انقلاب فرهنگي
انقلاب اسلامي ايران در مقايسه با ساير انقلابهاي جهان و تمامي نهضتهائي كه ميتوان تسامحاً به آنها نام انقلاب داد، برجسته است. اين برجستگي از آنروست كه اين انقلاب بيش از آنكه در هم كوبنده نظام پيشين و 2500 ساله شاهنشاهي به مفهوم نظام سياسي بوده باشد، انقلاب در نوع نگرش، رفتار و ذهنيت انسانهاست. شاهد اين مدعا موارد متعددي است كه به نمونههائي از آنها به اختصار اشاره ميكنيم.
1ـ انقلاب اسلامي ايران بدون جنگ داخلي و تنها با براه افتادن موج حركت مردمي به پيروزي رسيد. رهبر انقلاب هيچگاه حركتهاي نظامي و خشن را در دستور كار خود قرار نداد و همواره معتقد بود بايستي با تغييرفرهنگ جامعه و ترويج انديشههاي پويا مردم را به صحنه آورد. او عميقاً باور داشت كه اگر مردم به صحنه آيند سلاحهاي حكومت نيز از كار خواهد افتاد. شايد اين بزرگترين رمز پيروزي انقلاب باشد كه در كلام رهبر به «وحدت كلمه» تعبير شده است.
2ـ در انقلابهاي بزرگ جهان انقلابيون پيروز براي بقاي خود و در امان ماندن از حركت مخالفان دست به كشتار وسيع نيروهاي حكومت پيشين ميزنند. در انقلاب اسلامي عليرغم ادعاي مخالفان نظام و در رأس آنها غرب به سركردگي ايالات متحده تعداد كساني كه پس از پيروزي انقلاب به دليل همكاري با رژيم پهلوي و شركت در قتل و كشتار و شكنجه مردم مجازات شدند بسيار اندك بود و حركت مردم باعث شد بسياري از مخالفان سياسي حكومت پهلوي از طيفهاي مختلف نيز به جمع مردم پيوسته و با انقلاب آنان همصدا و همراه شوند.
3ـ انقلاب اسلامي ملهم از ارزشهاي ديني بود. دين و اعتقادات اسلامي عامل اصلي حركت مردم در جامعه بود و رهبر انقلاب بيش از آنكه صاحب شخصيت سياسي باشد، داراي ارج و اعتبار ديني بود. اين پديده بر هويت فرهنگي انقلاب دلالت دارد و نشان ميدهد كه شكلگيري و پيروزي انقلاب اسلامي زاييده فرهنگ ديني مردم بود، نه فرهنگ سياسي آنان.
4ـ انقلاب اسلامي سبب احياء موجي از بيداري اسلامي در سراسر جهان گرديد. بسياري از نهضتهاي اسلامي در كشورهاي مسلمان، متعاقب پيروزي انقلاب ايران شكل گرفتند. به عبارت ديگر نهضت امام خميني موجب تقويت «فرهنگ اسلامي» در جهان شد. در حالي كه يك انقلاب سياسي صرف، چيزي بيشتر از جابجائي حكومت نيست و طبعاً فاقد چنين پيامدهاي فرهنگي است.
5ـ پس از پيروزي انقلاب، دشمن كه ميدانست انقلاب اسلامي، انقلاب ارزشها است در پي حذف نيروهاي فكري و فرهنگي و ارزشي انقلاب برآمد. بسياري از كساني كه توسط دشمنان انقلاب و بويژه منافقين به شهادت رسيدند بيش از آنكه كارگزار سياسي يا نظامي حكومت باشند كارگزار فرهنگي و رهبران فكري جامعه بودند. شهيداني چون دكتر بهشتي، دكتر مفتح، دكتر باهنر و استاد مطهري از آن جملهاند.
استاد مطهري، فيلسوف، دانشمند و مؤسس حسينيه ارشاد يكي از معماران اصلي انقلاب و از جمله عوامل تحكيم فرهنگ ديني مردم به شمار ميرفت. به همين دليل است كه روز شهادت ايشان (12 ارديبهشت 1358) را در يك نامگذاري فرهنگي، «روز معلم» خواندهاند.
سردبير
|