| فروردین 100 سال پیش | در ماه فروردین 1400 هجری خورشیدی قرار داریم. صد سال پیش در ماه فروردین 1300 هجری خورشیدی، کشور ما شاهد چه رخدادهایی بود؟ مطلب حاضر به مهمترین رویدادهای ماه فروردین سال 1300 هجری شمسی اشاره دارد:
1 فروردین
از اول فروردین 1300 خورشیدی استفاده از تاريخ هجري شمسي به جاي استفاده از تاريخ هجري قمري در وزارتخانه‌ها و ساير دواير دولتي آغاز شد.
2 فروردین
احمدشاه قاجار استعفاي محمد مصدق والي فارس را كه حاضر به همكاري با دولت كودتايي سيدضياءالدين طباطبايي نبود، پذيرفت. مصدق روز 16 اسفند 1299 دو هفته پس از كودتاي رضاخان از مقام خود استعفا كرده بود.
3 فروردین
دولت برخاسته از کودتای رضاخان به ریاست سید ضیاءالدین طباطبایی امروز وزیر خارجه خود را موظف کرد مکاتبه‌ها و مذاکراتی را با سفارتخانه‌های انگلیس، فرانسه، آمریکا و سوئد با هدف استخدام مستشارانی از این کشورها آغاز نماید.
4 فروردین
جمعی از مدیران جراید، آزادیخواهان و سیاسیون کشور به دلیل شرکت در تظاهرات علیه کودتای رضاخان دستگیر و زندانی شدند.
5 فروردین
امروز مقرر شد مردم تهران از ساعت 10 شب باید مقررات منع تردد شبانه را رعایت کرده و برای عبور و مرور اقدام به تهیه «جواز عبور» نمایند.
6 فروردین
«سازمان صهيونيست ایران» به رهبري كهن صدق به عنوان اولين تشكيلات صهيونيستي در ايران، نظامنامه خود را براي تأييد به دولت ايران ارائه كرد و درخواست كرد از تشكيل مجامع و شعب اين تشكيلات در ايالات و ولايات جلوگيري نشود، بلكه از آنها حمايت به عمل آيد.
7 فروردین
امروز اعلامیه الغاء قرارداد 1919 که توسط دولت وثوق‌الدوله به امضا رسیده بود و دست انگلیسی‌ها را بر منابع مالی و نظامی ایران باز می‌گذاشت، از سوی سید ضیاءالدین طباطبایی رئیس‌الوزرا انتشار یافت.
8 فروردین
امروز کلنل «ریدل» فرمانده کل قوای نظامی انگلیسی مستقر در خراسان، انبارهای مهمات تحت نظارت خود در این استان را به طور موقت به یک نظامی هندی تحویل داد و سپس رهسپار هندوستان شد.
9 فروردین
امروز رضاخان رهسپار قزوين شد تا تدابير لازم براي استقرار قواي ايراني در اين شهر را پس از خروج قواي انگليسي اتخاذ نمايد. امروز همچنین اولين شماره نشريه هفتگي «نوروز» به مديرمسئولي ميرزايحيي‌خان ريحان منتشر شد. نامبرده از دوستان سيدضياء بود.
10 فروردین
تعدادی از سفارتخانه‌های کشورهای خارجی شکایت‌نامه‌هایی از تعرضات نیروهای قزاق که به بهانه کشف اسلحه از منازل اتباع خارجی مقیم ایران صورت می‌گیرد، به وزارت امور خارجه ارسال کردند. در این شکایت‌نامه‌ها گفته شده بود که قزاق‌ها در این حملات، درب‌ها و صندوق‌های موجود در خانه‌ها را می‌شکنند و به خانواده‌ها هتک حرمت می‌کنند.
11 فروردین
امروز سيدضياءالدين طباطبايي رئيس‌الوزرا، به كلنل محمدتقي‌خان پسيان فرمانده ژاندارمري خراسان دستور داد قوام‌السلطنه والي خراسان را دستگير و تحت‌الحفظ به تهران اعزام كند. امروز همچنین ميرزاده عشقي با ارسال نامه‌اي به سيدضياءالدين طباطبايي براي انتشار يك هفته‌نامه به نام «قرن بيستم» تقاضاي مجوز كرد.
12 فروردین
سفارت فرانسه در تهران از وزارت امور خارجه ایران خواستار استرداد وجوه متعلق به این سفارتخانه در بانک استقراضی روس گردید.
13 فروردین
كلنل محمدتقي‌خان پسيان فرمانده ژاندارمري خراسان پيرو دستور سيدضياءالدين طباطبايي رئيس‌الوزراء، احمد قوام (قوام‌السلطنه) والي اين استان را دستگير و تحت‌الحفظ روانه تهران كرد.
14 فروردین
كلنل محمدتقي‌خان پسيان با حكم سيدضياءالدين طباطبايي رئيس‌الوزراء به حكومت نظامي ايالت خراسان منصوب شد. امروز همچنین فرمانده سپاه یازدهم شوروی دستور داد نیروهای روسی مستقر در ایران کلیه عملیات خود را در ایران متوقف سازند.
15 فروردین
كلنل محمدتقي‌خان پسيان رئيس ژاندارمري و فرمانده نظامي ايالت خراسان، امروز در شهر مشهد حكومت نظامي اعلام كرد.
16 فروردین
وزیر جنگ انگلیس امروز طی سخنانی در مجلس نمایندگان انگلستان اعتراف کرد که 2300 نظامی انگلیسی همراه با 9300 نظامی هندی در ایران حضور دارند.
17 فروردین
از سوی حکومت نظامی تهران اعلامیه‌ای منتشر شد که به موجب آن روزهای جمعه برای همه صنوف به استثنای خبازها، قصاب‌ها، دوافروش‌ها، بقال‌ها، عطارها، سلمانی‌ها، سبزی‌فروشی‌ها، میوه‌فروشی‌ها، طباخی‌ها، نعلبندها و ماست‌بندها، تعطیل عمومی است و هرکس مقررات مذکور را رعایت نکند مجازات خواهد شد.
18 فروردین
میرزا محمدخان ملک زاده مدیر روزنامه تازه تاسیس بهار از طرف حکومت نظامی بازداشت شد. او 40 روز در بازداشت بود و پس از آزادی، رغبتی به انتشار روزنامه مذکور از خود نشان نداد.
19 فروردین
امروز یک کودتا علیه كلنل محمدتقي‌خان پسيان رئيس ژاندارمري و فرمانده نظامي ايالت خراسان کشف و خنثی شد و «سالار امجد» عامل آن که قصد داشت قوام‌السلطنه را به جای پسیان به قدرت برساند دستگیر گردید.
20 فروردین
امروز 200 نفر از نيروهاي وفادار به اسماعيل سيميتقو شورشي كرد، در درگيري با قواي ژاندارمري كشته شدند. امروز همچنین روزنامه «نوروز» كه روز نهم فروردين اجازه انتشار گرفته بود، به دليل درج مطلبي تحت عنوان «غارتگران مفتخوار» از طرف دولت توقيف شد.
21 فروردین
به دستور رضاخان سردار سپه، هزاران نيروي قزاق در منطقه دروازه دولت در برابر احمدشاه و هيأت وزيران و همچنين مأموران دولتهاي خارجي، به رژه نظامي پرداختند. روتشتين وزيرمختار روسيه در تهران نیز امروز به اتفاق همراهانش، از عشق‌آباد وارد مشهد شدند.
22 فروردین
ميرزاده عشقي مجوز هفته‌نامه «قرن بيستم» را دريافت كرد. این هفته‌نامه دارای محتوای اجتماعی، سیاسی، ادبی و اخلاقی بود.
23 فروردین
در جريان عمليات بازداشت «اكبرميرزا صارم‌الدوله» والي كرمانشاه، كه به دستور سيدضياءالدين طباطبايي رئيس‌الوزرا صورت گرفت، بين قواي اعزامي ژاندارمري و محافظان صارم‌الدوله درگيري خونيني به وقوع پيوست كه 8 نفر كشته و 15 نفر مجروح شدند. صارم‌الدوله هم دستگير و به مركز اعزام شد.
24 فروردین
«كالدول» وزيرمختار آمريكا در تهران امروز با سيدضياءالدين طباطبايي رئيس‌الوزرا ملاقات و مذاكره كرد. روزنامه تايمز چاپ لندن نیز در شماره امروز خود نوشت تخليه شمال ايران از نيروهاي انگليسي آغاز شده و تا نيمه ماه مي پايان مي‌پذيرد.
25 فروردین
وزیران کابینه سید ضیاءالدین طباطبایی امروز طی مصوبه‌ای برای فرماندهان انگلیسی مستقر در ایران حقوق ماهانه، کرایه منزل، هزینه سوخت و روشنایی و همچنین اسب و علوفه برای تغذیه این حیوان مقرر کردند.
26 فروردین
قشون روسیه از منطقه «بیله سوار» و «موران» واقع در شمال شرقی استان اردبیل به خاک ایران تعرض کردند. فرماندهان دو طایفه محلی با یکهزار نیروی مسلح خود به دفع تعرض روس‌ها پرداختند.
27 فروردین
سيدضياءالدين طباطبايي (رئيس‌الوزرا) در بيانيه‌اي خروج نيروهاي انگليسي از ايران را رسماً اعلام كرد. امروز همچنین مدير روزنامه نوروز كه به دنبال توقيف نشريه‌اش در 20 فروردين به نظمیه تحویل شده بود، به دستور رئیس‌الوزرا به دارالمجانين برده شد.
28 فروردین
دفاع طوایف محلی در برابر تعرض نظامیان روس به دو منطقه «بیله سوار» و «موران» واقع در شمال شرقی استان اردبیل سبب عقب‌نشینی روس‌ها از مناطق مرزی و خروج آنان از خاک ایران شد.
29 فروردین
مأمورين گمرك غرب كشور در بازرسي از يك اتومبيل نظامي انگليسي سه كيسه حاوي پول نقره كشف كردند. هنگامي كه مأمورين اقدام به ضبط پول‌ها كردند يك صاحب‌منصب انگليسي به همراه دو فرد مسلح، كيسه‌ها را برداشته و از مرز خارج شدند.
30 فروردین
اسماعيل سيميتقو كه در خرداد 1286 در جريان تعرض نظامي نيروهاي عثماني به خاك ايران به ژاندارم‌ها و مدافعين محلي حمله كرده بود، بار ديگر به آذربايجان حمله كرد و جنگ سختي بين نيروهاي وي و قواي ژاندارمري درگرفت و عده زيادي ژاندارم كشته شدند.
31 فروردین
قوام‌السلطنه والي دستگير شده خراسان در حالي كه به بيماري حادي مبتلا بود، به اتفاق پزشك مخصوص خود تحت‌الحفظ به تهران انتقال داده شد. فرمان بازداشت وي روز 11 فروردين از سوي سيدضياءالدين طباطبايي، رئيس‌الوزرا، به كلنل محمدتقي‌خان پسيان فرمانده ژاندارمري خراسان ابلاغ شد.
منابع:
روزشمار تاريخ معاصر ايران، مؤسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي، ج 1، مدخل فروردین
تاريخ بيست ساله ايران، حسين مكي، 1362
روزشمار تاريخ ايران، از مشروطه تا انقلاب اسلامي، نشر گفتار، باقر عاقلي، 1376، ج 1
| این مطلب تاکنون 1377 بار نمایش داده شده است. |
|
|
|