ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 64   اسفند ماه 1389
 

 
 

 
 
   شماره 64   اسفند ماه 1389


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تعداد نمايش: 4261 بارنامه يكي از رهبران صهيونيسم به رضاخان
مطابق اين نامه، صهيونيستها درخواست كرده بودند بخش وسيعي از ايران به تملك يهوديان مهاجر اروپائي و آمريكائي درآيد، قوانين اسلامي لغو شود، يهوديان از همه گونه آزادي بي‌حد و حصر فرهنگي و اجتماعي برخوردار شوند تا بتوانند، مشي صهيونيسم را آنگونه كه امروز در فلسطين مشاهده مي‌شود به اجرا در آورند. بر اساس مفاد مطرح مزبور، يهودي‌هاي مهاجر با برخورداري از حقوق و آزادي‌هاي بي‌حد و حصر اجتماعي، سياسي و فرهنگي، از هر گونه اختيار عمل برخوردار مي باشند. آنها پس از دو سال اقامت در ايران به تابعيت رسمي كشور درآمده و زمين‌هاي اعطايي از سوي دولت به‌طور مجاني و براي هميشه به مالكيت رسمي آنها درمي‌آمد.


تعداد نمايش: 3893 بارروايتي ديگر از عصر پهلوي
در سال 1320 كه رضا شاه مجبور به ترك ايران شد، 85 تا 90 درصد جمعيت ايران بي‌سواد بودند. 37 سال بعد وقتي پسر و جانشين او ايران را ترك كرد. با وجود آنكه ايران دوران «تمدن بزرگ» را طي مي‌كرد، دو سوم مردم كشور بي‌سواد باقي مانده بودند.


تعداد نمايش: 4656 باررابطه پنهان و آشكار آمريكا با بهائيان و تأثير آن در ايران
اولين حضور رسمي نماينده آمريكا در ايران به زمان مورگان شوستر آمريكايي باز مي‌گردد. شوستر توسط يكي از بزرگان محفل بهائيت به ايران معرفي شد و در ايران حضور يافت و اين حكايت از پيوند بسيار ديرينه بهائيت با دولت آمريكا دارد. بهائيت بود كه پاي كمپاني‌هاي نفتي آمريكا را به ايران باز كرد و شوستر را در ايران به رياست دواير گمرك راهنمايي رساند.


تعداد نمايش: 6693 بارشرح حال‌نويسي از مشاهير تاريخي
«شرح حال‌نويسي» يا همان نگارش زندگي‌نامه افراد، يكي از روش‌هاي رايج در نويسندگي است كه از ديرباز مورد توجه برخي از نويسندگان قرار داشته و در آن به رويداد‌هاي زندگي مشاهير دين و دانش و بزرگان ادب و سياست پرداخته مي‌شود.


تعداد نمايش: 4030 بارقصر قجر
بناي «قصر قجر» كه بعداً به «زندان قصر» تبديل شد توسط يكي از معماران روسيه به نام «نيكلاي ماركوف» كه دوست رضا شاه بود، احداث گرديد. اين بنا به سرعت به قتلگاه سياستمداران و افراد مخالف رضاخان تبديل شد و سرپاس مختاري، پزشك احمدي، و ساير جانيان مشهور عصر پهلوي اول در همين قصر به شهرت رسيدند.


تعداد نمايش: 4152 بارنقش اسناد ساواك در روشن ساختن زواياي تاريك تاريخ
در زمينه پرونده گروه‌ها، سازمان‌ها و سوابق پرسنلي افراد، حدود 60 ميليون سند وجود دارد اما آنچه كه «سند تاريخي» ناميده مي‌شود، كمتر از اين مقدار است كه بايستي از اين مجموعه پالايش شود و در اختيار محققين قرار گيرد.


تعداد نمايش: 4003 بارآيشمن ايران
سپهبد آزموده دادستان نظامي تهران در عصر پهلوي زندانيان سياسي را دسته دسته شبانه با هواپيما به حوالي قم مي برد و آنان را از فراز درياچه نمك قم ، به داخل مردابهاي كويري مي انداخت . او بعدا به « آيشمن ايران » معروف شد .


تعداد نمايش: 3784 بارتاريخ شفاهي مكمل تاريخ كتبي
تاريخ شفاهي، مقدمه‌اي است بر تاريخ مكتوب؛ از آن جهت كه مورخ با صحنه‌سازان جريان تاريخي طرف است؛ با افرادي كه در بطن حادثه بوده‌اند و شاهدان اصلي آن رخداد تاريخي‌اند


تعداد نمايش: 4167 بارگزارش ميلسپو از فساد در قشون رضاخان
ارتش رضاخان نيروي چپاول‌گر ملت است. آنها نه تنها مالياتهاي قانوني را نمي‌پردازندو حسابهاي دخل و خرج خود را گزارش نمي‌دهند بلكه با تهديد از مردم اخاذي مي‌كنند. وجوه وزارت جنگ توسط مديران بي‌كفايت، هدر مي‌رود و صرف مصارف شخصي مي‌شود اين در حالي است كه نظاميان ماههاست حقوق خود را دريافت نكرده‌اند.


تعداد نمايش: 3822 باراز ميان نامه‌ها
كاردار آمريكا در تهران: شاه همچنان به جنگ خاموش خود بر ضد قشر روحاني ادامه مي‌دهد. آنها را پنهاني باز داشت مي‌كند و به زندانهائي دور از محل سكونتشان مي‌برد. اكثر افرادي كه به اين ترتيب ربوده مي‌شوند، ديگر هرگز باز نمي‌گردند.



تحولاتِ جهان
و ضرورت‌هاي درس تاريخ

جهاني كه ما در آن بسر مي‌بريم، چه از نظر جغرافياي سياسي و چه مسائل تمدني، حاصل قرن‌ها تحولات پي در پي و مستمري است كه در تاريخ بشر روي داده است. هر اندازه كه در تاريخ به گذشته‌هاي دور مراجعه كنيم، ريشه‌هاي دورتر جهان كنوني و هر اندازه كه به تاريخ معاصر نزديك شويم، علل بلافصل و بي‌واسطه جامعه فعلي را مي‌توانيم دريابيم .
جامعه صنعتي جهان معاصر حاصل دو قرن تحولات علمي، تكنيكي و اقتصادي است كه پشت سر گذاشته‌ايم. رشد ارتباطات حاصل اختراعات مداومي است كه در اين زمينه رخ داده است. مناسبات كنوني بين‌الملل، حاصل نتايج جنگ جهاني دوم به شمار مي‌آيد. سازمان ملل و بسياري از مؤسسات بين‌الملل كه امروزه فعّال هستند در سالهاي پس از جنگ جهاني دوم شكل گرفتند. تقسيم شدن جهان به ملل پيشرفته و عقب‌مانده، صنعتي و غير‌صنعتي، شمال و جنوب، فقير و غني همه حاصل تحولات و تغييراتي است كه در دهه‌هاي اخير و يا چند قرن گذشته روي داده‌اند.
نه تنها در مقياس جهاني بلكه در مقياس‌هاي كوچكتري چون تحولات قاره‌اي، منطقه‌اي و سرانجام ملي نيز همين قاعده وجود دارد. شرايط فعلي كشور ما و نيز كشور‌هاي اطراف ما چه دور و چه نزديك حاصل تحولاتي است كه طي قرون گذشته، بخصوص دو قرن اخير رخ داده است. مرزهاي شرقي، شمالي و غربي ما طي معاهداتي كه از دوره صفويه و بخصوص دوره قاجاريه بسته شد شكل گرفته‌اند، شكل‌گيري ملت‌ها و دولتهاي پيرامون ما نيز حاصل تحولاتي در همين قرون بوده است. به همين نحو شناخت ريشه‌هاي وقايع و رخداد‌هايي كه در ممالك مجاور ما يا به طور كلي خاورميانه، آسيايي مركزي و شبه‌قاره هند رخ مي‌دهد و همگي مستلزم مراجعه به تاريخ است.
در مجموع خلاصه‌اي كه گفته شد فقط به جنبه‌هايي از اين تحولات كه با تاريخ معاصر ارتباط دارد، اشاره داشت. اگر به تاريخ داخلي هر يك از همسايگان يا ممالك خاورميانه و آسياي مركزي رجوع كنيم، مي‌توانيم شرحي مفصل و مطول ارائه دهيم. بي‌شك، شناخت تحولات چند قرن اخير در تنوير افكار عمومي نسبت به اين تحولات و نيز كمك به برنامه‌ريزي مسؤولان و دست‌اندركاران اهميت فراواني دارد و مي‌تواند به عنوان بخشي از اطلاعات مورد نياز براي هر گونه شناخت و تصميم‌گيري قلمداد شود. آنچه كه در درس تاريخ و نيز كتب درسي تاريخ طي ساليان تحصيلي عرضه مي‌شود و نيز تلاش و كوششي كه دبيران تاريخ انجام مي‌دهند، درواقع چيزي جز ساختن پايه‌ها و بنيان‌هاي دانش و بينش تاريخي و ارائه معلومات و اطلاعات مورد نياز براي درك ريشه‌هاي رخدادهاي سياسي در گوشه و كنار جهان نيست. شكل‌گيري مواد و محتواي دروس تاريخ در اصل، به رخداد‌هاي كنوني اتكا دارد، اما همواره از اين قابليت برخوردار بوده است كه بتواند بستر اصلي دانش و بينش تاريخي و سياسي مورد نياز شهروندان را براي درك تحولاتي كه پيرامون آن‌ها رخ مي‌دهد، فراهم سازد. بدون داشتن آگاهي از اين زمينة تاريخي، ديد ما نسبت به تحولات بسيار نارسا و ناكافي خواهد بود. شناخت هر چه بيش‌تر، عميق‌تر و دقيق‌تر از آن مسير تاريخي كه منتهي به روزگار اخير شده است، در تحليل رويداد‌ها و شناخت مباني رفتار بازيگران اين تحولات به ما كمك بسياري خواهد كرد.
براساس آنچه گفته شد، دبيران تاريخ بايد توجه داشته باشند كه فعاليت‌هاي علمي و آموزشي آنان، به ارتقاي دانش و بينش نسل جوان كشور در قبال اين تحولات پردامنه كمك بسيار مفيدي خواهد كرد. از سوي ديگر، به برنامه‌ريزان و دست‌اندر‌كاران درس و كتاب تاريخ متذكر مي‌شود كه با ملاحظة افق‌هاي وسيع‌تر و نياز‌هاي اساسي‌تري به تهية منابع درسي اقدام كنند. بي‌شك، بخشي از مقبول و مطبوع بودن درس تاريخ، به كار‌آمدي آن در شناخت تحولاتي بستگي دارد كه در جهان امروز رخ مي‌دهد. بي‌اثر بودن آموزش تاريخ به دليل آن كه هيچ پرتو روشنگرانه‌اي بر مسائل كنوني جهان ندارد، خسارت بسيار به بار خواهد آورد. هر چند كه درس تاريخ به شكل دادن شالوده‌ها و بنيان‌هاي بينشي و شناختي مردم مي‌پردازد و در شناخت و تحقيق خويش نيز از قواعد علمي ويژه‌اي تبعيت مي‌كند، اما بي‌شك نشان دادن تأثير مستقيم و مؤثر آن بر زندگي كنوني نيز ضرورت دارد.
درس تاريخ با پرداختن به شناخت ريشه‌هاي وقايعي كه پيرامون ما رخ مي‌دهد، مي‌تواند هم به رشد دانش مردم كمك كند و هم به تحول و پويايي خويش مدد رساند.
منبع : رشد آموزش تاريخ ـ سال سوم ـ شمارة 9

 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir