ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 1   فروردين 1385
 

 
 

 
 
   شماره 1   فروردين 1385


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تعداد نمايش: 4284 بارفلسفه تاريخ و موضوع پژوهشي تاريخي
«فلسفه تاريخ» عبارتي مبهم است. اين ابهام ناشي از دو معناي متفاوتي است كه معمولاً از واژة «تاريخ» اراده مي‌شود و به تبع اين دو معنا، واژة «فلسفه» در اين عبارت، دو معناي مختلف، پيدا مي‌كند و اصطلاح «فلسفه‌ي تاريخ»نيز، براي اشاره به دو معرفت مختلف، به كار مي‌رود.


تعداد نمايش: 5570 بارانتخابات مجلس پنجم
علت اصلي پيدايش انقلاب مشروطيت در ايران، تأسيس عدالتخانه‌اي بود كه براساس قانون شريعت به اختلافات و مشكلا مردم رسيدگي كند علاوه بر حفاظت از منافع و حقوق آنان، از ديكتاتوري و بي‌قانوني در كشور نيز جلوگيري نمايد. از اين رو مي‌توان اين نهاد مردمي را يكي از مهمترين نهادهاي دموكراسي دانست. اين روند تكاملي در نهايت منجر به تشكيل مجلس شورايي شد كه با توجه به نقش و جايگاه آن، بنياد نظام، مشروطه تلقي مي‌شود.


تعداد نمايش: 4589 بارپيدايش نظميه در ايران
پيش از تشكيل نظميه يا شهرباني به سبك نوين و اروپايي در روزگار ناصرالدين شاه قاجار در سال 1257 ش، نظم و امنيت شهرها به عهده داروغه بود كه زير نظر اداره‌اي به نام «ديوان بيگي» (اداره حكومتي يا فرمانداري) كه در رأس آن بيگلر بيگي (فرماندار حاكم) قرار داشت انجام وظيفه مي‌ كرد و واحدهايي كه در اختيار داروغه بود، محتسب، شحنه، گزمه، شبگير، ناميده مي‌شدند.


تعداد نمايش: 7189 باركرونولوژي چيست؟
تاريخ واژه‌اي است كه به دانش و اطلاعات درباره‌ي گذشته اشاره دارد. تاريخ دانش گذشتگان يا حقايقي درباره‌ي گذشته است. تاريخ مي‌تواند هر دو اين مقوله‌ها را در بر بگيرد به شرط اينكه رويكرد ما به آن تعريف شده باشد. تاريخ هم دانش گذشتگان است و هم دانشي درباره‌ي گذشته.


تعداد نمايش: 3751 بارسرود ملي ايران
طبق معمول آن روزگار، دربار مداخله كرد و به ارتش دستور داده شد تا در اين زمينه اقدام كند. انجام اين امر، به عهده سالار معزز، رئيس موزيك نظام گذاشته شد. رضا نيازمند در فصلنامه ره‌آورد چاپ آمريكا در شماره 34 ماجراي ساخته شدن سرود ملي ايران را چنين شرح داده است:
«تشكيل انجمن‌هاي ادبي از اوايل مشروطيت متداول شد. در آن زمان وثوق‌الدوله كه علاقه زيادي به شعر و ادب فارسي داشت، جلساتي براي موضوعات ادبي تشكيل داده بود اين انجمن‌ها در اوايل سلطنت رضا‌شاه رونق گرفت و حدود 17 انجمن ادبي در تهران تشكيل شد...


تعداد نمايش: 4870 بارخارجي‌ها در ايران (ميلسپو)
ميلسپو پس از اتمام ماموريت دومش در كتاب آمريكايي‌ها در ايران هر نكته مثبتي را در كتاب اول درباره شماري از ايراني‌ها، از جمله رضاشاه گفته بود. كم و بيش پس گرفت. عجيب آن است كه ميلسپو كه آتش خشم خود را متوجه استبداد و خودكامگي رضاشاه كرده بود، خود اعتراف داد كه نمي‌توانست در جامعه نسبتاً باز ايران تحت اشغال، پس از شهريور 1320 كه جناح‌ها و گروههاي مختلف فراوان بود، خوب كار كند. ماموريت دوم ميلسپو در ايران از بهمن 1321 تا آذر 1324 شكست كامل بود...


تعداد نمايش: 3659 بارماجراي رضاخان و بليط نمايش
رضاخان با صدور اعلاني از كليه برپاكنندگان نمايش خواست كه براي وي بليط تماشاي نمايش نفرستند، چرا كه وي نه فرصت تماشاي آن را دارد و نه حقوقش كفاف خريد بليط را مي‌دهد. متن كامل اعلان رضاشاه بدين شرح است....


تعداد نمايش: 3475 بارانتقاد از رضا شاه در مطبوعات فرانسوي
رضاخان در طول زمامداري خود به روشني اين موضوع را نشان داد كه شخص انتقادپذيري نيست. در دوران حكومت وي بسياري از سياسيون و روزنامه‌نگاران تبعيد، شكنجه، زنداني و حتي به قتل رسيدند. رضاخان حتي نسبت به انتقاد در روزنامه‌هاي خارجي هم كه از وي و دولت ايران انتقاد مي‌كردند حساسيت نشان مي‌داد و خيلي سريع به تيرگي روابط خارجي منجر مي‌شد


تعداد نمايش: 4710 بارمجموعه فرهنگي و تاريخي نياوران
حكومت پادشاهان قاجار كه تا سال 1925 م به طول انجاميد سبب رونق يافتن تهران كه تا ‌آن زمان دهكده‌اي در دامنة كوه‌هاي البرز بود شد. تا آن زمان در تهران جز باغ‌هاي بزرگ با انواع مختلف و متعدد درختان، به خصوص درخت چنار، چيزي يافت نمي‌شد. با ‌آغاز حكومت قاجارها، آقامحمد‌خان قاجار و فتحعلي‌شاه كه بعداً جانشين او شد، باعث دگرگوني شهر تهران شدند. شهرتهران زير نظر فتحعلي‌شاه (1834ـ 1797) دوباره احيا شد. او اقامتگاه سلطنتي را تزيين كرد و دستور ساخت محل سكونتي به نام بادگير و اندرونيش را داد...


تعداد نمايش: 5266 بارمعرفي مراكز اسنادي ايران و جهان (آرشيو ملي فرانسه)
آرشيو‌‌هاي فرانسه همگي زير نظر «مديريت آرشيوهاي فرانسه» قرار داشته و به لحاظ قوانين، همگي از قانون واحد مصوب پارلمان پيروي مي‌كنند. «آرشيو ملي فرانسه» در منطقه پاريس 3 و در ساختماني متعلق به شاهزادگان فرانسوي (خانواده گيز) متعلق به سده شانزدهم واقع شده است. اين ساختمان كه در زمان جنگ‌هاي مذهبي، مقر حزب كاتوليك بود، اوايل سده هجده بازسازي شد و پس از انقلاب فرانسه در سال 1808م توسط ناپلئون خريداري شده و به صورت مركز نگهداري اسناد درآمد، سپس اسناد موجود در آرشيو قبلي فرانسه كه از سال 1790م در محل «كاخ تولري» تشكيل شده بود، به اين مكان منتقل شد.



تاريخ بزرگترين منبع شناخت گذشته و سرشارترين ذخيره تجربه‌اندوزي و مؤثرترين وسيله عبرت‌آموزي براي گام برداشتن در حال و روشن نمودن تصوير مستقل آينده است. تاريخ بستري است كه موجبات آشنايي بشر را با سرچشمه اصلي انديشه‌ها و ريشه‌هاي تحولات فراهم مي‌سازد، حوادث و ماجراهاي گذشته و سرگذشت انسان‌هاي ديروز كه امروز جزيي از كوله‌بار تاريخ شده‌اند به كمك بشر امروزي آمده تا هويت و اصالت خود را بهتر شناخته و راه خود اتكايي و خود باوري به سوي آينده را طي نمايد. در فرهنگ‌هاي كهن زمان زيادي را به آموزش تاريخ به كودكان خانواده اختصاص مي‌دادند. به نظر مي‌رسيد گذشته به كودك كمك مي‌‌كرد كه بفهمد او كيست. گفته مي‌شود كسي كه گذشته را در دست بگيرد مي‌تواند آينده را نيز به بدست آورد. نگاه به گذشته نگاه به امروز را تحت تاثير قرار مي‌دهد و بنابراين پاسخهايي براي حل مشكلات امروز ديكته مي‌نمايد، همان‌گونه كه دانشمندان و متخصصان هر علمي با مراجعه به شناخت درست از گذشته يك واقعيت و دستاورد علمي آن را تكميل نموده و براي تكميل بيشتر به دست نسل بعد از خود مي‌سپارد. خوشبختانه در عصر كنوني به اين گونه شناخت، توجه ويژه‌اي شده و تقريباً در تمام علوم ابتدا به تاريخ پيدايش و نحوه تكامل آن پرداخته مي‌شود. اهميت بررسي و مطالعه تاريخي هر پديده‌ آن قدر اهميت دارد كه مي‌توان ادعا كرد بدون چنين شناختي هر گونه دريافتي كامل نخواهد بود. در تاريخ بايد به لايه‌هاي تو در توي نگريست و از سطح به عمق رفت. تاثير آموزشي و تربيتي گذشته پژوهي همراه با تاريخي‌انديشي همچون سفر به سرزمين‌هاي بيگانه است؛ زيرا هر دو ما را با فرهنگ‌هايي غير از فرهنگ خودمان آشنا مي‌سازد و موجب درك بهتر اين واقعيت مي‌شوند كه آن فرهنگ‌ها نيز روزگاري همچون فرهنگ امروز ما زنده و پرنشاط بوده‌‌اند.
تاريخ براي گذشته است اما آن را براي آينده مي‌نويسند. تاريخ هم دانش گذشتگان است و هم دانشي درباره گذشته. دانش گذشتگان، به اين دليل كه زندگي نياكان ما همچون امروز براساس باورها و دانش رايج زمان بوده‌ است و هنگامي كه به اين دانش دست يافتيم به دانشي درباره گذشته تبديل مي‌شود.
تاريخ براي گذشته است اما آن را براي آينده مي‌نويسند. گذشته با صداي بلند سخن مي‌گويد با كساني كه مي‌خواهند بشنوند و درس بگيرند ولي مسلماً مسئله آينده هرگز چندان كه در زمان ما اهميت يافته، مطرح نبوده است، زيرا گردونه زمان در گذشته و قبل از دوره متجدد و مخصوصاً تا پنجاه سال پيش، اين اندازه تند نمي‌تاخته است. با اين وجود مورخان بزرگ قديم نيز، تاريخ گذشته را با نظر به آينده مي‌نوشته و اين معني را از عناوين كتب آنان مي‌توان دريافت.
مؤسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي در پي ديگر فعاليت‌هاي خود و انتشار فصلنامه‌ مطالعات تاريخي اين بار دست به انتشار نشريه‌اي الكترونيكي با نام «دوران» زده است.
اين تصميم در زماني صورت عملي به خود مي‌گيرد كه خوشبختانه سازمان‌ها و نهادهاي پژوهشي ديگر كوشش‌هاي ارزشمندي در حيطه تاريخ معاصر ايران آغاز كرده‌‌اند.
اين موسسه خداي متعال را شاكر است كه اكنون در كنار هم رديفان فراوان خود ـ در عرصه مطبوعات و نشريات الكترونيكي ـ نخستين شماره ماهنامه الكترونيكي خود را در معرض ديد خوانندگان گرامي قرار مي‌دهد.
اين ماهنامه بر آن است كه به بررسي وقايع تاريخي بين سالهاي نهضت مشروطه تا انقلاب اسلامي بپردازد. و از آن رو كه پرداختن به بحث‌هاي تاريخي ايجاب مي‌كند كه دامنه پژوهش‌ها بيش از پيش گسترده شود از پژوهشگران محترم دعوت مي‌شود، اين ماهنامه را ياري كنند.
اين ماهنامه سعي دارد با استفاده از ظرفيت‌هاي سيستم الكترونيكي و اينترنتي، ضمن افزودن بر مخاطبان خود در اقشار مختلف از قابليت فراگير اين سيستم جهت پر كردن خلاء‌هاي موجود بهره‌گيرد و با استفاده از اسناد و تصاوير بر جذابيت‌هاي ماهنامه بيفزايد. طبيعي است اين نشريه در آغاز راه است و با كاستي‌هايي روبروست كه با راهنمايي‌ و نقادي و همكاري پژوهشگران و خوانندگان گرامي راه طولاني و سخت آينده هموارتر خواهد شد.

سردبير

 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir