ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 11   بهمن‌ماه 1385
 

 
 

 
 
   شماره 11   بهمن‌ماه 1385


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
دايرةالمعارف انقلاب اسلامي ويژه نوجوانان و جوانان

مجموعه دايرة‌المعارف انقلاب اسلامي، ويژه نوجوانان و جوانان از جمله آثار سودمند حوزه هنري سازمان تبليغات اسلامي براي نسل جوان و جستجوگر كشور مي‌باشد. اين مجموعه كه جلد اول آن منتشر شده،‌ همانگونه كه از نامش پيداست اثري جامع در معرفي ابعاد مختلف انقلاب اسلامي است. در مقدمه نخستين جلد اين مجموعه مي‌خوانيم:
پديده‌هاي اجتماعي،‌هر چند بزرگ، با گذر زمان و به ويژه با تغيير نسل‌ها، در خاطر جمعي يك جامعه پايدار نمي‌ماند. كم رنگ شدن يادها، ‌نامها و حوادثي كه در يك دوره بر سر زبانها بودند، امري غير طبيعي نيست. اما مي‌دانيم كه برخي از اين پديده‌ها به علت پي‌آمدهاي فراگير و تأثيرات فراوانش در سطح منطقه‌اي و جهاني، خود به خود به نقطه عطف تبديل مي‌شوند و در ضمير تاريخ به جا مي‌مانند. هر جامعه‌اي كم و بيش از اين رويداد‌هاي تاريخي دارد.
سرزمين‌ كهنسال ايران كه در يكي از پر رفت‌ و آمد‌ترين چهارراه‌هاي كره خاكي واقع شده، تاريخي سراسر از حادثه‌هاي تلخ و شيرين دارد كه برخي از آنها به نقطه‌هاي عطف تبديل شده‌اند. شكل‌گيري بزرگ‌ترين امپراتوري جهان در زمان هخامنشيان، تهاجم اسكندر مقدوني به ايران، رويكرد ايرانيان به آيين اسلام، تهاجم قوم مغول به اين سرزمين، ظهور سلسله صفوي و رويارويي ايران با تمدن جديد غرب را مي‌توان در شمار اين نقاط عطف دانست. اما در تاريخ معاصر ايران حادثه‌اي به اهميت وقوع انقلاب اسلامي وجود ندارد. پديده انقلاب اسلامي را نمي‌‌توان فقط جا‌به‌جايي قدرت در ميان حكمرانان دانست؛ حادثه‌اي كه فقط سلسله‌اي سقوط كند و جاي خود را به قدرت ديگري بدهد. تأثيرات شگرفي كه اين انقلاب بر مناسبات فرهنگي، اجتماعي و سياسي مردم ايران گذاشت، چه بسا در تاريخ كشورمان بي‌نظير بوده است. ورود مردم به صحنه سياست و دخالت مستقيم آنان براي به زير كشيدن نظام شاهنشاهي و برپا داشتن حكومتي تازه، برقراري نظام جمهوري و ديگر نهادهاي حكومتي با رأي مردم، به دست آوردن استقلال سياسي و نفي دخالت‌ قدرتهاي بزرگ در امور كشور، رسيدن به آزادي‌هاي مدني و پايداري و جان‌فشاني براي حفظ انقلاب، سابقه‌اي در ديگر دوره‌هاي تاريخي ايران ندارد.
درباره انقلاب اسلامي ايران چه در داخل كشور و چه در خارج از آن، نوشته‌هاي فراواني منتشر شده و از ديدگاه‌هاي گوناگون ارزيابي شده است.دفتر ادبيات انقلاب اسلامي در حوزه هنري از سال 1372 ش. با هدف تدوين تاريخ انقلاب اسلامي در قالبهاي گوناگون نگارشي پايه‌گذاري شد و در اين رهگذر تاكنون نزديك به يكصد جلد كتاب منتشر كرده‌ است.
انواع روش‌هاي گفتاري، شنيداري و تبليغي براي انتقال مفاهيم به كار گرفته مي‌شود. عليرغم همه انواع رسانه‌ها، هنوز كتاب در رتبه اول انتقال مفاهيم علمي به نسل آتي قرار دارد. چاپ و انتشار دايرة‌المعارف انقلاب اسلامي براي نوجوانان و جوانان از اين دست فعاليت‌هاست كه اميد است مورد مداقه اهل فن قرار گيرد.
تدوين « دايرة‌المعارف انقلاب اسلامي» در سال 1379 ش. با هدف آشنا كردن گروههاي سني نوجوان و جوان با مفاهيم انقلاب، گروه‌هاي مبارز، شخصيتها، رويدادها، مكانها و زمانهايي كه به نحوي با اين پديده مرتبط بودند، به تصويب رسيد. پس از تشكيل شوراي انتخاب مداخل و تشكيل 55 نشست، حدود 870 مدخل براي نگارش اين دايرة‌المعارف برگزيده شد. حوزه زماني مدخلها از ابتداي دهه چهل شمسي يعني آغازين سالهاي شكل‌گيري انقلاب اسلامي تا 1357 ش. يعني زمان پيروزي آن است. در اين بين دفاع هشت ساله مردم ايران (1359 ـ 1367ش.)، برخي از مفاخر ادب، حوادث مهم تاريخي و موضوع‌هايي از جهان اسلام، به ويژه تاريخ تشيع در شمار مداخل دايرة‌المعارف درآمدند تا مخاطبان، غير از آشنايي با مختصات انقلاب، با برخي از حوادث تاريخي و شخصيتهاي بزرگ نيز مأنوس شوند.
در اين راه گروهي از برگه‌نويسان كارآشنا، به تهيه اطلاعات هر مدخل پرداختند و پس از جست و جو در اوراق صدها عنوان كتاب و نشريه داخلي و خارجي و بهره‌گيري از اينترنت، براي هر مدخل پرونده‌اي ساختند. دو بايگاني فرهنگ ناموران معاصر ايران و تدوين تاريخ انقلاب اسلامي كه از مهم‌ترين ذخاير اطلاعاتي درباره شخصيتهاي معاصر و حوادث مرتبط با انقلاب است، از منابع اصلي برگه‌نويسان اين دايرةالمعارف بود. اطلاعات گردآمده در هر پرونده، پس از بازنگري و تأييد،‌به نويسندگان سپرده شد. مداخل نگاشته شده در شوراي عاي نگارش دايرة‌المعارف انقلاب اسلامي طي 50 جلسه بررسي و كارشناسي شد و معمولاً پس از اصلاحاتي، مسير ويرايش و حروف‌چيني را گذراند. غير از تلاش در درست‌‌نويسي، در نگارش مدخلها، حوصله مخاطبان اين دايرة‌المعارف نيز مورد توجه بوده است. سادگي در نگارش، ياد كرد جزئيات، دوري از جملات فرمايشي و رسمي (به طوري كه خواننده جوان را به ياد خستگي كتابهاي درسي نيندازد) و مصور بودن،‌از تلاشهاي صورت گرفته در اين راه است.
اين مجموعه در سه جلد تدارك ديده شده است.
جلد اول از حرف «الف» آغاز و به حرف «ج» ختم شده است. چاپ اين مجموعه مدت كوتاهي پس از انتشار كمياب شد و حوزه هنري در پي تجديد چاپ آن است.
جلد دوم حروف «ج» تا «ش» را در خود جاي داده و اميد مي رود در بيستمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران به مشتاقان عرضه شود. جلد سوم نيز حرف «ص» تا پايان را در بر مي‌گيرد.
خواننده پس از مطالعه مداخل كتاب علاوه بر اين كه به حال و هواي دوران پيروزي انقلاب اسلامي آشنا مي‌شود و يادآور خاطرات تلخ و شيرين آن دوره است، مختصري نيز با مفاهيم، رجال و ادبيات كهن و ميانه ايران آشنا مي‌شود.
در پايان شايان گفتن است كه اين كتاب از سوي پژوهشكده امام خميني (ره) و انقلاب اسلامي به عنوان يكي از آثار برتر در حوزه تاريخ انقلاب اسلامي انتخاب شده و در پي تقدير از آن، جوايزي نيز به دست‌اندركاران مربوطه اهدا گرديد.

این مطلب تاکنون 3849 بار نمایش داده شده است.
 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir