تاريخ بزرگترين منبع شناخت گذشته و سرشارترين ذخيره تجربهاندوزي و مؤثرترين وسيله عبرتآموزي براي گام برداشتن در حال و روشن نمودن تصوير مستقل آينده است. تاريخ بستري است كه موجبات آشنايي بشر را با سرچشمه اصلي انديشهها و ريشههاي تحولات فراهم ميسازد، حوادث و ماجراهاي گذشته و سرگذشت انسانهاي ديروز كه امروز جزيي از كولهبار تاريخ شدهاند به كمك بشر امروزي آمده تا هويت و اصالت خود را بهتر شناخته و راه خود اتكايي و خود باوري به سوي آينده را طي نمايد. در فرهنگهاي كهن زمان زيادي را به آموزش تاريخ به كودكان خانواده اختصاص ميدادند. به نظر ميرسيد گذشته به كودك كمك ميكرد كه بفهمد او كيست. گفته ميشود كسي كه گذشته را در دست بگيرد ميتواند آينده را نيز به بدست آورد. نگاه به گذشته نگاه به امروز را تحت تاثير قرار ميدهد و بنابراين پاسخهايي براي حل مشكلات امروز ديكته مينمايد، همانگونه كه دانشمندان و متخصصان هر علمي با مراجعه به شناخت درست از گذشته يك واقعيت و دستاورد علمي آن را تكميل نموده و براي تكميل بيشتر به دست نسل بعد از خود ميسپارد. خوشبختانه در عصر كنوني به اين گونه شناخت، توجه ويژهاي شده و تقريباً در تمام علوم ابتدا به تاريخ پيدايش و نحوه تكامل آن پرداخته ميشود. اهميت بررسي و مطالعه تاريخي هر پديده آن قدر اهميت دارد كه ميتوان ادعا كرد بدون چنين شناختي هر گونه دريافتي كامل نخواهد بود. در تاريخ بايد به لايههاي تو در توي نگريست و از سطح به عمق رفت. تاثير آموزشي و تربيتي گذشته پژوهي همراه با تاريخيانديشي همچون سفر به سرزمينهاي بيگانه است؛ زيرا هر دو ما را با فرهنگهايي غير از فرهنگ خودمان آشنا ميسازد و موجب درك بهتر اين واقعيت ميشوند كه آن فرهنگها نيز روزگاري همچون فرهنگ امروز ما زنده و پرنشاط بودهاند.
تاريخ براي گذشته است اما آن را براي آينده مينويسند. تاريخ هم دانش گذشتگان است و هم دانشي درباره گذشته. دانش گذشتگان، به اين دليل كه زندگي نياكان ما همچون امروز براساس باورها و دانش رايج زمان بوده است و هنگامي كه به اين دانش دست يافتيم به دانشي درباره گذشته تبديل ميشود.
تاريخ براي گذشته است اما آن را براي آينده مينويسند. گذشته با صداي بلند سخن ميگويد با كساني كه ميخواهند بشنوند و درس بگيرند ولي مسلماً مسئله آينده هرگز چندان كه در زمان ما اهميت يافته، مطرح نبوده است، زيرا گردونه زمان در گذشته و قبل از دوره متجدد و مخصوصاً تا پنجاه سال پيش، اين اندازه تند نميتاخته است. با اين وجود مورخان بزرگ قديم نيز، تاريخ گذشته را با نظر به آينده مينوشته و اين معني را از عناوين كتب آنان ميتوان دريافت.
مؤسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي در پي ديگر فعاليتهاي خود و انتشار فصلنامه مطالعات تاريخي اين بار دست به انتشار نشريهاي الكترونيكي با نام «دوران» زده است.
اين تصميم در زماني صورت عملي به خود ميگيرد كه خوشبختانه سازمانها و نهادهاي پژوهشي ديگر كوششهاي ارزشمندي در حيطه تاريخ معاصر ايران آغاز كردهاند.
اين موسسه خداي متعال را شاكر است كه اكنون در كنار هم رديفان فراوان خود ـ در عرصه مطبوعات و نشريات الكترونيكي ـ نخستين شماره ماهنامه الكترونيكي خود را در معرض ديد خوانندگان گرامي قرار ميدهد.
اين ماهنامه بر آن است كه به بررسي وقايع تاريخي بين سالهاي نهضت مشروطه تا انقلاب اسلامي بپردازد. و از آن رو كه پرداختن به بحثهاي تاريخي ايجاب ميكند كه دامنه پژوهشها بيش از پيش گسترده شود از پژوهشگران محترم دعوت ميشود، اين ماهنامه را ياري كنند.
اين ماهنامه سعي دارد با استفاده از ظرفيتهاي سيستم الكترونيكي و اينترنتي، ضمن افزودن بر مخاطبان خود در اقشار مختلف از قابليت فراگير اين سيستم جهت پر كردن خلاءهاي موجود بهرهگيرد و با استفاده از اسناد و تصاوير بر جذابيتهاي ماهنامه بيفزايد. طبيعي است اين نشريه در آغاز راه است و با كاستيهايي روبروست كه با راهنمايي و نقادي و همكاري پژوهشگران و خوانندگان گرامي راه طولاني و سخت آينده هموارتر خواهد شد.
سردبير
|