ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 169   آذر ماه 1398
 

 
 

 
 
   شماره 169   آذر ماه 1398


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
«بسیج» برگی از پرونده انقلاب

پس از اینکه دانشجویان خط امام سفارت آمریکا را اشغال کردند احتمال حمله نظامی آمریکا به ایران مطرح شد. امام خمینی در واکنش به این موضوع طی سخنانی در جمع دانشجویان دانشکده اقتصاد دانشگاه اصفهان در 16 آبان 1358 فرمودند:
«...شما می بینید که الآن مرکز فساد امریکا را جوانها رفته اند گرفته اند، و امریکاییهایی هم که‏‎ ‎‏در آنجا بوده گرفتند، و آن لانۀ فساد را به دست آوردند و امریکا هم هیچ غلطی‏‎ ‎‏نمی تواند بکند، و جوانها هم مطمئن باشند که امریکا هیچ غلطی نمی تواند بکند. بیخود‏‎ ‎‏صحبت اینکه اگر دخالت نظامی ‏‏[‏‏کند‏‏]‏‏، مگر امریکا می تواند دخالت نظامی در این‏‎ ‎‏مملکت بکند؟ امکان برایش ندارد. تمام دنیا توجهشان الآن به اینجاست. مگر امریکا‏‎ ‎‏می تواند مقابل همۀ دنیا بایستد و دخالت نظامی بکند؟ غلط می کند دخالت نظامی بکند.‏ ‎‏نترسید، نترسانید.... اگر آنها می توانستند دخالت نظامی بکنند، شاه را‏‎ ‎‏نگه می داشتند.... همۀ قدرتها پشت سر هم ایستاده بودند که نگه دارند شاه‏‎ ‎‏را و نتوانستند نگه دارند. برای اینکه ملت، یک چیزی را که می خواهد، نمی شود مقابل‏‎ ‎‏ملت بایستد...»(1)
با شدت گرفتن شایعات حمله نظامی آمریکا با هدف آزادسازی گروگانها، امام خمینی در 5 آذر 1358 طی یک سخنرانی در جمع پاسداران تهران، تدبیر تشکیل ارتش 20 میلیونی را مطرح نمودند. ایشان در این سخنرانی فرمودند:
‏‎ «...شما با یک قدرتی مواجه‏‎ ‎‏هستید که اگر یک غفلت بشود مملکتتان از بین می رود. غفلت نباید بکنید. غفلت نکردن‏‎ ‎‏به این است که همۀ قوا، هر چه فریاد دارید سر ‏‏[‏‏امریکا‏‏]‏‏ بکشید. هر چه تظاهر دارید بر‏‎ ‎‏ضد آن بکنید... قوای خودتان را مجهز‏‎ ‎‏کنید. و یک تعلیمات نظامی خودتان پیدا کنید. به دوستانتان تعلیم بدهید.... مملکت اسلامی‏‎ ‎‏باید همه اش نظامی باشد. تعلیمات نظامی داشته باشد.... برای‏‎ ‎‏همه مستحب است که تیراندازی را یاد بگیرند. فنون جنگی را یاد بگیرند.‏... باید یاد‏‎ ‎‏بگیرید و یاد بدهید رفقایتان را. جوانها را یادشان بدهید. و همه جا باید این طور بشود که‏‎‏یک مملکت بعد از یک چند سالی بشود یک کشوری با 20 میلیون جوان که دارد بیست‏‎ ‎‏میلیون تفنگدار داشته باشد. بیست میلیون ارتش داشته باشد. و این یک همچه مملکتی‏‎ ‎‏آسیب بردار نیست....»(2)
ابوالحسن بنی‌صدر نخستین رئیس جمهور ایران در زمستان 1358 بود. او مسئولیت بسیج را به حجت‌الاسلام امیر مجد سپرد و «سازمان دفاع غیر نظامی» را بستر تشکیل بسیج قرار داد. به این صورت سازمان بسیج زیر نظر دولت تشکیل شد. سپاه پاسداران نیز کوشید تا یک واحد بسیج را در تشکیلات خود ایجاد کند. سپاه پاسداران از ابتدای تشکیل سازمان بسیج مستضعفان معتقد بود بسیج باید در مجموعه سپاه تشکیل شود تا انسجام بیشتری در نیروهای مدافع انقلاب به وجود بیاید اما برخی از اعضای شورای انقلاب و برخی از نمایندگان مجلس از جمله تعدادی از اعضای کمیسیون دفاع با این نظر سپاه مخالف بودند. به هر حال تشکیل سازمان بسیج مستضعفان را می‌توان یکی از اقدامات اساسی و بازدارنده امام خمینی برای مقابله با احتمال حمله نظامی دشمن دانست.
با تشکیل مجلس شورای اسلامی و چند هفته پس از آغاز جنگ بیشتر نمایندگان مردم در 13 آبان 1359 رای دادند که تشکیلات بسیج مستضعفان زیر نظر سپاه قرار گیرد. این سازمان در دوران جنگ تحمیلی توانست داوطلبان مردمی بسیاری را به جبهه‌های نبرد اعزام کند. سپاه این داوطلبان را در یگان‌های خود به کار گرفت. بدنه اصلی در رویارویی با ارتش بعثی صدام، همین نیروهای مخلص و جان بر کف بودند که به خوبی و شجاعانه می‌جنگیرند.
‏‎پی نوشت:
1 - صحیفه امام جلد 10، ص 516
2 – همان، جلد 11، ص 121

منبع:دکتر حسین علایی، تاریخ تحلیلی جنگ ایران و عراق، نشر مرز و بوم، 1395، ج 1، ص 79 و 80

این مطلب تاکنون 1616 بار نمایش داده شده است.
 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir