران را به مقصد كشور خود ترك كردند.(68)
- افسران، درجهداران و سربازان مركز توپخانه و پايگاه موشكي اصفهان با نهضت اسلامي مردم ايران اعلام همبستگي كردند.(69)
- سرهنگ رضا معتمدي رئيس شهرباني كرمان در جريان يك حمله مسلحانه مصدوم شد اما راننده و مأمور محافظ وي كشته شدند.(70)
- يك هواپيماي نظامي حامل تعدادي از مستشاران نظامي آمريكا در حوالي نطنز سقوط كرد و همه سرنشينان آن كشته شدند.(71)
12 بهمن 1357
- امام خميني پس از 14 سال دوري از وطن در ميان استقبال پرشور و ميليوني مردم به ايران بازگشتند.(72) روزنامه كيهان طول جمعيت استقبال‌كننده را 32 كيلومتر اعلام كرد.
- امام در اولين نطق عمومي خود در بهشت زهرا فرمودند «خود آن آدم (شاه)، دولت آن آدم، مجلس آن آدم، تمام اينها غيرقانوني است و اگر ادامه بدهند، مجرمند و بايد محاكمه شوند و ما آنها را محاكمه مي‌كنيم. من دولت تعيين ميكنم، من توي دهن اين دولت مي‌زنم...»(73)
- امام خميني در نخستين روز ورود خود به تهران در پيامي با عنوان «ارتش معظم ايران، افسران محترم، درجهداران سربازان – اعزهم‌الله تعالي» از نظاميان خواست از دولت بختيار فاصله بگيرند.(74)
- روحانيون متحصن در دانشگاه تهران، با ورود امام خميني به تحصن 6 روزه خود خاتمه دادند. اين تحصن در اعتراض به اقدام دولت بختيار در جلوگيري از ورود امام آغاز شده بود.(75)
- تلويزيون سي. بي. اس آمريكا در گزارشي از ايران با استناد به اظهارات سه كارشناس صدا در آمريكا، صحت نوار مربوط به اجلاس سري شاه مخلوع با امراي ارتش را كه وي در آن دستور قتل‌عام همه‌جانبه مردم را داده بود تأكيد كرد. تلويزيون مزبور اضافه كرد بيان همين اظهارنظر در آمريكا كافي است تا گوينده آن را بر روي صندلي الكتريكي بنشانند.(76)
13 بهمن 1357
- از امروز هزاران نفر از مردم سراسر كشور براي ديدار با امام در مدرسه علوي و در طول خيابان مجاور آن (خيابان ايران) صف كشيدند.(77)
- 13 دستگاه اتوبوس و دو دستگاه كاميون، تعداد زيادي از آمريكاييهاي مقيم تهران و اثاثيه آنها را از هتل هيلتون (هتل استقلال) به طرف فرودگاه مهرآباد جهت خروج از كشور انتقال دادند.(78)
- بر اساس گزارش فرمانداري نظامي تهران و حومه، 5 الي 6 هزار نفر از همافران نيروي هوايي در جلوي پادگان جمشيديه با سر دادن شعارهايي خواستار برقراري حكومت اسلامي در كشور شدند. عده‌اي همافر نيز موفق به ملاقات با امام خميني شدند.(79)
- به موجب يادداشت تفاهمي كه بين «اريك فن ماربد» نماينده وزارت دفاع آمريكا و ارتشبد طوفانيان امضا شد، ايران از دريافت 16 فروند هواپيماي اف-16، بيست فروند هواپيماي اف-4، هفت فروند آواكس، تعداد زيادي موشك و چندين دستگاه رادار كه قبلاً سفارش داده بود، صرفنظر كرد.(80)
- دولت اسرائيل از بازگشت امام خميني به ايران شديداً ابراز نگراني كرد.(81)
- يك روز پس از بازگشايي فرودگاه مهرآباد، هزار يهودي ايراني از كشور خارج و راهي اسرائيل شدند. 60 الي 70 هزار يهودي در ايران زندگي مي‌كنند.(82)
14 بهمن 1357
- امام خميني امروز گفتند «مذاكراتي با رهبران ارتش داشته‌ايم و اگر لازم باشد باز هم خواهيم داشت و آنها را دعوت به صلاح خودشان و ملت خواهيم كرد... ارتش با ملت است و با مردم برادرند و نبايد به روي مردم مسلسل به كار ببرند.(83)
- امروز جواد شهرستاني شهردار تهران در ملاقات با امام خميني از شغل خود استعفا داد. در متن استعفانامه شهرستاني آمده است «با توجه به نظرات رهبر كه دولت فعلي را غيرقانوني دانسته‌اند به اين جهت از اين تاريخ 14 بهمن ماه 1357 از سمت شهرداري تهران كناره‌گيري ميكنم.»(84)
- ژنرال هايزر آمريكايي امروز با يك هليكوپتر از محوطه ستاد فرماندهي ارتش به فرودگاه مهرآباد رفت و از آنجا با يك هواپيماي سي-130 آمريكايي راهي مركز فرماندهي خود در اشتوتگارت آلمان شد.(85)
- انورسادات رئيس‌جمهور مصر در اجلاس حزب ناسيونال دمكرات مصر گفت اجازه نخواهيم داد حكومتي مبني بر آمیختگی مذهب و سياست مانند آنچه كه در ايران روي داد در مصر شكل بگيرد.(86)
15 بهمن 1357
- با حكم امام خميني مهندس مهدي بازرگان به عنوان نخست‌وزير موقت جمهوري اسلامي ايران تعيين شد.(87)
- «استانفيلد ترنر» رئيس سازمان سيا اعتراف كرد كه «اين سازمان از قدرت جنبش مخالفان در ايران كه شاه را با تحت فشار قرار دادن به تبعيد فرستاد شگفت‌زده شده است.» ترنر گفت «سازمان وي در سنجش قدرت مخالفان شاه دچار اشتباه گرديده اما در عين حال عقيده دارد كه ديگر مؤسسات اطلاعاتي نيز بهتر از آن كاري انجام نداده‌اند. وي مخالفين شاه را به «آتش‌فشان‌هاي خروشان» تشبيه كرد و گفت «آنچه كه ما پيش‌بيني نكرديم وجود مردي با 78 سال سن بود كه 14 سال را در تبعيد گذرانده و روزي به عنوان سازمان‌دهنده يك تشكيلات سياسي ظهور كرده است. او نيروها را گردهم آورد و به صورت يك آتشفشان عظيم يك انقلاب ملي به راه انداخت...»(88)
- روزنامه اطلاعات به نقل از مجله تايم نوشت: ويليام سوليوان سفير آمريكا در ايران، همكاران خود را ترغيب كرده است كه با مخالفان رژيم در ايران و دستياران رهبر شيعيان ايران به گفت‌وگو بنشينند.(89)
- ارتشبد فريدون جم كه از پذيرش پيشنهاد بختيار براي احراز سمت وزارت جنگ خودداري كرد، گفت بدون تفاهم ارتش با رهبران مذهبي، امكان ندارد بتوان بر بحران جاري در ايران غلبه كرد.(90)
- كاركنان نخست‌وزيري حمايت خود را از امام خميني و انقلاب اسلامي اعلام كردند.(91)
- شاپور بختيار اعلام كرد «جمهوري اسلامي» براي من مجهول است. من اجازه تشكيل دولت موقت را نميدهم.(92)
16 بهمن 1357
- امروز طي مراسمي كه در مدرسه علوي تهران برگزار شد، امام خميني در حضور 400 خبرنگار خارجي و داخلي مهندس مهدي بازرگان را به عنوان نخست‌وزير رسماً معرفي كردند. امام از مردم خواستند هم با تظاهرات و هم از طريق مطبوعات نظر خود را درباره دولت آقاي مهندس مهدي بازرگان اعلام كنند.(93)
- امروز اعلام شد كه تاكنون 8 هزار يهودي از ايران به اسرائيل رفته‌اند.(94)
17 بهمن 1357
- امروز تهران و بسياري ديگر از شهرهاي ايران شاهد تظاهرات مردم در تأييد نخست‌وزيري مهندس مهدي بازرگان بود.(95)
- شاپور بختيار در واكنش به انتخاب مهندس مهدي بازرگان به عنوان نخست‌وزير، تصريح كرد يك مملكت، يك حكومت دارد و يك قانون اساسي ولاغير. وي كه در ميان تدابير شديد امنيتي در جلسه مجلس شوراي ملي سخن مي‌گفت، تهديد كرد دولت بازرگان را تا زماني كه شوخي است مي‌پذيرم و كاري ندارم.(96)
- مهندس مهدي بازرگان مدرسه علوي - اقامتگاه امام خميني - را دردفتر موقت نخست‌وزيري قرار داد.(97)
- امروز لايحه انحلال ساواك به تصويب نمايندگان مجلس شوراي ملي رسيد اما پس از آن بسياري از نمايندگان از مقام خود استعفا كردند.(98)
- امروز پرسنل نيروي دريايي ارتش در مدرسه علوي با امام خميني ملاقات كردند. يكي از نظاميان با نگراني به امام گفت «قم را مي‌توانند خيلي زود محاصره‌اش كنند و خيلي راحت ارتباط آن شهر را قطع كنند» امام فرمودند «خير، اين را خاطر جمع باشید، من اهل قم، اهل تهران و اهل جايي نيستم. من اهل ايرانم. در ايران هستم و با همه ايراني‌ها رفيقم.(99)
- پنج روز قبل از پيروزي انقلاب روزنامه واشنگتن پست در گزارشي از ايران نوشت «دولت بختيار بيش از چند روز نمي‌تواند دوام آورد.» اين گزارش خشم كارتر رئيس‌جمهور آمريكا را برانگيخت.(100)
18 بهمن 1357
- ارتشبد قره‌باغي رئيس ستاد ارتش امروز طي سخناني در مراسم فارغ‌التحصيلان دانشگاه پدافند گفت ارتش از دولت قانوني حمايت خواهد كرد و عدم مداخله در سياست نخستين اصلي است كه نيروهاي مسلح بايد در نظر داشته باشند.(101)
- شاه در مصاحبه‌اي با مطبوعات اروپايي خود را پادشاه قانوني و فرمانده كل قواي ايران ناميد!(102)
- امروز جمعي از طرفداران شاه و بختيار با تجمع در ورزشگاه امجديه، در حالي كه به حمايت از قانون اساسي شعار مي‌دادند، خواستار تداوم رژيم سلطنتي شدند.(103)
- هودينگ كارتر، سخنگوي وزارت خارجه آمريكا در يك تغيير لحن آشكار اعلام داشت: ما از اجراي قانون اساسي در ايران پشتيباني مي‌كنيم. آنچه كه ما باز هم به طرف‌هاي درگير در اين مسئله توصيه مي‌كنيم ايجاد محيطي است كه در آن ارادة مردم ايران تجلي مي‌كند. وي افزود: ما از راه ديپلماتيك با همه گروهها از جمله مهدي بازرگان در تماس بوده‌ايم. اما پس از انتخاب بازرگان به نخست‌وزيري با او هيچگونه تماسي برقرار نشده است. آمريكا نمي‌تواند رفراندوم عظيم خياباني ملت ايران را نسبت به حضرت آيت‌الله در پاريس و پس از بازگشت به تهران ناديده بگيرد. وي اضافه كرد: چيزي كه ما خواهان آن هستيم محيطي است كه در آن خواسته‌هاي ملت ايران محترم شمرده شود.(103)
- مهندس مهدي بازرگان همراه با يدالله سحابي و عباس اميرانتظام، در ديدار با بختيار و ارتشبد قره‌باغي تلاش كردند تا آنان را به كناره‌گيري تشويق كنند.(104)
- انورسادات رئيس‌جمهوري مصر پيشنهاد كرد جنگنده‌هاي اف-14 كه اخيراً از سوي آمريكا به ايران تحويل شده، به مصر انتقال داده شود.(105)
- جامعه كاركنان وزارت امور خارجه در نامهاي به مهندس مهدي بازرگان نخست‌وزير دولت موقت اعلام كردند «اردشير زاهدي هنوز در پست غصبي خود در سفارت ايران در واشنگتن باقي است و 12 ديپلمات مخالف خود را اخراج كرده و قفل گاوصندوق رمز سفارت را نيز شكسته و اسناد آن را برده و بودجه سفارت را به حساب شخصي خود واريز كرده است.(106)
19 بهمن 1357
- امروز صدها تن از همافران با اونيفورم نظام با امام خميني ملاقات كردند. در اين ملاقات كه در مدرسه رفاه صورت گرفت، امام گفتند ما ميخواهيم سرنوشتمان را خودمان تعيين كنيم نه سفارت آمريكا و سفارت شوروي، ما ميخواهيم مملكت خودمان را خودمان تعمير كنيم نه يهوديها و اسرائيل.(107)
- شاپور بختيار امروز در يك مصاحبه مطبوعاتي و راديوتلويزيوني مخالفان سلطنت را تحقير كرد و با اشاره به راهپيماييهاي اخير در حمايت از دولت بازرگان گفت اينگونه راهپيمايي‌ها براي مردم، يك تفريح شده است. وي درمصاحبه با روزنامه لوموند نيز ضمن توهين به امام خميني گفت «نه ارتش و نه طبقه روشنفكر و تحصيلكرده كشور از خميني جانبداري نمي‌كنند.(108)
- جيمز شلزينگر، وزير انرژي آمريكا قطع صدور نفت ايران به غرب را خطرناكتر از تحريم نفتي اعراب در سال 1973 دانست.(109)
- سخنگويان كاخ سفيد و وزارت خارجه آمريكا اعلام كردند: دولت آمريكا پشتيبان آن دولتي خواهد بود كه مورد حمايت ملت ايران باشد.(110)
- نورالدين كيانوري رئيس حزب توده امروز در بوداپست با يك روزنامه محلي مصاحبه كرد و گفت كه از مسلح شدن مردم «براي مقابله با نيروهاي سپاه ارتجاع» حمايت مي‌كند. وي گفت: «حزب ما از آن جهت مردم را دعوت به مسلح شدن مي‌كند كه نيروهاي سياه ارتجاع با قدرت سازمان يافته مردم مسلح روبه‌رو شوند.»(111)
- جعفر شريف‌امامي در آستانه پيروزي انقلاب اسلامي و پس از آنكه اموال خود را به خارج منتقل كرد، امروز به آمريكا گريخت.(112)
20 بهمن 1357
- امروز مهندس مهدي بازرگان نخست‌وزير موقت جمهوري اسلامي ايران، در مراسمي كه در دانشگاه تهران برگزار شد، برنامه‌هاي دولت خود را در 6 ماده اعلام كرد. اين 6 ماده عبارت بودند از:
1. احراز و انتقال قدرت، 2. ارائه و اثبات قانونيت (رفراندوم)، 3. احيا و اداره و اصلاح مملكت، 4. انتخابات مجلس مؤسسان و ارجاع به آراء عمومي براي تدوين و تصويب قانون اساسي جديد، 5. انتخابات مجلس شوراي ملي، 6. استعفا و تحويل كار به رئيس‌جمهوري و به دولت رسمي بعدي.(113)
21 بهمن 1357
- پادگان نيروي هوايي در شرق تهران امروز شاهد زدوخورد مسلحانه افراد گارد شاهي با همافران مسلح بود. درگيري پس از آن آغاز شد كه همافران در حال مشاهده برنامه تلويزيوني ورود امام به ميهن اسلامي بودند. آنان به محض ديدن امام سه بار صلوات فرستادند و گارد با مشاهده اين وضعيت حمله خود را به داخل پادگان آغاز كرد.(114)
- در پي حمله لشكر گارد به پادگان نيروي هوايي در تهران، امام خميني در پيام مهمي تهديد كردند «من با آنكه هنوز جهاد مقدس نداده‌ام... ليكن نمي‌توانم تحمل اين وحشيگري‌ها را بكنم و اخطار ميكنم كه اگر دست از اين برادركشي برندارند و لشكر گارد به محل خودش برنگردد و از طرف مقامات ارتشي از اين تعديات جلوگيري نشود، تصميم آخر خود را به اميد خدا مي‌گيرم و مسئوليت آن با متجاسرين و متجاوزين است.(115)
- فرماندار نظامي تهران و حومه در اعلاميه شماره 40 خود مقررات منع عبور و مرور را از ساعت 16:30 تا 5 بامداد برقرار كرد. در پي انتشار اين اعلاميه امام خميني بلافاصله در پيامي از مردم خواستند تا مقررات منع رفت‌وآمد را ناديده گرفته به خيابان‌ها بيايند. امام خميني در اين پيام اين مقررات را «خدعه و خلاف شرع» دانستند و از مردم خواستند به آن اعتنا نكنند.(116)
- بر اساس گزارش روزنامه‌ها و طبق آمارهاي ارائه شده به بيمارستانها، حوادث امروز تهران 164 كشته و 634 زخمي بر جاي گذاشته است.(117)
- قانون مربوط به تعقيب نخست‌وزيران و وزيران خاطي و طرز تشكيل هيأت منصفه به تصويب مجلس شوراي ملي رسيد. (اين مصوبه يك روز قبل از پيروزي انقلاب بود!)(118)
22 بهمن 1357
- جنگ خونيني كه از نيمه شب گذشته ميان لشكر گارد از يك سو و نيروي هوايي از سوي ديگر درگرفت امروز به همه خيابان‌هاي مركزي تهران سرايت كرد و مردم با تمامي توان خود به ياري نيروي هوايي شتافتند. اكثر خيابان‌ها سنگربندي بود و در ساعت 10:30 شوراي عالي ارتش در بيانيه‌اي اعلام كرد براي جلوگيري از هرج و مرج و خونريزي در مناقشه فعلي بيطرف ميماند. اين شورا سپس به يگان‌هاي نظامي دستور داد به پادگانها بازگردند. در ساعات بعد از ظهر با تصرف شهرباني، دانشكده افسري، راديو تلويزيون و پادگانهاي تهران «صداي انقلاب» در روز صفحه تلويزيون نقش بست و بدين ترتيب رژيم 2500 ساله شاهنشاهي سقوط كرد.(119)
پی نوشت:
1 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، مركز بررسي اسناد تاريخي، ج 24، ص 219.
2 - همان، ص 227.
3 - روزشمار تاريخ ايران از مشروطه تا انقلاب اسلامي، باقر عاقلي، نشر گفتار، 1376، ج 2، ص 394.
4 - سقوط، مؤسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي، ج 2، ص 697.
5 - روزنامه اطلاعات، اول بهمن 1357.
6 - هفت هزار روز تاريخ ايران و انقلاب اسلامي، ج 1، ص 1095.
7 - عاقلي، همان، ج 2، ص 397.
8 - هفت هزار روز، همان، ص 1093.
9 - بهروز طيراني، روزشمار روابط ايران و آمريكا، مركز اسناد و تاريخ ديپلماسي، 1379، ص 279.
10 - روزنامه اطلاعات، 2 بهمن 1357.
11 - هفت هزار روز، همان، ص 1093.
12 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، مركز بررسي اسناد تاريخي، ج 24، ص 237.
13- صحيفه امام خميني، ج 5، صص 523 و 524.
14- روزنامه اطلاعات، 3 بهمن 1357.
15- هفت هزار روز، همان، ج 2، ص 1096.
16- انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، مركز بررسي اسناد تاريخي، ج 24، ص 261.
17- عاقلي، همان، ج 2، ص 398.
18- دكتر يحيي فوزي، تحولات سياسي اجتماعي ايران بعد از پيروزي انقلاب اسلامي، چاپ و نشر عروج، 1387، ج 1، ص 398.
19 - هفت هزار روز، همان، ج 2، ص 1099.
20 - همان، ص 1098.
21 - آرشيو اسناد در سايت مؤسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي.
22 - عاقلي، همان، ج 2، ص 398.
23 - دايره‌المعارف انقلاب اسلامي، سوره، وابسته به دفتر ادبيات انقلاب اسلامي، ج 2، ص 93.
24 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، مركز بررسي اسناد تاريخي، ج 24، صص 285 و 287.
25 - همان، ص 294.
26 - هفت هزار روز، همان، ص 1100.
27 - فرناز اخوان توكلي، گاه‌شمار روابط ايران و انگليس، مركز اسناد و تاريخ ديپلماسي، 1386، ص 354.
28- انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، مركز بررسي اسناد تاريخي، ج 24، صص 277 و 304.
28- همان، ص 321.
30- عاقلي، همان، ص 399.
31- هفت هزار روز، همان، ج 2، ص 1101.
32 - همان، ص 1104.
33 - صحيفه امام خميني، ج 5، ص 535.
34 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، مركز بررسي اسناد تاريخي، ج 25، ص 19.
35 - همان، ص 17.
36 - هفت هزار روز، همان، ج 2، ص 1105.
37 - همان.
38 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، مركز بررسي اسناد تاريخي، ج 25، ص 35.
39 – همان، ص 45 تا 59
40 - بهروز طيراني، همان، ص 280.
41 - صحيفه امام خميني، ج 5، ص 549.
42 - هفت هزار روز، همان، ج 2، ص 1108.
43 - بهروز طيراني، روزشمار روابط ايران و آمريكا، مركز اسناد و تاريخ ديپلماسي، 1379، ص 280.
44 - همان.
45 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، مركز بررسي اسناد تاريخي، ج 25، صص 80 و 132.
46 - هفت هزار روز، همان، ص 1107.
47 - انقلاب اسلامي، همان، ص 69.
48 - همان، ص 73.
49 - همان، صص 72 و 73.
50 - همان، ص 112.
51 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، مركز بررسي اسناد تاريخي، ج 25، ص 119.
52 - منبع: همان، ص 130.
53 - همان، ص 134.
54 - بهروز طيراني، همان، ص 280.
55 - آرشيو اسناد در سايت مؤسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي.
56 - هفت هزار روز تاريخ ايران و انقلاب اسلامي، بنياد تاريخ انقلاب اسلامي، ج 2، ص 1113.
57 - روزشمار تاريخ، مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما.
58 - عاقلي، همان، ج 2، ص 401.
59 - صحيفه امام خميني، ج 6، ص 3.
60 - عاقلي، همان، ج 2، ص 402.
61 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، مركز بررسي اسناد تاريخي، ج 25، ص 162.
62 - هفت هزار روز، همان، ج 2، ص 1112.
63 - انقلاب اسلامي، همان، ص 187.
64 - عاقلي، همان، ج 2، ص 402.
65 - صحيفه امام خميني، ج 6، ص 6.
66 - عاقلي، همان، ج 2، ص 402.
67 - هفت هزار روز ، همان، ج 2، ص 1116.
68 - هفت هزار روز، همان، همان صفحه.
69 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، همان، ج 25، ص 198.
70 - همان، ص 206.
71 - همان، ص 209.
72 - جرايد.
73 - صحيفه امام خميني، ج 6، ص 16.
74 - همان، ص 20.
75 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، همان، ج 25، ص 218.
76 - روزنامه جمهوري اسلامي، 3 آذر 1358.
77 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، همان، ج 25، ص 224.
78 - همان، ص 226.
79 - همان، ص 229.
80 - روزنامه اطلاعات، 15 بهمن 1357.
81 - عاقلي، همان، ج 2، ص 406.
82 - روزنامه اطلاعات، 16 بهمن 1357.
83 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، همان، ج 25، ص 242.
84 - همان، ص 247.
85 - همان، ص 249.
86 - روزنامه اطلاعات، 14 بهمن 1357.
87 - صحيفه امام خميني، ج 6، ص 54.
88 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، همان، ج 25، ص 274.
89 - روزنامه اطلاعات، 15 بهمن 1357.
90 - عاقلي، همان، ج 2، ص 407.
91 - همان.
92 - هفت هزار روز، همان، ص 1125.
93 - صحيفه امام خميني، ج 6، صص 56 و 61.
94 - هفت هزار روز، همان، ج 2، ص 1131.
95 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، همان، ج 25، ص 303.
96 - همان، ص 305.
97 - هفت هزار روز تاريخ ايران و انقلاب اسلامي، همان، ج 2، ص 1131.
98 - انقلاب اسلامي، همان، ص 305.
99 - صحيفه امام خميني، ج 6، ص 76.
100 - غلامرضا نجاتي، تاريخ سياسي بيستوپنج ساله ايران، انتشارات رسا، ج 2، ص 261.
101 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، همان، ج 25، ص 339.
102 - عاقلي، همان، ج 2، ص 411.
103 - انقلاب اسلامي، همان، ص 333.
104 - روزنامه اطلاعات، 18 بهمن 1357.
105 - هفت هزار روز، همان، ج 2، ص 1134.
106 - روزنامه اطلاعات، 18 بهمن 1357.
107 - صحيفه امام خميني، ج 6، صص 101 و 102.
108 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، همان، ج 25، ص 357.
109 - روزنامه اطلاعات، 19 بهمن 1357.
110 - همان.
111 - انقلاب اسلامي، همان، ص 362.
112 - روزشمار تاريخ، مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما.
113 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، همان، ج 25، ص 376.
114 - انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك، همان، ج 25، ص 378.
115 - صحيفه امام خميني، ج 6، ص 121.
116 - همان، صص 121 و 122.
117 - انقلاب اسلامي، همان، ص 396.
118 - زهرا شجيعي، همان، ص 242.
119 – همه رسانه‌ها
گرد آورنده: ساجدی
| این مطلب تاکنون 2360 بار نمایش داده شده است. |
|
|
|