ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 177   مرداد ماه 1399
 

 
 

 
 
   شماره 177   مرداد ماه 1399


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تعداد نمايش: 1198 بارمرداد 30 سال پیش
روز 8 مرداد 1369 صدام در نامه‌ای به آقای هاشمی رئیس‌جمهور، آمادگی خود برای عقب‌نشینی از مرزهای ایران و آزادی اسرای ایرانی را اعلام کرد. در 11 مرداد عراق به کویت حمله کرد و در 12 مرداد صدام در نامه دیگری خواستار سفر وزیر خارجه‌اش به تهران شد. در 17 مرداد رئیس جمهور ایران در نامه‌ای به صدام تاکید کرد پیمان 1975 باید مبنای صلح باشد. در 23 مرداد صدام این شرط را پذیرفت. در 24 مرداد رئیس جمهور آمریکا از تسلیم شدن صدام متعجب شد، در 26 مرداد اسیران ایرانی آزاد شدند و تا 30 مرداد عراق از اراضی ایران عقب‌نشینی کرد و ...


تعداد نمايش: 1164 بارروز فرار
ساعت 11 بعدازظهر روز سه‏ شنبه 6 مرداد 1360 خبر فرار يك هواپيماى بوئينگ سوخت ‏رسانى نظامى از فرودگاه تهران رسيد. ساعت 12 خبر رسید كه هواپیما وارد تركيه شده و خلبان آن سرهنگ معزّى خلبان مخصوص شاه است كه قبلاً شاه را فراری داده بود. بعد خبر رسید كه بنى ‏صدر و رجوى سرنشينان هواپيما هستند و به پاريس رسيده ‏اند و دولت فرانسه نیز به بنى‏ صدر پناهندگى سياسى داده و....


تعداد نمايش: 1189 بارمروری بر فاجعه سينما ركس آبادان
سینما رکس آبادان که از قدیمی ترین سینماهای این شهر می‌باشد در 1333 هجری شمسی ساخته شد، در 1357 به کلی در آتش سوخت و در 1384 تخریب شد و به یک مجتمع تجاری تبدیل گردید. با این تخریب یکی از اسناد گویای جنایات رژیم پهلوی علیه مردم از بین رفت .


تعداد نمايش: 1190 باربازخوانی یک پرونده
در ماه‌های گذشته به واسطه خبرسازی‌ها و شایعات منتشره در فضای مجازی، رضاشاه از گور خود به وسط میدان کشیده شده و عده‌ای به مدد رسانه‌های انگلیسی یا آمریکایی، و از جمله شبکه‌های مغرض « بی‌بی‌سی» و « من و تو » تلاش کردند به تطهیر پهلوی بپردازند. مقاله حاضر بازخوانی اجمالی عملکرد پهلوی اول است.


تعداد نمايش: 1185 بارامیرکبیر را چرا کشتند؟
امیرکبیر سرمایه‌دارانی را که شانه از پرداخت مالیات خالی می‌کردند، قلع و قمع کرد، عوامل اغتشاش و ناامنی در شهرها را سرکوب و مجازات کرد، به اختلاس و دزدی‌های خرد و کلان در نظام مالی و اداری کشور خاتمه داد و دستگاه‌های دولتی را از وجود افراد ناصالح تصفیه کرد. حقوق‌های نجومی را قطع و بذل و بخشش‌ها و حیف و میل‌ها را خاتمه داد. او عملکرد سفارتخانه‌های مداخله‌گر خارجی را تحت نظارت شدید قرار داد و از اعمال نفوذ آنان در مدیریت کشور جلوگیری به عمل آورد.


تعداد نمايش: 1244 بارطبقه‌بندی تاریخ‌نگاری در ایران معاصر
جریان تاریخنگاری مربوط به ایران معاصر و انقلاب اسلامی را می‌توان تحت دو عنوان کلی «تاریخنگاران متمایل به پهلوی» و «تاریخنگاران مخالف رژیم پهلوی» طبقه‌بندی کرد؛ ضمن ‌آنکه هرکدام از این عناوین نیز به ‌نوبه ‌خود به چند شاخه تقسیم می‌شوند. تحت عنوان اول، تاریخنگاری به دستور رژیم پهلوی، تاریخنگاری نیروهای بیگانه، تاریخنگاری بریدگان از حکومت پهلوی، و تاریخنگاران تجاری‌نویس را می‌توان برشمرد و تحت عنوان دوم، نیروهای مذهبی، ملی‌گرایان و چپ‌گرایان قرار می‌گیرند. مقاله حاضر به خصوصیات هریک از این تاریخنگاری‌ها می‌پردازد.


تعداد نمايش: 1256 بارپیشنهاد انگلیس به آمریکا برای کودتا در ایران
بر اساس سند حاضر، قبل از کودتای 28 مرداد 1332، سفارت انگلیس در واشنگتن در دو نوبت در ماه‌های مهر و آذر 1331 از دولت آمریکا خواسته بود در ایران کودتا به راه بیندازند.


تعداد نمايش: 1185 بارچرا از فرار بنی‌صدر و رجوی جلوگیری نشد؟
آقای هاشمى رفسنجانى در خاطرات خود اشاره كرده است كه در قضیه فرار بنى‏‌صدر، یک دیدگاه این بود که ممانعتى از سوى دستگاه‏‌هاى امنيتى، صورت نپذيرد. زيرا فرار، وی را به كلى از اعتبار ساقط مى‏‌کند و او را به سطح بختيار و پهلوى‏‌ها تنزل می‌دهد. امام هم، که در ابتدا مخالف فرار او بودند بعداً با این نظر مخالفت نکردند.


تعداد نمايش: 1190 باردستگاه قضا در عصر قاجار!
وقتی از گرانفروشی میرزا عباس بقال نزد مختارالسلطنه شکایت کردند، وی دستور داد او را بیاورند. ولی اشتباهی فرد دیگری را که هم اسم آن بقال بود آوردند و مجازاتش کردند. شاکی به مختار گفت: این شخص، آن بقال موردنظر نبود. مختار گفت چه فرقی می‌کند نام هر دو آنها میرزا عباس بود ...!


تعداد نمايش: 1192 بار معرفی کتاب
«جریان‌های تکفیری علیه گفتمان انقلاب اسلامی»

در زمینه افشاء چهره کریه گروه‌های تکفیری و نقش مخرب آنها در جوامع اسلامی تاکنون آثار متعددی منتشر شده است. یکی از جامع‌ترین این آثار، کتاب «بررسی تهدیدهای جریان‌های تکفیری علیه گفتمان انقلاب اسلامی» است. این کتاب از نقشه استعماری این گروه‌ها و از دستهای پشت صحنه آنها پرده برمی‌دارد و پس از بررسی ماهیت جریان‌های تکفیری و تهدیدات آنها، راهبردها و راهکارهای مقابله با این تهدیدها را نیز ارائه می‌کند.


سهم ما در جنگی که
دخالتی در آن نداشتیم


روز 28 ژوئیه 1914 /10 مرداد 1293 سالروز آغاز جنگ جهانی اول است. جنگی که ایران در آن بی‌طرف بود و بی طرفی خود را رسماً به دولت‌های متخاصم اعلام نیز کرده بود؛ ولی بیش از همه آن دولت ها از آن جنگ خسارت دید. مرگ هولناک نیمی از جمعیت کشورمان بر اثر قحطی، تنها یکی از دستاوردهای جنگی بود که ما در آن دخالتی نداشتیم.
در تحليل سهم ايران در جنگ جهاني اول، بازشناسي چهار مرحله شاخص اين جنگ مفيد است. در مرحله نخست (نوامبر 1914 تا پايان 1915) انگليسي‌ها، ترك‌هاي عثماني و روس‌ها بي‌طرفي ايران را نقض كردند؛ انگلیس و روسيه براي تقسيم ايران به توافقي پنهاني رسيدند و ايراني‌‌ها نيز با كمك آلماني‌ها براي بيرون راندن روس و انگليس منفور، شجاعانه تلاش كردند.
در مرحله دوم (دسامبر 1915 تا مارس 1917) ايران بار ديگر مورد تهاجم انگلستان و روسيه قرار گرفت؛ تلاش عثماني به سرانجامي نرسيد و روسيه و انگلستان بخش‌هاي وسيعي از خاك ايران را به كنترل خود درآوردند. انگلستان كه پيش‌تر بخش‌هاي جنوب غرب ايران- خوزستان- را در نوامبر 1914 اشغال كرده بود، از 1915 استيلاي خود را بر ديگر مناطق جنوب و غرب ايران گسترش داد: اشغال بوشهر در 1915؛ و تأسيس پليس شرق ايران در 1915 و ورود «هيأت سايكس» به فارس در 1916.
در مرحله سوم- آوريل 1917 تا ژانويه 1918- انقلاب روسيه رخ داد؛ ارتش روسيه در ايران از هم پاشيد و كشور را ترك كرد. آمریکا به نفع متفقين وارد جنگ شد. انقلاب روسيه، ورود آمریکا به جنگ جهاني اول به نفع متفقين در بهار 1917 و موفقيت انگلستان در بين‌النهرين(از جمله خارج شدن بغداد از دست تركان عثماني در مارس 1917) اوضاع را در ايران كاملاً تغيير داد و وضعيتي به وجود آورد كه انگلستان توانست تمام خاك ايران و نيز بخش وسيعي از خاور نزديك را به تصرف درآورد. روسيه تزاري(رقيب تاريخي انگلستان در ايران) از صحنه خارج شد و دو قرارداد قبلی آنان در تقسيم ايران (اوت 1907 و مارس 1915) بي‌اثر شد. با ورود آمریکا به نفع انگلستان و فرانسه، متفقين از پيروزي خود اطمينان يافتند. ورود نيروهاي آمريكايي به اروپا، انگليسي‌ها را قادر ساخت تا نيروهاي بيشتري را به خاور نزديك و ايران منتقل كنند. افراد اين نيرو از جبهه‌هاي غرب اروپا به ايران گسيل شده و در بهار 1918 به اين كشور هجوم بردند. با اين وضعيت تا ژانويه 1918، تنها بخش كوچكي از نيروهاي روس در ايران باقي ماند.
مرحله چهارم از ژانويه 1918 آغاز شد كه طي آن نيروهاي انگليسي به غرب، شمال و شرق ايران حمله كردند و مناطقي را كه پيش‌تر در اختيار روس‌ها بود، به اشغال خود درآوردند. تهاجم تمام عيار انگليسي‌ها و اشغال بخش‌هايي از ايران كه در قرارداد پنهاني مارس 1915 به روسيه واگذار شده و پيش از آن در اشغال آنها بود، موضوعي است كه تاكنون بسيار گذرا بدان پرداخته شده است. از همان آغاز كار، بريتانيا خبر تهاجم به غرب ايران را به شدت پنهان مي‌داشت.
انگليسي‌ها تا ژوئيه 1918 ايران را به اشغال خود درآوردند. قرار بر اين بود كه نيروهاي آنان در مه 1921 ايران را ترك كنند؛ يعني ايران در حدود سه سال و نيم در اشغال نظامي آنان قرار داشت. نيروهاي بريتانيا هم در فوريه (نه در مه) 1921، يعني پس از كودتاي1921 (کودتای سوم اسفند رضاخان در 1299) از ايران رفتند. با اين كودتا بريتانيا، ديكتاتوري رضاخان را (كه در 1925/1304 رضاشاه پهلوي شد) در ايران مستقر كرد. از اين به بعد، تا سي سال ايران در دست انگلیسی‌ها بود؛ تا در اواخر دهه 1940 كه آمريكا جاي بريتانيا را گرفت.
در اين برهه، انگليسي‌ها كشور را اشغال كردند؛ و درست در همين زمان بود كه ايران به بزرگ‌ترين فاجعه تاريخ خود يعني قحطي 1919ـ1917 دچار شد. حدود 8 تا 10 ميليون نفر(حدود نيمي از جمعيت كشور در آن زمان) در اين قحطي تلف شدند. ايران، در شرایطی بزرگ‌ترين


 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir