ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 142   شهريور ماه 1396
 

 
 

 
 
   شماره 142   شهريور ماه 1396


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
این هم یک مدل مبارزه انتخاباتی !

سید صادق حسینی اشکوری
نسخه شمارهٔ ۱4۷۰۳ کتابخانه مجلس شورای اسلامی مجموعه ای است از محمود وایاز سهیلی خوانساری و خمسه نظامی که متن و حاشیه شده و قسمتهای مختلف نسخه در سالهای ۹۸4، ۱۰6۵ و ۱۰۷۱ نگاشته شده است. پشت برگ شماره ۲۷۸ این مجموعه، سندی ثبت شده از دخالت حکومت رضا شاه پهلوی در انتخابات سال ۱۳۰۷ شمسی در نائین که جالب بنظر می‌رسد. من به هنگام فهرست نویسی این مجموعه، بدان برخورد کردم و نشر آن را برای تاریخ پژوهان مفید می‌دانم.
***
امروز که سه شنبه هشتم خرداد ماه ۱۳۰۷ است و از نائین سه روز است به اصفهان آمده ام این شرح را به یادگار در پشت کتاب می نویسم: من با برادر کوچکتر خود که اسمش سلطان خلیل خان است روز چهارم اردیبهشت همین سال از طهران به اتفاق عیال و اولاد برادر بزرگتر خود سلطان محمدخان عامری به نائین حرکت کردیم. شب را در باقرآباد کاشان مهمان حشمت الله خان داماد خود، و شب دیگر را به نائین وارد شدیم. قصد ما از این مسافرت پروپاگان جلب توجه مردم به انتخاب سلطان محمدخان به وکالت نائین بود. مردم یکدل و یک جهت به انتخاب سلطان محمدخان حاضر شدند.
پس از چند روز یعنی شنبه ۲۲ اردیبهشت، میرزا علی نقی خان مصباح فاطمی وارد نائین شده و مدعی بود که از طرف دولت نامزد وکالت نائین است و به قوهٔ قهریه وکیل خواهد شد. گرچه ما و اهالی وقعی به اظهارات او نگذاردیم اما در موقع تشکیل انجمن نظار معلوم شد اظهارات او مقرون به حقیقت و نظامی هایی که به اسم مراقبت در انتظامات نائین وارد شده بودند شدیدا از او حمایت کردند. انجمن نظار بر خلاف قانون تشکیل شد. مأمورین حکومت باتفاق نظامی ها به دهات و حوزه های فرعیه رفته مردم را قهراً وادار به دادن رای به اسم مصباح نمودند. در خود نائین روز شنبه پنجم خرداد ۱۳۰۷ حماة سلطان محمدخان انجمن را بهم زده و روانه تلگرافخانه شدند. نظامی ها دو نفر از رؤسای دسته را گرفته و با سایرین بنای زد و خورد گذاردند. زد و خورد بوسیلهٔ اسلحه سرد شد. وقتی که مداخله دولت را بطور حتم فهمیدم همان شب از نائین خارج و روز بعد به اصفهان وارد شدم. از قرار تلگرافات رمزی که از عیال اخوی داشتم سلطان خلیل را از بیرون آمدن تلگرافخانه مانع شدند و در آنجا تقریباً توقیف است. حالا من در خانه همشیره خود نرگس خانم که شوهرش اسماعیل خان صولت السلطان است توقف دارم. اتومبیل کرایه کرده و غلامحسین خان خواهرزاده ام را با آن برای حرکت عیال خود و عیال اخویم به نائین روانه کرده ام. پادشاه ایران رضاشاه پهلوی است و امورات مملکت بدست تیمورتاش وزیر دربار و نصرت الدوله که پسر فرمانفرما و از شاهزادگان قاجاریه و حالا وزارت مالیه ایران را متصدی است اداره می شود. این بود طرز انتخابات نائین. در سایر شهرها هم انتخابات آزاد نیست. - کتبه العبد سلطان ابراهیم عامری

منبع:پیام بهارستان، دوره دوم، سال دوم، شماره پنجم، پاییز 1388، ص 515 و 516

این مطلب تاکنون 9149 بار نمایش داده شده است.
 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir