ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 169   آذر ماه 1398
 

 
 

 
 
   شماره 169   آذر ماه 1398


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
حرمسرای ناصرالدين شاه منشاء كشف حجاب

در ايران تغيير در پوشش ظاهري به تأسي از اروپا نخست از حرمسراي ناصرالدين شاه آغاز شد و آنگاه به ديگران سرايت كرد. مسافرت ناصرالدين شاه به اروپا و مشاهده بالرين‎هاي پترز بورگ در روسيه كه شلوار بافته‎اي چسبان و نازك به تن مي‎كردند و جامه بسيار كوتاهي روي آن پوشيده، و روي انگشت پا مي‎رقصيدند؛ شاه را بر آن داشت تا زنهاي حرم را به اين لباس درآورد، و از آنجا كه مد لباسهاي دارالخلافه همواره از اندرون شاه صادر مي‎شد، ابتدا به شاهزاده خانمها و زنان اعيان و بعد به سايرين سرايت كرد. يكي از اين شاهزاده خانمها، تاج‎السلطنه دختر ناصرالدين شاه است كه از پيشگامان تفكر كشف حجاب در ايران محسوب مي‎گردد. وي در زمرة کسانی است كه از وضعيت موجود زنان زمانه خود شكايت داشتند؛ خصوصاً از اينكه راه ترقي و سعادت را به روي تمام زنها مسدود نموده و اين بيچارگان را در منتهاي جهل و بي‎اطلاعي نگاه داشته‎ بودند. تاج‎السلطنه مسبب تمام عيوب و مفاسد اخلاقي، كه در مملكت توليد و نشر شده بود را عدم علم و اطلاع زنها مي‎داند و عامل اين عدم علم زنان را نقاب و حجاب معرفي مي‎كند : «هزارها مفاسد اخلاقيه از همين روي بستن زنها در اين مملكت نشر داده شده است» تاج‎السلطنه پس از مدتي با تشويق معلمش به عقايد طبيعيون متمايل شد. در اين زمينه مي‎نويسد :
«اول كاري كه كردم تغيير لباس دادم، لباس فرنگي، سربرهنه، در حالتي كه هنوز در ايران زنها لباس فرم قديم را داشته. پس از لباس، ترك نماز و طاعت را هم كردم، زيرا كه ... با آستين‎هاي تنگ لباسهاي چسبيده وضو ساختن و نماز كردن مشكل بود».
هرچند وي، بعدها از اين نوع نگرش خود اظهار ندامت و پشيماني كرده است. اما، آنچه تا به اين حد نگرش تاج‎السلطنه را دگرگون كرده بود، آن است كه وي در حال و هواي مشروطيت در ايران رشد كرد و چندان هم دور از ذهن نمي‎نمايد كه با آن تربيت درباري به طرفداري از آزادي و مساوات زنان با مردان كه در اين زمان خاص محافل روشنفكري است، بپردازد.

منبع:مهدي صلاح ، كشف حجاب ، موسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي، 1384، ص 92، به نقل از:‌ خاطرات تاج‎السلطنه، به كوشش خانم دكتر منصوره اتحاديه و آقاي سيروس سعدونديان

این مطلب تاکنون 1786 بار نمایش داده شده است.
 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir