ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 175   خرداد ماه 1399
 

 
 

 
 
   شماره 175   خرداد ماه 1399


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تعداد نمايش: 1362 باراولین دیدار
روز 13 خرداد 1368 امام خميني بنيانگذار نظام جمهوري اسلامي ايران به رحمت ایزدی پیوست و در فردای آن روز حضرت آيت‌الله خامنه‌اي از سوي مجلس خبرگان رهبری و با بيش از چهار پنجم آراء به رهبري نظام جمهوري اسلامي ايران برگزيده شد. مطلب حاضر که به این بهانه تهیه شده، سابقه اولین آشنایی رهبر معظم انقلاب با امام خمینی را شرح می‌دهد.


تعداد نمايش: 1327 بار80 روز پر التهاب
از روز اول نوروز 1342 که مردم سراسر کشور در اعتراض به اقدامات توهین‌آمیز رژیم پهلوی، نوروز را به دعوت امام خمینی تحریم کردند، تا قیام اسلامی 15 خرداد 1342 و بازداشتهای پس از آن، ایران 80 روز پر التهاب را پشت سر نهاد. مطلب حاضر گاه‌شمار مختصری از این 80 روز است.


تعداد نمايش: 1392 بار‌ 15 خرداد در اندیشه سیاسی امام خمینی
در بیانات‌ و پیام‌های‌ امام‌ خمینی، 58 بار از قیام‌ پانزده‌خرداد یاد شده‌ و روز 15خرداد از سوی‌ ایشان، برای‌ همیشه، عزای‌ عمومی‌ اعلام‌ گردیده‌ است. امام‌ در 21 مورد از واژة‌ «نهضت‌ پانزده‌خرداد» و در 19 مورد از عبارت‌ «قیام‌ پانزده‌خرداد»، و در 18 مورد بقیه‌ نیز، اصطلاح‌ «پانزده‌خرداد» را به‌ کار برده‌اند. این‌ بیانگر میزان‌ اهمیت‌ این‌ روز تاریخی‌ در اندیشه‌ سیاسی‌ امام‌خمینی‌ است.


تعداد نمايش: 1283 بارپانزده خردادی که ما دیدیم...
«ماروین زونیس» استاد دانشگاه شیکاگو و نویسنده کتاب معروف «شکست شاهانه» که در سال 1342 به عنوان یک روزنامه‌نگار آمریکایی از نزدیک شاهد عینی سرکوب قیام اسلامی 15 خرداد بوده است، می‌گوید: تنها در تهران چندین هزار نفر از مردم جان خود را از دست دادند یا مجروح شدند.


تعداد نمايش: 1370 بارعملیات بیت‌المقدس
عملیات بیت‌المقدس و آزادسازی خرمشهر در خرداد 1361، چهارمین عملیات بزرگ و پیروزمند رزمندگان اسلام در جبهه‌های جنوب بود که طی 8 ماه به وقوع پیوست. موفقیت ایران در عملیات ثامن‌الائمه (5 مهر 1360)، عملیات طریق‌القدس (8 آذر 1360)، عملیات فتح‌المبین (2 فروردین 1361)، و عملیات بیت‌المقدس (10 اردیبهشت 1361)، نشان‌دهنده برتری قوای ایران بر عراق بود و پس از آزادسازی خرمشهر بود که همه حامیان رژیم بغداد نگرانی خود را از سقوط احتمالی صدام مطرح کردند.


تعداد نمايش: 1414 بارگزارش یک دیپلمات اروپایی از رواج بیماری ویروسی در تهران عصر قاجار
روایت این دیپلمات اروپایی از وبای سال 1309 ه.ق. تهران، کمی شبیه حال این روزهای ایران و شهر تهران است. در آن روزها هم بسیاری از مردم تهران به جای قرنطینه در خانه‌هایشان، ترجیح دادند سفر را انتخاب کنند. آنان سوار بر الاغ ، زنجیره این ویروس را تا شهرهای دیگر هم کشاندند.


تعداد نمايش: 1357 بارتغییر موضع مطبوعات جهان نسبت به شاه پس از 15 خرداد 1342
یکی از اسناد ساواک که به فاصله یک ماه پس از قیام 15 خرداد 1342صادر شده تصریح دارد که مطبوعات اروپا، تا پیش از این قیام، تحت تاثیر تبلیغات رژیم شاه، تلاش می‌کردند مردم ایران را مخالف «اصلاحات ارضی و آزادی زنان» معرفی کنند ولی پس از قیام 15 خرداد به این نتیجه رسیدند که مردم، به واقع، مخالف شاه و حکومتش هستند.


تعداد نمايش: 1350 بارمثل رضاشاه کشتار کردم
اسدالله علم: رضاشاه درماجرای رفع حجاب 200 نفر را در صحن امام رضا کشت. اگر دو هزار نفر را هم می‌کشت، اهمیتی نداشت. این همان تصمیمی بود که من در پانزده خرداد ۱۳۴۲ گرفتم، هنگامی که نخست وزیر بودم. آن وقت هم بیش از ۹۰ نفر کشته شدند ولی اگر بیشتر هم کشته می‌شدند جهت وجود کشور بود.


تعداد نمايش: 1322 بارپاسخ به رئیس ساواک
حجت‌الاسلام فلسفی: رئیس ساواک به من گفت: «روحانیون مسیحی خیلی کار می‌کنند؛ دانشگاه و مدرسه و بیمارستان و موسسات بزرگ دارند. شما چه کرده‌اید؟» به ایشان گفتم: «روحانیون مسیحی مورد احترام دولتهایشان هستند. ولی در اینجا شما همه چیز را از روحانیون مسلمان گرفته‌اید، مساجدشان را ویران می‌کنید و آنان را مفتخور می‌نامید. با این حال می‌بینید که هرکجا شور و انقلابی هست باز به خاطر نفوذ روحانیونی است که شما بال و پرشان را قیچی کرده‌اید...»


تعداد نمايش: 1427 بارمعرفی کتاب به سوی تمدن بزرگ
امام خمینی: هر کس این کتاب را بخواند، خیال می‌کند که این یک مطلبی است که همان طرز فکر افلاطون است. معلوم می‌شود که ایران یک عالم دیگری است، یک عالم ماورای این عالم است. اما وقتی که بیاید در ایران وارد شود و ببیند که طرز حکومت ایران چه‌جور است، آن وقت می‌فهمد که همه‌اش لاف و گزاف است.


پوشش‌های سخیف
برای توجیه یک سرکوب خونین

عملیات مسلحانه حکومت پهلوی علیه مردم در جریان سرکوب قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ بدون سرپوش تبلیغاتی توجیه‌پذیر نبود. عملیات تبلیغی از همان روز پانزدهم خرداد با مصاحبه مطبوعاتی حسن پاکروان معاون نخست وزیر و رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور شروع شد. او ضمن اعلام خبر بازداشت امام خمینی ، وی را مقام پرست و هم دست دشمنان داخلی و خارجی معرفی کرد. در این رابطه پاکروان در مصاحبه‌ای اظهار داشت: «آقای خمینی با این تصور که می‌تواند با بهره‌برداری از عوامل مرتجع و خائن بزرگ شود و در عالم تشیع به مقام برسد علمدار یک نقشه خائنانه شد ابتدا به طور مذبوحانه سعی کرد جلوی اصلاحات را بگیرد اما وقتی که دید تمام ملت در این راه از شاهنشاه پشتیبانی می‌کنند فهمید که تنها راه موفقیت این است که با دشمنان داخلی و خارجی ایران زد و بند نماید و چنانچه حرف‌هایی را که اخیراً می‌زند مشاهده نمایید خواهید دید که از کجا آب می خورد و همدستی او با دشمنان ایران محرز می شود»(1)
پاکروان به این تهمت‌ها موضوع دریافت پول از مخالفان خارج از کشور را نیز افزود(2) این تهمت در گفتار اسدالله علم نخست وزیر و محمدرضا پهلوی پادشاه نیز تکرار شد علم در هفدهم خرداد هنگام دیدار با دانشجویان ایرانی مشغول به تحصیل در خارج از کشور تصریح کرد که مخالفان پول دریافت کرده‌اند شاه که برای دادن اسناد مالکیت به دهقانان و افتتاح سد شهناز به همدان رفته بود گفت که یک شیعه (= آیت‌الله خمینی) از یک غیرشیعه (= جمال‌عبدالناصر) پول گرفته است. او نکته دیگری هم به این تهمت افزود و آن این که زخمی‌های پانزدهم خرداد اعتراف کرده‌اند ۲۵ ریال پول گرفته بودند تا در خیابان ها بدوند و فریاد بزنند زنده باد خمینی(3) نکته گفتنی در برابر این افتراها چگونگی آماده سازی همدان برای سفر شاه بود. در آن زمان استقبال مردم همدان از مواضع آیت‌الله خمینی که در نصب عکس او در اماکن عمومی جلوه‌گر شده بود دستگاه امنیتی همدان را به وحشت انداخته بود. پادشاه به زودی راهی این شهر می‌شد و وضع موجود قابل تحمل نبود. ساواک همدان پنج اقدام برای آماده کردن شهر انجام داد. اول جمع آوری عکس‌ها و ممنوعیت استفاده از آن، دوم واداشتن برخی صنوف به انتشار اطلاعیه علیه مواضع روحانیون مخالف(4)، سوم اجبار صاحبان مغازه‌ها به نصب عکس شاه(5)، چهارم انتشار دو مقاله در نشریات محلی با مضمون عمال عبدالناصر در میان علمای شیعه(6)، پنجم تشکیل کمیسیونی با شرکت روسای دوایر انتظامی، کشاورزی و فرهنگی برای شناسایی و معرفی مخالفان(7).
هرچند سنجش رفتارهای کوششی برای استقبال از شاه با رفتارهای جوششی/ گذشتن از جان در اعتراض به دستگیری رهبر نهضت در گزاره بالا کاملا برجسته است اما چاپ مقالات یاد شده آن هم پیش از ۱۵ خرداد در جراید «نهیب غرب» و «مبارزه همدان» نشان از طراحی یک ارتباط ساختگی داشت که در همان ابتدا شکست خورده بود، اما جذابیت ایجاد چنین ارتباطی بین روحانیت مخالف با جمال عبدالناصر هیئت حاکمه را واداشت تا با هر گفته چسبناکی به برقراری چنین نسبت موهومی بپردازد.
علم در نوزدهم خرداد در یک نطق رادیویی با تاکید بر این نکته که جاسوس ها از بیرون مرزها به دست مخالفان پول می‌رسانند گفت سران معترضان با «اشرار فارس» مرتبط بوده‌اند(8). فردای آن روز عکس های بزرگ از پیکر به دار کشیده شده عبدالله ضرغام پور با عنوان «یاغی فارس» در صفحات اول روزنامه ها چاپ شد(9) که تلویحا می‌گفت دشمنان داخلی هم دست روحانیون چه کسانی هستند و عاقبتشان چیست! چند روز بعد یعنی در ۲۳ خرداد در یک نشست مطبوعاتی با خبرنگاران خارجی حوادث ۱۵ خرداد را یک بلوای احمقانه نامید و برای چندمین بار آمدن پول از خارج و توزیع آن میان مخالفان را پیش کشید و وعده داد که به زودی دشمنان خارجی هم دست روحانیون معرفی خواهند شد(10). تا اینکه حسن پاکروان در ۲۵ خرداد در بیانیه بلندی «اسناد توطئه ۱۵ خرداد» را فاش کرد. پس از مقدمه تکراری و درج این نکته که هنوز تحقیقات ادامه دارد ، آورده بود که «محمد توفیق


 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir