ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 205   دي ماه 1401
 

 
 

 
 
   شماره 205   دي ماه 1401


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 
دستور «به کلی سری»

روز 15 شهریور زاهدی پیام «به کلی سری» را از آمریکا آورد، در همان روز جلسه تصمیم گیری با حضور سفیر آمریکا برگزار شد، فردای آن روز(16 شهریور) در جلسه شورای امنیت ملی که تا پاسی از شب به درازا کشید راجع به برقراری حکومت نظامی در تهران و 11 شهر کشور تصمیم قطعی گرفته شد ، اویسی به فرمانداری نظامی تهران و حومه منصوب شد ، از سپیده دم روز بعد(17 شهریور) بی آنکه مجالی برای اطلاع رسانی به مردم باقی مانده باشد مقررات حکومت نظامی به اجرا گذاشته شد و مردم بی خبر از مقررات به خاک و خون کشیده شدند.
آمار تلفات هم ظاهراً همان شد که آمریکایی ها می‌خواستند: «آمار به دست آمده از گورستان بهشت زهرا کشتار 17شهریور تهران را بیشتر از 4280 نفر نمی‌داند ولی سخن از دفن 600 جسد در جای دیگربه میان آورده است . همچنانکه در کشتارهای بعدی نیز بسیاری از شهدا را در گورستانهای عمومی دفن نکردند.»(3)
رسوایی بعدی ناشی از اجرای این تصمیم عجولانه برای رژیم شاه، این بود که دولت شریف امامی حتی مجال نیافت تا ابتدا از مجلس رای اعتماد بگیرد و بعد کار خود را با کشتار مردم آغاز کند. دولت ابتدا فاجعه را به وجود آورد و سپس دو روز بعد نمایندگان مجلس به شریف امامی و کابینه اش رای اعتماد دادند. دولت شریف امامی پنج روز پس از آنکه کشتار را صورت داد، تازه در 22 شهریور لایحه برقراری حکومت نظامی در تهران و 11 شهر کشور را جهت بررسی و تصویب به مجلس فرستاد و مجلس نیز 4 روز پس از آن یعنی در روز 26 شهریور لایحه را تصویب کرد.
سرعت عمل رژیم شاه در اجرای دستور«به کلی سری» چنان زشت و زننده بود که به عنوان یک بی آبرویی بزرگ بر پیشانی رژیم شاه باقی ماند. رژیمی که دولتش، خود را «کابینه آشتی ملی» نامیده بود. آنچه که بر رسوایی رژیم افزود و دخالت آمریکایی ها در فاجعه 17 شهریور را محرزتر کرد، تشکر تلفنی رئیس جمهور آمریکا از شاه ، لابد به خاطر اجرای سریع دستور، در فردای کشتار بود.
جنایات رژیم در17 شهریور علی رغم تمام تلاشهایی که برای سانسور ابعاد آن صورت گرفت بازتاب گسترده ای درجهان یافت و رسوایی جهانی شاه و رژیم پهلوی و متولیان کاخ سفید را که پرچم حقوق بشر در دست گرفته بودند را رقم زد. نمایش یک فیلم 50 دقیقه‌ای از این فاجعه در سینماهای اروپا و آمریکا ، دنیا را در بهت و اعجابی تاثر انگیز فرو برد.(4)
-------------------------------------------------------------
1 – مدنی، دکتر سید جلال الدین ، تاریخ سیاسی معاصر ایران، دفتر انتشارات اسلامی، تابستان 1387، ج 2 ص 351
2 – ویلیام شوکراس، آخرین سفر شاه، نشر البرز، 1370، ص 19
3 – مدنی، همان، ص 352، به نقل از سیروس پرهام، در انقلاب ایران و مبانی رهبری امام خمینی، ص 44
4 – درآمدی تحلیلی بر انقلاب اسلامی ایران، دفتر نشر معارف، ویراست دوم، ص 100

 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir