صدمین شماره
تاريخ نگاري واقع گرايانه و انعكاس صادقانه رويدادها و تحولات گذشته ايران يك رسالت عميق فرهنگي است ؛ رسالتي كه در سالهاي پس از پيروزي انقلاب به ندرت موجب دغدغه مسئولان فرهنگي كشور بوده است . بسياري از محققان و پژوهشگران عرصه تاريخ در جهت انجام اين تعهد عظيم فرهنگي همت گماشته اند و در مسير تقويت و پالايش فكري نسل جديد و فعال سازي حافظه تاريخي آنان كوشيده اند ولي اين مسئوليت خطيري است كه هيچگاه نقطه پاياني ندارد .
تاريخ كشور ما به ويژه از زمان قيام مشروطه به اين طرف مالامال از نقاط مهجور و مغفول است . در رژيم گذشته ، ابواب بسياري از مباحث تاريخ‌نگاري معاصر ايران به روي پژوهشگران بسته بود. انتشار تحقيقات تاريخي در اكثر زمينه‌ها مجاز شمرده نمي‌شد و حاكميت مطلق سانسور، فضايي براي پژوهشهاي محققانه حتي در زمينه مسائل اقتصادي جامعه باقي نمي‌گذاشت. بسياري از اسرار تاريخ در زير «غبار زمانه» و در لابلاي قضاوت مورخان مغرض و تحريفگر مكتوم مانده و از ذهن و ضمير تاريخ زدوده شده بود. در نتيجه آنچه كه به عنوان آثار تحقيقي و پژوهش تاريخي منتشر مي‌شد عموماً ناقص يا اساساً غيرواقعي بودند.
پس از پيروزي انقلاب اسلامي نسل جديد تاريخ‌نويسان برخاسته از نهضت امام خميني كوشش كردند تا رويكرد و نگرش واقع‌گرا، نوين، تحليلي، علمي، نقادانه ، حقيقت‌گرا ، مستقل و مستند در عرصه تاريخ معاصر ايران را ارائه دهند. بار سنگين اين رسالت را نيز مؤسسات و مراكز اسنادي نوظهوري كه با همين هدف شكل گرفته بودند، عهده‌دار شدند.
موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی يكي از مهمترين و فعال ترين مراكز پژوهشي و اسنادي كشور است كه در سال 1367 با همين هدف يعني پاسخ گویی به اقتضائات ، نيازها و انبوه پرسش‌ها درباره زوایای پنهان تاریخ معاصر، و علل وقوع انقلاب اسلامی توسط جمعی از علاقه مندان بنیان نهاده شد. هدف موسسه از ابتدا اين بوده كه تريبوني را در اختيار محققان واقع‌نگر ، منصف و متعهد به مباني و ارزشهاي اسلام و انقلاب اسلامي قرار دهد و از همين زاويه در جهت تقويت جريان روشنفكري اصيل ، بومي و متدين در حوزه مطالعات سياسي و تاريخ معاصر ايران بكوشد . در اين راستا مؤسسه طي بيست و چند سال فعاليت محققانه و پژوهشگرانه خود موفق شد گامهاي بلندي را در جهت بازبيني و نقد جزميات و مشهورات نادرست تاريخ معاصر ، تبيين و تحليل پيچيدگي‌ها و ابهامات تاريخي به ويژه در مقاطع مشروطيت ، عصر پهلوي و دوران منتهي به پيروزي انقلاب اسلامي بردارد و به شبهات و خطاهاي كتب و مقالات تاريخي منتشره در داخل و خارج كشور با تاكيد بر اخلاق علمي ، ادبيات وزين و متين و باسعه صدر و پرهيز از تعصبات و غرض ورزي‌هاي قومي و جناحي و فردي پاسخ بگويد . اين مهم طبعا نيازمند جمع‌آوري مقالات علمي و بديع در حوزه تحولات تاريخ معاصر ايران ، و انتشار آنها با اتكاء بر هزاران عكس و سند در دو فضاي مكتوب و مجازي بوده و موسسه دراين راه همواره از آثار نويسندگان و محققان و از كمكهاي فكري صاحبنظران و فرهيختگان عرصه علم و فرهنگ و تاريخ بهره فراوان گرفته است .
عرصه فعاليت هاي موسسه همواره عبارت بوده است از :
الف : انتشار دهها اثر تحقيقي در زمينه تحولات تاريخ معاصر ايران
ب : انتشار منظم مجموعه «فصلنامه مطالعات تاريخي»
ج : تشكيل چندين نشست تخصصي راجع به فرازهاي مهم تاريخ ايران با شركت انديشمندان و پژوهشگران.
د : برپايي همايشهاي مختلف با هدف كالبد شكافي رويدادهاي تاريخ معاصر ايران
ه : تاسيس پايگاههاي الكترونيكي و فعاليت گسترده در فضاي مجازي . تاكنون پايگاههايي با عناوين : مشروطيت ، ايران و استعمار انگليس ، انقلاب دوم ، صهيونيسم ، انقلاب اسلامي ، پهلوي‌ها ، براي جوانان ، همچنين ماهنامه‌‌اي اينترنتي با عنوان « گذرستان » و نيز مجله‌اي الكترونيكي با عنوان « دوران » راه اندازي شده است .
تاكنون 100 شماره از انتشار مجله الكترونيكي «دوران» كه از فروردين 1385 به صورت ماهنامه راه‌اندازي شده مي‌گذرد. در اين 100شماره تلاش دست‌اندركاران اين نشريه ارائه صادقانه تحولات تاريخ معاصر ايران از زمان مشروطيت تاكنون بوده است.