ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 202   مهر ماه 1401
 

 
 

 
 
   شماره 202   مهر ماه 1401


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تعداد نمايش: 589 باربازخوانی نامه کوبنده امام به شاه عربستان
امام خطاب به پادشاه عربستان (مهر 1360): من نمی‌دانم ائمۀ‏‎ ‎‏جماعات حرمین شریفین از اسلام چه برداشت کرده‌اند و از حج بیت‌الله‌الحرام، که‏‎ ‎‏سرتاسر آن مشحون به سیاست، و سرّ جعل آن قیام انسانها به قسط‏‎ و رفع ستمگریها و‏‎ ‎‏چپاولگریهاست، که سیاست کلی انبیای عظام و خصوصاً حضرت رسول(ص) است چه فهمیده‌اند که زائرین حرمین شریفین را به اسم‏‎ ‎‏اسلام از دخالت در سیاست منع می‌کنند؟


تعداد نمايش: 581 بارجشن‌های 2500‌ساله، و سهم اسرائیل در شکل دادن به رفتار فرهنگی شاه
«تدی کولک» رئیس اتحادیه‌ جهانگردی اسرائیل، طراح اصلی برگزاری جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی در ایران بود. او به همین منظور از سوی اسدالله علم وزیر دربار به تهران دعوت شده بود. «کولک» در برنامه‌ریزی این جشن‌ها با مسئولان اجرایی مربوطه در ایران همکاری و همفکری وسیعی داشت. صهیونیستها در تبلیغات خود از کوروش به عنوان «اولین صهیونیست» و از «اعلامیه‌ی کوروش» به عنوان «بالفور باستانی» نام می‌برند!


تعداد نمايش: 569 بارکارشکنی انگلیسی‌ها در روند پژوهش‌های تاریخی
«کریستوفر آندریو» استاد دانشگاه کمبریج می‌گوید: انگلیسی‌ها هرآنچه در توان دارند برای کارشکنی در پژوهش‌های تاریخی به کار می‌گیرند. آنان مدعی هستند که به خاطر مصالح امنیت ملی، تمامی آرشیوهای سرویس‌های اطلاعاتی انگلیس باید به طرز نامحدودی بسته بماند. آنها تنها برخی گزارشهای محدود اطلاعاتی دوران جنگ جهانی دوم را در اختیار «مرکز اسناد ملی» خود قرار داده و از علنی ساختن اسناد حوادث پیش از آن امتناع می‌ورزند.


تعداد نمايش: 583 بارانحلال حزبی که تاسیس آن «اشتباه بزرگ» بود
روز 3 مهر 1357 حزب رستاخيز انحلال خود را اعلام كرد. اين انحلال از طرف كميته منتخب هيأت اجرايي حزب اعلام شد و دكتر جواد سعيد دبيركل حزب رستاخيز استعفا كرد. شاه که موجودیت حزب رستاخیز را در اسفند 1353 با انحلال دو حزب دولتی پیشین (حزب مردم و حزب ایران‌نوین) اعلام کرده‌ بود، پس از ترک ایران در آخرین کتابش، «پاسخ به تاریخ» ایجاد حزب رستاخیز را «اشتباه بزرگ» خواند.


تعداد نمايش: 599 باراگر تذکرات آیت‌الله خمینی را جدی گرفته ‌بودیم ....
گورباچف: زمانی که من پیام ایشان را دریافت کردم احساس کردم که شخصی که این پیام را نوشته، متفکر و دلسوز برای سرنوشت جهان است. من از مطالعه این پیام استنباط کردم که او کسی است که برای جهان نگران است و مایل است من انقلاب اسلامی را بیشتر بشناسم و درک کنم. اگر ما پیش‌گوییهای آیت‌الله خمینی را در آن پیام جدی می‌گرفتیم امروز قطعاً شاهد چنین وضعیتی نبودیم ....


تعداد نمايش: 575 بارپیش‌درآمد ساواک
تاسیس و فعالیت «سازمان امنیت» در 10 مهر 1335 نیاز به مصوبه مجلس نداشت. این سازمان که پیش از تاسیس، کار خود را شروع کرده بود، بودجه‌اش توسط نخست‌وزیری تامین می‌شد ولی فعالیتش مستقیماً زیر نظر شاه بود. جز شاه هیچکس حق دخالت در امور «سازمان امنیت» نداشت. شاه قدرت این سازمان را به جای آنکه در خدمت کشور درآورد در خدمت خود درآورده بود.


تعداد نمايش: 548 بارروایت ساواک از تصویب كاپيتولاسيون در مجلس شورای ملی
.... عده کثیری از نمایندگان مجلس حاضر نشدند در رای‌گیری شرکت کنند. یکی از نمایندگان به نام ناصر بهبودی که به لایحه کاپیتولاسیون رای منفی داد، باعث شد پدرش سلیمان بهبودی که رئیس تشریفات دربار بود مورد غضب شاه قرار گرفته و برکنار شود. امیر عباس هویدا وزیر دارایی هم به افراد سفارت آمریکا گفته بود ۱۰ نفر از اعضای «حزب ایران نوین» که به لایحه رای منفی داده‌اند از حزب اخراج خواهند شد و ...


تعداد نمايش: 591 بار«قرارداد کنسرسیوم»؛ انقضای تاریخ اعتبار «نهضت ملی شدن نفت»
قرارداد ۲۹ مهر ۱۳۳۳ کنسرسیوم در واقع تاریخ انقضای لایحه‌ای بود که در ۲۹ اسفند ۱۳۲۹ در مجلس سنای ایران امضا شد؛ لایحه‌ای که در امتداد نهضت ملی شدن نفت و در نتیجه مجاهدت‌های مردمی به امضا رسیده بود. در واقع کودتای ۲۸ مرداد 1332 سبب شد آن مصوبه نتواند بیش از ۳ سال و ۷ ماه اعتبار داشته باشد.


تعداد نمايش: 601 بارسفر به عتبات در دوره قاجار
در دوره قاجار در مسیرهای پرتردد زائران، سربازانی برای محافظت از کاروان‌ها گمارده می‌شدند. علاوه بر این کاروانسراهای متعدد بین راه، در رفع خستگی زائران و نجات آنان در برابر طوفان و سرما و گرما و آزار راهزنان موثر بودند. امروزه سفرنامه‌های سیاحان منابع خوبی درباره وضع زائران در سفر به عتبات در دوره قاجار محسوب می‌شوند.


تعداد نمايش: 586 بارکتابشناسی سفرنامه‌ها و خاطرات ایرانیان از عتبات عالیات
این نوشتار با بیان اهمیت سفرنامه‌نویسی به ویژه سفرنامه‌های زیارتی و نقش آن در انتقال فرهنگ و آداب و رسوم از جامعه‌ای به جامعه دیگر و از نسلی به نسل دیگر آغاز شده و در ادامه، برخی از نخستین نویسندگان سفرنامه‌های عتبات عالیات را معرفی کرده و در پایان، مشخصات کتاب‌شناسی 106 سفرنامه نگاشته شده در دو سده اخیر را به صورت نمایه آورده است.


حاشیه‌ای بر یک اظهارنظر
روز ۸ مهر ۱۳۲۴ «چرچیل» نخست‌وزیر انگلیس، یک ماه پس از تهاجم زمینی و هوایی قوای کشورش به خاک ایران که با همدستی و مشارکت نیروهای روسی صورت گرفت، طی نطقی در مجلس عوام انگلیس به توجیه این مداخله نظامی پرداخت. وی در سخنان خود که دو هفته پس از تبعید رضاشاه از ایران صورت گرفت، اظهار داشت:
«ماجرای ایران تا بدین مرحله یکی از موفق‌ترین و بهترین نمونه‌های کاردانی بریتانیا در اموری بوده که وزارت خارجه ما تاکنون عهده‌دار آن بوده است.»(1)
مقصود چرچیل از «کاردانی وزارت خارجه بریتانیا» اشاره به مجموعه رفتار مملو از خدعه و نیرنگ آن وزارتخانه برای فراهم‌سازی زمینه‌های اشغال نظامی ایران بوده است. خدعه از این جهت که هدف اعلام نشده انگلیسی‌ها از اشغال خاک ایران، دستیابی به مناسب‌ترین راه برای ارسال کمک‌های نظامی به روس‌ها بود که دو ماه پیش از آن مورد حمله گسترده آلمان هیتلری قرار گرفته بودند. در آن زمان از بد حادثه ایران به عنوان راه مورد نظر انتخاب شده بود. ولی با بقای حکومت رضاشاه که در آن زمان دل به آستان نازی‌ها سپرده بود و به پیروزی آنان در جنگ امید بسته بود، این عملیات ممکن بود دچار دردسر شود. از این رو در شرایطی که وزارت خارجه تحت فرمان چرچیل می‌دانست آلمانی‌های مقیم ایران نه جاسوسند و نه ستون پنجم، با طرح این دو اتهام، رژیم رضاشاه را برای اخراج همه آنها تحت فشار گذاشت. این فشارها و حملات علیه دولت ایران نیز دقیقا از زمانی آغاز شد که مقامات انگلیسی از میان راه‌های مختلف برای رساندن تجهیزات به شوروی راه ایران را انتخاب کرده بودند. گویی تا پیش از آن، آلمانی‌های مقیم ایران، جاسوس یا ستون پنجم به شمار نمی‌آمدند.
با وجود آنکه اکثر آلمانی‌های مقیم ایران مهندسان و تکنسین‌های شاغل در صنایع مختلف ایران بودند حمله نظامی انگلیسی‌ها به ایران علیرغم شروع اخراج آلمانی‌ها از تهران و دیگر شهرهای ایران، به سرعت به اجرا گذاشته شد. انگلیسی‌ها در آستانه اشغال ایران، و در خلال این اشغالگری، و همچنین در روزهای پس از اشغال، یک خط خاص تبلیغاتی را دنبال می‌کردند و آن اینکه خود را در پشت باور عموم مردم که رضاشاه را دیکتاتور و ایران تحت مدیریت وی را کشوری فقرزده و مصیبت‌دیده می‌دانستند پنهان کردند و دائماً بر طبل دیکتاتوری و اختناق رضاشاهی کوبیدند و از سوی دیگر تلاش کردند به دنیا بفهمانند که رضاشاه ایران را به پایگاهی برای جاسوسی و دست اندازی‌های هیتلر تبدیل کرده بود. این خط تبلیغاتی در شرایطی دنبال می‌شد که انگلیسی‌ها از یک سو کمترین ارزشی برای جان و هستی مردم فقرزده ایران قائل نبودند و از سوی دیگر به خوبی می‌دانستند چندصد تکنسین آلمانی فعال در صنایع ایران خطری برای دست اندازی‌های استعماری انگلیس ندارند.
در نتیجه پیگیری این خط تبلیغاتی، از ۲۳ تیر ۱۳۲۰ که چرچیل در دیدار با روزولت رئیس جمهوری آمریکا، حمایت وی را برای حمله مشترک انگلیس و روسیه به خاک ایران به دست آورد، مطبوعات پرتیراژ اروپای غربی حملات هماهنگ و سازمان‌یافته‌ای را علیه رژیم حاکم بر ایران آغاز کردند و افکار عمومی را به جایی رساندند که تعرض این دو کشور به خاک ایران در شهریور ۱۳۲۰ مورد حمایت اکثر محافل سیاسی و خبری جهان قرار گرفت و صد البته نفرت عمیق و ریشه‌دار مردم ایران از رضاشاه و دودمانش، عاملی بود که اشغالگران را در دستیابی به اهدافشان در ایران یاری می‌داد.
هنر وزارت خارجه انگلیس که مورد ستایش چرچیل قرار گرفت در این بود که توانست چهره سالوسی و مملو از مکر و ریای بریتانیا را در پشت یک رشته شعارهای تبلیغاتی پنهان کند تا بتواند اشغال ایران را در افکار عمومی جهانیان اقدامی موجه جلوه دهد. چهره‌هایی مانند «آنتونی ایدن» وزیر خارجه انگلیس، «استافورد کریپس» سفیر انگلیس در مسکو و «ریدر بولارد» سفیر انگلیس در تهران، مهره‌های اصلی این مثلث شیطانی در وزارت خارجه انگلیس بودند که توانستند این سیاست مملو از نیرنگ و دروغ را مدیریت کنند.
جا داشت چرچیل در سخنان خود به تجلیل از کاردانی ماموران وزارت خارجه کشورش در جنگ جهانی اول نیز می‌پرداخت. چون در آن جنگ نیز وزارت خارجه انگلیس، اتهام جاسوس بودن آلمانی‌ها در ایران را مطرح کرده بود. در آن جنگ نیز مانند جنگ دوم جهانی، ایران بی‌طرف بود و بی‌طرفی خود را اعلام نیز کرده بود. در آن جنگ نیز مانند جنگ دوم، انگلیسی‌ها به خاک ایران طمع داشتند. به خاطر همین طمع بود که به فاصله ۸۰ روز پس از اعلام بی‌طرفی ایران در جنگ، با امضای پیمان معروف ۱۹۱۵ با روس‌ها، حوزه نفوذ خود در ایران را رسماً توسعه دادند و به خاطر همین طمع‌ورزی بود که در پایان جنگ، پیمان استعماری ۱۹۱۹ را بر دولت رو به احتضار قاجار تحمیل کردند و امور مالی و نظامی و سیاسی ایران را زیر سلطه


 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir