ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 4   تيرماه 1385
 

 
 

 
 
   شماره 4   تيرماه 1385


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تعداد نمايش: 2911 باريادماني از فرزند قرآن
يكي از شهداي فاجعه هفتم تير 1360، كه نقش مؤثري در مبارزه با رژيم پهلوي و سازماندهي انقلاب اسلامي و به ثمر رساندن آن داشت، ‌شهيد محمد‌علي منتظري است. محمد‌علي منتظري فرزند آ‌يت‌الله حسينعلي منتظري در 1323 در نجف‌آباد اصفهان به دنيا آمد. از نوجواني به موازات تحصيل، به كار كشاورزي اشتغال داشت و از آغاز دهه 1340 در صف مريدان امام خميني قرار گرفت. او در قيام 15 خرداد 1342 مسئوليت تايپ و تكثير اعلاميه‌هاي امام خميني را در نجف‌آباد اصفهان عهده‌دار شد.


تعداد نمايش: 4619 بارعلماي شيعه، جنبش صهيونيسم و اسرائيل
از جمله صفحات درخشان تاريخ مبارزات شيعه، قيام و اعتراض مراجع و علماي ايران در برابر حركت خزنده صهيونيسم و رشد سرطاني اين پديده در قلب جهان اسلام است. مقاله حاضر روند اين مبارزه را از نخستين سالهاي تكوين هسته صهيونيسم در خاورميانه تشريح كرده است. در اين مقاله، همراهي آشكار و نهان دولتها با اسرائيل، روند مهاجرت يهوديان ايراني به اسرائيل و نقش بازدارنده روحانيون و عالمان شيعه، مورد بررسي قرار گرفته است.


تعداد نمايش: 3209 بارگفت و گو با دكتر عبدالرحيم گواهي
انقلاب اسلامي، ديپلماسي و تاريخ‌نگاري جهان غرب
تاريخ‌نگاري با موضوع «انقلاب اسلامي در خارج از كشور» از عناوين مهمي است كه مي‌تواند مبناي يك پژوهش مستقل قرار گيرد. براي آشنائي بيشتر با اين موضوع و آگاهي خوانندگان خود نسبت به اين مقوله، با آقاي عبدالرحيم گواهي كه از ديپلماتهاي با سابقه ايران است گفت و گوئي صورت داده‌ايم. اينمصاحبه در محل دفتر مطالعات سياسي و بين‌‌المللي وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران صورت گرفته است. سير گفت و گو در بخش اول روي موضوع تاريخ‌نگاري و منافع ملي متمركز است سپس به انواع طبقه‌بندي كتابهاي تاريخي مرتبط با انقلاب اسلامي پرداخته‌ايم و در نهايت برخي از اين منابع با ذكر جزئيات آن بررسي شده‌اند. به واسطه طرح نكات تازه‌اي كه متكي بر مشاهدات اين ديپلمات در عرصه بين‌المللي بوده، متن گفت و گو تقديم خوانندگان گرامي مي‌شود.


تعداد نمايش: 4011 بارارزيابي جايگاه آيت‌الله بهبهاني در نهضت مشروطيت
نام سيدعبدالله بهبهاني همواره يادآورنقش روحانيت در هدايت نهضت مشروطه است. عبدالله بهبهاني كه نقش مؤثري در مبارزه با استبداد حكومت قاجار در سالهاي پاياني عمر اين سلسله داشت، در كشاكش نهضت مشروطيت به شهادت رسيد. اين مقاله به تشريح جايگاه وي در نهضت مذكور پرداخته است.


تعداد نمايش: 2849 بار«نقبي به تاريخ عصر پهلوي»
تغيير دولت، فقط با مجوز آمريكا!
به محض اينكه سربازان آمريكايي در اواخر 1320 به منظور فرستادن محموله‌هاي جنگي به شوروي وارد خاك ايران شدند، توجه ايالات متحده به ايران جلب گرديد. حتي در شهريور 1321 وسايل اعمال نفوذ بر دولت ايران، در سفارت آمريكا در تهران مورد بررسي قرار گرفت.در يكي از گزارش‌هاي سفارت، از به مصلحت بودن گمارده شدن فوري آمريكاييان در مواضع استراتژيك دولت ايران و بخصوص لزوم اعزام يك هيأت نظامي به منظور نظارت و در صورت امكان، خنثي كردن هرگونه توطئه داخلي در ارتش ايران، سخن رفته بود.


تعداد نمايش: 10745 بار«آشنايي با رجال عصر پهلوي»
هژبر يزداني
هژبر يزداني فرزند رضاقلي، در 1313 ش در سنگسر از توابع سمنان متولد شد. او از جمله عناصر مهم و كليدي در صحنة اقتصادي رژيم پهلوي بود كه با حمايت بهائيان و دربار پهلوي به ثروتي مثال زدني و بي‌مانند رسيد. از دوران كودكي و نوجواني وي اطلاع زيادي در دسترس نمي‌باشد. مادر فرح پهلوي وي را چنين توصيف نموده است...


تعداد نمايش: 8215 باربازنگري پرونده كودتاي نوژه
در آ‌ذر 1359، انجام كودتايي به دستور امريكا در برنامه شاهپور بختيار (از رهبران جبهه ملي و آخرين نخست‌وزير رژيم شاهنشاهي) و عوامل داخلي و بيروني‌اش قرار گرفت. آغاز كودتا از پايگاه هوايي شهيد نوژه همدان برنامه‌ريزي شده بود و به همين دليل پس از كشف و سركوب به «كودتاي نوژه» شهرت يافت.


تعداد نمايش: 3581 بار«اطلاعات» 80 ساله شد
روزنامه اطلاعات در 19 تير 1385، هشتاد ساله مي‌شود. اين روزنامه نخستين بار عصر روز يكشنبه 19 تير 1305 در تهران منتشر شد. اولين شماره روزنامه اطلاعات يك بر بود. در قسمت بالاي اين برگ در سمت راست نام صاحب امتياز (عباس مسعودي) و آدرس روزنامه (خيابان لاله‌زار كوچه وثوق نظام) و در سمت چپ آن تقويم و بهاي اشتراك روزنامه آورده شده بود. قيمت تك نسخه روزنامه اطلاعات چهار شاهي (هر 20 شاهي معادل يك ريال) و نرخ اشتراك سالانه ‌آن 50 قران (5 ريال) براي تهران و 6 ريال براي شهرستانها بود.



تاريخ، مبادي فراواني دارد. از درهاي بسياري مي‌توان وارد تاريخ شد و باز شدن هر در، مسير خاصي را پيش روي انسان روشن مي‌سازد. مهم آن است كه اين درها را آگاهانه بگشائيم و از روشني حاصله در جهت نوراني كردن آينده‌اي كه در جستجويش هستيم و هدفي كه دنبال مي‌كنيم و رسالتي كه بر دوش كشيده‌ايم، بهره ببريم. مي‌گويند تاريخ پديده‌‌اي مربوط به گذشته است و نمي‌توان آن را تغيير داد ولي شك نيست كه مي‌توان با آگاهي‌هاي خويش و حركت مسئولانه مبتني بر اين آگاهي، ‌آينده را چنان تغيير داد و رقم زد كه وقتي به تاريخ گذشته مي‌پيوندد، مسير تاريخ را تغيير دهد.
آنچه كه ابن خلدون را از ساير مورخان پيشين او ممتاز كرد، همين حقيقت بود، او تاريخ را مورد تأمل قرار داد و تلاش كرد كه درستي‌ها و نادرستي‌ها را از دل تاريخ باز كاود و آنها را از يكديگر جدا كند. او به تاريخ، متعهدانه و هدفمند مي‌ نگريست و تجارب خود را عميقاً در جهت روشن ساختن مسير تعالي نسل‌هاي بعد و زدودن محجورات و مغفولات و زنگارها به كار گرفت.
نگاه سالم او به تاريخ، سبب شد تاريخ را صحيح بنگارد. چرا كه تاريخ‌نگاري، محصول تاريخ‌نگري است و نگرش‌ها نمي‌توانند در دوره‌هاي گوناگون يكسان و يكسو باشند. هر نسلي با اتكاء به ميراث گذشتگان و نويافته‌‌هاي زمانش به بازكاوي عالمانه گذشته مي‌پردازد. از اين رو تاريخ‌نگاري را مي‌توان جست و جوئي مستمر و دنباله‌دار دانست. جست و جوئي بدون «حرف آخر».
هر چند بعضي مورخان از موضع «داناي كل» مي‌كوشند تحقيق خود را «حرف آخر» به حساب آورند اما خوب مي‌دانند كه توانائي تحقيقي‌شان محدود به دارائي‌هاي اسنادي‌شان بوده است و نه بيشتر. طبعاً هر چه اسناد تاريخ‌نگر بيشتر و متنوع‌تر باشد،‌ تاريخ‌نگاري او مستندتر و غني‌تر جلوه خواهد كرد.
مؤسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي 18 سال پيش با همين رسالت يعني تاريخ‌نگاري واقع‌گرايانه مبتني بر سند و پالايش نسل جوان و بيرون آوردن حقايق تاريخ از مخفيگاه مورخان مغرض و تحريفگر پاي به ميدان نهاد. اين مؤسسه تاكنون با انتشار دهها كتاب،‌ تشكيل سمينارها و نشست‌هاي تخصصي، راه‌اندازي سايت و مجله الكترونيكي به عنوان ابزاري براي ارائه اسناد، مقالات و تحقيقات روشنگر و علمي و بديع در حوزه تاريخ معاصر، تلاش كرده تا به سهم خود گامهائي را در اين راستا بردارد. با اين همه، هيچگاه از كمكهاي فكري فرهيختگان و صاحبنظران صادق و حقيقت‌بين، در عرصه تحقيق و پژوهش بي‌نياز نبوده است.
مجله الكترونيكي «دوران» به عنوان جزئي از اين مجموعه كوشش دارد تا در جهت ارتقاء فرهنگ سياسي و آگاهي مخاطبان از تحولات انديشه سياسي و تاريخ معاصر ايران و انقلاب اسلامي و همچنين بستر‌سازي انجام مطالعات و پژوهش‌هاي سياسي و تاريخي بكر و اصيل و فعال‌سازي حافظه تاريخي نسل جوان حركت كند. اين مجله در اختيار تقويت و گسترش رويكرد واقع‌گرا، بومي، تحليلي و انتقادي در عرصه تاريخ معاصر ايران است و مصمم است تا ضمن كمك به پويايي و تقويت پژوهشگران و تاريخ‌نگاران متعهد به اقتضائات، نيازها و ابهامات روز در حوزه تاريخ معاصر ايران پاسخ بگويد.

سردبير

 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir