ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 66   ارديبهشت 1390
 

 
 

 
 
   شماره 66   ارديبهشت 1390


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تعداد نمايش: 5479 باربخشش سرزميني در دوران رضاشاه
رضاشاه پهلوي ارتفاعات آرارات در غرب ايران را به تركيه، قسمت‌هائي از شرق ايران را به افغانستان و منطقه سوق الجيشي اروند رود (شط العرب) را به عراق بخشيد.


تعداد نمايش: 3615 بارمطبوعات فارسي در مصر
از آنجا كه سرزمين مصر در انتقال تمدن اروپائي به جهان اسلام و ايران نقشي پيشگام دارد، زمينه انتشار روزنامه نيز در آنجا، هم به لحاظ فني و صنعتي و هم به لحاظ فكري و اجتماعي پيش‌تر فراهم بوده و فعاليت روزنامه‌هاي فارسي در آن كشور نيز از اين قاعده مستثني نمي‌باشد.


تعداد نمايش: 5021 بارپليس خفيه در دوره قاجار
با انتصاب ميرزا تقي خان اميركبير به عنوان صدراعظم، به نظام اطلاعاتي و امنيتي كشور توجه جدي‌تري شد. اميركبير، علاوه بر اينكه قواي امنيتي ـ اطلاعاتي و انتظامي سابق را تقويت كرد و نظم جديدي به آن داد، در انتظام امور جاسوسي و اطلاعاتي نيز تلاش قابل توجهي كرد. وي به ويژه در مراقبت از رفتار و فعاليت محافل و سفارتخانه‌هاي روس و انگليس اصرار داشت و براي كنترل آنها به تشكيلات جاسوسي ـ خبرچيني ويژه خود متكي بود. در عين حال بر روابط اتباع ايران با سفارتخانه‌ها و افراد خارجي در ايران نيز نظارت دقيق داشت.


تعداد نمايش: 2930 بارنامه 90 سال پيش: رفتار مأموران عراقي با ايرانيان
سركنسول ايران در عراق: مأمورين عراقي افرادي پست،‌ رذل، جاهل و هرزه هستند. وقتي يك ايراني را بازداشت مي‌كنند به مذهب او فحش مي‌دهند، او را كتك مي‌زنند و اغلب محكومش مي‌كنند. اگر هم پس از سه يا چهار ماه معلوم شد كه او گناهي مرتكب نشده بدون اعاده حيثيت و جبران خسارت،‌ وي را مرخص مي‌كنند.


تعداد نمايش: 3116 بارشوراي جهاني آرشيو
از آنجا كه بخشي از ميراث مشترك انساني سزاوار ثبت در «حافظه جهاني» براي عبرت جامعه بشري است عضويت در شوراي جهاني آرشيو اين مهم را تحقق مي‌بخشد و به كاربر اطلاعات به روزتري مي‌دهد و كار وي را تخصصي‌تر مي‌كند.


تعداد نمايش: 5686 بار«بانك استقراضي» ابزار سلطه روسيه
بانك استقراضي روسيه عليرغم تعريف ظاهري خود، به ابزاري براي دخالت روسيه تزاري در دربار و مراكز حساس ايران، مداخله نمايندگي‌هاي روسيه در زندگي روزمره مردم و زمينه‌ساز تجزيه بخشهاي شمالي كشور تبديل شده بود.


تعداد نمايش: 3224 بارپول از انگليسي‌ها و كاغذ از روسها!
ايرج اسكندري دبير كل پيشين حزب توده مي‌گويد وقتي براي تهيه كاغذ مورد نياز روزنامه مردم ارگان حزب با مصطفي فاتح مشورت كردم او گفت با «ميس لمبتون» رئيس كل تبليغات سفارت انگليس صحبت مي‌كنم و مشكل را حل مي‌كنم و چنين نيز شد، كاغذ تهيه شد و مسائل مالي هم نمي‌دانم چطور حل شد...


تعداد نمايش: 4942 بارسقوط هزار فاميل
مهمترين پيامد انقلاب سال 1357 ، سقوط شاه نبود بلكه فروپاشي خاندان هزار فاميل حكومتگر ايران بود ، خانداني كه دودمان پهلوي تنها در حد پرانتزي در اين جمع مطرح بود .


تعداد نمايش: 3403 باريك سند
اثاثيه مسروقه كشف شده توسط روساي كلانتريها به سرهنگ بهزادي رئيس اداره آگاهي تحويل مي گرديد و ايشان نيز خود و يا به توصيه « تيمسار رياست شهرباني » آنها را به دوستان خود به عنوان « صاحب مال » ميدادند ، بخشي را نيز به جيب ميزدند و ...


تعداد نمايش: 3472 بارمعرفي كتاب « توقيف هويدا »
نكته‌اي كه دركتاب «توقيف هويدا» براي تاريخ پژوهان قابل توجه است، اهتمام جدي دستگاههاي تبليغاتي و سياسي آمريكا به مسائل تاريخي است. توجه به زيروبم آنچه در كارنامه كاخ سفيد در ايران به ثبت رسيده و تلاش براي وارونه سازي آن صرفنظر از كسب توفيق يا شكست در نيل بدان هدف، نشان از وجود نگاهي كلان و دورانديشانه به امور فرهنگي و سياسي دارد كه براي ساير ملتها به ويژه آنان كه سالها از سلطه بيگانگان رنج برده اند، مي تواند درسي بزرگ باشد.



تاريخ‌نويسي در تمدن اسلام
و جايگاه مورخان ايراني

تاريخ‌نويسي در تمدن اسلامي همپاي گسترش دين اسلام از شبه جزيرة عربستان به ديگر نقاط دنيا رشد و ارتقاء يافت. از «عبيدالله بن ابي راقع» كاتب امام علي (ع) و عوانـﺔ بن حكم (متوفا به سال 147 هجري) كه اثري به نام «كتاب التاريخ» را تأليف كرد و محمدبن اسحاق (متوفا به سال 151 هجري)، تا آثاري كه در سدة 14 هجري تأليف شد،‌ مورخان مسلمان بر بستر تمدن اسلامي آثار پرباري در تاريخ‌نويسي پديد آورده‌اند كه از متون ارزشمند تمدن بشري بشمار مي‌روند. مسلمانان در رشته‌ها و شعب مختلف تاريخ‌نويسي از مغازي و سيره و رجال و مقاتل و تراجم و طبقات و فتوح و خراج و انساب گرفته تا تاريخ بلاد و شهرها و جنگ‌ها و حرفه‌ها و تاريخ فرقه‌ها و اديان و مذاهب و نيز در نگارش تاريخ عمومي و سياسي صدها اثر با ارزش به زبان‌هاي فارسي و عربي تأليف كرده‌اند كه برخي از آنها به عنوان گنجينه‌هاي علوم انساني و فلسفه در جهان شناخته شده‌اند. تنوع و كثرت و كيفيت متعالي متون تاريخي مسلمانان نشانة اهميت و توجهي است كه در تمدن اسلامي براي تاريخ و تاريخ‌نگاري قائل بوده‌اند. آثار مسلمانان و به ويژه ايرانيان در زمينة تاريخ عمومي و تخصصي و فلسفة تاريخ در پيشرفت علوم انساني در تمدن بشري نقش و تأثير مهمي داشته و تاريخ‌نويسي و تحقيق در ملل و نحل و فرق و مذاهب در تمدن اسلامي و ايران بعد از اسلام از شعبه‌هاي مهم دانش بشري به شمار مي‌رفته است.
در بستر تمدن اسلامي آثار برجسته‌اي چون تاريخ يعقوبي (احمدبن ابي يعقوب‌ـ قرن سوم هـ)ـ تاريخ طبري‌ـ تاريخ الامم و الرسل (محمدبن جريربن كثير طبري، 224ـ 310 هـ)ـ مروج الذهب، (علي‌بن الحسين مسعودي، 287ـ 345هـ)ـ مقدمه ابن خلدون، الملل و النحل (عبدالكريم شهرستاني ـ 548 هـ)ـ الكامل في التاريخ (ابن اثير، 630 هـ)ـ غرر اخبار ملوك (ثعلبي، 429هـ)ـ تاريخ بلعمي (ابوعلي بلعمي، 366هـ) تاريخ بيهقي (ابوالفضل بيهقي، 470 هـ)ـ تاريخ جهانگشا (عطا ملك جويني، 681 هـ)ـ روضـﺔ الصفا (ميرخواند، 903هـ)ـ جامع التواريخ (رشيدالدين فضل‌الله، 718 هـ)ـ جهانگشاي نادري (مهدي خان استرآبادي)ـ زبدﺓ التواريخ (حافظ ابرو، 834هـ)ـ ناسخ التواريخ (محمدتقي سپهر)ـ عالم آراي عباسي (اسكندر بيك منشي، 1043)ـ عالم آراي اميني (فضل‌الله روزبهان، 927هـ) و صدها اثر برجستة ديگر در رشته‌هاي گوناگون تاريخ تأليف شد. تنوع و كثرت آثار مورخان مسلمان و به ويژه آثار مسلمانان ايراني، به زبان فارسي و به نظم و نثر، دامنه‌اي چنان گسترده دارد كه حتي تدوين فهرست و محتواي اين آثار مي‌تواند موضوع رساله‌هاي تحقيقي باشد. در تمدن اسلامي ايران، تاريخ‌نويسي به شرح و توصيف و گزارش و تحليل تاريخ گذشته محدود نشده و كتب تاريخي اغلب علاوه بر تاريخ، حاوي حكمت و فلسفه و جامعه‌شناسي و آموزش‌هاي ديني و اخلاقي بوده‌اند. بسياري از مورخان ايراني از زمان نگارش «تاريخ سيستان» در عصر ساماني و «تاريخ بيهقي» در عصر غزنوي به بعد همراه با نقل و روايت تاريخ، اعتقادات و باورهاي ديني و اخلاقي و فلسفي و خرد و حكمت اسلامي را در آثار پربار خود آورده‌اند و از اين زاويه است كه برخي متون تاريخي مسلمانان و به ويژه ايرانيان ارزشي چند جانبه دارد و حتي برخي از آنها در نظم و نثر فارسي از نظر ادبي آثاري برجسته‌اند و به عنوان مثال اثري چون تاريخ بيهقي از زمان نگارش خود در قرن پنجم هجري تاكنون بر قلّه ادبيات منثور فارسي مي‌درخشد.

 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir