| آيت‌الله كاشاني: انگليسيها دشمن بشر هستند | در دوران ملي شدن نفت آيت‌الله كاشاني نقطه وحدت جهان اسلام شناخته شده بود براي اين كه وضع اين روحاني برجسته را در آن روزهاي پرجنجال ملاحظه نماييم به مصاحبه مدير خبرگزاري «پ، ان، پ» و معرفي كه وي از آيت‌الله كاشاني دارد مي‌پردازيم. وي در ابتداي اين مصاحبه كه در مهر 1330 برگزار شده است مي‌نويسد: مردي كه امروز مظهر وحدت و الهام‌دهنده مسلمين ايران و جهان است يك روحاني ساده و خوش‌دل و خوش‌منظر و شوخ‌طبع است كه دوست و دشمن به دورانديشي و سياستمداري و صداقت و صحت وي اعتراف دارند. نيروي بزرگ كه اين مرد قوي‌الاراده و پرحرارت را به جلو مي‌راند ايمان و اعتقاد وي به عظمت اخلاقي و قدرت معنوي اسلام و كامل بودن اين آئين براي حكومت دنيايي و آخرتي است اين پيشواي بزرگ ايران در سنين كهولت با صداي لرزان خود پيام يگانگي و وحدت اسلام را در جهان پخش ميكند و روزي نمي‌گذرد كه از يك گوشه دنيا مسافري يا سياستمداري يا روزنامه‌نگاري براي او نامه ننويسد يا به ديدارش نيايد. نام آيت‌الله كاشاني در لندن و پاريس و نيويورك و كراچي و اندونزي و هندوستان و به خصوص در كشورهاي اسلامي در رديف نام گاندي و نهرو قرار گرفته و طبقات آزاديخواه و متفكر اين جامعه‌ها وي را مظهر نجات ملتهاي ستمديده از فشار استعمار مادي مغرب زمين مي‌دانند. آيت‌الله كاشاني لباس ساده روحانيت را كه عبارت از عمامه كوچك سياه رنگ و يك لباده بلند و عباي مشكي است بر تن دارد و در صورت سالخورده و رنج‌ديده‌اش يك جفت چشمان نافذ چون گوهري درخشان مي‌درخشد. آيت‌الله كاشاني را مي‌توان پيشقدم تجدد اسلام به شمار آورد زيرا وي قريب نيم قرن است براي رهايي مسلمين از چنگال فشار و احياء و عظمت اسلام مي‌كوشد و در اين مبارزات بوده است كه منافع دولتهاي بزرگ استعماري وي و خانواده‌اش را تحت فشار و تبعيد و حبس قرار داده و سه بار وي را مدتهاي مديدي در زندان و بازداشت رنج مي‌داده‌اند. آيت‌الله كاشاني از جمله روحاني ايراني است كه عقيده دارد و اين عقيده خود را بي‌پروا اظهار مي‌دارد كه در اسلام مذهب از سياست جدا نيست و وظيفه ديني و دنيايي مسلمان آن است كه در سياست كشور دخالت كند و با آشنايي كامل از حقوق خود و برادران ديني و كشور و ميهن خويش بتواند دفاع كند.
آيت‌الله كاشاني طرفدار ازدواج اجباري و تشكيل خانواده است و مي‌گويد در صورت عملي شدن اين نقشه كشور ايران كه اكنون شانزده ميليون جمعيت دارد در عرض ده سال پنجاه ميليون سكنه پيدا خواهد كرد ولي آيت‌الله كاشاني ضمناً چنين معتقد است كه براي عملي شدن اين نقشه و براي آن كه جمعيت ايران مرفه و سعادتمند باشند بايد منابع ثروت اين كشور به دست خود ايرانيان بازگردد و سالي صد و پنجاه ميليون ليره عايدات نفت به جيب خود مردم ريخته شود. با تشكيل خانواده و تبليغات واقعي اسلامي اخلاق جامعه تهذيب و از اين فساد و انحطاط اخلاقي جلوگيري شود و با ايجاد كارخانه‌ها و ترويج و تكميل صنايع و كشف معادن زندگي مادي مردم تأمين و احتياجات آنها رفع گردد. آيت‌الله كاشاني عقيده دارد كه در حال حاضر و اوضاع آشفته امروزي هيچ سازمان دولتي يا ملي نخواهد توانست مشكلات را رفع كند زيرا دولتهايي كه از ضعف و آشفتگي ايران استفاده مي‌كردند عدهاي را كه عادت به چپاول و غارتگري از هر طريق پيدا كرده‌اند بر مردم مسلط ساخته‌اند و در نتيجه نبودن امنيت قضايي و عدالت اجتماعي اين اشخاص استفاده‌جو و نادرست روز به روز افزايش يافته و اگر جلوي آنها گرفته نشود پايان كار خيلي خطرناك مي‌شود. امروز عدهاي از ايرانيان باشرف جلاي وطن كرده، عدهاي هم ثروتهاي هنگفت خود را در بانكهاي خارجه نهاده‌اند و اگر امنيت قضايي باشد همه افراد فعال ايراني با ثروتهايشان به وطن خواهند برگشت. آيت‌الله كاشاني چنين عقيده دارند كه خداوند تبارك و تعالي ثروت طبيعي سرشاري به ايران مرحمت فرموده و وظيفه ماست كه اين منابع را به كار انداخته و حتي كارگران مملكت ما چون كفايت نمي‌كند از كشورهاي همسايه بايد استخدام كنيم نه اين كه خود مردم ما از بيكاري فقير و مضطر باشند. ايادي استعمار در اين كشور چنان شيره و رمق مردم را كشيده‌اند كه نفوس كثيره مشرف بر هلاكت و دچار امراض تراخم و مالاريا و گرسنگي هستند.
در باب تبليغات چپ و نفوذ كمونيزم در ايران عقيده آيت‌الله را استفسار كردم فرمودند: تأثير تبليغات چپ بيشتر براي فقر و فلاكت است كه عدهاي از مردم روزنه اميدي براي بهبود اوضاع معيشت و زندگي خود مي‌دانند، بلي عدهاي از روي اصول و مبدأ متمايل به اين مسلك هستند ولي در نتيجه صحبت و تفهيم مبادي حكومت اسلاميه كه بهترين طرز حكومت در دنياست و باعث اين است كه هر كس از عدالت و امنيت و رفاهيت اساسي برخوردار باشد گمان نمي‌كنم كسي متمايل به اين مسلك افراطي بشود چنان كه در صدر اسلام به واسطه اين كه قوانين اسلامي مجزا و متبع بود در مدت كمي مسلمين اغلب دنياي آن زمان را تسخير و فرمانروايي كردند.
پرسيدم تصور مي‌فرماييد در صورتي كه انگليسيها به كلي از ايران ريشه‌كن شوند ما خودمان بتوانيم صنعت نفت استخراج و تصفيه و به فروش برسانيم. آيت‌الله در جواب گفتند: الآن به موجب اطلاع صحيح و دقيق مهندسين ايراني مشغول تصفيه نفت و بنزين و تهيه آنها هستند. البته عده آنها كم است ولي از حيث تخصص فني قصوري در متخصصين ايراني نيست و حتي روغن ماشين را مي‌توانند تهيه كنند. آقاي مكي مي‌گفت علت مضيقه از حيث روغن ماشين آن است كه عمال انگليسيها بعضي اسباب‌هاي دستگاه را مفقود كرده‌اند و اكنون از آمريكا خواسته‌اند كه پس از رسيدن، رفع مضيقه خواهد شد و اما در فروش محصولات ما تمام دنيا حاجت دارند قرارداد فروش به ايتاليا و چكسلواكي و لهستان به زودي امضاء خواهد شد. با افغانستان هم قرارداد را امضاء كردند براي سايرين هم ما نفت را در بازار تسليم مي‌كنيم. وسائل نقليه را خودشان آورده و خواهند برد ما تا سالي پنجاه ميليون تن هم مي‌توانيم نفت را استخراج كنيم. در باب انگليسيها بايد بگويم كه انگليسيها ايران را كشتند علاوه بر اجحاف مادي در شئون سياسي ما مداخله كردند. مردمان خائن را آوردند و آنها هم ابقاء و رحمي به اين ملت نكردند. در بعضي مصاحبات هم گفتم كه اگر درست تصور شود انگليسيها به اين ملت بيچاره رفتاري كردند كه شخصي باعاطفه با حيوانات چنين رفتار نمي‌كند.
نفرت آيت‌الله از انگليسيها موقعي خوب آشكار شد كه پرسيدم به عقيده حضرت‌عالي به هيچ‌وجه با انگليسيها نمي‌توان سازش كرد؟ آيت‌الله كاشاني ابروها را در هم كشيد و گفت: گفته‌ام انگليسيها دشمن بشر هستند از آنها عجب نيست ولي رفتار ايرانياني كه كاملاً مروج حركات ظالمانه و رفتار دلخراش آنها هستند بدتر و جاي تعجب است اگر سراسر از بين برويم بر اين زندگي ننگين رجحان دارد، مردم ايران اقل وسائل معيشت را ندارند اين باانصافها مال ما را بردند و پايه اخلاق و معنويات ما را متزلزل ساختند و تا وقتي نفوذ آنها صددرصد ريشه‌كن نگردد اين ملت نمي‌تواند انتظار داشته باشد كه روي خوش و رفاه ببيند. در باب احتياج انگلستان به نفت ايران چون طبق قانون ما بايد به مشتريان سابق نفت بدهيم به انگليسيها هم نفت خواهيم فروخت. من به استوكس هم گفتم اگر تا حدود سالي ده ميليون تن نفت بخواهيد خواهيم فروخت احتياجات سايرين را هم در صورتي كه نفت ما را بخواهند به شما وكالت بدهند حاضريم توسط شما تأمين كنيم.
درباره وقايع اخير مجلس و بحران احتمالي در دولت عقيده آيت‌الله را پرسيدم، ايشان فرمودند: اين موضوع دو علت دارد يكي تحريك شركت نفت و انگليسيها و يكي ديگر آن كه عدهاي همه ساله به زور سرنيزه عمال انگليس از صندوق بيرون مي‌آمدند. در دولت حاضر مسئله سرنيزه در كار نيست و اينها مأيوسند و مشغول تحريك مي‌باشند ترتيبي بشود كه باز از صندوق‌ها سردرآورند. ولي تصور نمي‌كنم در مجلس كاري بتوانند بكنند همان طور كه آقاي دكتر مصدق گفت حاجتي به رأي اعتماد ندارد و بعد هم اگر حاجتي باشد به اندازه گذراندن بعضي لوايح نمايندگان در مركز هستند علي‌ايحال در برابر احساسات عجيب ملي كه ايرانيان هرگز به خود نديده‌اند حركات خائنين به قدر پشيزي ضرر به اراده ملت و وضع دولت نخواهد زد و بر فرض آن هم كه آقاي دكتر مصدق خداي نخواسته در نتيجه عدم توانايي و كسالت مزاج كناره‌گيري كنند به طور قطع از محالات است كه اشخاص طرف تمايل انگليسيها روي كار بيايند.
از محاصره اقتصادي انگلستان سئوال كردم. آيت‌الله فرمودند: انگليسيها از آغاز ملي شدن صنعت نفت آنچه كردند به زيان خودشان و نفع ملت ايران بوده از جمله همين محاصره اقتصادي است كه بدون موجب و برخلاف قوانين عالم دست به اين كار زدند. ملت ايران از اين محاصره خيلي مشعوف است چون جنسهاي فاسد گران‌قيمت انگليس كه به دسائس و حيل به ايران مي‌فرستادند و تحميل ايرانيان مي‌كردند مقطوع مي‌شود مثلاً بعد از جنگ، طيارات فرسوده جنگي خود را با كمك دست‌نشاندگان خود به قيمت گزاف به ايران تحميل كردند و همچنين لكوموتيوهاي راه‌آهن را با كمك خائنين به مبلغ گزاف به ما فروختند و اغلب آنها را هم تحويل نداده‌اند. در مسئله تلفن تهران با قيمت گزاف تحميل و آن را ناقص گذارده‌اند و همچنين لوله‌كشي تهران را خراب و ناقص كرده‌اند و يكي از خوشبختي‌هاي ملت ايران آن است كه قطع معاملات ايران با انگليسيها بشود. اولاً ايران محاصره اقتصادي نمي‌شود و از تمام دنيا اجناس به نازلترين قيمت در دسترس ايران خواهند گذارد و به هر حال اين محاصره اقتصادي غيرعقلاني و كودكانه است در صورتي كه در باب نفت عمل آنها برخلاف قانون و حق استقلال ايران است محاصره اقتصادي آنها از حيث نفت و اخراج متخصصين آنها از ايران ضررش براي آنها بيش از محاصره‌اي است كه به خيال كودكانه خود بر ما تحميل كرده‌اند اگر قراري براي خريد ندهند متخصصين آنها را، دولت بيرون ميكند و به حول و قوه و عنايت خداوندي انگليسيها تاكنون در چنين ورطه هولناك و خطرناك و ذلت‌باري گير نكرده بودند.
در باب اين كه ممكن است انگليسيها به زور متوسل شوند آيت‌الله خيلي خونسرد و بي‌اعتنا بودند و فرمودند امروز ديگر دوران حكومت زور سپري شده و اگر انگليسيها دست به چنين كاري بزنند اعلام جهاد خواهيم كرد و ساير علماي اسلامي نيز ممكن است به ما تأسي كنند و آن وقت خاورميانه براي انگليسيها خيلي داغ‌تر از آن خواهد شد كه انتظارش را دارند.
آخرين سئوال من اين بود كه در صورت سماجت انگليسيها و فشار اقتصادي بر ايران آيا تصور مي‌رود كالاهاي انگليس به كلي تحريم شود؟ آيت‌الله در جواب فرمودند حاجتي به تحريم نيست زيرا وقتي انگليسيها با ما معاملاتي نداشتند قطعاً اجناسي نخواهند فرستاد و در صورتي كه فشار اقتصادي بر ما وارد آورند نه تنها در ايران با آنها معاملات به كلي از بين مي‌رود بلكه شايد تمام ممالك اسلامي را وادار كنيم با انگليسيها قطع معاملات كنند و يقين است كه خطر و ضرر اين كار براي انگليسيها از حد حساب خارج خواهد شد.
من از صحبت با اين شخصيت بزرگ اسلامي هرگز سير نمي‌شوم. مي‌خواستم مدتي طولاني‌تر شرفياب باشم و از محضر ايشان استفاده كنم ولي وقت شخصيتي مثل آيت‌الله كاشاني خيلي ذي‌قيمت بوده و در اين موقع عدهاي به انتظار ايشان بودند. با اظهار تشكر و امتنان خارج و شرح ملاقات خود را با ايشان براي استفاده خوانندگان گرامي در اختيار روزنامه‌ها مي‌گذارم.
به نقل از: روزنامه اطلاعات، 7/مهر/1330 ه. ش | این مطلب تاکنون 3504 بار نمایش داده شده است. |
|
|
|