ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 90   ارديبهشت ماه 1392
 

 
 

 
 
   شماره 90   ارديبهشت ماه 1392


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تعداد نمايش: 3440 بارسیمای سیاسی مدرس
مدرس در سراسر حیات سیاسی خود، هرگز حریفان را به لطایف‌الحیل از میدان خارج نکرد . او با وصف این‌که یک مجتهد شناخته شده و طراز اوّل بود، هرگز مسائل سیاسی را با ابزاری غیر از سیاست پاسخ نگفت. هیچگاه دیده نشد كه در قضاوت در مورد مخالفان خود از دایره عدالت گامی بیرون نهد. اگر سیاست را فن بهره‌برداری از امکانات موجود در جامعه برای صیانت از مصالح ملّی و منافع عمومی تلقی کنیم، مدرس به واقع یک سیاستمدار بود و ...


تعداد نمايش: 3797 بارمشکلات تهران 120 سال پیش
طبیب شدن عطارها، خیاط شدن پالان دوزها، افزایش کرایه گاری‌ها، آلوده بودن نهرها به فضولات حیوانات، مرگ آدم‌ها در زیر سم اسبها، گمراه شدن جوانان توسط شعبده بازها و مارگیرها، تقلب کوره پزخانه‌ها در ساخت مصالح بنائی از جمله مشکلات تهران 120 سال پیش بود.


تعداد نمايش: 17930 بارفروغی، چراغدار فراماسونري !
فروغی كه در 1304 شنل پادشاهي را در مراسم تاجگذاری رضاخان بر دوش او نهاد و در سال 1346 تاج پادشاهي را در مراسم تاجگذاری بر سر پسرش گذاشت ، كسي بود كه در 32 سالگی بنیانگذار لژ «بیداری ایران» بود و در این لژ به مقام استاد اعظم با عنوان «چراغدار» نائل آمد.


تعداد نمايش: 3598 بارساواك در خدمت فساد اقتصادي خاندان سلطنتي
به دليل ارتباطات و زد و بندهاي نزديك رؤساي ساواك (به‌ويژه بختيار و نصيري) با اعضاي درجه اول و مؤثر خاندان پهلوي، عمدتاً ساواك به مشوقي براي گسترش فساد اقتصادي، مالي و اخلاقي تبديل شده بود. اين در حالي است كه در گزارشات ساواك، فساد خاندان سلطنت و شخص شاه، به پديده‌اي معمول و پذيرفته شده تبديل شده بود.


تعداد نمايش: 5267 بارعلل شكست ماركسيسم در ايران
عملكرد ماركسيستهاي ايراني در جنبش جنگل ، مبارزة عليه ميرزا كوچك‌خان بود. در جريان رسيدن رضاخان به قدرت، مبارزة آنها عليه آيت‌الله حسن مدرس بود، در جريان دسايس آمريكا و انگليس براي غارت نفت ايران، مبارزة آنها در خدمت به تجزيه طلبان آذربايجان و كردستان بود ، در نهضت ملي شدن صنعت نفت ، كمك به امتياز گيري روسهاو در جريان قيام 15 خرداد عملكرد آنها انكار و نفي قيام بود و ...


تعداد نمايش: 3383 بارپاسخي به يك ياوه سرايي
وزير مختار آمريكا در تهران : اظهارات لرد كرزن انگليسي مغالطه آميز است . او فراموش كرده كه توافقنامه‌اش با ايراني‌ها (پيمان 1919) با بيزاري و نفرت سراسري مردم ايران روبرو شده و عاقد ايراني (وثوق‌الدوله) نيز به خاطر ترس از خشم مردم بود كه از ايران گريخت ...


تعداد نمايش: 3571 بارمروارید و شکم گرسنه
رئیس پارلمان سوئیس: جشنهای 2500 ساله برای کشوری که مردمش از فقر در رنج هستند، مانند تحفه مروارید یک عرب صحرا گرد بدوی است که از فرط گرسنگی دچار درد شکم شده است


تعداد نمايش: 3768 باردو روايت درباره يك ديكتاتور
تعابيري چون «عصر طلايي؛ مصلح؛ رهبر کبير» و عباراتي از اين دست راجع به رضاشاه افسانه و تبليغات هوشمندانه‌اي بود که انگليسی‌ها ساخته‌اند و تا سقوط وي نيز آن را بدون چالش تداوم بخشيده بودند.


تعداد نمايش: 3627 بارانهدام جنگل‌هاي ايران توسط متفقين
نيروهاي انگليسي و روسي در سال‌هاي حضور خود در ايران به اتلاف جنگل‌ها و قطع بي‌رويه درختان پرداختند. روس‌ها براي تأمين سوخت مورد نياز خود و انگليسي‌ها براي صدور چوب به عراق جهت تحويل به نيروهاي خود در آن كشور، بهترين نمونه‌درخت‌هاي جنگلي ايران را ريشه‌كن كرده و به غارت بي‌رويه اين سرمايه ملي پرداختند.


تعداد نمايش: 4741 بارمعرفي كتاب
«آن سوي اتهام»

در اين كتاب اميرانتظام اذعان دارد كه در رأس عواملي كه موجب شكنجه ايشان شده، دير به دير استحمام كردن دانشجويان يا بوي جوراب آنان بوده است. ولي براي مقايسه آنچه در اين كتاب آمده با وضعيتي كه از ايشان در رسانه‌هاي مختلف خارجي منعكس مي‌شد، صرفاً به عكسي اشاره مي‌كنيم كه درصفحة اول روزنامه‌هاي سلطنت‌طلب درج شده بود و اين‌گونه وانمود مي‌شد كه دست و پاي آقاي اميرانتظام در زندان به تخت زنجير شده و در چنين شرائطي وي به مقاومت! مشغول بوده است.


ارزيابي منابع پژوهشي
در معرفي گروههاي سياسي

تاريخ معاصر ايران‌، در پهنه پژوهش‌، با كاستي‌ها و موانع قابل توجهي روبه‌روست كه بسته به موضوع تحقيق‌، متغيّر و متفاوت‌اند. تنگناها زماني بيشتر نمايان مي‌شوند كه موضوع پژوهش‌، سازمان‌ها و گروه‌هاي سياسي ـ اعم‌ّ از علني و مخفي ـ باشند. گذشته از گره‌هاي كيفي و ماهوي‌، كه مرحله به مرحله در جريان تحقيق پيش مي‌آيند و مطالبي كه محل اختلاف واقع مي‌شوند، دو علت اصلي را مي‌توان موجد موانع عمده در اين ميان دانست‌: نخست «تاريخي‌» نشدن موضوع و «معاصر» بودن پژوهشگر؛ و ديگر، عدم دسترسي به اسناد و مدارك كامل و دست اول‌. مروري مجمل و گذرا بر آثاري كه پس از پيروزي انقلاب اسلامي در زمينة سازمان‌ها و گروه‌هاي سياسي عرضه شده‌، ضروري به نظر مي‌رسد.
اين‌گونه تأليفات و تحقيقات كه انواع منابع و مآخذ پژوهش در تاريخ معاصر را دربر مي‌گيرند، از زواياي مختلف (پديدآورنده‌، ناشر، محدوده موضوع و روش تحقيق‌) مي‌توان به چند دسته تقسيم نمود:
1ـ كتب و نشريات رسمي گروه‌ها و سازمان‌ها؛ كه بازتاب منظري جانبدارانه است‌. اين آثار مواد خام بي‌واسطه براي هر تحقيق‌اند. در اين دسته‌، «مجموعه‌ها»، به خصوص اگر با شيوه‌اي علمي تنظيم شده باشند، از اهميت بيشتري برخوردارند و گاه مانند فهرست راهنماي مفيدي به كار مي‌آيند. نشريات‌، كتب و بيانيه‌هايي كه نشان مشخص گروه يا سازمان معيّني را بر خود ندارند ولي از سوي افراد منتسب به آنها تدارك شده‌اند نيز از اين دسته‌اند و از منابع مهم مطالعاتي جريان‌هاي سياسي ـ از نوع بي‌واسطه و دست اول ـ محسوب مي‌شوند.
2ـ آثار نويسندگان مستقلي كه خود زماني در متن وقايع و ماجراها بوده‌اند و سال‌ها درون گود زيسته‌اند ولي ـ اغلب ـ عُلقه‌ها را گسسته‌اند. در سدة اخير، به دليل حضور طيف‌ها و گرايش‌هاي گونه‌گون سياسي ـ اجتماعي و بروز آرا و نظرات متنوّع ، كمتر محقق و مؤلفي از تأثيرپذيري اين طيف‌ها و گرايش‌ها مصون مانده است‌. اغلب آناني كه از اين طيف دست به قلم برده‌اند، مدّتي كم و بيش يا «با» جريان‌ها بوده‌اند يا «بر» آنها و در بيشتر موارد با پديدة مورد بحث ـ به نحوي ـ ارتباطي مستقيم داشته‌اند؛ اين است كه آثارشان سمت‌گيرانه و جهت‌دار مي‌نمايند ولي به عنوان يك‌گرايش يا نقد دروني‌ِ يك جريان سنديّت دارند و به ميزان وقوف‌، اطلاع‌، و صداقت ايشان معتبرند.
3ـ خاطرات اشخاصي كه در مقاطع حسّاس تاريخ معاصر نقشي به عهده داشته‌اند. ميزان و مناط اعتماد به اين آثار، بسته به كارنامة سياسي نويسندگان يا راويانش‌، يكسان نيست‌؛ بي‌ترديد زمان‌، مكان و شرايط اجتماعي و رواني ويژه‌اي كه نويسنده به هنگام بيان يا نگارش خاطرات خود در آن قرار داشته نيز بايد هنگام بررسي آنها ملحوظ گردد. برخي از خاطره‌نگاري‌ها واكنش‌هايي هستند در برابر پديده‌ها و وقايعي كه پيرامون اشخاص يا بر آنها گذشته‌اند و يا خود بخش‌هايي از تداوم فعاليت سياسي فرد و تلاش وي در جهت افزايش محبوبيت‌، نفوذ و تأثير اجتماعي و سياسي از طريق بازسازي تاريخي هويت و عملكرد خويش‌، نيز مي‌توانند محسوب گردند. البته ميزان قابل توجهي از خاطرات منتشر شده مبارزان و رجال سياسي به ويژه به دليل اتقان و صحت آنها در تطبيق با ساير اسناد، مدارك‌، شواهد و قرائن معتبر موجود، نقش بي‌بديلي در رفع بسياري از ابهامات و سؤالات تاريخي ايفا مي‌كنند.
4ـ تاريخ‌هاي عمومي معاصر ايران‌. تكليف برخي از اين تأليفات‌، به قلم كساني كه تاريخ را عرصه كتاب‌سازي سودجويانه و شهرت‌طلبي يافته‌اند، از پيش روشن است‌؛اين گونه تأليفات‌، يا از فرط عموميت و كلّي‌گويي يكسره ابترند و ثمري بر آنها مترتّب نيست و يا مستندات معتبري ندارند، متكي به مسموعات و حافظه‌اند و غالباً مخاطبان غيرمتخصص را گمراه ساخته و تاريخ مصرف دارند. كارهاي مفيد و قابل اعتمادي كه در اين گستره عرضه شده متأسفانه جامعيت و شمول لازم را ندارند، همه‌سونگري در آنها كمتر به نظر مي‌آيد و اغلب جزيي از يك جريان و پديده را ـ با برش زماني دلخواه ـ پي گرفته‌اند.


 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir