ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 199   تير ماه 1401
 

 
 

 
 
   شماره 199   تير ماه 1401


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
معرفی کتاب «کودتای نوژه»

از روزهای نخستین پیروزی انقلاب اسلامی و شکل‌گیری جمهوری اسلامی، ابرقدرتها و به ویژه امریکا در پی نفوذ و تضعیف این نظام نوپا برای تأمین منافع نامشروع خویش برآمدند. سرویس‌های جاسوسی بیگانه با ابزارهایی نظیر تأسیس حزب و گروه، یا حمایت از احزاب و سازمانهای موجود و یا با نفوذ در دولت موقت و جاسوسی از طریق سفارتخانه‌ها، دامن زدن به تنش‌های مذهبی و قومی، تجزیه طلبی و براندازی مسلحانه، ترور رهبران، شورش و آشوب، تلاش گسترده‌ای نمودند تا طعم شیرین پیروزی را در کام ملت تلخ نمایند. اما سیر وقایع نشان داد که تدبیر رهبری انقلاب و پشتوانه مردمی اجازه دست‌اندازی ابرقدرتها و گروههای وابسته را به منافع و ثروتهای کشور نمی‌دهد.
از اینرو طرح‌ها و توطئه‌ها در شیوه‌های متفاوت برای سرنگونی حکومت نوپا در انداخته شد، طرحهایی که اگر نبود امدادهای الهی، تدبیر امام خمینی (ره) و حمایت بی‌دریغ مردم، هر یک به تنهایی برای از بین بردن کامل نظام کافی بود. کودتا یکی از راههای نیازموده پیش روی برای براندازی بود. معمولاً سالهای آغازین شکل‌گیری کامل نهادهای جدید، بهترین هنگام برای اقدام به کودتا محسوب می‌شود.
در آ‌ذر 1359، انجام کودتایی به دستور امریکا در برنامه شاپور بختیار (از رهبران جبهه ملی و آخرین نخست‌وزیر رژیم شاهنشاهی) و عوامل داخلی و بیرونی‌اش قرار گرفت. آغاز کودتا از پایگاه هوایی شهید نوژه همدان برنامه‌ریزی شده بود و به همین دلیل پس از کشف و سرکوب به «کودتای نوژه» شهرت یافت.
شهید سرافراز محمد نوژه از خلبانان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلا می ایران بود که در پی فرمان امام (ره) برای کمک به دکتر مصطفی چمران در سرکوب تجزیه طلبان مسلح و در حالی که روزه بود در 20/5/1358 به پرواز درآمد که هواپیمایش در آسمان کردستان ایران ـ منطقه عمومی پاوه ـ توسط نیروهای ضد انقلاب سقوط کرد و به شهادت رسید. در پی این واقعه و به پاس اولین شهید نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، پایگاه سوم شکاری همدان به پایگاه «شهید نوژه» تغییر نام یافت.
کودتا با شرحی که در کتاب آمده کشف و خنثی شد و درباره ماهیت مجریان و علل و عوامل کشف کودتا مطالب ناگفتة بسیاری وجود دارد که در آ‌ینده‌ای نزدیک و براساس اسناد و مدارک منتشر نشده در کتاب جداگانه‌ای به چاپ خواهد رسید.
کتاب حاضر با عنوان «کودتای نوژه» نخستين كتاب از مجموعه‌اي است كه به بررسي و تحليل توطئه‌هاي گوناگون براندازي نظام جمهوري اسلامي ايران در دهة نخستين انقلاب مي‌پردازد. اين تحليل برمبناي مدارك و اسناد منتشر شدة خارجي و داخلي و اسناد منتشر نشدة وزارت اطلاعات تهيه شده است.
بخش اول، مقدمه‌اي است بر شناخت «توطئه»، كه انگيزه‌ها، چهره‌ها، استراتژي و تاكتيك و ژرفاي توطئه جهاني استكبار را عليه انقلاب اسلامي ايران مورد بررسي و تحليل قرار مي‌دهد.
بخش دوم، به معرفي و بررسي «كودتاي نوژه» اختصاص دارد كه بر مبناي بازجوئي‌هاي شركت كنندگان در توطئه و ساير اسناد مربوطه تدوين شده است.
چاپ اول کتاب «کودتای نوژه» در دهه فجر سال 1367 و چاپ دوم و سوم در بهار و دهه فجر سال 1368 عرضه شد و چاپ چهارم آن نیز در بهار 1384 ارائه گردید.
«کودتای نوژه» نیز نام تاریخی و مشهوری است که به این واقعه داده شده و تاکنون به این نام شناخته می‌شود. ناگزیر با عرض پوزش به ساحت شهید نوژه این نام برگزیده شد.
ادبیات به کار رفته در چاپ اول کتاب، متناسب با اوضاع سیاسی و اجتماعی دهه اول انقلاب اسلامی است. با توجه به ارزش تاریخی کتاب، از ویرایش ادبی مجدد و اصلاح القاب و عبارات و حتی سمت‌های افراد آن پرهیز شد و متن عیناً حروفچینی شده و تنها به اصلاح اغلاط تایپی اکتفا گردیده است. امتیاز چاپ چهارم انضمام بخشی از خاطرات مرحوم محمد محمدی‌ری‌شهری است که از کتاب «خاطره‌ها» منتشره از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی عیناً اخذ و در انتهای کتاب افزوده شده است.
برای محققان و پژوهشگرانی که در زمینه توطئه‌های دشمنان در سال‌های اولیه انقلاب اسلامی کنکاش می‌کنند، مطالعه کتاب «کودتای نوژه» بسیار مفید و راهگشاست. این کتاب پیش از پرداختن به کودتای نوژه، در ۴۰ صفحه نخست به ریشه‌یابی شکل‌گیری توطئه‌ها علیه انقلاب اسلامی می‌پردازد و سپس در 100 صفحه بعدی چهره‌های اصلی دخیل در توطئه‌ها اعم از عناصر خارجی و داخلی را معرفی کرده و نمونه‌هایی از مهمترین این توطئه‌ها را شرح داده است. بحث مربوط به کودتا از صفحه ۱۴۰ تا صفحه ۲۸۵ کتاب را به خود اختصاص داده و سپس حدود ۱۰۰ صفحه به بخش پیوست‌ها، ۳۷ صفحه به بخش اسناد و ۱۴ صفحه به بخش تصاویر اختصاص یافته است.
کتاب «کودتای نوژه» در 473 صفحه و در قطع رقعی توسط موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی چاپ و روانه بازار نشر شده است.

این مطلب تاکنون 624 بار نمایش داده شده است.
 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir