ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 88   اسفند ماه 1391
 

 
 

 
 
   شماره 88   اسفند ماه 1391


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تعداد نمايش: 3732 بارتاثیر صنعت چاپ بر جنبش‌های تاريخ معاصر ايران
در انقلاب مشروطه نه تنها انتشار رساله‌های سیاسی و روزنامه‌ها در ایران و خارج از ایران مورد توجه فعالان سیاسی بود، حتی انتشار متون مهمی مانند فتواهای علما باعث برانگیختن مردم می‌شد. آیا می‌توان جنبش تحریم تنباکو را بدون انتشار چاپی فتوای میرزای شیرازی تصور کرد؟


تعداد نمايش: 3390 بارحمام اميركبير
مجموعه باغ فين كاشان و حمام فين كه در داخل آن واقع شده ، در سال 1382 در فهرست ميراث جهاني يونسکو ثبت شد. شهرت و اعتبار تاريخى اين مجموعه به خاطر حادثه قتل ميرزا تقي خان اميرکبير صدراعظم مقتدر ناصرالدين شاه قاجار در 20 دي 1230 در داخل آن بوده است .


تعداد نمايش: 3374 بارروايت ساواك از عامل برباد رفتن بحرين
ساواك در يكي از اسناد خود عباس مسعودي را « حقه باز هزار رنگ » مي‌خواند ، در جاي ديگر او را « مورد تنفر مردم » مي‌شمارد و در يكي ديگر از اسناد ، وي را «مشروبخوار و اهل عيش و نوش با زنان و دختران انگليسي در بحرين» قلمداد مي‌كند ...


تعداد نمايش: 4316 بارنقش نظامیان طرفدار رضاخان در گزینش نمایندگان مجلس
اکثر نمایندگان مجلس پنجم توسط فرماندهان، امیران لشکر و نظامیان بلندپایه منتخب رضاخان در شهرهای مختلف معرفی مي‌شدند و به مجلس مي‌رفتند. ترکیب مجلس پنجم از همان روزهای پایانی مجلس چهارم، توسط عوامل رضاخان تعیین و مشخص شده بود!


تعداد نمايش: 3311 باربي‌کفایتی شاه در ارزیابی اوضاع سیاسی جهان
منشی فرح پهلوی: شاه از یکسو به خاطر بي‌کفایتی در ارزیابی اوضاع سیاسی جهان خطاب به صدراعظم آلمان گفته بود «عنقریب آلمان غربی به خاطر رکود اقتصادی سقوط خواهد کرد» و از سوی دیگر در همان زمان 25 درصد سهام مجتمع فولاد آن کشور را خریداری کرد و این نشان مي‌دهد که ذهن شاه تا چه اندازه آکنده از اندیشه‌هاي بي‌پایه بود.


تعداد نمايش: 3333 بارآنچه كه طرح شد و آنچه كه تصويب شد !
نمايندگان سنا را در مقطعي كه مجلس تعطيل بود به بهانه رسيدگي به «لايحه تسهيل وصول مالياتها» صبح زود به مجلس كشاندند ، سپس به آنها گفته شد لايحه مورد نظر آماده نيست و در عوض لايحه اي براي معافيت مالياتي حقوق كاركنان اتباع خارجي بايد به تصويب برسد . نمايندگان را تا نيمه شب نگه داشتند و بي آنكه اسمي از كاپيتولاسيون ببرند لايحه را به امضاي آنان رساندند و ...


تعداد نمايش: 3327 بارسانسور و اختناق انگليسي در ايران
بند ب فصل سوم پيمان اتحاد سه‌جانبه منعقده ميان انگليس، ايران و شوروي مهم‌ترين بند آن بود. اين بند هم اختيارات گسترده‌اي به اشغالگران مي‌داد و هم تفاسير مختلف و وسيعي از آن مي‌شد. طبق اين بند، انگليس و شوروي اجازه مي‌يافتند «جمع وسايل ارتباطي» در خاك ايران را در اختيار گرفته و هم آنكه بر اين وسايل «هر گونه عمليات سانسوري» را اعمال و روا دارند.


تعداد نمايش: 4370 بارسلسله ترياكي
رضاشاه به تجويز طبيبش ترياك مي‌كشيد ، در بزم‌هاي شبانه محمد رضا پهلوي بساط ترياك پهن بود ، ساير برادران و نزديكان شاه نظير حميدرضا، محمودرضا، غلامرضا، بهزاد، نازك ، هما و شهناز پهلوي به مواد افيوني معتاد بودند. بعضي از آنان به قاچاق مواد مخدر مي‌پرداختند كه مي‌توان به معروفترين‌شان اشرف، حميدرضا، محمودرضا و غلامرضا پهلوي اشاره كرد. در بين نظاميان حكومت پهلوي هم ....


تعداد نمايش: 3959 بارنفوذ یهودیان در دربار قاجار
جمع آوری و فروش عتیقه جات، کتب خطی و اشیاء زیر خاکی به بیگانگان، از مهمترین کارهای یهودیان در عصر قاجار بود. نفوذ و قدرت آنان در دربار، از زمان سفر ناصرالدین شاه به لندن و ملاقات وی با سرمایه داران یهودی انگلیسی افزایش یافت.


تعداد نمايش: 4337 بارنقد كتاب
«خاطرات مجيدي»

در كتاب خاطرات مجيدي كه در بيست سال آخر عمر رژيم پهلوي مدام عهده‌دار مقامهاي بالاي برنامه‌ريزي و اجرايي كشور بوده، تناقضات فراواني مي توان يافت . اما با اين وجود كتاب او براي نزديكتر شدن به شناخت واقعي‌تر از مناسبات دوران پهلوي بسيار مفيد به نظر مي رسد.


رضاخان مولود اراده بهائيان
شرايطي كه در دوران مظفرالدين شــاه
(1285 ـ 1274 ش) بر ايران و ايرانيان حاكم شد، براي حزب بهائيت كه مترصد فرصت بود، بهترين موقعيت را فراهم كرد تا براي گرفتن انتقام از شاهان قاجار كه عامل سرگرداني و تبعيد آنان بودند وارد عمل شود. زمينه‌سازي براي برچيدن حكومت قاجار و برآوردن حكومتي كه صد‌درصد انگليسي باشد، از مدت‌ها قبل در دستور كار بود و انحراف جريان مشروطيت نيز از طريق همين عوامل صورت گرفت . در تمام اين جريانات، سفارت انگلستان تعزيه‌گردان بود. در اين اوضاع و احوال بود كه عين‌الملك به صحنه آمد و ضمن ارتباط با سيدضياءالدين طباطبايي كه از عوامل اصلي كودتاي 1299 ش بود و هزينه روزنامه‌هايش شرق، برق و رعد، توسط زرتشتيان و شايد هم بهائيان تأمين مي‌شد، به فعاليت مشغول گرديد.(1)
عين‌الملك در معرفي بازوي نظامي كودتاي سوم اسفند به انگليسي‌ها نيز نقش داشت. صراحت نقش عين‌الملك در ماجراي كودتاي 1299 و معرفي رضاخان به عنوان عامل كودتا براي در دست گرفتن قدرت در خاطرات حبيب‌الله رشيديان، به وضوح منعكس است :
«چند سال قبل از كودتا، من بيشتر روزهاي هفته، صبح هنگام، سري به منزل عين‌الملك ـ كه از متنفذين فرقه بهائيه بود و با وي سوابق دوستي و صحبت داشتم ـ مي زدم و مخصوصاً از كلنل فريزر، مخدوم خود، مأموريت داشتم كه در آنجا حضور يابم و از اشخاصي كه نزد عين‌الملك، آمد و شد داشتند و از سخنان آنان با عين‌الملك و سخنان عين‌الملك با آنها، اطلاعاتي در اختيار فريزر قرار دهم. يك روز بنا به معمول، به منزل عين‌الملك ـ واقع در خيابان كوشك ـ رفتم . بعد از چند دقيقه گفتگو با او، مردي پارسي و هندي بر او وارد شد، كه نام آن پارسي هندي «ارباب اردشير جي» بود ـ كه بر من معلوم شد آن مرد زرتشتي هندي با عين‌الملك سوابق دوستي ممتد و صحبت قديمي داشت. اما از كي و از كجا؟ نمي‌دانم ـ به محض ورود آن مرد زرتشتي هندي، عين‌الملك نوكر خود را صدا كرد و گفت: «برو درِ حياط را ببند و هركس به ملاقات من آمد، بگو من در منزل نيستم!» من و آن مرد هندي چند دقيقه‌اي با عين‌الملك، به صحبت نشستيم . پس از آنكه ارباب اردشير جي از روابط من با سفارت امپراطوري انگلستان آگاه شد، در دوستي با من گشود و كار صميميت و دوستي بين من و او به جايي رسيد كه هر روز مي‌خواست به منزل عين‌الملك برود، از قبل به من تلفن مي‌كرد و از من خواهش مي‌نمود كه من نيز در همان روز، در منزل عين‌الملك حضور يابم . روز ديگر كه من باز به منزل عين‌الملك رفتم، آن مرد زرتشتي هندي نيز حضور يافت. عين‌الملك مانند روز قبل، مستخدم خود را صدا زد و گفت: «برو در حياط را ببند و هركس به ملاقات من آمد بگو كه من در منزل نيستم!» در آن روز، لحن سخن ارباب ارشير جي با عين‌الملك، صورت جدي به خود گرفت و روي به عين‌الملك نمود. گفت: «از شما خواهشي دارم.» عين‌الملك با كمال ادب گفت: «بفرماييد!» ارباب اردشير جي گفت: «از شما خواهشمندم كه با محفل بهائيان به مشورت بنشينيد و از آنها بخواهيد تا صاحب‌منصبي بلندقامت و خوش‌قيافه پيدا كنند و به شما معرفي نمايند و شما آن صاحب را با من آشنا كنيد. اما به دو شرط: اولاً اينكه آن صاحب‌منصب نبايد صاحب‌منصب ژاندارم باشد و حتماً بايد صاحب‌منصب قزاق باشد. ثانياً شيعه اثني‌عشري خالص نباشد كه ارباب اردشير جي، مخصوصاً جمله اخير را باز تكرار كرد و براي بار دوم گفت كه «آن صاحب‌منصب نبايد شيعه اثني‌عشري خالص باشد.» پس از آن ملاقات، عين‌الملك، رضاخان را با ارباب اردشير جي آشنا كرد.(2)
با معرفي رضاخان به اردشير جي، وي براي رضاخان كلاس دين‌ستيزي داير كرد تا هنگامي كه به تخت سلطنت جلوس ‌نمود به اهداف مورد نظر دولت فخيمه در دين‌زدايي عمل نمايد. اردشير جي دربارة آموزش‌هايي كه به رضاخان داد چنين مي‌نويسد:
«به زباني ساده تاريخ و جغرافيا و اوضاع سياسي و اجتماعي ايران را برايش تشريح مي‌كردم... اغلب تا ديرگاهان به صحبت من گوش مي‌داد و براي رفع خستگي چاي دم مي‌كرد كه مي‌نوشيدم... من به تفصيل برايش شرح داده‌ام كه طبقه علما و آخوند‌ها و ملاها چگونه در گذشته نه چندان دور آماده


 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir