ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 15   خردادماه 1386
 

 
 

 
 
   شماره 15   خردادماه 1386


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تعداد نمايش: 3655 بارتاريخ شفاهي
تاريخ شفاهي يكي از مهمترين روش‌هاي انتقال اخبار و روي‌دادها و از قديمي‌ترين روش‌هاي تاريخ‌نگاري است كه حتي پيش از پديدار شدن سنت مكتوب تاريخ‌نگاري، كاربرد و اهميت داشته و امروزه نيز در مكتب‌هاي جديد تاريخ‌نگاري كشورهاي مختلف، رويكرد ويژه‌اي به اين مقوله مي‌شود.


تعداد نمايش: 6089 بارهويت‌سازي ملي در دوره پهلوي اول
باستان‌گرائي، خوار شمردن ميراث مذهبي، احساس حقارت نسبت به ظواهر تمدن غربي، تغيير نوع پوشاك زنان و مردان و رواج كلاه لگني، بخش‌هائي از تصوير مدرنيسم مورد نظر رضاشاه بود. اين تجدد تقليدي، بيشتر بر احساسات متكي بود نه بر عقلانيت.


تعداد نمايش: 4474 بارقيام 15 خرداد در آئينه اسناد
درباره قيام اسلامي 15 خرداد 1342، اسناد بر جاي مانده از ساواك، منبعي كاملاً گويا و نشانگر عمق حادثه است.
از لابلاي اسناد ساواك، تعدادي را در اين رابطه برگزيده‌ايم. اين اسناد شامل ابعاد سركوب و ميزان تلفات مردمي، اعترافات منابع غربي به عمق مخالفت مردم با شاه، مواضع مراجع و بيگانگي جبهه ملي با تظاهرات مردم است.


تعداد نمايش: 6546 بارانرژي هسته‌اي در ايران
غربيها و به ويژه آمريكائيها تلاش دارند تا موضوع فعاليتهاي هسته‌اي ايران از پرونده‌اي فني و حقوقي به يك بحران سياسي تبديل شود. به همين دليل است كه بدون كمترين توجهي به ابعاد صلح‌آميز آن تنها بر توقف بي‌قيد و شرط فعاليتها تأكيد دارند.


تعداد نمايش: 3858 بارلايحه در سطل زباله!
لايحه «لغو پرداخت عوارض از سوي كشاورزان به مالكان» در كميسيوني مطرح شد كه اعضاي آن، همه از ملاكان و زمينداران بزرگ بودند. به همين دليل، لايحه با اولين داد و بيداد سپهبد احمدي باطل شد و به توصيه يكي از اعضاي كميسيون روانه سطل زباله گرديد!


تعداد نمايش: 13648 بارازدواج و طلاق هويدا
هويدا به طور رسمي 5 سال و به طور غير رسمي 19 سال با ليلا امامي بود. دلائل جدائي آنها نيز قابل تأمل است. سوءاستفاده‌هاي كلان همسر هويدا، دستور شاه به جدائي آنان، ارتباط نامشروع هويدا با يك پسربچه، ارتباط نامشروع هويدا با فرماندار سمنان و ارتباط نامشروع همسر هويدا با سفير شاه در لندن، دلائل متفاوتي است كه تاكنون درباره جدائي هويدا و همسرش اعلام شده است.


تعداد نمايش: 3641 باراظهارات چامسكي درباره ايران
«نوام چامسكي» زبان‌شناس، نويسنده و متخصص در امور سياست خارجي آمريكا است. وي اخيراً در مصاحبه‌اي با «مايكل شنك» خبرنگار آمريكائي نقطه نظرهاي خود را درباره تحولات ايران، كره شمالي، ونزوئلا و عراق و عملكرد آمريكا در قبال اين كشورها بيان كرده است.
چامسكي در بخش ايران، به حقائقي اعتراف كرده كه خواندن اظهاراتش خالي از لطف نيست. وي در اين مصاحبه كه در تاريخ 9 فوريه 2007 / 20 بهمن 1385 برگزار شد، در مورد علت تيرگي رابطه آمريكا با ايران گفته است...


تعداد نمايش: 3926 بارسيا، ساواك و سفارت آمريكا
در سالهاي عصر پهلوي، ميان فعاليتهاي وزارت خارجه آمريكا و سازمان سيا و ارتباط آنها با سفارت آمريكا و دفتر سيا در تهران هماهنگي لازم برقرار بود. ساواك نيز مسئوليت ارتباط اين مجموعه را با حكومت ايران بر عهده داشت و انتظارات آنها را درباره اوضاع ايران برآورده مي‌ساخت. استراتژي آمريكا در ايران مولود همكاري اين طيف بود.


تعداد نمايش: 3709 بارنقد كتاب
«نخست‌وزير سه‌ دقيقه قبل درگذشت»
برخلاف كتاب «معماي هويدا» كتاب «نخست‌وزير سه‌ دقيقه درگذشت» يك اثر تبليغاتي با هدف مخدوش كردن اذهان و باور عمومي است و نويسنده براي نيل به اين هدف از هيچ‌ كاري حتي «جعل سند» فروگذار نكرده است. لذا اين كتاب مطالب قابل توجهي براي تاريخ‌پژوهان و محققان در برندارد.



درباره پانزده خرداد
در نگاهي گذرا به ماهيت رخدادهاي ضد استبدادي يكصدساله اخير ايران، دو رويداد بيش از بقيه، در صورت و سيرت به يكديگر شبيه‌اند؛ 15 خرداد 1342 و 22 بهمن 1357. چه در ابعاد خارجي و چه زمينه‌هاي داخلي، راهبري و حضور مردمي و نيز اشتراك درخواستها و شعارها، شباهتهايي وجود دارد كه به درستي يكي را سرآغاز و ديگري را سرانجام حركتي دانسته‌اند كه به عنوان انقلاب اسلامي شناسايي شده است.
در ده سال اخير كوششهاي چشمگيري براي تاريخ‌نگاري اين دوره صورت گرفته كه بخشي از آن مربوط است به بازنمايي و ترسيم قيام 15 خرداد 1342. با اين كه در اين كوششها، مساحت تحقيقات سازماني و نهادي بيشتر از پژوهشهاي شخصي و موردي است، اما نكته قابل توجه در هر دو مورد، روشني زواياي حركت پانزدهم خرداد است. حتي پژوهندگان خارجي،‌آنهايي كه امكان دست‌يابي به مدارك كافي درباره اين حادثه را داشته‌اند، اطلاعات نسبتاً يكساني ارائه داده‌اند و اگر به دور از منويات سياسي قلم زده باشند، ‌در قضاوت نيز بي‌راهه نرفته‌اند. اين در حالي است كه خاكستر تبليغات حكومت پهلوي و هم‌آواز با آن رسانه‌هاي خارجي، حتي مواضع دولت اتحاد جماهير شوروي، روي اين آتش را پوشاند و اجازه نداد شعله‌اي از حقيقت آن، سربرآورد.
با وجود گسترة پژوهشهاي ارائه شده دربارة قيام 15 خرداد، امكان تحقيقات تازه، همچنان وجود دارد؛ چه از نظر ابراز ديدگاههاي جديدو چه از جهت انتشار اسناد نويافته.
اگر چه در حوزه مطالعات تاريخي، بويژه تاريخ معاصر ايران، خلاً وجود اسناد، يكي از نخستين علل استنكاف تاريخ نگاران از روي آوري به آن است؛ اما خست مراكز اسنادي و صاحبان اسناد خصوصي و نداشتن بايگاني‌هاي مجهز و رايانه‌اي براي استفاده از اسناد در داخل كشور، از ديگر دلايل اين روي‌گرداني است. با اينكه به تازگي از شدت فقر سندي در كشور كاسته شده و ميزان دسترسي به آن و انتشار اسناد توسط مراكز اسنادي رو به افزايش است، با اين حال نبود و يا كمبود مدارك براي تاريخ‌نگاران، همچنان در نقد تاريخ‌نگاري معاصر خودنمايي مي‌كند.
تاكنون درباره قيام 15 خرداد و ريشه‌ها و دستاوردهاي آن آثار و كتابهاي چندي منتشر شده كه نمونه‌هاي مهم آنها به قرار زير است:
ـ مجموعه 9 جلدي خاطرات 15 خرداد، دفتر ادبيات انقلاب اسلامي
ـ روزشمار 15 خرداد، دفتر ادبيات انقلاب اسلامي
ـ فصلنامه 15 خرداد، حجت‌الاسلام سيد‌حميد روحاني
ـ كتاب‌شناسي 15 خرداد، مركز اسناد انقلاب اسلامي
ـ فصلنامه تاريخي، سياسي و فرهنگي 15 خرداد، مركز اسناد انقلاب اسلامي
ـ پانزده خرداد به روايت اسناد ساواك (كه تاكنون 6 جلد آن منتشر شده است و سه جلد ديگر در دست انتشار است)، مركز اسناد انقلاب اسلامي
علاوه بر اين مؤسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي نيز هم در بخش فصلنامه مطالعات تاريخي با اختصاص يك ويژه نامه و هم در بخش مقالات سايت خود تلاش كرده تا در جهت شناساندن قيام 15 خرداد گامهائي به سهم خود بردارد.
مجموعه آثار و منابع فوق نشان مي‌دهد كه هنوز مي‌توان دانستنيهاي تازه‌اي درباره اين قيام به دست داد.

سردبير

 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir