ماهنامه الکترونيکي دوران شماره 167   مهر ماه 1398
 

 
 

 
 
   شماره 167   مهر ماه 1398


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
پای سخنان هيکل


محمد حسنين هيکل، روزنامه‌نگار و نويسنده مصري روز جمعه 2 دی 1357 در نوفل لوشاتو با امام خميني، ديدار و گفت‌وگو کرد. هيکل در این دیدار از جنبش پديد آمده در ايران متعجب بود و مي‌پرسيد که در جهان مأيوس امروز، منشأ اين نهضت از کجاست؟ چگونه مي‌توان آن را با حرکت‌هاي زمان پيامبر سنجيد؟ آيا خيزش مردم ايران به ديگر کشورهاي مسلمان انگيزه خواهد داد؟ او از آيت‌الله خواست که نهضت اسلامي امروز ايران را با مبارزات اوايل دهه سي شمسي مقايسه کند و بگويد که آیا مي‌تواند به هدفهاي خود برسد؟ البته خودش گفت که من در سالهاي 51-1950میلادی، زمان مبارزه مردم عليه انگليس در ايران بودم و نخستين کتابم را درباره کشور شما آن زمان نوشتم. ديده بودم که رهبران سياسي و مذهبي، نهضت را پيش مي‌برند، اما اين رهبري امروز ادغام شده، در قامت شما بروز يافته است. آيت‌الله گفت که انقلاب اسلامي ايران نمونه‌اي از حرکت صدر اسلام است و تأثير آن عميق و درازمدت خواهد بود. «نظر من اين است که جنبش فعلي عميق‌تر است تا جنبش زمان مرحوم دکتر مصدق. جنبش در آن وقت صرفاً سياسي بود؛ و الآن جنبه ديني غلبه دارد... اين قدرت ناشي از اسلام است. در آن زمان... جنبه‌هاي سياسي جنبش قوي بود. در زمان کاشاني، هم به وي نوشتم و هم گفتم که بايد جنبه‌هاي ديني را توجه کنيد. نتوانستند يا نخواستند. ايشان به جاي تقويت جنبه‌هاي ديني و به جاي آن که جهات ديني را به جهات سياسي غلبه بدهند، خودشان سياسي شدند؛ رئيس مجلس شدند، که اشتباه بود... اما حالا جنبش در همه جهات ديني است؛ اسلامي است؛ سياست هم داخل آن است.»
امام در ادامه، دو نکته را به هيکل گوشزد کرد. اول اين که پرسید چرا علماي الازهر به جاي هم‌آوايي با انقلاب مردم ايران از شاه پشتيباني کردند؟ دوم اين که برويد ايران را از نزديک ببينيد؛ با گروه‌هاي گوناگون بنشينيد و از اوضاع کشور بپرسيد و کتابي ديگر بسان آنچه که پيش از اين نوشتيد، بنويسيد.
هيکل گفت که من شاه را در سال 1975میلادی ديدم. گفت‌وگوي ما به تندي گراييد. به او گفتم که شما از انقلاب شاه و ملت و آرزوهايتان مي‌گوييد، اما به هر کجاي ايران پا مي‌گذاريم با مخالفت مردم روبه‌رو مي‌شوم؛ آنان با شما مخالف هستند.
هيکل افزود که من نيازي ندارم که به ايران بروم و اوضاع را از نزديک ببينم؛ مي‌دانم چه مي‌گذرد. او از موضع علماي الازهر نسبت به انقلاب ايران ابراز تأسف کرد و اظهار داشت که آنان مطيع دولت هستند؛ از ابتداي خلافت چنين بوده است. کمونيست‌ها با اين دستاويز که مذهب ابزاري در دست دولت‌ها و حکومت‌ها است، به ما حمله مي‌کنند.
امام در ادامه از ويژگي‌هاي تشيع گفت؛ اين که شيعه در هيچ عصري تابع قدرت‌ها نبوده است؛ بلکه در برابر آنها ايستاده و مبارزه کرده است؛ کمونيسم در برابر اين مذهب توان عرض اندام ندارد.
آخرين موضوعي که هيکل پيش کشيد اين بود که پرسيد، مايلم بدانم چه شخصيت‌هايي غير از حضرت رسول اکرم و امام علي (ع) بر شما تأثير گذاشتند؟ و از ميان کتاب‌ها، به‌جز قرآن کريم، کدام‌يک شما را تحت تأثير قرار داده است؟ آقاي خميني گفت که «نمي‌توانم به اين سؤال الآن جواب بدهم. احتياج به تأمل دارد. کتاب‌هاي زيادي ما داريم، شايد بتوان گفت در فلسفه، ملاصدرا؛ از کتب اخبار، کافي؛ از فقه، جواهر.»

منبع:هدایت‌الله بهبودی،الف لام خمینی، موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، زمستان 1396، ص 999 تا 1001

این مطلب تاکنون 1808 بار نمایش داده شده است.
 
     استفاده از مطالب با ذکر منبع مجاز مي باشد.                                                                                                    Design: Niknami.ir