ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 16   تيرماه 1386
 

 
 

 
 
   شماره 16   تيرماه 1386


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تعداد نمايش: 5721 بارقيام مسجد گوهر شاد
ماه تير، سالگشت قيام اسلامي مردم در مسجد گوهرشاد مشهد، عليه سياستهاي ضد اسلامي رضاخان است. اين قيام كه در 21 تير 1314 سركوب شد، زماني شكل گرفت كه رضاخان دين‌ستيزي را به اوج خود رسانده و درصدد بود تا سنت‌هاي مذهبي و قوانين اسلامي را محو و نابود كند و فرهنگ غربي را به جاي آن بنشاند.


تعداد نمايش: 5075 باررجال عصر پهلوي
«حسنعلي منصور»
حسنعلي منصور از نخست‌وزيران عصر پهلوي دوم، ارديبهشت 1302 در تهران متولد شد. پدرش، رجبعلي منصور ـ منصورالملك ـ از اعضاي اوليه لژ «بيداري ايرانيان» بود كه در دوران رضاشاه سالهاي طولاني به عنوان مدير در مشاغل حساس جاي داشت و در آخرين ماههاي سلطنت او به صدارت رسيد.


تعداد نمايش: 7224 باراولين مدارس دخترانه ايراني
فضاي فرهنگي جامعه ايران درصدر مشروطيت به گونه‌اي بود كه عامه مردم نظر مساعدي نسبت به تحصيل دختران نداشتند و هر تلاشي براي تأسيس مدارس دخترانه با مخالفتهاي زيادي در جامعه روبرو مي‌شد و به تعطيلي مي‌انجاميد. فاصله تأسيس تا تعطيل يكي از اين مدارس فقط چند روز بود.


تعداد نمايش: 3527 بارسوليوان: ما فقط بدنامي رابطه با ساواك را تحمل مي‌كرديم
ويليام سوليوان: آمريكا و اسرائيل مراكز تعليمات ويژه پليسي و جاسوسي مأموران ساواك بودند. روشهاي خشونت‌آميز، بازداشتهاي خودسرانه، آدم‌ربائي، شكنجه و زندان‌هاي طولاني و بدون حكم از روشهاي عادي و متداول ساواك بود.


تعداد نمايش: 3893 بارروند تحديد مطبوعات در عصر پهلوي دوم
دربار، خاندان سلطنتي و همچنين سفارتخانه‌هاي روس و انگليس منابع اصلي اعمال فشار بر دولت براي سانسور مطبوعات بودند. سخت‌گيري حكومت عليه مطبوعات از دولتي به دولت ديگر منتقل مي‌شد ولي تحديد مطبوعات كم و بيش ادامه داشت و توقيف و سانسور، عادي بود.


تعداد نمايش: 4137 بارآيا ميرزا كوچك‌خان جنگلي شاعر بود؟
ميرزا كوچك‌خان جنگلي طبع شعر داشت. بخشي از اشعارش در روزنامه «دامون» چاپ رشت سال 1359 و بخشي ديگر در جزوه‌اي به نام «سرود سبز سپيداران» توسط اداره كل ارشاد اسلامي گيلان منتشر شده است.


تعداد نمايش: 3628 بارميكروفيلم‌هاي تاريخ ايران در آمريكا
مجموعه‌اي غني و ارزشمند از تاريخ ايران به صورت ميكروفيلم در آرشيو ملي آمريكا، كتابخانه ملي آمريكا و مركز اسناد خاورميانه در دانشگاه شيكاگو وجود دارد كه پژوهشگران داخلي و مؤسسات پژوهشي ايران از دسترسي به آنها محرومند.


تعداد نمايش: 3596 بارماجراي فرار اولين رئيس مجلس
ممتازالدوله رئيس اولين مجلس مشروطه، پس از به توپ بسته شدن ساختمان مجلس توسط نظاميان روس، به پارك امين‌الدوله گريخت سپس براي در امان ماندن از آزار سربازان حكومتي، با كلاه و كفش مندرس و بيل بر دوش در كسوت كارگران از پارك خارج شد و ...


تعداد نمايش: 10310 بارنقد كتاب
«اين سه زن»
نويسنده، نام سه زن بي‌ارتباط با يكديگر را بهانه‌اي براي روايتگري رمان‌گونه خود كرده است. در اين كتاب به اشرف پهلوي كه همه تاريخ‌نگاران از وي به عنوان مجموعه‌اي از پليدي‌ها ياد كرده‌اند به دلائل خاص بسيار اندك پرداخته، ايران تيمورتاش هم محوريتي در كتاب ندارد اما مريم فيروز، چون حلقه وصل يك جريان سياسي مهم با حكومت پهلوي دوم بود، نقش مهمي در اين اثر دارد!



گذشته را نفي نكنيم
اهميت تاريخ معاصر به عنوان يكي از مهمترين عرصه‌هاي پژوهش اجتماعي بر كسي پوشيده نيست. اهميت پژوهش در تحولات يكصدسال اخير نيز يقيناً در شناخت جامعه امروزين ما نياز به تأكيد ندارد. مهم اين است كه بدانيم درك منزلت امروزين ما مستلزم مطالعه تاريخ گذشته و عبرت‌آموزي از تحولات آن است.
شناخت تاريخ معاصر ايران به ويژه دوران مشروطه و خاصه تحولات عصر پهلوي يك ضرورت انكار ناپذير است و هر پژوهشي در اين زمينه نيازمند نگرش منصفانه و محققانه است افراطي‌نگري در تاريخ و افشاگريهاي توأم با هياهو و جنجال به اندازه اغماض‌هاي مغرضانه و برخوردهاي تفريطي و انفعالي در تحليل رويدادها، زيان‌آور است و هر دو، جامعه تشنه حقيقت را به گمراهي مي‌كشاند.
ايران در اين يكصد سال اخير شاهد تحديد آزاديهاي مشروع مردم، ضعف حكومتها در هدايت صحيح جامعه، اتخاذ سياستهاي ضد ملي و وابستگي دولت به بيگانگان بوده است. اين رويكرد منجر به عقب‌ماندگي مفرط سياسي و اقتصادي شده است. در اين ميان مورخاني نيز بوده‌اند كه خيانتها را افتخار، ضعفها را نقاط قوت، انحطاط فرهنگي را تعالي هنري و سير ورشكستگي كشور را حركت به سوي دروازه‌هاي تمدن بزرگ لقب داده‌اند.
فريب اين گونه تبليغات دروغين را خوردن، به اندازه پذيرش آثار مورخاني كه گذشته را به طور مطلق نفي مي‌كنند و همه دستاوردهاي تاريخ كشور را به زير سؤال مي‌برند خطا و زيان‌بار است.
خدشه‌دار كردن چهره‌ها و رجال تاريخي و به يك چوب راندن آنان، موجب تهي كردن پشتوانه‌ي تاريخي و فرهنگي يك ملت شده و دانسته يا ندانسته راه را براي تهاجم فرهنگي بيگانگان باز مي‌گذارد.
رسالت تاريخي، تعاليم اسلام ناب، همچنين صلاح جامعه ايجاب مي‌كند كه در برابر تاريخ سرزمينمان عليرغم همه‌ي خيانتها، ضعفها و نابرابريها، نگاه خصمانه نداشته باشيم و در تبيين و تحليل وقايع تاريخي، عدالت ورزيم و در جمعبندي نهايي با نگرش واقع‌گرايانه در مسير تفكيك حق از باطل حركت كنيم. چرا كه تنها با چنين نگرشي به تاريخ خواهيم توانست قابليتهاي آينده‌نگري را در جامعه خود ارتقاء دهيم.
كساني كه نفي مطلق تاريخ اين سرزمين را اساس ديدگاه خود قرار مي‌دهند مهر تأييد بر بي‌ريشه بودن ملت و سرزمين ايران اسلامي مي‌زنند، حال آنكه تاريخ گواهي مي‌‌دهد ملت ايران از ديرباز يكي از ريشه‌دارترين، فهيم‌ترين و متمدن‌ترين ملل دنيا بوده است.
اگر مي‌پذيريم كه پديده‌ي انقلاب اسلامي تحول مهم تاريخي است بايد اين حقيقت را باور كنيم كه تكوين چنين انقلاب شكوهمند و تحول عظيمي از عهده و توان ملتي اصيل و با پشتوانه در تاريخ تمدن بشري ساخته است، نه از مردمي فاقد اصالت و پيشينه‌ي تاريخي.
علم تاريخ صاحب رسالتي با ارزش و پربهاست و بايد آن را ارج نهاد. تاريخ از تقدسي همچون تقدس علوم ديگر برخوردار است لذا نبايد عرصه‌ي تاريخ را به مياديني تشبيه كرد كه آمال تماشاچيان آن در هواداري پوچ و بي‌ثمر از گروهي و مخالفت با گروه ديگر خلاصه مي‌شود.
تاريخ، رسالت سنگين انتقال تجربيات نسل بشر در امور كشورداري، تنظيم ارتباطات با جوامع و ملل ديگر و ... را بر دوش دارد و تاريخ ميهنمان نيز با وجود همه تلخي‌ها، ناكامي‌ها و تحقيرها، گنجينه‌اي از تجربيات مفيد، سودمند و راهگشا را نيز در خود دارد.
گشوده شدن گره‌هاي كور تاريخ تنها در گرو ايجاد زمينه مناسب به دور از حب و بغضها و حاكم نمودن روح تحقيق در فضاي مطالعات سالم تاريخي است.
تاريخ مكتوب بشري به گلستان پهناوري مي‌ماند كه ملل هوشيار از آن بهره‌ها مي‌برند ولي انسانهاي غافل تمامي هم خود را مصروف كشف علفهاي هرز تفرقه‌افكن و اختلاف‌انداز نموده و آنها را وسيله‌اي براي تحليل توان جامعه و تقليل برآيند نيروهاي آن به كار مي‌گيرند.
در اين راستا سايت مؤسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي و از جمله مجله الكترونيكي «دوران» مي‌كوشد در جهت ارائه خدمت فرهنگي به جامعه راوي تاريخ مستند، صادق و هدف‌دار باشد.
تشريح و تحليل رويدادها، حوادث و تحولات سياسي تاريخي، بررسي نحله‌ها و انديشه‌هاي سياسي، شرح حال رجال و مباحثي كه به نوعي در روشن نمودن ابعاد مختلف تاريخ سياسي، اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و نظامي كشورمان مؤثر است هدفي است كه سايت مؤسسه و نشريه آن با استفاده از مقالات پژوهشي، شرح وقايع و رويدادهاي خواندني تاريخ، انتشار عكسها، اسناد و خاطرات، دنبال مي‌كند. زيرا همواره اين اعتقاد وجود دارد كه از اين طريق مي‌توان در جهت نماياندن حقيقت رويدادها و تحولات تاريخ معاصر ايران گام برداشت.

سردبير

 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir