| فرق این پدر و پسر | پس از 28 مرداد 1332 محمد رضا پهلوی از نظر تمرکز قدرت در دست خود، وضع پدرش را یافت. تفاوت آنها تفاوت در خصوصیات اخلاقی و خصلت‌ها و نوه برداشتشان در استفاده از قدرت بود.
به نظر من رضاخان اشتباه کمتری از محمد رضا نمود. او طبقات جامعه را کمتر به هم زد. در دوران او سرمایه گداری‌ها در صنایع، در حدود امکانات سرمایه داران و نیز در حدود امکانات موجود از نظر متخصص انجام می‌شد. طبعاً تورم کمتری به وجود می‌آمد و شهرها کمتر شلوغ می‌شد. تهران در زمان رضاخان حدود 300 هزار نفر جمعیت داشت و شهر ساکتی بود. او عایدات نفت را بیشتر برای ارتش هزینه می‌کرد و بجز خود او هیچ مقامی حق نداشت بدون اجازه به آن دست بزند. لذا اجبارا برای سایر هزینه ها از عایدات غیر نفتی استفاده می‌شد. طبعا بع علت محدود بودن تشکیلات کشوری ریخت و پاش‌ها وسعت کمتری داشت. پروژه‌هاس سنگین اصلاً اجرا نمی‌شد. به جز جاده سازی که از نظر نتایج سیاسی و اقتصادی آن سود‌آور بود.
رضاخان در مقایسه با پسرش از نظر اجتماعی و اقتصادی اشتباه کمتری کرد. آیا راهنمایی می شد و یا خصلت خود او بود؟ مسلما خصلت او نقش مهمی در این امر داشت. این تفاوت خصلت ها در زندگی خصوصی این دو نفر نیز دیده می شد. رضا خان هیزم مصرفی بخاری اش را هم وزن می کرد و محمدرضا در ظرف یک روز میلیون ها تومان را صرف هزینه های تجملی زن و فرزندان و اعضاء نزدیک خانواده اش می کرد.
رضا شاه پول کمتری در خارج ذخیره کرد درحالیکه محمدرضا شاه پول بسیار زیادی به خارج انتقال داد و ایران را چپاول کرد.
رضاخان وقتی می‌خواست محصل به خارج اعزام کند 100 یا 200 نفر اعزام می کرد و آن هم برای رشته های مورد لزوم درحالیکه در زمان پسرش هزارنفر به خارج می رفتند و اکثرا در رشته های نالازم تحصیل می کردند. آن ها یا در خارج می ماندند و یا اگر به ایران باز می گشتند غربزدگی خود را ارزانی می داشتند. این پدیده وسعت بیشماری گرفت.
رضاشاه فقط به یک کشور مسافرت کرد و آن ترکیه بود و تنها از چند رپیس کشور دعوت کرد آن هم از منطقه و با حداقل تشریفات و هزینه کم. در حالیکه محمد رضا هر سال بخ چند کشور مسافرت می کرد و با هزینه های هنگفت حتی از دورترین کشورها نیز میهمان دعوت می کرد.
رضاخان تجملات تشریفاتی و چر هزینه مانند جشنهای 2500 ساله نداشت. اگر بر اساس مدارک موجود هزینه های این دوره سلطنت محمدرضا را محاسبه کنند نتیجه و رقم به دست آمده را هیچ فرد ایرانی باور نمی کند. محمدرضا شاه بلایی بر سر عایدات نفت آورد که احتیاج به بیان ندارد.
رضا خان فساد زیادی کرد از جمله در غصب املاک مردم به نحوی که با سقوط او مردم نفس راحتی کشیدند و شادی ها کردند ولی در مقایسه با پسرش باید به او رحمت فرستاد!! این دوران مملو است از سوء استفاده های مالی کلان چه بوسیله افراد متنفذ و چه اشخاص نزدیک به محمد رضا و فرح و نخست وزیر و وزراء.
در بخش صنایع سوء استفاده مالی گسترش فراوان پیدا کرد و از بانک ها وام های کلان می گرفتند.
محمد رضا به قدری نقاط ضعف داشت که مردم ایران نتوانستند راهی جز طرد او پیدا کنند و به همین دلیل هیچ کشوری آماده نبود او را قبول کند حتی کشورهایی که حاضر شدند سوموزو را بپذیرند. منبع:ظهور و سقوط سلطنت پهلوی – خاطرات ارتشبد سابق حسین فردوست – ج اول، موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، تهران 1393، ص 121 | این مطلب تاکنون 2561 بار نمایش داده شده است. |
|
|
|